Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

Oukich Meinisin Sipwe Esileifeili Lingen Jiowa

Oukich Meinisin Sipwe Esileifeili Lingen Jiowa

Oukich Meinisin Sipwe Esileifeili Lingen Jiowa

“Oupwe mwareiti ewe SAMOL, ren lingan o pwal ren an manaman. Oupwe mwareiti ewe SAMOL ren ewe ling mi fich ngeni itan we.”​—KÖLFEL 96:7, 8.

1, 2. Met a mwareiti Jiowa, me pwal io epwe tongeni fitiir?

 TAFIT, noun Jessi, a maarita ngeni emon chon masen siip lon ewe leeni arap ngeni Petleem. Iwe, fan fitu a neta ngeni watteen ewe lang mi ur ren fuu le pwin lupwen a mammasa an seman we mwichen siip lon ekkena masies mi towau seni imwan! Ese mwaal, a chechchemeni minne a kuna lupwen a makkei me koluwu fan emmwenien an Kot ngun mi fel, ekkewe kapas mi ling lon Kol Fel 19: “Ekkewe lang ra aporausa usun lingen Kot; o masouen lang a apasata porausen angangen poun. Nge ngingir a chok feilo won fonufan meinisin, o ar kewe fos a tori le sopun fonufan.”​—Kol Fel 19:1, 4.

2 Rese fos, esor ar kapas, me esor leuwer, nge ewe lang mi amwarar Jiowa a fen forata a apasata lingan we iteiten ran me pwin. Forien Kot rese ukutiu lon ar esilefeili lingan we, me a atipetekisonakich ika sia ekieki ei pwarata mi fanafanelo a pwalo ngeni “le sopun fonufan” pwe aramas meinisin repwe kuna. Iwe nge, ewe pwarata mi fanafanelo seni forien Kot ese naf. Aramas mi tuppwol repwe fiti ewe pwarata ren leuwer. Emon sou makkei kol mi fel nge ese mak itan a apasa ekkeei kapas ngeni ekkewe chon fel mi tuppwol: “Oupwe mwareiti ewe SAMOL, ren lingan o pwal ren an manaman. Oupwe mwareiti ewe SAMOL ren ewe ling mi fich ngeni itan we.” (Kol Fel 96:7, 8) Chokkewe mi chiechioch me Jiowa ra pwapwa le alleasochisi ekkena kapasen pesepes. Iwe nge, met a kapachelong lon ach alingalo Kot?

3. Met popun aramas ra alingalo Kot?

3 Sap minne sipwe chok apasa pwe sia alingalo Kot. Ekkewe chon Israel lon ranin Aisea ra alingalo Kot ren tinauer, nge lape-ngeniir rese fori seni lon letiper. Me ren Aisea, Jiowa a apasa: “Ekei aramas ra kan ngeniei ren kapasen awer chok, ra pwal asamoluei ren tinawer chok, nge leluker a fokun toau seniei.” (Aisea 29:13) Ekkewe kapasen mwareiti ekkena aramas ra apasawu mi lamot mwaal. Ika Kot epwe etiwa, a lamot pwe ewe kapasen mwareiti epwe feito seni eu letip mi ur ren tong fan iten Jiowa me seni an emon miritiiti lingan mi sokkolo aucheaan. Jiowa chok ewe Chon Forata. I ewe Mi Lapalap Seni Meinisin, ewe Mi Pwung, ewe leenien appiru fan iten tong. I ewe popun ach amanau me ewe Sou Nemenem mi pwung mettoch meinisin lon lang me lon fonufan mi manau ra wiisen anomur. (Pwarata 4:11; 19:1) Ika sia wesewesen luku ekkeei mettoch, sipwe alingalo i ren unusen letipach.

4. Ikkefa ekkewe alluk Jises a awora fan iten ach sipwe alingalo Kot, me ifa ussun sipwe tongeni apwonuureta?

4 Jises Kraist a erenikich ifa ussun sipwe alingalo Kot. A apasa: “Epwe iei usun an Semei we lingelo, are oupwe uwa chommong, o ami oupwe pwal nei chon kaeo.” (Jon 15:8) Ifa ussun sipwe uwa chommong? Aewin, ren ach fiffiti ewe angangen afalafala ewe “kapas allim usun ewe mu” ren unusen letipach, me fiti ekkewe mettoch mi ffor meinisin le “esineifeili ekkewe sokkosokkun Kot rese tongeni kuna.” (Mattu 24:14; Rom 1:20) Pwal och, ren ach fiti ei angang sia alisi aramas ar repwe wiliiti chon kaeo mi fiti kich le mwareiti Jiowa. Oruuan, sia uwani uwan ewe ngun mi fel a maarita lon kich me sia achocho le appiru lapalapen Jiowa Kot kewe mi lapalap seni meinisin. (Kalesia 5:22, 23; Efisus 5:1; Kolose 3:10) Mwiriloon, ach kewe foffor iteiten ran repwe alingalo Kot.

“Won Fonufan Meinisin”

5. Awewei ifa ussun Paul a menlapei wiisen ekkewe chon Kraist ar repwe alingalo Kot ren ar afalafal ussun ar luku ngeni aramas.

5 Lon noun Paul we taropwe ngeni chon Rom, a menlapei wiisen ekkewe chon Kraist ar repwe alingalo Kot ren ar afalafala ar luku ngeni aramas. Itelapen ewe puken Rom pwe chokkewe mi lukuluk lon Jises Kraist repwe tongeni manau. Lon Rom sopwun 10, Paul a pwarata pwe ekkewe chon Jus lon ranin we ra chuen kutta pwung ren ar apwonueta ewe Allukun Moses, nge “Kraist mi sopolon ewe alluk.” Ina popun, Paul a apasa: “Pun ika kopwe pwarata ren auom pwe Jises ewe Samol, o are kopwe luku lon letipom pwe Kot a fen autasefalli i seni malo, kopwe kuna manau.” Seni ena fansoun tori iei, “ese mo sokkofesen lefilen re Jus me re Kris, ewe chok Samol mi Samolun ir meinisin, o a fangeto pisekin ngenir meinisin mi kori itan. Pun ‘iteiten aramas meinisin mi kori iten ewe Samol repwe kuna manau.’”​—Rom 10:4, 9-13.

6. Ifa ussun Paul a awewei Kol Fel 19:4?

6 Mwirin Paul a kapas eis: “Ifa usun ar repwe tongeni kori i are resaamo luku? O ifa usun ar repwe tongeni luku i, are resaamo rong usun? O ifa usun ar repwe tongeni rong, are esor emon chon afalafala?” (Rom 10:14) Paul a apasa ussun Israel: “Esap ir meinisin mi auseling ewe kapas allim.” Met popun Israel ese alleasochis? Pokiten nafangauen luku, nge esap pokiten rese tufichin fori. Paul a pwarata ei mettoch ren an aloni alon Kol Fel 19:4 me ren an awena ewe poraus ngeni an ewe chon Kraist angangen afalafal sap ngeni ewe pwarata seni forien Kot mi fanafanelo. Paul a apasa: “Ewer, ra rong, pun ‘ngingir a fen feilo won fonufan meinisin, o ar kewe fos a tori le sopun fonufan.’” (Rom 10:16, 18) Ewer, ussun chok forien Jiowa kewe rese manau ra alingalo i, ekkewe chon Kraist lon ewe aewin senturi ra afalafala ewe kapas allimen amanau ekis meinisin me iei ussun ra mwareiti Kot “won fonufan meinisin.” Lon noun we taropwe ngeni ekkewe chon Kolose, Paul a pwal awewei ifa ussun ewe kapas allim a fen choufetal. A apasa pwe ewe kapas allim a fen afalafalafeil “ekis meinisin fan lang.”​—Kolose 1:23.

Chon Pwarata Mi Tinikken

7. Me ren Jises, ifa wiisen chon Kraist?

7 Ese mwaal Paul a makkeei noun we toropwe ngeni ekkewe chon Kolose orun 27 ier mwirin maloon Jises Kraist. Ifa ussun ewe angangen afalafal epwe tori Kolose lon chok ena fansoun mwochomwoch? A fisita pokiten tinikkenin ekkewe chon Kraist lon ewe aewin senturi, me an Jiowa efeiochu ar tinikken. Jises a fen oesini pwe noun kewe chon kaeo repwe achocho le afalafal lupwen a apasa: “Nge ewe kapas allim epwe fakkun akkom le esinei ngeni einang meinisin.” (Mark 13:10) Ngeni ena oesini, Jises a apachalong ewe alluk a mak le muchuloon ekkewe wokisin lon puken Mattu: “Iei minne, oupwe feilo asoulangalo chon fonu meinisin, oupwe papataisir fan iten ewe Sam, me ewe Nau, me ewe Ngun mi Fel, oupwe afalafaler pwe repwe alleasochisi mettoch meinisin minne ua alluku ngenikemi.” (Mattu 28:19, 20) Ekisilo chok mwirin an Jises feita lang, noun kewe chon kaeo ra poputa le apwonueta ekkena kapas.

8, 9. Me ren Fofor, met meefien ekkewe chon Kraist ussun an Jises kewe alluk?

8 Mwirin a niitiu ngun mi fel lon Pentekos 33  C.E., ewe aewin mettoch noun Jises kewe chon kaeo mi tuppwol ra fori, ra feilo afalafal ngeni ekkewe pwin aramas lon Jerusalem “usun ekkewe manamanen Kot.” Ra sopwoch lon ar angangen afalafal, me “arap ngeni ulungerou aramas” ra papatais. Ekkewe chon kaeo ra sopweilo le mwareiti Kot mwen aramas ren tinikken, me ar angang a uwaoch.​—Fofor 2:4, 11, 41, 46, 47.

9 Lo, lo, lo, ekkewe nouwisin lamalam ra kuna angangen ekkena chon Kraist. Ra osukosuk pokiten an Piter me Jon pworacho le kapas, iwe, ra alluk ngeni ekkewe ruuemon aposel ar repwe ukutiu le afalafal. Ekkewe aposel ra polueni: “Ese tufich rem pwe am ausap apasata minne am aua kuna o rong.” Mwirin ar eriansefalli ir, ra omuseerelo, iwe Piter me Jon ra liwiniiti pwiir kewe, me meinisin ra iotek ngeni Jiowa. Ra tingorei Jiowa ren pwora: “Kopwe pwal mut ngeni noum keei chon angang pwe repwe fakkun pworacho le apasata om kapas.”​—Fofor 4:13, 20, 29.

10. Ifa ewe riaffou a ppiita, me met ekkewe chon Kraist ra fori?

10 Ena iotek a tipeeu ngeni letipen Jiowa, ussun a ffatelo mwirin. Ekkewe aposel ra ares me mwirin emon chonlang a angaseerelo. Ewe chonlang a ereniir: “Ami oupwe feilo uta lon ewe imwen fel, o apasata ngeni ekkewe aramas ekkeei kapas meinisin usun ei manau.” (Fofor 5:18-20) Pokiten ekkewe aposel ra alleasochis, Jiowa a sopweilo le efeiochuur. Iwe, “iteiten ran meinisin, rese mo ukutiu seni ar afalafala o apasata pwe Jises ewe Kraist, lon ewe imwen fel, o pwal lon pwisin leenier.” (Fofor 5:42) A ffatoch pwe an aramas u ngeniir ese tongeni unusen pinei noun Jises kewe chon kaeo seni ar alingalo Kot.

11. Ifa ekiekin chon Kraist loom ussun ewe angangen afalafal?

11 Feil, feil, ra aresini Stifen me ra monei ngeni fau tori an malo. Nninniiloon Stifen a poputaani riaffou mi fokkun lapalap lon Jerusalem, me ekkewe chon kaeo meinisin chilon chok ekkewe aposel ra toropasfetal. Ra letipechou ren ewe riaffou? Aapwi. Sia alleaani: “Ekkewe mi kupetfesen ra chok feilfetal o afalafala ewe kapas.” (Fofor 8:1, 4) Ena tinikken le afalafala lingen Kot a pwapwalo fan chommong. Lon Fofor sopwun 9, sia alleaani pwe lupwen ewe Farisi, emon re Tarsus itan Saul a sai ngeni Tamaskos fan iten an epwe eriaffou noun Jises kewe ra nonnom ikena ie, a kuna eu langepwi ussun Jises me a chunulo. Lon Tamaskos, Ananaias a apochokkula Saul pwe a tongeni kunasefal. Ifa ewe aewin mettoch Saul​—mwirin a wiliiti Paul​—a fori? Ewe Paipel a apasa: “O a muttir afalafala lon ekkewe sinakok usun Jises, pwe ‘Atewe mi ewe Noun Kot.’”​—Fofor 9:20.

Meinisin Ra Fiti Ewe Angangen Afalafal

12, 13. (a) Me ren ekkewe soukaeo uruwo, met sipwe chechchemeni ussun ewe mwichefelin Kraist loom? (b) Ifa ussun ewe puken Fofor a tipeeu ngeni alon ekkewe soukaeo uruwo?

12 Mi ffatelo pwe meinisin lon ewe mwichefelin Kraist loom ra fiti ewe angangen afalafal. Philip Schaff a makkeei ussun ekkewe chon Kraist lon ena fansoun: “Ewe angangen afalafal ewe aewin mettoch ekkewe mwichefel meinisin ra achocho ngeni, me ekkewe chon Kraist chon luku meinisin ir misineri.” (History of the Christian Church) W. S. Williams a apasa: “Lape-ngeni aramas ra luku pwe ekkewe chon Kraist meinisin loom, akkaewin chokkewe mei wor ewe liffangen ngun mi fel, ra afalafala ewe kapas allim.” (The Glorious Ministry of the Laity) A pwal pochokkul le apasa: “Jises ese akkota pwe ewe angangen afalafal epwe fan iten chokkewe mi fil chok.” Pwal mwo nge Celsus, emon chon oputa ewe lamalamen Kraist a makkei: “Ekkewe chon angangen ounounen siip, chon fori sus, chon angang ren silin man, ekkewe rese sukul me chokkewe mi tekisoson lein aramas, ir chon afalafala ewe kapas allim mi tinikken.”

13 Titchikin ekkena poraus a pwalo lon ewe poraus lon ewe puken Fofor. Lon Pentekos 33 C.E., mwirin a niitiu ngun mi fel, ekkewe chon kaeo meinisin, mwan me fefin, ra esileifeili ekkewe porausen manamanen Kot. Mwirin ewe riaffou mi lapalap a fisita mwirin ninniloon Stifen, ekkewe chon Kraist meinisin mi toropasfetal ra afalafala ewe kapas allim ekis meinisin. Orun 28 ier mwirin, Paul a mak ngeni ekkewe chon Kraist chon Ipru meinisin, esap chok ngeni eu mwichen nouwis mi kisikis, lupwen a apasa: “Iwe, fan iten Jises, sipwe iseta ach asoren mwareiti Kot, iei ewe asor: uwan tinauach mi mwareiti itan.” (Ipru 13:15) Paul a awewei ekiekin ussun ewe angangen afalafal, a apasa: “Inaamwo ika ua arongafeili ewe kapas allim, nge esap wor lamoten ai sikasini ren, pun iei wisei. Riaffou ngeniei are usap arongafetalei ewe kapas allim!” (1 Korint 9:16) A ffatoch pwe ekkewe chon Kraist mi tuppwol meinisin lon ewe aewin senturi ra pwal meefi ina ussun.

14. Ifa ewe riri lefilen luku me ewe angangen afalafal?

14 Pwungun pwe a lamot an emon chon Kraist mi enlet fiti ewe angangen afalafal pokiten a ririfengen ngeni luku. Paul a apasa: “Sia luku ren letipach, o sia kuna pung; sia pwarata ren auach, o sia kuna manau.” (Rom 10:10) Eu chok kukkun mwich lon ewe mwichefel​—ussun eu mwichen nouwisin lamalam​—mi anganga luku me eani ewe wiis chon afalafal? Aapwi! Chon Kraist meinisin mi enlet ra amaaraata luku mi pochokkul lon ewe Samol Jises Kraist me ra esilei ngeni aramas ena luku. Ika rese fori, ar luku a malo. (Jemes 2:26) Pokiten ekkewe chon Kraist mi tuppwol meinisin lon ewe aewin senturi ra pwarata ar luku iei ussun, aramas ra rongorong eu puchor mi mwareiti Jiowa mi lap.

15, 16. Awewei ifa ussun ewe angangen afalafal a feffeita fan osukosuk.

15 Lon ewe aewin senturi, Jiowa a efeiochu noun kewe aramas ren lapeloon choochoor inaamwo ika mei wor osukosuk lon me lukun ewe mwichefel. Ren chok awewe, Fofor sopwun 6 a awewei ewe tipefesen lefilen ekkewe chon luku mi eani fosun Ipru me fosun Kris. Ekkewe aposel ra pwakini ewe osukosuk. Iwe mwiriloon, sia allea: “Ewe kapasen Kot a mamarita, o iteiter ekkewe chon kaeo a fakkkun chommongelo lon Jerusalem, o chommong me lein ekkewe samol-fel ra pwal alleasochisi ewe luku.”​—Fofor 6:7.

16 Feil, feil, osukosuk lon politics a fisita lefilen King Erot Akripa seni Jutia me ekkewe aramasen Tair me Saiton. Aramasen ekkena telinimw ra sotun kutta kinamwe me apwapwai Erot, iwe, Erot a polueni ren an afalafala ekkewe aramas. Ewe pwin aramas ra poputa le puchoruta: “Usun chok ngingin emon kot, nge sap ngingin aramas!” Nge lon chok ena fansoun, noun Jiowa chonlang a nni Erot Akripa, me a malo “pun ese ngeni Kot lingan.” (Fofor 12:20-23) Mwa met ren rukoon chokkewe mi apilukuluku ekkewe sou nemenem won fonufan! (Kol Fel 146:3, 4) Iwe nge, ekkewe chon Kraist ra sopweilo le alingalo Jiowa. Iwe, “ewe kapasen Kot a mamarita, o a choufetal” inaamwo ika mei wor osukosuk lefilen ekkewe sou nemenem.​—Fofor 12:24.

Me Loom Me Iei

17. Lon ewe aewin senturi, met ekkewe aramas mi choni ewe mwichefel ra fori?

17 Ewer, ewe mwichefelin chon Kraist lon ewe aewin senturi a masou ren chon mwareiti Jiowa Kot mi tinikken. Ekkewe chon Kraist mi tuppwol meinisin ra esileifeili ewe kapas allim. Ekkoch ra chuuri aramas mi mochen auseling me, ussun Jises a apasa, ra aiti ngeniir ar repwe alleasochisi an kewe alluk meinisin. (Mattu 28:19, 20) Ar angang a efisata maaritaan ewe mwichefel me chommongeloon ekkewe aramas mi fiti King Tafit le mwareiti Jiowa. Meinisin ra aloni alon ekkeei kapas mi fel: “Upwe kilisou ngonuk, ai Samol Kot, ren unusen letipei, o upwe asamolu itom feilfeilo chok. Pun om we tong enlet ngeniei mi fakkun lapalap.”​—Kol Fel 86:12, 13.

18. (a) Ifa sokkofesennin ewe mwichefelin chon Kraist loom me Kirisentom ikenai? (b) Met sipwe kaeo lon ewe lesen mwirin ei?

18 Lupwen sia pwungupwung won ei poraus, alon ei senseen lamalam itan Allison A. Trites a efisata ach ekiek. Lupwen a alollofengenni ekkewe chon Kraist loom me iei, a apasa: “Ekkewe lamalam ikenai ra kan maarita pokiten noun chokkewe mi fen choni ewe lamalam ra pwal choni are emon a siwili an lamalam. Iwe nge, lon Fofor, ewe lamalam a maarita pokiten ekkewe minefoon chon kaeo ra choni ewe lamalam, popun pun angangen ewe mwichefel a keran chok poputa.” Weween pwe ewe lamalamen Kraist mi enlet ese chuen maarita lon ewe lapalap Jises a fos ussun? Aapwi! An ekkewe chon Kraist tinikken ikenai le mwareiti Kot a ussun chok an ekkewe chon Kraist lon ewe aewin senturi. Sipwe kaeo ussun ena lon ewe lesen mwirin ei.

Kopwe Tongeni Awewe?

• Ifa ussun sipwe tongeni alingalo Kot?

• Ifa ussun Paul a awewei Kol Fel 19:4?

• Ifa ussun luku a riri ngeni ach angangen afalafal?

• Met sipwe chechchemeni ussun ewe mwichefelin Kraist loom?

[Ekkewe Kapas Eis fan Iten ewe Lesen]

[Credit Line]

Seni ewe Anglo-Australian Observatory, sasingin David Malin

[Sasing lon pekin taropwe 15]

Ekkewe lang ra pwarata lingen Jiowa

[Sasing lon pekin taropwe 16]

Ewe angangen afalafal me iotek ra ririfengen