Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

Akkamwochu Limochum Ren Om Tuttumunu Letipom

Akkamwochu Limochum Ren Om Tuttumunu Letipom

Akkamwochu Limochum Ren Om Tuttumunu Letipom

“Kopwe fokun tumwunu lelukom lap seni om tumwunu och pisek auchea, pun manau a pop seni lon lelukom.​—ÄN SALOMON FOS 4:23.

1-3. (a) Fan chommong, ifa ussun aramas ra pwarata pwe rese aucheani manauer mi limoch? Awewei mwo. (b) Pwata a lamot ach sipwe kaeo ussun aucheaan ewe mettoch manau mi limoch?

 AWOR echo chunga nge a ussun ita a ekis minen lom. Eli ese poluoch ngeni fouten lon ewe imw. Ese ffat ika a wor pwal och popun, nge neman ewe mwan minne noun ena chunga a meefi pwe ese lamot. A kamolo won ukuukun 29 chala. Iwe nge, ekkoch ier mwirin, a pwalo pwe liwinin a arapakan eu milion chala! Ewer, ena chunga a mmen sokkolo aucheaan. Ekieki mwo ika a fet meefien emonnewe mi fen pin nouni me lom pun tipan nge ese lien lamot ena pisek mi fokkun auchea!

2 Fan chommong ina ewe mettoch a kan fis ren limochun letipen are manauen emon. Lon ei fansoun chommong rese lien aucheani limochun pwisin manauer. Ekkoch ra meefi pwe ewe mettoch limochun manau a popu seni ekiekin ekkewe tappin aramas lom, iwe, ese tipeeu ngeni nonnomun aramas lon ei fansoun. Ina popun, ra ussun ita amomolo fan iten och liwin kukkun. Ekkoch ra monelo limochun manauer fan iten lisowu mwaal. Pwal fitemon ra monelo pokiten ar aneanei pwe repwe itepwa mwen mesen chiener kewe are emon ra efich.​—An Salomon Fos 13:20.

3 A fen kon mmang an chommong aramas miritiiti pwe ewe manau mi limoch ra fen pin eani me lom wesewesen eu mettoch mi auchea. Fan chommong a mmen watte ewe riaffou ra kuna pokiten minne ra fori. Ussun Paipel a apasa, pwunungauen foffor mi sikepwach epwe tongeni an epwe ussun poison, weween, epwe ussun “kipwinin ewe ira maras.” (An Salomon Fos 5:3, 4) Pokiten an a kon choufetal foffor mi sikepwach lon ei fansoun, epwe ifa ussun om kopwe tongeni akkaucheani me akkamwochu limochum? Sipwe newenewen ngeni ulungat mettoch sipwe tongeni fori.

Tuttumunu Letipom

4. Ifa weween ewe letip, me pwata sipwe tuttumunu letipach?

4 Ach tufichin akkamwochu limochuch a longolong won ach tuttumunu letipach. Iei alon Paipel: “Lap seni mettoch meinisin kopwe tuttumunu, kopwe akkom tuttumunu letipom, pun manau a popu seni.” (An Salomon Fos 4:23, New World Translation) Ifa weween “letipom” me ikana ie? A wewe ngeni wesewesen sorosorum me leutum, pachelong ekiekum, meefiom, me minne fofforum kewe a popu seni. Iei alon Paipel: “Kopwe tongei Jiowa om Kot ren unusen letipom me unusen ngunum me unusen om pochokkul.” (Tuteronomi 6:5) Jises a apasa pwe ena alluk a lap seni alluk meinisin. (Mark 12:29, 30) A ffat pwe letipach a mmen wesewesen auchea. A wenewenen lamot ach sipwe tuttumunufichi.

5. Ifa ussun ewe letip epwe tongeni an epwe eu mettoch mi auchea me eu mettoch mi efeiengau?

5 Iwe nge, ewe Paipel a pwal apasa pwe “Letipen aramas a fokun atuputup lap seni mettoch meinisin, a unusen ingau.” (Jeremaia 17:9) Ifa ussun ewe letip epwe tongeni an epwe eu mettoch mi otuputup​—weween, eu mettoch mi efeiengau ngenikich? Ren chok awewe, efoch chitosa eu minen alillis mi auchea, are pwal mwo nge eu minen amanaua aramas ika osukosuk watte epwe piita. Nge ika ewe chon unteng ese uweifichi ewe chitosa ren an tumunufichi an kasini, ena waa epwe tongeni mecheresin wiliiti eu mettoch mi efeiengau. Pwal ussun chok, ika kese tuttumunu letipom, kopwe nom fan nemenien iteiten mochenum me meefiom kewe meinisin, iwe, manauom epwe rikilong lon mettoch mi efeiengau. Iei alon an Kot we Kapas: “Ewe mi luku pwisin letipan a tiparoch, nge ewe mi feffetal fan mirit, ina i ewe emon epwe selani manauan.” (An Salomon Fos 28:26, NW) Ewer, kopwe tongeni feffetal fan mirit me sussu seni mettoch mi efeiengau ika kopwe akkaea an Kot we Kapas le ekkemmwenuk, ussun om nengeni eu map mwen om kopwe popueta om sai ngeni pwal eu fonu are leeni.​—Kol Fel 119:105.

6, 7. (a) Ifa weween ewe kapas pin, me pwata a lamot ngeni noun Jiowa kewe chon angang? (b) Pwata sia silei pwe aramas rese unusoch repwe tongeni appiru pinin Jiowa?

6 Letipach esap pukun rikiti minne mi limoch. Wiisach ach sipwe emmweni pwe epwe ina ussun. Ren ach sipwe fori ena mettoch, sipwe ekilapei enletin aucheaan ewe mettoch manau mi limoch. Ena lapalap mi murinno a kan ngeni ewe kapas pin, nge pin a wewe ngeni mettoch mi limoch, me minne mi imulo seni tipis. Ewe mettoch pin eu lapalap mi auchea, iwe, ena lapalap a pukun pacheri Jiowa Kot. Fitepuku wokisin lon Paipel ra apasa pwe ena lapalap a nom ren Jiowa. A enlet pwe ewe Paipel a apasa nge “Jiowa a pin.” (Ekistos 28:36, NW) Iwe nge, ifa ussun ena lapalap mi tekia a weneitikich, nge kich aramas mi tekisosson pokiten sise unusoch?

7 Lon an we Kapas, iei alon Jiowa ngenikich: “Ami oupwe fel, pun ngang ua fel.” (1 Piter 1:16) Ewer, sipwe tufichin appiru pinin Jiowa; weween, epwe tufich ach sipwe limoch mwen mesan me sipwe tongeni akkamwochu limochuch. Iwe, ika sipwe kullulo seni foffor mi limengau, epwe wewe ngeni ach ekiekin fori och mettoch mi tekia me amwarar​—nge ena mettoch epwe wewe ngeni ach appiru eu lapalap mi lingemwarar, eu lapalap mi nom ren ewe Kot mi Unusen Tekia! (Efisus 5:1) Sisap ekieki pwe ina eu mettoch sisap tongeni fori, pun Jiowa emon Masta mi tipachchem me tipemirit, iwe, esap awiisa ngenikich och mettoch esap pwak rech. (Kol Fel 103:13, 14; Jemes 3:17) Pwungun pwe sipwe tufichin akkamwochu limochuch lon pekin ngun me pekin letip ren chok ach akkachocho ngeni. Iwe nge, ewe aposel Paul a makkei pwe “letip mi wenechar me . . . letip mi limoch . . . ra pwunguiti ewe Kraist.” (2 Korint 11:3, NW) Esap pwe wiisach ngeni Kraist me Seman we ach sipwe achocho ren unusen tufichich pwe epwe limoch letipach? Popun, pun esap fokkun tufich ach sipwe enniwili ngeniir ewe watteen tong ra fen pwarata ngenikich. (Jon 3:16; 15:13) Iei wiisach mi auchea, wiisen ach sipwe pwarata kilisou ren ach manauesini ewe sokkun manau mi limoch me wenechar. Ren ach eani ena sokkun ekiek ussun limochun manauach, sipwe aucheani, iwe, sipwe tuttumunu letipach.

8. (a) Ifa ussun sipwe tongeni ffoleniochu letipach? (b) Ach kapas epwe tongeni pwarata met ussuch?

8 Sia pwal tuttumunu letipach ren ewe sokkun mongo sia kan akkaea. A lamot ach sipwe ffoleniochu ekiekich me letipach iteitan ren mongo mi murinno, mongoon ngun, me annefota ewe poraus allimen an Kot we Muu. (Kolose 3:2) Ach kapas epwe pwal mwo nge pwarata minne sia annefota. Ika sipwe kakkapas ussun foffor mi limengau, ena mettoch epwe pwaralo wesewesen masouen letipach. (Luk 6:45) Nge, amwo sipwe iteuoch mwen mesen aramas pokiten ach kakkapas ussun mettoch mi ammafel me murinno. (Efisus 5:3) Ren ach sipwe tuttumunu letipach, a wor mettoch mi fokkun efeiengau sipwe ttielo senikich. Sipwe kaeo ussun ruu me leir.

Su Seni Lisowu Mwaal

9-11. (a) Pwata a mecheres ngeni ekkewe mi tunalo ewe fon lon 1 Korint 6:18 ar repwe turulong lon tipis watte, tipisin lisowu mwaal? Awewei mwo. (b) Ika sia kan sussu seni lisowu mwaal, met sokkun mettoch sia kan ttitti senikich? (c) Ifa ewe leenien appiru mi murinno ewe mwan mi tuppwol itan Jop a isetiu rech?

9 Jiowa a emmweni ewe aposel Paul pwe epwe makkei och fon mi fen alisi chommong fan iten ar repwe tuttumunu letiper me akkamwochu limochur. Iei makkeien Paul: “Su seni lisowu mwaal.” (1 Korint 6:18) Nengeni mwo pwe ese chok makkei “Tumunukemi seni lisowu mwaal.” Fofforun chon Kraist epwe lap seni ena. Repwe sulo seni ekkena foffor mi ngau, ussun chok ar repwe su seni och mettoch repwe tongeni malo ren. Ika sipwe tunalo ena fon, epwe lapalo ach tufichin turulong lon tipis watte, iwe, epwe tongeni pout senikich an Kot chen.

10 Ren chok awewe, sipwe era pwe emon in a fen atutu me aufoufa noun we kukkun at fan iten eu fansoun mi auchea. Ewe at a tingor pwe epwe kunou lukun mwen ar repwe lo seni imwer, iwe, inan we a tipeeu ngeni, nge a era pwe ewe at esap fori eu mettoch. Iei alon ngeni: “Kosap kan ngeni ena pwokak lukun. Ika kopwe limengau ren ena pwokak, epwe wor liwinin tipisum.” Nge, mwirin fitu minich, a kuna ewe at an a uta unukkun ewe pwokak. Ewe at esaamwo ipwelong lon. Nge, a fen tunalo ewe ourour, ourouren an esap kan ngeni ewe pwokak, iwe, ese mwaal epwe fis och mettoch mi ngau. (An Salomon Fos 22:15) A ina ussun fofformwaallin chommong sarafo me aramas watte, nge ita uruurun pwe ir mi silei lamoten ar resap fori ena mettoch. Ifa ussun ar ra mwaallilo?

11 Lon ekkeei fansoun lupwen chommong ra fen fitalo “mochenia ingau mi asau,” eu sopai a fen fisita fan iten an epwe achoufetalei lisowu mwaal. (Rom 1:26, 27) A fen wesewesen choufetal poraus fan iten lisowu mwaal lon chassi, puk, fitio, me pwal won ewe Internet. Sap minne chokewe mi filata ar repwe minalong lon tupuwer ekkena mettoch ra sussu seni lisowu mwaal. Ra kan kikkine ngeni, iwe, ekis ngeni chok repwe turulong lon, weween, ra fen tunalo an Paipel kapasen ourour. Sanne ra tuttumunu letiper, nge ra akkangaua letiper ren ar minalong poraus mi ussun poison, iwe, eli mwirin fite, fite ier ekkena poraus epwap molo seni letiper. (An Salomon Fos 6:27) Sipwe kaitoch seni Jop, pun a fori eu pwon​—weween, eu atipeeu​—ren pwisin mesan kewe pwe esap nengeni minne epwe tongeni sotuni i pwe epwe fori mettoch mi ngau. (Hiop 31:1) Iwe, ina wesewesen eu leenien appiru sipwe tapwelo mwirin!

12. Ifa ussun ekkan chon Kraist mi anginfengen repwe tongeni “su seni lisowu mwaal”?

12 A akkaewin lamot an aramas “su seni lisowu mwaal” atun fansoun anginfengen. Ita uruurun pwe ina eu fansoun mi apwapwa, iwe, epwe ur ren apilukulukoch me aneanoch, nge ekkoch ra angaua ena fansoun ren ar fori mettoch mi ngau. Ren ar fori ena mettoch, ra amoielo seniir ewe sokkun longolong mi nampa eu fan iten pupulu mi murinno​—weween, ewe sokkun riri mi popu seni tong mi enlet, nemenem won ekiek me memmeef, me alleasochis ngeni Jiowa Kot. Eu pean chon Kraist ra fofforingau atun ar anginfengen. Mwirin ar pupulu, ewe fefin a apasa pwe a wesewesen mengiringir, iwe, chengelin ewe ranin apupulu a talo ren. Neminnewe a apasa pwe “Fan chommong ua fen tingorei Jiowa ren omusomus, nge inaamwo ika a fen lulo fisu ier, nge mwelien letipei a chuen amengiringiriei.” A fokkun lamot pwe chokewe mi fori ena esin tipis repwe kutta alillis seni chon Kraist mi wiisen elter. (Jemes 5:14, 15) Iwe nge, chommong pean chon Kraist ra kan mwokutukut fan mirit me ra tumunuur seni ena sokkun fofforingau atun ar anginfengen. (An Salomon Fos 22:3) Ra kan aukuuku ar fofforun pwarata ar saanifengenniir. Ra akkota pwe epwe wor chon etiir lupwen repwe lo kunou me ra tumunufichi pwe resap aruuemonulo lon ekkewe leeni ese lien wor aramas ie.

13. Pwata chon Kraist resap ekiekin puluweni emon ika ese angang ngeni Jiowa?

13 Neman chon Kraist mi kut puluwer me lein ir kewe rese angang ngeni Jiowa repwe kuna osukosuk watte. Ren chok awewe, pwata kopwe pacheri emon ese tongei Jiowa Kot? A mmen lamot pwe chon Kraist repwe riri ngeni chok ekkan aramas mi tongei Jiowa me ra sufoliiti an kewe alluk fan iten foffor mi limoch. Iei alon an Kot we Kapas ngenikich: “Ousap ririfengen me ekkewe rese lukuluk. Pun a wor ita met sokkun chiechi lefilen pwung me mwaal? Are a wor ita met sokkun chiechi lefilen saram me rochopwak?”​—2 Korint 6:14, NW.

14, 15. (a) Ifa ewe ekiek mi mwaal ekkoch ra eani ussun weween ewe kapas “lisowu mwaal”? (b)“Lisowu mwaal” a wewe ngeni met sokkun foffor, me ifa ussun chon Kraist repwe tongeni “su seni lisowu mwaal”?

14 A pwal lamot silelap. Sisap tufichin su seni lisowu mwaal ika sise wesewesen silei ika met weween. Ekkoch lon ei fansoun ra eani ekiek mi mwaal ussun weween “lisowu mwaal.” Ra meefi pwe repwe tongeni fori minne epwe apwapwai mocheniangauen futuker lukun pupulu nge resap chok wesewesen lisowu. Pwal mwo nge ekkoch pioing mi itefoulo ra ekiekin pinei pwopwoon lipich lein sarafo, iwe, ra peseer pwe repwe eani ekkewe foffor mi sokkolo limengauer, foffor mi sikepwach, weween, ekkewe sokkun foffor resap tongeni pwopwotiu rer. A fokkun mwaal ena sokkun fon. An aramas eppeti pwopwo lukun pupulu esap wewe chok me ar akkamwochu limochur, me esap ina kaukun weween “lisowu mwaal.”

15 Ewe kapasen Kriik por·neiʹa, ewe mi afou ngeni “lisowu mwaal,” a ekis waammong weween. A wewe ngeni lisowu lefilen aramas rese pupulu me a weneiti aeamwaallin ekkewe pisekin fan mesen aramas. Por·neiʹa a wewe ngeni ekkan fitu sokkun fofforun lisowu, me an aramas mwachenifengennir​—nge ikkeei ekkewe sokkun foffor mi kan fis lon imwen nipich. Ekkewe aramas mi ekieki pwe ekkena sokkun foffor resap wewe ngeni “lisowu mwaal” ra pwisin otupuur, iwe, ra fen ipwelong lon eu me lein an Setan kewe ssar. (2 Timoti 2:26) Pwal och, ach akkamwochu limochuch a lap seni ach sipwe chok ttielo senikich foffor meinisin mi wewe ngeni lisowu mwaal. Ren ach sipwe “su seni lisowu mwaal,” sipwe ttielo senikich sokkun foffor meinisin mi limengau me fofforun sikepwach mi tongeni emmwen ngeni ewe tipisilap itan por·neiʹa. (Efisus 4:19) Epwe ina ussun ach sipwe akkamwochu limochuch.

Tuttumunukich Seni Efeiengauen Fofforun Angon

16. Fofforun pwarataan tong a fichiiti met sokkun aramas, ussun an a ffatolo ren menni poraus lon Paipel?

16 Ren ach sipwe akkamwochu limochuch, a lamot ach sipwe tumunu pwal eu mettoch mi efeiengau itan fofforun angon. Eli ekkoch repwe apasa pwe fofforun angon a ussun och sokkun urumot mi murinno lefilen mwan me fefin, nge esor ngauan. Pwungun pwe a wor fansoun me leeni mi fichiiti an ruuemon pwarata ar saanifengennir. Aisek me Repeka ra “foropachfengen,” iwe, a ffat ngeni chon kuner pwe sap minne Repeka fefinen Aisek. Iwe nge, ir mi pupulu. Mi fichiitiir ar pwarata pwe ra saanifengennir. Nge esap ina ussun fofforun angon.

17. Met weween fofforun angon, me met epwe eppeti ena sokkun foffor?

17 Sipwe era pwe iei weween fofforun angon: an aramas pwarata ar saanifengennir, nge rese wesewesen ekiekin pupulu. A mmen mesemesekkis me alollol lapalapen aramas, iwe, fofforun angon a tongeni fis lon lapalap mi sokkopat, nge ekkoch leir esap lien pwa ngeni mesach. (An Salomon Fos 30:18, 19) Ina minne, alluk mi tichchik esap tongeni wesewesen nemeni ena mettoch. Nge a lamot an epwe wor pwal eu mettoch mi tekia seni ena an epwe emmwenikich​—weween, ach pwisin atittinakich fan letip mi wenechar me ach achocho le apwonueta ekkewe kapasen alongolongun alluk lon Paipel.

18. Met a kan amwokutu ekkoch pwe repwe eani fofforun angon, me pwata a ngau fofforun angon?

18 Ika sia wenechar, neman a lap me leich repwe apasa pwe lupwen sia meefi nge emon a saanikich, letipach a pwapwa ren. A ina ussun pukun nikinikich. Nge sia kan eani fofforun angon ren ach sipwe etipetipa aramas pwe repwe saanikich​—weween, fan iten chok ach sipwe apatai pwisin kich are efisata ena memmeef lon pwal emon? Ika ina, sia fen ita ekieki ewe sokkun letipeta sipwe tongeni efisata? Ren chok awewe, iei alon An Salomon Fos 13:12: “Are an eman apilukuluk a mang le pwonueta, i epwe letipengau.” Ika sipwe ekiekieta ach sipwe eani fofforun angon ngeni emon, neman esap tufich ach sipwe silei ifa ussun fofforuch epwe kku ena emon. Eli epwe ameef ngeni atewe are niewe pwe sia mochen chiechi ngeni, iwe mwirin, epwe emmwen ngeni pupulu. Ika a kon watte chuuppwulun emon, eli esap tongeni ki ren. A mmen watte chungauen an emon eani minen urumot meefien aramas.

19. Pwata fofforun angon eu minen efeiengau ngeni an chon Kraist pupulu?

19 A akkaewin lamot ach sipwe tuttumunu pwe site eani fofforun angon ngeni aramas mi pupulu. Mi mwaal ach sipwe pwarata pwe sia saani emon mi pupulu, are an emon chon pupulu pwarata an saani emon lukun puluwan we. Sia letipengau ren an ekkoch chon Kraist eani ewe ekiek mi mwaal pwe ese ngau ar repwe saani emon lukun puluwer. Ekkoch ra pwarawu meefier mi alollol ngeni ena sokkun ita “chiechi,” iwe, ra pwal mwo nge akkaffat ngeniir ekkewe sokkun poraus monomon rese tongeni pwari ngeni puluwer. Ina popun, ar saani ewe emon a fen wililo, wilifota ngeni och sokkun riri are fofo mi tufichin angaua are pwal mwo ngeni atai ar pupulu. Epwe murinno ngeni chon Kraist mi pupulu ar repwe chechchemeni an Jises ourour mi mirit ussun lisowu mwaal​—weween, a popu seni letipen aramas. (Mattu 5:28) Ina minne, sipwe tuttumunu letipach me sussu seni ewe sokkun lapalap epwe tongeni emmwen ngeni mettoch mi fokkun ngau.

20. Letipach epwe pposolo fan iten ach sipwe eani met sokkun ekiek ussun limochuch?

20 Pwungun pwe esap mecheres ach sipwe akkamwochu limochuch lon ei fansoun mi ur ren foffor mi sikepwach. Iwe nge, chechchemeni mwo pwe a mecheres om kopwe akkamwochu limochum lap seni om kopwe sotun angesefalli ika epwe pout sonuk. Mi enlet pwe Jiowa a “muttir le omusala tipis” me a tufichin alimochu chokewe mi enletin aier seni ar kewe tipis. (Aisea 55:7) Iwe nge, Jiowa ese kan aopa chokewe mi lisowu mwaal seni pwunungauen ar kewe foffor. Eli repwe kuna pwunungauen ar kewe foffor ren fite, fite ier, are pwal mwo nge lon unusen manauer. (2 Samuel 12:9-12) Iwe, ren unusen tufichum kopwe akkamwochu limochum ren om tuttumunu letipom. Kopwe eani ewe ekiek pwe om ukkuta mwen Jiowa Kot fan limochun manauom a ussun eu pisek mi fokkun auchea​—iwe, kopwe tuttumunu pwe esap fokkun pout sonuk!

Ifa Ussun Kopwe Polueni?

• Met weween manau mi limoch, me pwata a wesewesen lamot?

• Ifa ussun sipwe tongeni tuttumunu letipach?

• Ifa ussun sipwe tongeni sussu seni lisowu mwaal?

• Pwata sipwe ttielo senikich fofforun angon?

[Ekkewe Kapas Eis fan Iten ewe Lesen]

[Sasing lon pekin taropwe 6]

Efoch chitosa epwe tongeni an epwe eu minen efeiengau ika ewe chon unteng a tumunungau

[Sasing lon pekin taropwe 7]

Met epwe tongeni fis ika sipwe tunalo kapasen ourour?

[Sasing lon pekin taropwe 8]

Foffor mi limoch atun anginfengen a men apwapwa me a mwareiti Kot