Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

Ewe “Chon Angang” Mi Tuppwol Me Tipatchem

Ewe “Chon Angang” Mi Tuppwol Me Tipatchem

Ewe “Chon Angang” Mi Tuppwol Me Tipatchem

“Io ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem noun we masta a fen seikata won chienan kewe?”​—MATEUS 24:45, NW.

1, 2. Pwata a lamot ach sipwe angei mongo lon pekin ngun iteitan ikenai?

 MWIRIN leonowasen Oruu, Nisan 11, 33 C.E., noun Jises kewe chon kaeo ra eani eu kapas eis mi wor watten weween ngenikich ikenai. Ra eisini: “Epwe ifa esissinen om liwinsefal pwal sopolon ei fansoun?” Lon an polueni, Jises a eani eu oesini mi fokkun amwarar. A kapas ussun eu fansoun maun, lengita, chechchechin fonu, me malapalap. Iwe, epwe chok “poputan riaffou.” Epwe lapalapelo riaffoun fonufan. Met ren watten aniuokkusun ena poraus!​—Mateus 24:3, 7, 8, 15-22, NW; Luk 21:10, 11.

2 Seni 1914, a fen pwonuta lap ngeni meinisin kinikinin an Jises oesini. A fen wakattelo ewe “riaffou” mi fen tori aramas. Iwe nge, esor popun ekkewe Chon Kraist mi enlet repwe niuokkus. Jises a pwonei pwe epwe apochokkuler ren mongo mi murinno lon pekin ngun. Pokiten Jises a nonnom lon lang iei, ifa ussun an a akkota pwe epwe awora ngenikich ikei ie won fonufan anach mongo lon pekin ngun?

3. Ifa ewe kokkot Jises a poputani pwe sipwe angei “mongo lon ewe fansoun mi fich”?

3 Jises a pwisin polueni ewe kapas eis. Atun a eani an we oesini mi lap, a eis: “Io ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem noun we masta a fen seikata me lein chienan kewe pwe epwe wisen awisa ngenir aner mongo fansoun meinisin?” Iwe mwirin, a apasa: “Feiochun ewe chon angang, are noun we masta epwe kuna pwe a fori iei usun lupwen a feito. Enlet, upwe apasa ngenikemi, epwe seikata i won pisekin meinisin.” (Mateus 24:45-47) Enlet, epwe wor emon “chon angang” epwe wisen awora mongo lon pekin ngun, emon “chon angang” mi tuppwol me mirit. Nge ena chon angang, epwe wewe ngeni emon chok aramas, are eu tettelin aramas mi manau lon eu me eu fansoun, are mei wor pwal eu weween? Pokiten ewe chon angang mi tuppwol epwe awora mongo lon pekin ngun mi wesewesen lamot, epwe murinno ngenikich ach sipwe kuna poluen ena kapas eis.

Emon Chok Aramas are Eu Mwichen Aramas?

4. Pwata sia silei pwe ese tufich pwe “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem” epwe emon chok aramas?

4 “Ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem” esap tongeni wewe ngeni emon chok aramas. Pwata esap tufich? Popun, pun ewe chon angang a poputa le awora ewe mongo lon pekin ngun lon ewe aeuin senturi, iwe, me ren Jises, ewe chon angang epwe chuen foffori ena angang atun ewe Masta epwe waroto lon 1914. Iwe, epwe wewe ngeni pwe ena emon chok aramas epwe angang orun 1,900 ier. Pwal mwo nge Metusela ese manau ena ukukun ttamen!​—Keneses 5:27.

5. Awewei mwo ewe popun ewe “chon angang mi tuppwel o tipatchem” esap weneiti emon me emon Chon Kraist mi kepit.

5 Iwe, epwe tufich pwe ewe “chon angang mi tuppwel o tipatchem” epwe weneiti emon me emon Chon Kraist? Pwungun pwe Chon Kraist meinisin repwe tuppwol me mirit; iwe nge, a ffat pwe Jises a ekieki ussun pwal eu mettoch lupwen a kapas ussun “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem.” Pwata sia silei ena mettoch? Popun, pun a apasa pwe “lupwen ewe Masta epwe feito”, epwe seikata ewe chon angang “won pisekin meinisin.” Epwe ifa ussun emon me emon Chon Kraist epwe seikata won mettoch meinisin​—won “meinisin” pisekin ewe Samol? Esap tufich!

6. Ifa ussun ewe muun Israel epwe ita noun Kot we “chon angang”?

6 Ina minne, epwe chok pwung pwe Jises a ekieki ussun eu mwichen Chon Kraist lupwen a kapas ussun ewe “chon angang mi tuppwol o tipatchem.” Epwe tufich pwe emon chon angang epwe tongeni wewe ngeni eu mwichen aramas? Ewer. Fupuku ier mwen Kraist, Jiowa a era pwe unusen ewe muun Israel repwe “nei we chon pwarata” me “nei we chon angang. Ua afilikemi.” Emon me emon chon ewe muun Israel, seni 1513 B.C.E. lupwen a katou ewe Allukun Moses, tori Pentekos 33 C.E. ra choni ewe mwichen noun Jiowa we chon angang. Lap ngeni chon Israel meinisin rese wisen nemeni mwokutukutun ewe muu are ewe kokkotun aineti ewe mongoon ngun. Jiowa a nounou ekkewe king, soukapwung, soufos, samol-fel, me chon Lifai pwe repwe apwonueta ekkena angang. Iwe nge, unusen ewe muuun Israel repwe tupuni an Jiowa we nemenem me mwareiti i lein ekkewe muu. Emon me emon chon Israel epwe wisen chon pwarata ussun Jiowa.​—Tuteronomi 26:19; Aisea 43:21, NW; Malakai 2:7; Rom 3:1, 2.

A Poutulo Ewe “Chon Angang”

7. Pwata a pout seni ewe muun Israel lom lom ewe wis noun Kot we “chon angang”?

7 Pokiten Israel a wewe ngeni “noun Kot we chon angang” fitupuku ier lom, epwe ita wewe ngeni pwe Israel epwe pwal wewe ngeni ewe chon angang Jises a kapas ussun? Aap, pun a pwapwalo pwe chon Israel loom loom rese tuppwol are mirit. Paul a menlapei ena poraus lupwen a aloni alon Jiowa ngeni ewe muu: “Ra esiita iten Kot lein ekkewe Jentail pokitemi.” (Rom 2:24) Enlet, ren an u ngeni Jises, Israel a aunusalo an lukumach ngeni Kot langattam fansoun, iwe, ina atun Jiowa a poutiirelo.​—Mateus 21:42, 43.

8. Inet ewe “chon angang” a siwili Israel, iwe, fan met sokkun lapalap?

8 Lukulukumangen ena “chon angang,” Israel, ese wewe ngeni pwe epwe unusen pout seni ekkewe chon fel mi tuppwol ewe mongoon ngun. Lon Pentekos 33 C.E., 50 ran mwirin an Jises we manausefal, ewe ngun mi fel a ninitiu won orun 120 noun kkewe chon kaeo lon eu ruum asan lon Jerusalem. Lon chok ena fansoun, a uputiu eu minefoon muu. Mei fich pwe a esileifetalei porausen uputiuan lupwen chon ena muu ra pworacho le afalafala chon Jerusalem ussun “ekkewe manamanen Kot.” (Fofor 2:11) Iwe, ena muu mi fo, eu muu lon pekin ngun, a wiliti ewe “chon angang” mi wisen esileifeili lingen Jiowa ngeni ekkewe muu me aineti ewe mongo lon fansoun mi fich. (1 Piter 2:9) Mei fich pwe mwirin och fansoun, a iteni “ewe Israelin Kot.”​—Kalesia 6:16.

9. (a) Io kewe “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem”? (b) Io “pisekin kewe”?

9 Iteiten chon “ewe Israelin Kot” meinisin, ir Chon Kraist mi fen fangelo manauer, papataiselo, me seikita ren ewe ngun mi fel me pwal eani ewe apilukulukun manau lon lang. Ina minne, ekkewe kapas “chon angang mi tuppwol o tipatchem” a weneiti meinisin mi kepit, eu mwichen chon ewe muu lon pekin ngun mi manau lon eu me eu fansoun won fonufan seni 33 C.E. tori ikenai, ussun chok iteiten chon Israel meinisin mi manau seni 1512 B.C.E. tori Pentekos 33 C.E., ir ewe mwichen chon angang mwen fansoun Chon Kraist. Iwe nge, io kewe “pisekin meinisin,” ekkewe mi angei ewe mongoon ngun seni ewe chon angang? Lon ewe aeuin senturi C.E., iteiten Chon Kraist meinisin ra eani ewe apilukulukun manau lon lang. Ina minne, pisekin kewe ra pwal wewe ngeni ekkewe Chon Kraist mi kepit, sap eu mwichen chon kepit, pwe emon me emon leir. A lamot ngeni ir meinisin, pachelong ekkewe mi wiseni wis lon ewe mwichefel, ewe mongo lon pekin ngun seni ewe chon angang.​—1 Korint 12:12, 19-27; Ipru 5:11-13; 2 Piter 3:15, 16.

“Ngeni Emon me Emon Leir me ren En me an Angang”

10, 11. Ifa ussun sia silei pwe ese lollo chok wisen meinisin chon ewe mwichen chon angang?

10 Mei wor wisen are angangen “ewe Israelin Kot”, i ewe chon angang mi tuppwol me mirit, nge emon me emon chon ena mwichen aramas mei pwal wor en me an angang. Alon Jises mi mak lon Mark 13:34 a affata ena mettoch. A apasa: “Epwe ussun chok emon mwan a feilo sai​—a likiti imwan, o a awisa ngeni noun kewe chon angang nemenier, a pwal ngenir en me an angang.” Iwe, emon me emon chon ewe mwichen chon angang mei wor en me wisan​—pwe repwe alapalo pisekin Kraist kewe. Emon me emon leir epwe apwonueta en me an angang me ren pwisin an tufich me fansoun fich.​—Mateus 25:14, 15.

11 Pwal eu, ewe aposel Piter a ereni ekkewe Chon Kraist mi kepit lon an we fansoun: “Usun chok oua fen angei en me liffangan, oupwe alamota ir, emon fan asengesin emon, usun chon souani ewe chenin Kot mi sokkosokkopat.” (1 Piter 4:10) Ina minne, epwe wisen ekkena chon kepit ar repwe alillisfengen ren ekkewe liffang Kot a ngeniir. Iwe, alon Piter a pwal aiti ngenikich pwe ese lollo chok an Chon Kraist kewe tufich, wis, are angang mi sokkolo aucheaan. Iwe nge, emon me emon chon ewe mwichen chon angang repwe tongeni awora alillis ngeni amaarin ewe muu lon pekin ngun. Epwe ifa ussun?

12. Ifa ussun emon me emon chon ewe mwichen chon angang, ese lifilifil ika ir mwan are fefin, ra alisata mammaaritaan ewe chon angang?

12 Aeuin, emon me emon epwe wisen chon pwarata ussun Jiowa, iwe, repwe afalafala ewe kapas allimen ewe Muu. (Aisea 43:10-12); Mateus 24:14) Me mwen an a feita lang, Jises a alluku noun kewe chon kaeo mi tuppwol, mwan me fefin, pwe repwe wisen sense. A apasa: “Oupwe feilo asoulangalo chon fonu meinisin, oupwe papataisir fan iten ewe Sam, me ewe Nau, me ewe Ngun mi Fel, oupwe afalafaler pwe repwe alleasochisi mettoch meinisin minne ua alluku ngenikemi. O nengeni, ngang upwe nonnom remi ran meinisin, tori le sopolon ei fansoun.”​—Mateus 28:19, 20.

13. Ifa ewe angang mi sokkolo aucheaan meinisin ekkewe mi kepit ra pwapwaesini?

13 Lupwen chon afalafal ra kuna minefoon chon kaeo, repwe aiti ngenir mettoch meinisin Kraist a alluku noun kewe chon kaeo. Mwirin och fansoun, chokewe mi luku minne ra kaeo repwe tufichin asukula ekkewe ekkoch. Mongo lon pekin ngun mi murinno epwe kawor ngeni ekkewe mi tongeni wiliti chon ewe mwichen chon angang lon chommong fonuen fonufan. Meinisin Chon Kraist mi kepit, mwan me fefin, ra fiti ewe angangen foralo chon kaeo. (Fofor 2:17, 18) Ei angang epwe sopweilo seni fansoun ewe chon angang a keran poputani an angang tori muchuloon ei ototen mettoch.

14. Io chok repwe wisen chon asukul lon ewe mwichefel, iwe, met meefien ekkewe fefin mi kepit ussun ena?

14 Ekkewe chon kepit mi koran papatais ra choni ewe mwichen chon angang, iwe, ese lifilifil io a akkom kaeo ngeniir, nge repwe pwal kaeo seni chon ewe mwichefel mi wiseni ewe wis elter me ren ewe Paipel. (1 Timoti 3:1-7; Taitos 1:6-9) Ekkena mwan mi seikita ra tufichin awora alillis mi sokkolo aucheaan ngeni mammaaritaan ewe muu. Ekkewe Chon Kraist fefin mi kepit mi tuppwol rese mangau pwe ekkewe chok mwan Chon Kraist repwe tongeni wiseni ewe wis asukul lon ewe mwichefel. (1 Korint 14:34, 35) Iwe nge, ra pwapwaesini alillis seni an ekkewe mwan angang weires lon ewe mwichefel me ra kilisou fan iten ekkewe angang mi suuk ngeni ekkewe fefin, pachelong ewe angangen uweifetalei ewe poraus mi apwapwa ngeni ekkewe ekkoch. Ekkewe sister mi kepit ikenai ra pwarata ewe chok lapalap tipetekison, ese lifilifil ika ekkewe elter, ir mi kepit are rese.

15. Ifa ewe akkaeuin minen awora mongo lon pekin ngun lon ewe aeuin senturi, iwe, io a wisen aineti?

15 Ewe mongoon ngun lon ewe aeuin senturi a akkaeuin kawor seni taropween ekkewe aposel me pwal ekkoch chon kaeo mi wisen sou emmwen. Ekkewe taropwe ra makkei​—akkaeuin ekkewe taropwe me lein ekkewe 27 puken Tesin Krik​—ra titilo ngeni ekkewe mwichefel, iwe, ese mwaal ir longolongun aitien ekkewe elter. A iei ussun, fan tuppwol, ekkewe chon tupuni ewe chon angang ra aineti ngeni ekkewe Chon Kraist mi letip-wenechar ewe mongoon ngun. Ewe mwichen chon angang lon ewe aeuin senturi ra tuppwol le apwonueta wiser.

Ewe “Chon Angang” Mwirin Orun 19 Senturi

16, 17. Ifa ussun ewe mwichen chon angang a pwarata pwe a tuppwol le akkapwonueta wisan we lon ekkewe ier mwen 1914?

16 Nge ikenai? Lupwen an Jises nonnom a poputa lon 1914, a kuna eu mwichen Chon Kraist mi kepit mi awora mongo lon fansoun mi fich? A wesewesen kuna. A ffat io ena mwichen aramas pokiten uwaochun. (Mateus 7:20) Uruwoon ena fansoun a annetata pwe a pwung.

17 Atun warotoon Jises, orun 5,000 chon kepit ra angang weires le uweifetalei ewe enlet seni Paipel. Mi chok chokisikis ekkewe chon angang, nge ewe mwichen chon angang a aea fitu alen uweifetalei ewe kapas allim mi murinno. (Mateus 9:38) Awewe chok, ra akkota pwe ekkewe afalafal won poraus seni Paipel repwe mak lon arapakan 2,000 simpung. A iei ussun enletin an Kot we Kapas a tori fite ngerou chon allea. Pwal eu, ra fori eu prokram mi wanu aua ttaman mi kapachelong color slides me kachito. Pokiten ei foffor, ewe poraus seni Paipel, seni poputaan forataan mettoch meinisin tori muchuloon ewe Engerou Ierin Nemenemen Kraist, a katou ngeni lap seni tiu million chochoon chon katol won ulungat continents. Ekkewe puk, ina pwal eu alen alillis. Awewe chok, lon 1914, orun 50,000 kapiin ei chassi a peres.

18. Inet Jises a awisa ngeni ewe chon angang pisekin kewe, me met popun?

18 Ewer, lupwen a war ewe Masta, a kuna pwe noun we chon angang mi tiniken a amongouni chienan kewe mi kepit me pwal afalafala ewe kapas allim. Iwe iei, epwe lapelo wisen ewe chon angang. Jises a apasa: “Enlet, upwe apasa ngenikemi, epwe seikata i won pisekin meinisin.” (Mateus 24:47) Jises a fori ei mettoch lon 1919, mwirin ewe chon angang a tou seni eu fansoun sossot. Iwe nge, pwata a lapalapelo wisen “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem”? Popun, pun a lapelo pisekin ewe Masta. Jises a angei ewe wisen King lon 1914.

19. Awewei mwo ifa ussun minne a lamot lon pekin ngun a tori ewe “mwich mi lapalap”.

19 Met weween ekkewe pisek ewe King mi koran seikita a awisa ngeni noun we chon angang? Pisekin kewe meinisin lon pekin ngun ra nonnom won fonufan. Awewe chok, ruuwe ier mwirin an Kraist wiseni ewe wis king lon 1914, a esissinata “eu mwich mi lapalap” me lein ewe mwichen “ekkewe ekkoch siip.” (Pwarata 7:9; Jon 10:16) Esap ir chon “ewe Israelin Kot” mi kepit, nge ir ekkewe mwan me fefin mi letip-wenechar mi eani ewe apilukulukun manau won fonufan mi tongei Jiowa me mochen angang ngeni ussun chok ekkewe mi kepit. Ussun ita nge ra apasa ngeni “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem”: “Aipwe etikemi, pun am aia rong pwe Kot a etikemi.” (Sekaraia 8:23) Ekkeei Chon Kraist mi koran papatais ra pwal angei ewe chok mongoon ngun mi murinno a kawor ngeni ekkewe mi kepit, iwe, seni ena fansoun ekkena ruu mwichen aramas ra mongo seni ewe chok chepel lon pekin ngun. Met ren watten ena feioch ngeni chon ewe “mwich mi lapalap”!

20. Ifa alillisin ewe “mwich mi lapalap” fan iten chommongeloon pisekin ewe Samol?

20 Chon ewe “mwich mi lapalap” ra pwapwa le fiti ewe mwichen chon kepit lon ewe wis chon afalafala ewe kapas allim. Pokiten ar angangen afalafal a alapalo pisekin ewe Masta won fonufan, iwe, a pwal watteta wisen “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem.” Ren chommongeloon chochoon ekkewe mi kukkutta ewe enlet, a pwal lamot an epwe wakatteta ekkewe imwen for puk pwe epwe nafoch ekkewe puken aweween Paipel. A pwal suuk ekkewe Branch ofis fan iten Chon Pwarata Jiowa won chommmong fonu. Ekkewe misineri ra titiilo “lon unusen fonufan meinisin.” (Fofor 1:8) Seni orun nimu ngerou chon kepit lon 1914, a chommongelo ekkewe mi mwareiti Kot ngeni lap seni onu million ikenai, iwe, lap ngeni ir meinisin, ir chon ewe “mwich mi lapalap.” Ewer, a lapelo pisekin ewe King won fan fite seni an a seikita lon 1914!

21. Ikkefa ekkewe ruu kapas monomon sipwe kaeo lon ewe lesen mwirin ei?

21 Ekkeei mettoch meinisin ra pwarata pwe ewe chon angang a “tuppwel me tipatchem.” Mwirin chok an Jises kapas ussun “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem,” a eani ruu kapas monomon mi itelapei ekkena lapalap: ewe kapas monomon ussun ekkewe fopwul mi mirit me ekkewe mi tiparoch me pwal ewe kapas monomon ussun ekkewe talent. (Mateus 25:1-30) Sia mochen weweiti! Met weween ekkena kapas monomon ngenikich ikenai? Sipwe kaeo ussun ei kapas eis lon ewe lesen mwirin ei.

Ifa Om Ekiek?

• Io ena “chon angang mi tuppwel o tipatchem”?

• Io “pisekin” kewe?

• Inet ewe chon angang mi tuppwol a seikita won meinisin pisekin ewe Samol, iwe, pwata lon chok ena fansoun?

• Io kana ra alisata chommongeloon pisekin ewe Samol lon ekkeei fansoun mi kanoto, iwe, ifa ussun?

[Ekkewe Kapas Eis fan Iten ewe Lesen]

[Sasing lon pekin taropwe 18]

Ewe mwichen chon angang lon ewe aeuin senturi ra tuppwol ngeni wisan we