Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

Tumunu Pwe Letipom Esap Lamalam Tekia

Tumunu Pwe Letipom Esap Lamalam Tekia

Tumunu Pwe Letipom Esap Lamalam Tekia

“Kot a u ngeni chon lamalam tekia.”​—JEMES 4:6.

1. Aporausa porausen eu sikasini mi murinno.

 A WOR met ka mochen sikasini? Arapakan kich meinisin sipwe apasa ewer. Esor ngauan. Iwe, ekieki mwo ewe pwapwa won mesen eu pean pupulu lupwen ra kuna an nour we nengngin repot seni sukul mi affata an alleasochisoch me an angangoch. Chemeni mwo ifa ussun ewe aposel Paul me chiechian kewe ra sikasini ewe minefoon mwichefel ra fen alisi, lupwen ra rongorong porausen an chon ewe mwichefel likiitu fan riaffou mwaal.​—1 Tesalonika 1:1, 6; 2:19, 20; 2 Tesalonika 1:1, 4.

2. Met popun sikesik ese kan murinno?

2 Sia kaeo seni ekkeei poraus pwe an emon sikasini och mettoch a tongeni pop seni ewe chengel lon lelukan pokiten met a fori are minne a nom ren. Iwe nge, fan chommong an emon sikasini an angangoch, an atoch are lioch, an wouoch, are wiisan mi tekia, a efisata an luku pwe a murinno seni ekkewe ekkoch. Ei sokkun ekiek a tongeni pwalo won mesen emon are ren lapalapen an uta. Kich chon Kraist sipwe tumunu seni ena sokkun ekiek, nge a weires pokiten sia kan ekieki ussun pwisin kich akkom. Iei ewe lapalap sia alemwiri seni semach we Atam. (Keneses 8:21) Ina popun letipach a tongeni muttir otupukich. Iwe, chon Kraist repwe tumunur pwe resap sikasini ar kewe lewo, pisekir kewe, sukul, ar kewe tufich le fori mettoch are pokiten ra angangoch lap seni ekkewe ekkoch. Ese pwung sikesik pokiten ekkeei mettoch. Jiowa ese pwapwa ren aramas mi sikesik.​—Jeremaia 9:23; Fofor 10:34, 35; 1 Korint 4:7; Kalesia 5:26; 6:3, 4

3. Met weween lamalam tekia, me met Jises a apasa ussun lamalam tekia?

3 Iei pwal eu popun sipwe poutalo ewe sokkun sikesik mi ngau. Ika sise mammasa, sikesik mi ngau epwe maarita lon lelukach, iwe, ewe sikesik epwe wiliiti lamalam tekia. Met weween lamalam tekia? Iwe, me lukun an ekkekieki ussun pwisin tekian, emon mi lamalam tekia a oputa ekkewe ekkoch pokiten a luku pwe ese watte lamoter. (Luk 18:9; Jon 7:47-49) Jises a apasa pwe “lamalam tekia” fengen me pwal ekkoch fofforingau, ra “towu seni lon aramas” me ra “aingaualo aramas.” (Mark 7:20-23) Iwe, chon Kraist mi weweiti lamoten ar repwe tumunur seni letip mi lamalam tekia.

4. Ifa ussun ach kaeo ussun aramas mi lamalam tekia epwe alisikich?

4 Om ekkekieki ewe poraus lon Paipel ussun aramas mi lamalam tekia epwe alisata om tumunuk seni lamalam tekia. Ena poraus epwe atufichuk le esinna sokkun ekiek ese pwung mi fen nom lon letipom are repwe maarita ie lon mwach kkan. Om esinna ekkewe sokkun ekiek me memmeef mi emmwen ngeni eu letip mi lamalam tekia, epwe alisata om kopwe poutiirelo pwe kesap feiengau lupwen Kot a mwokutukut me ren ei kapasen ourour: “Lon ena fansoun ousap chuen saw pokiten oua u ngeniei. Pun upwe atowu seni me leimi chokewe mi lamalamtekia o tunosikesik, pwe ousap chuen u ngeniei me won chuki mi pin.”​—Sefanaia 3:11.

Kot A Apwungu Aramas Mi Lamalam Tekia

5, 6. Ifa ussun a pwalo an Farao lamalam tekia, me met mwiriloon?

5 Sia kuna an Jiowa ekiek ussun aramas mi lamalam tekia lupwen sia nengeni fofforun kewe ngeni ekkewe sou nemenem mi pochokkul, ussun chok Farao. Farao a lamalam tekia. Farao a luku pwe i emon kot aramas repwe fel ngeni. Me ren Farao, esor lamoten ekkewe chon Israel. Ir chon kichiniwel chok. Ekieki mwo met Farao a apasa lupwen Israel a tingor pwe repwe “fori eu chulap” fan iten Jiowa lon ewe fonu mi poon: “Io ena Jiowa pwe upwe alleasochisi an kapas pwe upwe mutalo Israel?”​—Ekistos 5:1, 2, NW.

6 Mwirin wonu riaffou, Jiowa a ereni Moses pwe epwe eisini Farao: “Ka chuen lamalamtekia ngeni nei aramas ren om kosap mwut ngeniir pwe repwe feila.” (Ekistos 9:17) Iwe, Moses a aporausa ngeni Farao pwe atun ewe afisuen riaffou foun ais repwe efeiengaua ewe fonu. Mwirin ewe aengolun riaffou, Farao a angasalo Israel, nge a siwili an ekiek me a cheer. Iwe, Farao me noun kewe sounfiu ra mwochulong lon ewe Setipar. Ifa uwaan an Farao lamalam tekia? Ekieki mwo meefien Noun Farao kewe sounfiu lupwen repwele malo: “Ousipwe su seniir, pun ewe Samol mi Lapalap a peni chon Israel o fiu ngenikich.”​—Ekistos 14:25.

7. Awewei mwo an Papilon lamalam tekia.

7 Jiowa a asaua pwal ekkoch sou nemenem mi lamalam tekia. Emon leir, ewe kingen Asiria, Sennakarip. (Aisea 36:1-4, 20; 37:36-38) Papilon a akkufu Asiria nge, lo, lo, lo, Jiowa a asaua ruuemon kingen Papilon mi lamalam tekia. Chemeni mwo an King Pelsasar fetelap lupwen ewe king me chiechian kewe ra atekiatai ekkewe koten Papilon ren ar un wain lon ekkewe kap seni an Jiowa imwen fel. Muttir chok, a pwalo poun emon mwan mi mammakkei poraus won ewe etip. Lupwen Taniel a awewei weween ekkewe mak, a achema ngeni Pelsasar: “Ewe Kot mi Fokun Tekia a ngeni Nepukatnesar semom we mwun me nemenem . . . Nge lupwen a lamalamtekia . . . , ewe king a tur seni wisan wisen king, nge lingan a pout seni. Iwe, en Pelsasar noun Nepukatnesar we ka fen silei ekei mettoch meinisin, nge kosap atekisonok.” (Taniel 5:3, 18, 20, 22) Lon ena chok pwinin, Meto-Persia a akkufu Papilon, me Pelsasar a nninniilo.​—Taniel 5:30, 31.

8. Met Jiowa a ffor ngeni ekkoch mwan mi lamalam tekia?

8 Ekieki mwo pwal ekkoch mwan mi lamalam tekia ra oputa noun Jiowa kewe aramas: ewe chon Filistia, Koliat, ewe nouwis lon Persia, Haman, me King Herod Akripa, sou nemenemen Jutia. Jiowa a asaueer me nniirelo pokiten ar lamalam tekia. (1 Samuel 17:42-51; Ester 3:5, 6; 7:10; Fofor 12:1-3, 21-23) Met Jiowa a ffor ngeni ekkena aramas mi lamalam tekia a menlapei ei poraus mi enlet: “Lamalamtekia a akom mwen feiengau, nge tunosikesik a akom mwen an eman tur.” (An Salomon Fos 16:18) Pwungun pwe “Kot a u ngeni chon lamalam tekia.”​—Jemes 4:6.

9. Ifa ussun ekkewe kingen Tirus ra ngauolo?

9 Ewe kingen Tirus a sokko seni ekkewe sou nemenem mi lamalam tekia lon Isip, Asiria, me Papilon. Ena king a alisi noun Kot kewe aramas. Atun an Tafit me Solomon nemenem, ewe kingen Tirus a awora chon angang me pisek fan iten an Kot imwen fel. (2 Samuel 5:11; 2 Kronika 2:11-16) A mmen solap pwe mwirin, chon Tirus ra u ngeni noun Jiowa kewe aramas. Iwe, met popun ra fori ena?​—Kol Fel 83:3-7; Sowel 3:4-6; Amos 1:9, 10.

“Ka Lamalamtekia Lon Lelukom”

10, 11. (a) Io a ussun chok ekkewe kingen Tirus? (b) Met popun ekiekin chon Tirus ussun Israel a siwil?

10 Jiowa a amwokutu noun we soufos Isikiel an epwe apwungu ekkewe kingen Tirus me pwaralo ar kewe fofforingau. Masouen noun Isikiel we taropwe ngeni “ewe kingen Tirus,” a pwal fich ngeni ewe chon fofforingau akkom, pokiten Setan “ese nonnom lon minne mi enlet.” (Isikiel 28:12; Jon 8:44) Me loom, Setan emon lein noun Jiowa kewe chonlang mi tuppwol. Jiowa a nounou Isikiel ren an epwe pwari ewe popun ewe kingen Tirus me Setan ra ngauolo:

11 “Ka nom lon Eten ewe tanipin Kot. Ka fout ngeni sokopaten fau auchea . . . Ka kepit pwe kopwe eman kerop chon tumwun . . . Ka wesewesen pwung lon om fofor seni ewe ran Kot a foruk tori ewe ran ka foforingau lon. Ren watten om angangen amomo ka uren foforun mwanewus o turulong lon tipis. Iei popun ua aturuketiu seni won ewe chukun Kot usun eman chon tipis. . . . Ka lamalamtekia lon lelukom pokiten om mwanoch, ka pwal alomotongaua om tipachem pokiten wattelan lingom.” (Isikiel 28:13-17) Iwe, lamalam tekia a efisata an ekkewe kingen Tirus fofforingau ngeni noun Jiowa kewe aramas. Tirus a fokkun wouochulo pokiten watteen an business me a itefoulo pokiten an kewe pisek. (Aisea 23:8, 9) Iwe, ekkewe kingen Tirus ra lamalam tekia me ra poputa le eriaffou noun Kot kewe aramas.

12. Met a emmwen ngeni an Setan fofforingau, me met a chuen foffori?

12 Iwe, akkom Setan emon chonlang mi murinno me a naf an tipatchem pwe epwe fori ese lifilifil met Kot a awiisa ngeni. Nge, ese kilisou ngeni Kot. A “lamalam tekia” me lo, lo, lo, a oputa lapalapen an Kot nemenem. (1 Timoti 3:6) An ekieki ussun watteen pwisin an tipatchem me tufich a efisata an mochen pwe Atam me If repwe fel ngeni i. Ei mochenia-ingau a pwopwo me a nounatiu tipis. (Jemes 1:14, 15) Setan a otupu If me If a ochei ewe chok uwan ira Kot a pinei seni aramas. Mwirin, Setan a nounou If ren an epwe etipetipa Atam. Iwe, Atam a ochei ewe foun ira mi pinepin. (Keneses 3:1-6) Iei ussun ekkewe ruuemon akkom ra poutalo an Kot nemenem. Ra ussun ita fel ngeni Setan. Ese aukuk an Setan lamalam tekia. Setan a sotun otupu noun Kot kewe chonlang me chon fonufan, kapachelong Jises. A mochen pwe kich meinisin sipwe fel ngeni i me poutalo an Jiowa nemenem.​—Mattu 4:8-10; Pwarata 12:3, 4, 9.

13. Ifa uwan lamalam tekia?

13 En mi tongeni kuna pwe lamalam tekia, ewe a poputa ren Setan, ina ewe popunlapen tipis, riaffou, me foffor mi ppwor won fonufan? Setan, ewe “koten ei fonufan,” a chuen akkalisata lamalam tekia lon letipach. (2 Korint 4:4) A maunei ekkewe chon Kraist mi enlet pokiten a silei pwe a mwochomwochelo an fansoun. Setan a achocho le okullu aramas seni Kot pwe repwe tongei pwisin ir chok, sikasini me lamalam tekia. Ewe Paipel a oesini pwe ekkeei lapalap repwe choufetal lon “ekkewe ran le sopolon.”​—2 Timoti 3:1, 2; Pwarata 12:12, 17.

14. Fofforun Jiowa ngeni noun kewe chonlang me chon fonufan ra alongolong won menni alluk?

14 Jises Kraist a pwarata ewe uwa mi ngau a fisita pokiten an Setan lamalam tekia. Fan ulungat, lupwen chon koputaan mi lamalam tekia ra nonnom, Jises a affatetiu ussun longolongun an Jiowa kewe foffor ngeni aramas: “Pun iteiten aramas meinisin mi atekiaeta pwisin i epwe kuna tekison; nge emon mi atekisonatiu pwisin i epwe kuna tekia.”​—Luk 14:11; 18:14; Mattu 23:12.

Tumunu Pwe Letipom Esap Lamalam Tekia

15, 16. Met popun Hakar a lamalam tekia?

15 Ekkewe porausen aramas mi lamalam tekia mi mak asan, ra weneiti aramas mi wiis tekia. Weween pwe aramas kisikis rese lamalam tekia? Aapwi. Ekieki mwo met a fisita lon imwen Eperiam. Esor noun Eperiam chon alemwir. Puluwan we Sara a chinnap me ese tongeni nounou. Eorenien aramas lon ranin Eperiam, ewe mwan epwe puluweni pwal emon fefin pwe epwe nounou me won. Kot a fen mut ngeni ena sokkun lapalapen pupulu pokiten ese mwo tori ewe fansoun epwe forsefalli an we popun kokkot fan iten pupulu me lein noun kewe chon fel mi enlet.​—Mattu 19:3-9.

16 Sara a pesei Eperiam an epwe puluweni noun we chon angang, ewe fin Isip itan Hakar. Iwe, Eperiam a puluweni me Hakar a pwopwo. Ita Hakar epwe kilisou wachemuk lon lelukan pokiten wiisan we nge, pokiten ese nemeni letipan, a lamalam tekia. Iei met a mak lon ewe Paipel ussun Hakar: “Nge lupwen a mefi pwe a pwopwo, a lamalamtekia won Sarai an samol.” A kon watte ewe fitikoko a fisita lon imwen Eperiam pokiten an Hakar lamalam tekia, iwe Sara a asualo Hakar. Iwe nge, noun Kot chonlang a ereni Hakar: “Kopwe liwiniti om samol o anomuk fan nemenian.” (Keneses 16:4, 9) Hakar a auselinga ei fon, a siwili ekiekin ngeni Sara, me a wor chommong mwirimwirin kewe.

17, 18. Met popun kich meinisin sipwe tumunu pwe sisap lamalam tekia?

17 Porausen Hakar a pwarata ifa ussun emon a tongeni lamalam tekia ika nonnomun manauan a tekiata. Pwal mwo nge emon chon Kraist mi murinno letipan a tongeni lamalam tekia lupwen a wouochulo are mei wor wiisan. A tongeni lamalam tekia lupwen aramas ra mwareiti i pokiten an angangoch, tipatchem, are tufichin fori mettoch. Emon chon Kraist epwe tumunuoch pwe lamalam tekia esap nom lon letipan, akkaewin lupwen a sopwoch lon an angang are lupwen a wattelo wiisan.

18 An Kot ekiek ussun lamalam tekia iei ewe popunlapen sipwe poutalo ei lapalap mi ngau. Ewe Paipel a apasa: “Meselamalamtekia me tipelamalamtekia ekei sokun fofor ekewe aramasangau ra tipis ren.” (An Salomon Fos 21:4) Ewe Paipel a pwal apasa pwe chon Kraist mi “pisekisek lon ei fonufan pwe resap lamalam tekia.” (1 Timoti 6:17; Tuteronomi 8:11-17) Ekkewe chon Kraist rese wouoch resap “lolowo,” me repwe chechchemeni pwe aramas mi wouoch are woungau ra tongeni lamalam tekia.​—Mark 7:21-23; Jemes 4:5.

19. Ifa ussun Usia a ataielo an uoch mwen mesen Jiowa?

19 Lamalam tekia fengen me ekkewe ekkoch lapalap mi ngau, ra tongeni ataielo ach chiechioch ngeni Jiowa. Ekieki mwo le poputaan an King Usia nemenem: “Iwe, Usia a fori mine a pwung me fan mesen ewe Samol mi Lapalap . . . A angang ngeni Kot fan allukuluk . . . Iwe, ewe Samol mi Lapalap a afeiochu.” (2 Kronika 26:4, 5) A mmen solap pwe King Usia ese likiitu lon an fori minne mi pwung. “A lamalamtekia pwe a tolong lon feiengau.” A kon watte an Usia lamalam tekia pwe a tolong lon ewe imwen fen ren an epwe keni ewe lo pwokus ie. Lupwen ekkewe samol fel ra apasa pwe esap fori, “Usia a fokun song.” Iwe, ina ewe popun King Usia a uri rupun pwotur. Tori an malo, ese chuen apwapwai Jiowa.​—2 Kronika 26:16-21.

20. (a) Met popun a tongeni pout seni King Hesekaia an uoch mwen mesen Kot? (b) Met sipwe kaeo lon ewe lesen mwirin ei?

20 King Hesekaia a sokko seni King Usia. Fan eu an King Hesekaia uoch mwen mesen Jiowa a tongeni pout seni “pun a lamalamtekia.” Sia pwapwa pwe “Hiskia a pusin atekisonatiu pokiten an lamalamtekia” me a angei sefalli an Kot chen. (2 Kronika 32:25, 26) Nengeni mwo ifa ussun an King Hesekaia tipetekison a awesalo an lamalamtekia. Ina popun sipwe kaeo ifa ussun sipwe apochokkula me akkamwochu an chon Kraist tipetekison lon ewe lesen mwirin ei.

21. Chon Kraist mi tipetekison repwe pwapwa lupwen ra ekieki ussun met?

21 Amwo sisap monuki ekkewe mettoch mi ngau meinisin ra pop seni lamalam tekia. Pokiten “Kot a u ngeni chon lamalam tekia,” sipwe angang weires le tumunukich seni ei lapalap mi ngau. Atun ei fansoun sia achocho le wiliiti chon Kraist mi tipetekison, sia tongeni ekieki ussun manauach lon mwach kkan, mwirin an Kot ran mi lapalap, lupwen esap chuen wor aramas mi lamalam tekia won fonufan me uwan ar lamalam tekia a morolo. Epwe ina ewe fansoun “chon tipetekia repwe kuna tekison, an aramas lamalamtekia epwe kisikisitiu, nge ewe Samol mi Lapalap chok epwe tekia.”​—Aisea 2:17.

Poraus Sipwe Ekkekiekifichi

• Ifa ussun lapalapen emon mi lamalam tekia?

• Ifa ussun lamalam tekia a poputa?

• Ikkefa ekkoch popun aramas ra lamalam tekia?

• Met popun sipwe tumunuoch pwe sisap lamalam tekia?

[Ekkewe kapas eis fan iten ewe lesen]

[Sasing lon pekin taropwe 20]

An Farao lamalam tekia a emmwen ngeni sau wachemuk

[Sasing lon pekin taropwe 21]

Hakar a lamalam tekia pokiten ochuloon nonnomun manauan

[Sasing lon pekin taropwe 22]

Hesekaia a atekisona letipan, iwe, Kot a pwapwa ren