Jiowa A Oesini “Me Lepopun Mine Epwe Fis Le Sopolan”

“Üa osuni me lepopun mine epwe fis le sopolan, üa pwal pwärätä seni ekewe fansoun lom mettoch resamwo fis.”​—AISEA 46:10.

1, 2. Met popun sia ingeiti lapalapen än Papilon turutiu, iwe, met sia silei ussun Jiowa pokiten ena pworaus?

 A SERENI lukenipwin. Lon ewe kiroch, sounfiu ra annifelo ar feffetäl lon ewe Chanpupu Oifrat ngeni ewe telinimw mi pöchükkül, Papilon. Lupwen ra kan ngeni ewe telinimw, ra küna och mettoch mi nenneiruk ngeniir. An ewe telinimw kewe asam mi lap ra chüen suuk! Ra mwittir tötä seni lon ewe chanpupu, sälong lon ewe telinimw, iwe, Papilon a tur. Mwittir chök ar we meilap, Sairos, a nemeni ewe fönü. Iwe, Sairos a föri ewe allük mi angasalo ekkewe chon Israel mi oolo lon Papilon. Fite ngeröü me leir ra liwinlo fönüer ren ar repwe poputäsefälli fel ngeni Jiowa lon Jerusalem.​—2 Kronika 36:22, 23; Esra 1:1-4.

² Iei, ekkewe sou käeö uruwo ra tipeeü pwe met a mak asan a wesewesen fisitä. Nge sia fokkun ingelo pokiten pworaüsen met a fisitä lefilen 539-537 B.C.E., a fen pwälo 200 ier me mwan, lupwen Jiowa a amwökütü nöün we soufos Aisea an epwe oesini pwe Papilon epwe turutiu. (Aisea 44:24–45:7) Kot a pwäralo lapalapen än Papilon turutiu pwal iten ewe meilap. a Iei met Jiowa a ereni ekkewe chon Israel, nöün kewe chon pwäratä lon ena fansoun: “Oupwe chechemeni ekewe mettoch mi fis me lomlom. Ngang Kot, esap wor eman lüki. Ngang chök Kot, esap wor eman a wewe ngeniei. Üa osuni me lepopun mine epwe fis le sopolan, üa pwal pwärätä seni ekewe fansoun lom mettoch resamwo fis.” (Aisea 46:9, 10a) Pwüngün pwe Jiowa emön Kot a tongeni silei met epwe fis lon mwach kkan.

3. Sipwe kütta pölüen menni kewe kapas eis?

³ Kot a silei ekkewe mettoch meinisin repwe fisitä lon mwach kkan? A silei me  mwan met emön me emön leich epwe föri? Iwe, Kot a akkota me mwan mettoch meinisin sipwe föri? Sipwe ekieki ussun ekkeei me pwal ekkoch kapas eis lon ei lesen me ewe lesen mwirin.

Jiowa​—Emön Koten Oesini

4. Iö ewe Popun ekkewe oesini lon Paipel?

⁴ Jiowa a tongeni silei met epwe fisitä. Iwe, a amwökütü nöün kewe chon angang ar repwe makkei chommong oesini lon ewe Paipel. Ina popun sia tongeni silei met Jiowa epwe föri. Jiowa apasa: “Nengeni, ra fen pwönüetä ai kewe kapasen osuni seni me lom, nge iei üpwe pwärätä mettoch mi fö mwen ar repwe fis.” (Aisea 42:9) A ifa me watteen ewe feiöch a tori nöün Kot kewe aramas!

5. Ifa wisach lupwen sia silei me mwan met Jiowa epwe föri?

⁵ Ekkeei kapasen ewe soufos Amos ra alükülükükich: “Ellet, Kot ewe Samol mi Lapalap esap föri och ika esap pwäri mwo mine a ekiekietä ngeni nöün chon angang ekewe soufos.” Mei wor wisach pokiten ei sile. Nengeni än Amos kapas awewe mi manaman: “Are eman laion a wöruwör, iö esap niuokus?” Ussun chök aramas me maan ra mwittir mwöküt lupwen ewe laion a wöruwör, Amos me ekkewe soufos ra mwittir esilefeili än Jiowa kewe kapas. “Are Kot ewe Samol mi Lapalap a kapas, iö esap asilefeili an kapas?”​—Amos 3:7, 8.

Än Jiowa ‘Kapas’ A ‘Afisätä Mine A Tipeni’

6. Ifa ussun än Jiowa ‘kapas’ ussun Papilon a efisatä met a tipeni?

⁶ Jiowa a apasa ren nöün we soufos Aisea: “Iwe, üa apasa pwe epwe fis mine üa ekiekietä, üpwe pwal apwönüetä letipei.” (Aisea 46:10b) Met Kot a “apasa,” weween, letipan are an we kokkot fän iten Papilon, a weneiti an köri Sairos seni Persia ren an epwe maunei me akkufu Papilon. Jiowa a fen pwäri an we kokkot fän iten Papilon fite pükü ier mwen a pwönüetä lon 539 B.C.E. Met a fisitä lon ena ier a ussun chök ewe oesini.

7. Met popun sia tongeni lükü pwe än Jiowa ‘kapas’ a pwönüetä fansoun meinisin?

⁷ Arapakkan fö pükü ier mwen Sairos a akkufu Papilon, King Jehosafat seni Juta a maunei ekkewe sounfiu seni Amon me Moap. Iei an iotek: “Äm Samol mi Lapalap, en äm kewe lewo we Kot. En ewe Koten läng, ka nemenem won ekewe mwün fanüfan meinisin. Ka fokun manaman o pöchökül, esap wor eman a tongeni ü ngonuk.” (2 Kronika 20:6) A wewe chök än Aisea lükülük lupwen a apasa: “Lupwen ewe Samol mi Unusen Manaman a amolätä och pwe epwe föri, iö epwe tongeni pinei? Nge lupwen a aitiela pöün, iö epwe tongeni numalong?” (Aisea 14:27) Iwe, lupwen King Nepukatnesar a mirit sefäl, a apasa fän tipetekison: “Iwe, esap wor eman a tongeni pinei mine [Kot] a föri ika aisini, ‘Met ka föri?’” (Taniel 4:35) Ewer, Jiowa a alükülükü nöün kewe aramas: “Iei usun ai kapas esap liwinto rei fän pön, pwe epwe afisätä  mine üa tipeni o apwönüetä mine üa akünöü ngeni.” (Aisea 55:11) Sia pwal tongeni lükü pwe än Jiowa ‘kapas’ epwe fisitä. Esor och mettoch a tongeni eppeti minne Jiowa a akkota.

Än Kot We “Akot Seni Me Lomlom”

8. Ifa än Kot “akot seni me lomlom”?

⁸ Lon nöün we taropwe ngeni chon Kraist lon Efisus, Paul a fos ussun än Kot “akot seni me lomlom.” (Efisus 3:11) Ei “akot” esap eü alapalap fän iten met Kot a ekiekin föri. A weneiti än uppos le apwönüetä letipan fän iten ewe fönüfan me aramas. (Keneses 1:28) Sipwe pwüngüpwüng won ewe aewin oesini lon ewe Paipel ren ach sipwe weweiti pwe esor och mettoch a tongeni eppeti än Kot kokkot.

9. Ifa ussun Keneses 3:15 a weneiti än Kot kokkot?

⁹ Ewe pwon lon Keneses 3:15 a affata pwe, mwittir chök mwirin Atam me If ra tipis, Jiowa a akkota pwe epwe wor mwirimwirin nöün we fefin, ewe mwichen chon läng. Jiowa a silei me mwan pwe epwe wor koput lefilen ewe fefin me Setan, pwal lefilen mwirimwirin ewe fefin me mwirimwirin Setan. Jiowa epwe mut ngeni feiengaüen pechen mwirimwirin ewe fefin, nge lon ewe fansoun mi filitä, mwirimwirin ewe fefin epwe efeiengaüa möküren ewe serepenit, Setan ewe Tefil. Tori ena fansoun, än Kot we kokkot a chök feffetäl ngeni pwönüetään ren ekkewe tettelin aramas mi filitä, tori ewe fansoun ewe Messaia, Jises, a pwä.​—Luk 3:15, 23-38; Kalesia 4:4.

Met Jiowa A Filatä Me Mwan

10. Jiowa a akkota seni le poputään pwe Atam me If repwe tipis? Awewei mwo.

¹⁰ Piter a awewe won wisen Jises lon än Kot we kokkot iei ussun: “Atewe mi filita mwen poputan fonufan, nge a pwato lon fansoun sopolon fan asengesimi.” (1 Piter 1:20) Jiowa a filatä me mwan pwe Atam me If repwe tipis? A fen akkota pwe epwe wor än Jises möön kepich mwen Atam a tipis? Aapw. Ewe kapas lon fosun Kris mi chiyaku ngeni “poputan” a wesewesen wewe ngeni “amorafeili pwikil.” Iwe, a wor amorafeiliin “pwikil,” weween pwe emön fefin a kolu, mwen Atam me If ra tipis? Aapw. Ra nöünöü mwirin ar älleasolap. (Keneses 4:1) Iwe, mwirin ar ü ngeni Kot nge mwen If a kolu, Jiowa a akkota pwe epwe wor “mwirimwirin” ewe fefin lon Keneses 3:15. Kaworen ewe möön kepich ren mäloon Jises me an manausefäl mwirin, a atufichi wesiloon ewe tipis sia fen alemwiri seni Atam, me än Setan kewe angang meinisin.​—Mattu 20:28; Ipru 2:14; 1 Jon 3:8.

11. Ifa ewe mettoch a riri ngeni fisitään letipan Jiowa a akkota me mwan?

¹¹ Kot a akkota me mwan pwal eü mettoch a riri ngeni fisitään letipan. Paul a mak ngeni ekkewe chon Efisus pwe Kot “epwe achufengeni förian meinisin lon läng me fönüfan, pwe repwe nom fän nemenien Kraist.” Iwe, mwirin, a fos ussun ekkewe “mettochun läng,” weween pwe chiechien Jises lon an we alemwir. Paul a apasa: “Kot  a afilikichetä pwe sipwe nöün aramas lon Kraist lon pwüngün an akot mi longolong won met a fen filätä me le poputän.” (Efisus 1:10, 11) Ewer, Jiowa a filatä me mwan pwe ekkoch chon fönüfan repwe nemenem ren Kraist. Repwe fiti Jises le efeiöchü aramas ren ekkewe feiöch ra pop seni ewe möön kepich. (Rom 8:28-30) Piter a apasa pwe ekkeei aramas ra wewe ngeni “eu mu mi fel.” (1 Piter 2:9) Lon eü längepwi, a pwälo ngeni Jon pwe 144,000 aramas repwe nemenem ren Kraist. (Pwarata 7:4-8; 14:1, 3) Fengen me Kraist ewe King, repwe angang le “mwareiti an [Kot] we ling.”​—Efisus 1:12-14.

12. Met popun sia silei pwe Kot ese filatä iö kewe repwe kapachelong lon ewe 144,000 aramas mwen ar upütiu?

¹² Saminne Kot a akkota me mwan pwe emön me emön lein ekkewe 144,000 aramas mi kefilitä repwe tuppwöl. Ren enletin, ekkewe kapasen pesepes lon ewe Tesin Krik a akkaewin mak fän iten aramas mi kepit, ren an epwe emwenniir me apöchökküleretä fän iten ar repwe amwöchü ar tuppwöl pwe repwe fich ngeni ewe kökköön läng. (Filipai 2:12; 2 Tesalonika 1:5, 11; 2 Piter 1:10, 11) Jiowa a silei me mwan pwe epwe wor 144,000 aramas mi fich ngeni wiser fän iten an we kokkot. Iö kewe repwe eäni ena wis a alongolong won ewe sokkun manau emön me emön me lein ekkewe aramas Kot a etiweer repwe pwisin filatä.​—Mattu 24:13.

Met Jiowa A Silei Ussun Mwach Kkan

13, 14. Lapalapen än Jiowa äeä an tufichin silei met epwe fis a tipeeü ngeni met, iwe, met popun?

¹³ Pokiten Jiowa ewe Koten oesini me a wor an kokkot, iwe, ifa ussun Kot a äeä an tufichin silei met epwe fis lon mwach kkan? Akkom, kopwe chechchemeni pwe än Kot kewe aal meinisin mi enlet, pwüng, me ur ren tong. Paul a mak ngeni ekkewe chon Ipru chon Kraist loom, pwe än Kot akkapön me an pwon, ir ekkewe “ruu mettoch resap tongeni siwil, ruu mettoch Kot esap tongeni kapas chofona ren.” (Ipru 6:17, 18) A wewe chök ekiekin Paul lon nöün we taropwe ngeni Taitos. A mak pwe Kot “esap chofona.”​—Taitos 1:2.

¹⁴ Pwal och, inaamwo ika än Jiowa manaman ese kaük nge, an föfför meinisin mi pwüng. Moses a apasa pwe än Jiowa föfför “ra unusen mürina, pun an kewe al meinisin ra pwüng. I eman Kot mi allükülük, esap wor an mwäl, a pwüng o wenechar.” (Tuteronomi 32:4) Ese lifilifil met Jiowa a föri, a tipeeü ngeni lapalapan kewe mi amwarar. An kewe föfför meinisin ra pwäralo ewe tipeeü lefilen an tong, tipatchem, pwüng, me manaman.

15, 16. Ifa ewe äpilükülük Jiowa a ngeni Atam lon ewe mälämälen Ichen?

 ¹⁵ Ifa ussun ei pworausen lapalapen Jiowa kewe a weneiti met a fen fisitä lon ewe mälämäl Ichen? Iwe, Jiowa a awora mettoch meinisin mi lamot ngeni aramas pokiten i emön sam mi tong. A ngeni Atam ewe tufichin ekiek me ewe tufichin pwüngüpwüng won pworaus pwe epwe filiöch. Än ekkewe maan sile a sokko seni än aramas sile. Atam a tongeni filatä met epwe föri. Lupwen Jiowa a netiu seni won leenian lon läng, a küna “meinisin mine a föri o küna pwe a fokun öch.”​—Keneses 1:26-31; 2 Piter 2:12.

¹⁶ Lupwen Jiowa a allük ngeni Atam pwe esap ochei uwaan “ewe irän silei öch me ngau,” ewe awewe mi kawor a naf pwe Atam epwe filiöch. A mut ngeni Atam an epwe ochei uwaan “irän ei tanipi meinisin” chinon chök efoch. A pwal öüröüra Atam ussun liwinin an ochei uwaan ena irä. (Keneses 2:16, 17) A affata ngeni Atam liwinin an älleasolap me liwinin an älleasochis. Met Atam epwe föri?

17. Met popun sia apasa pwe Jiowa ese äeä an tufichin silei met epwe fis lon mwach kkan fansoun meinisin?

¹⁷ Inaamwo ika Jiowa a tongeni küna mettoch meinisin repwe fisitä nge, a ussun itä pwe a filatä pwe esap küna me mwan met Atam me If repwe föri. Ewe kapas eis esap ika Jiowa a tongeni küna met epwe fis me mwan nge, ika a filatä an epwe küneer. Pwal och, pokiten Jiowa ewe Kot mi tong, esap akkota pwe förian kewe repwe ü ngeni i me efisatä ekkewe osukosuk sia kükküna iei. (Mattu 7:11; 1 Jon 4:8) Iwe, Jiowa a filatä met a mochen silei ussun mwach kkan. Ese eäni ena tufich fansoun meinisin.

18. Met popun Jiowa ese apwangapwang are tufichingaü lupwen ese äeä an tufichin silei met epwe fis fansoun meinisin?

¹⁸ Weween pwe Jiowa mi apwangapwang are tufichingaü pokiten ese äeä an tufichin silei met epwe fis lon mwach kkan fansoun meinisin? Aapw. Moses a apasa pwe Jiowa “ewe achau.” A pwal apasa pwe “an föför ra unusen mürina.” Sisap tipi ngeni Kot pokiten pwunungaüen än aramas kewe tipis. Ekkewe riäfföü kich meinisin sia mefi ra pop seni eü chök föfförün älleasolap mi ngaü. Paul a apasa pwe “tipis a tolong lon fonufan ren emon aramas, o pwal malo ren tipis; iei usun malo a pwal tori aramas meinisin, pun aramas meinisin ra tipis.”​—Tuteronomi 32:4, 5; Rom 5:12; Jeremaia 10:23.

19. Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe pölüeni lon ewe lesen mwirin ei?

¹⁹ Sia fen käeö pwe esor pwüngüngaü ren Jiowa. (Kol Fel 33:5) An kewe tufich, lapalapan kewe, me longolongun an kewe allük meinisin ra älisatä an we kokkot. (Rom 8:28) Jiowa ewe Koten oesini. A ‘osuni me lepopun mine epwe fis le sopolan, a pwal pwärätä seni ekewe fansoun lom mettoch resamwo fis.’ (Aisea 46:9, 10) Sia pwal käeö pwe Jiowa ese äeä an tufichin silei met epwe fis fansoun meinisin. Iwe, met lamoten ei pworaus fän itach? Ifa ussun sipwe tümünü pwe filiach kewe repwe tipeeü ngeni än Kot kokkot mi tong? Ikkefa ekkewe feiöch sipwe angei ika filiach ra tipeeü ngeni an we kokkot? Ewe lesen mwirin ei epwe awewei.

[Footnote]

En Mi Tongeni Awewei?

• Ikkefa ekkewe pworaus seni loom ra pwäri pwe än Kot ‘kapas ese tongeni kkuf’?

• Met Jiowa a akkota me mwan ussun an we “akot seni me lomlom”?

• Ifa ussun Jiowa a äeä an tufichin silei met epwe fis lon mwach kkan?

[Ekkewe kapas eis fan iten ewe lesen]

[Sasing lon pekin taropwe 9]

Jehosafat a lükülük won Jiowa

[Sasing lon pekin taropwe 11]

Kot a oesini ussun än Jises mälo me manausefäl

[Sasing lon pekin taropwe 10]

Jiowa a akkota me mwan met Atam me If repwe föri?