Sipwe Mirit​—Ika Sipwe Niuokkusiti Kot!

“Ach niuokusiti ewe Samol mi Lapalap iei popun tipachem.”​—ÄN SALOMON FOS 9:10.

1. Pwata chommong ra küna pwe a weires ar repwe weweiti pworausen än aramas niuokkusiti Kot?

 MESEMWAN aramas ra kan itöch ika ir mi niuokkusiti Kot. Nge lon ei fansoun, chommong ra meefi pwe a och sokkun ewe pworaus ussun än aramas niuokkusiti Kot nge a weires ar repwe weweiti ena mettoch. Eli repwe eis, ‘Ika pwe Kot mi tong, met popun sipwe niuokkusiti i?’ Ar ekiek nge ewe mettoch niu, iei eü memmeef mi ngaü, are a pwal mwo nge ussun itä eü minen fötek woon manauen aramas. Iwe nge, a watte pworausen än aramas enletin niuokkusiti Kot, iwe, ussun sipwele küna, esap ina eü mettoch aramas repwe chök meefi.

2, 3. Met sokkun mettoch a chu ngeni än aramas enletin niuokkusiti Kot?

² Lon Paipel, än aramas niuokkusiti Kot eü mettoch mi mürinnö. (Aisea 11:3) A wewe ngeni watte mennin are süföl ngeni Kot, me a pöchökkül ar resap mochen föri minne esap pwapwa ren. (Kölfel 115:11) A pwal wewe ngeni ar ngüüri me kamwöchünnük woon än Kot kewe allük me ar mochen atipeeüfengenni manauer me minne a pwüng are mwääl me ren Kot. Eü puk a apasa pwe ena sokkun niu mi mürinnö a wewe ngeni “än aramas eäni ewe sokkun ekiek mi pwüng fän iten Kot, iwe, a emmwen ngeni föfför mi mirit me ar sü seni sokkun föfföringaü meinisin.” Ina minne, a pwüng än ewe Kapasen Kot erenikich ei mettoch: “Ach niuokusiti ewe Samol mi Lapalap iei popun tipachem.”​—Än Salomon Fos 9:10.

³ A enlet pwe chommong sokkun mettoch lon manauen aramas a chu ngeni än aramas niuokkusiti Kot. Sap minne mirit chök a chu ngeni pwe pwal chengel, kinamwe, feiöch, manauattam, äpilüköch, lükülük, me tipeppos. (Kölfel 2:11; Än Salomon Fos 1:7; 10:27; 14:26; 22:4; 23:17, 18; Fofor 9:31) A mmen kkan ngeni lükü me tong. Pwüngün pwe a kkü unusen ach ririfengen me Kot pwal aramas. (Tuteronomi 10:12; Hiop 6:14; Ipru 11:7) A pwal kapachelong lon ach niuokkusiti Kot watteen ach lükülük pwe Semach we lon läng a wesewesen tongekich me a kan tipemecheresin omusalo ach kewe tipis. (Kölfel 130:4) Chokkewe chök mi wesewesen ngaü, iwe, resap aier, repwe wenewenen niuokkusiti Kot fän chechchech. a​—Ipru 10:26-31.

Ach Käkkäeö fän iten Ach Sipwe Niuokkusiti Jiowa

4. Met epwe tongeni älisikich fän iten ach sipwe “käeö pwe sipwe niuokkusiti Jiowa”?

⁴ Pokiten ach niuokkusiti Kot, iei longolongun ach tufichin filatä minne mi pwüng me ach tufichin küna feiöch seni Kot, ifa ussun sipwe tongeni “käeö pwe sipwe niuokkusiti Jiowa”? (Tuteronomi 17:19, NW) Chommong pworaus ussun än aramas niuokkusiti Kot a mak lon Paipel pwe “sipwe kaiö seni.” (Rom 15:4) Ren ach sipwe tufichin silei enletin weween än aramas niuokkusiti Kot, sipwe käeö eü lein ekkena pworaus, pworausen King Tafit lon Israel loom loom.

5. Ifa ussun än Tafit ffoleni siip a älisi i pwe epwe silei lamoten an epwe niuokkusiti Jiowa?

⁵ Jiowa a unusen oputalo Saul, ewe äkkäemönün kingen Israel, pokiten an niuokkusiti aramas me an ese niuokkusiti Kot. (1 Samuel 15:24-26) Nge manauen Tafit me an pacheöch ngeni Jiowa a affata pwe i emön mwän mi enletin niuokkusiti Kot. Seni le kükkünün, fän chommong Tafit a ffoleni nöün seman we kewe  siip. (1 Samuel 16:11) Ese mwääl än Tafit ffoleni ekkewe siip fän ttinen ekkewe fuu a älisi i pwe epwe weweiti ewe mettoch niuokkusiti Jiowa. Inaamwo ika Tafit a tongeni küna ekisi chök kinikinin unuselapen masouen läng, nge a pwüng ekiekin—weween, a fichiiti Kot ach sipwe süföliti me fel ngeni. Iei makkeian mwirin, “Lupwen üa netä läng förien poum o nengeni ewe maram me ekewe fü ka anomuur lon lenier, met aüchean aramas pwe ka ekieki usun, nge met aüchean nöün aramas pwe ka tümwünü?”​—Kölfel 8:3, 4.

6. Met meefien Tafit pokiten an weweiti pwe Jiowa a fokkun lapalap?

⁶ A pwüng än Tafit ingelo lupwen a weweiti pwe i a fokkun kükkün, nge läng me masouan kewe ra wenewenen watte. Sap minne a niuokkus ren minne a weweiti, nge a amwökütü i pwe epwe mwareiti Jiowa me apasa pwe “Ekewe läng ra pwärätä lingen Kot, nge fän läng a arongafeili usun angangen pöün.” (Kölfel 19:1) A pöchökkülelo än Tafit riri ngeni Kot pokiten an süföliti i, iwe mwirin, a mochen silei me äppirü alen Kot kewe mi unusöch. Ekieki mwo ika ifa meefien Tafit lupwen a eäni ei köl ngeni Jiowa: “Pun en ka tekia, ka föri mettoch mi amwarar, en echök Kot. Ai Samol mi Lapalap, kopwe aiti ngeniei mine ka mochen pwe üpwe föri. Iwe, üpwe aleasochis ngonuk fän allükülük. Kopwe fang ngeniei eu leluk esap tipekinikin, pwe üpwe niuokusiti itom.”​—Kölfel 86:10, 11.

7. Ifa ussun än Tafit niuokkusiti Kot a älisi i le fiu ngeni Koliat?

⁷ Lupwen sounfiun Filistia ra tööki fönüen Israel, Koliat, ewe mi pwora seniir meinisin, nge a tiu esopw fiit ttaman, a turunufasei chon Israel ren an ussun itä apasa: ‘Ämi oupwe tinato emön leimi pwe aupwe fiufengen! Ika upwe kkuf ren, äm aupwe nom fän nemeniemi.’ (1 Samuel 17:4-10) Saul me unusen an mwichen sounfiu ra fokkun niuokkus—nge esap Tafit. A silei pwe aramas repwe niuokkusiti Jiowa, nge esap emön mwän, inaamwo ika a fokkun pöchökkül. Iei alon Tafit ngeni Koliat, “Ngang ua feila reöm fän iten ewe Samol mi Unusen Manaman . . . . Nge chokei meinisin mi nom ikei repwe silei pwe ewe Samol mi Lapalap a amanaua nöün aramas sap ren ketilas me siles. Pun ewe maun än ewe Samol mi Lapalap.” Iwe, Tafit a nielo ena mwänemmong ren nöün we nikaunun me eföü chök faü fitifengen me än Jiowa älillis.​—1 Samuel 17:45-47.

8. Ifa ewe lesen sia käeö seni ekkewe pworaus lon Paipel ussun chokkewe mi niuokkusiti Kot?

 ⁸ Eli a tottorikich ekkewe chök sokkun minen eppet are chon koput mi tori Tafit. Met sipwe tongeni föri? Sipwe tongeni föri minne Tafit me ekkewe pwal fitemön chon tuppwöl loom loom ra föri—weween, sipwe eäni ewe sokkun niuokkus mi fichiiti chon fel ngeni Kot. Ach niuokkusiti Kot epwe tongeni amoielo ach niueiti aramas. Nehemia, emön nöün Kot chon angang mi tuppwöl, a pesei chienan kewe chon Israel mi küna osukosuk seni chon koputer ren ei kapas: “Ousap niuokusiti ekewe chon oputach. Oupwe chechemeni ewe Samol mi tekia, aramas ra niuokusiti.” (Nehemia 4:14) Fän älillisin Jiowa, Tafit, Nehemia, me pwal fitemön mi tuppwöl le angang ngeni Kot ra tufichin apwönüetä wiser kewe seni Kot. Ika sipwe niuokkusiti Kot, sipwe pwal tufichin föri ena mettoch.

Sipwe Tongeni Likiitü fän Osukosuk Ren Ach Niuokkusiti Kot

9. Tafit a pwäratä pwe a niuokkusiti Kot fän met sokkun mettoch?

⁹ Mwirin än Tafit nielo Koliat, fän fite a pwal win pokiten än Jiowa älillis. Iwe nge, Saul a lolowo, iwe, a sotuni le nielo Tafit​—akkom pokiten an soropwachech, mwirin, fän ekiek solä, iwe saingoon, ren an we mwichen sounfiu. Inaamwo ika Jiowa a ereni Tafit pwe epwe wisen king, nge ren fite ier Tafit a süsüfeil, a maun, me a witiwit ren ewe fansoun Jiowa epwe seikatä ngeni king. Lon ekkena fansoun meinisin, Tafit a pwäratä pwe a niuokkusiti ewe Kot mi enlet.​—1 Samuel 18:9, 11, 17; 24:2.

10. Ifa ussun Tafit a pwäratä pwe a niuokkusiti Kot lon eü fansoun mi fokkun efeiengaü ngeni?

¹⁰ Lon eü fansoun, Tafit a küt an leenien op ren Akis, kingen ewe telinimwen Filistia itan Kat, leenien Koliat we. (1 Samuel 21:10-15) Chon angangen ewe king ra apasa pwe Tafit a oput aramaser kewe. Met Tafit a föri lon ena fansoun mi fokkun efeiengaü ngeni? A siö ngeni Jiowa ren an iotek ngeni. (Kölfel 56:1-4, 11-13) Inaamwo ika a tipin umwesilo pwe epwe tufichin sülo, nge Tafit a silei pwe Jiowa wesewesen ewe emön mi  seläni i ren an efeiöchü föfförün. Än Tafit anomu an lükülük woon Jiowa ren unusen letipan a affata pwe Tafit a enletin niuokkusiti Kot.​—Kölfel 34:4-6, 9-11.

11. Ifa ussun sipwe tongeni pwäratä pwe sia niuokkusiti Kot fän sossot, ussun chök Tafit?

¹¹ Sipwe tongeni pwäratä pwe sia niuokkusiti Kot ren ach lükü an pwonen kaworen älillis ngenikich lon fansoun osukosuk ussun chök Tafit. Iei alon Tafit, “Kopwe lükü ngeni ewe Samol mi Lapalap manauom o apilükülük ngeni, nge i epwe alisuk.” (Kölfel 37:5) Esap weween pwe sisap föri och mettoch fän iten ach sipwe ataweei ach kewe osukosuk chilon chök ach isetä woon Jiowa, iwe, ekieki pwe i epwe amoiirelo. Sap minne Tafit a chök iotek ngeni Kot ren an älillis, nge a ina chök ükükün. A äeä an kewe tufich lon pekin aion me pekin ekiek Jiowa a liffang ngeni, iwe, a angang woon an kewe osukosuk. Iwe nge, Tafit a silei pwe sap minne pwisin chök an angang woon epwe ataweei an kewe osukosuk. Iwe, epwe pwal ina ussuch. Ika sia fen föri mettoch meinisin sia tufich ngeni, iwe, sipwe likiti le pöün Jiowa. Pwüngün pwe fän chommong esap wor och mettoch sipwe tufichin föri, chilon chök ach anomu ach lükülük woon Jiowa. Me ikena ie, a piitä lamoten ewe mettoch niuokkusiti Jiowa lon pwisin manauach. Alon Tafit ei seni wesewesen letipan epwe tongeni aururukich: “Ewe Samol mi Lapalap a chiechiefengen me chokewe mi niuokusiti i.”​—Kölfel 25:14.

12. Pwata sipwe meefi pwe a wenewenen lamot ach kewe iotek, me menni ekiek sisap fokkun eäni?

¹² Ina minne, sipwe meefi pwe mi wenewenen lamot ach kewe iotek me ach ririfengen me Kot. Fansoun ach sipwe iotek ngeni Jiowa, sipwe “fokun lükü pwe mi wor Kot, nge epwe ngeni chokewe mi kütta i liwiniir.” (Ipru 11:6; Jemes 1:5-8) Iwe, fansoun an epwe älisikich, sipwe “kilisou ngeni Kot,” ussun än ewe aposel Paul ffönöukich. (Kolose 3:15, 17) Iei alon emön chon Kraist mi kepit me äsimaü ussun ekiekin ekkoch, iwe, sisap fokkun ussur: “Ra ekieki pwe Kot a ussun emön chon atawe lon läng. Ika ra osupwang, ra mochen pwe epwe mwittir feito rer. Iwe, lupwen a wes ar osupwang, ra mochen an epwe sü seniir.” Ena sokkun ekiek a affata pwe rese niuokkusiti Kot.

Lupwen A Ussun Itä Morolo Än Aramas Niuokkusiti Kot

13. Lon menni fansoun Tafit ese süföliti än Kot we Allük?

¹³ Än Tafit küna älillis seni Jiowa lon fansoun riäfföü a alapalo an niuokkusiti Kot me a apöchökküla an lükülük woon i. (Kölfel 31:22-24) Iwe nge, lon ülüngät fansoun, ussun itä a morolo än Tafit niuokkusiti Kot, iwe, a emmwen ngeni tipis watte. Ewe äeüin fansoun, iei ewe atun an akkota pwe epwe kekilo ngeni Jerusalem pworun än Jiowa we pwon woon efoch woken, nge esap woon afaren chon Lifai, pwe iei äitien än Kot we Allük. Lupwen Usa, ewe mi wisen emmweni ewe woken, a angetä woon ewe Pworofel pwe esap turutiu, a mwittir ninnilo pokiten an “föfför ese pwüng.” Ewer, Usa a tipis watte, nge pokiten Tafit ese süföliti än Kot we Allük, iwe, a fis ena mettoch mi fokkun ngaü. Än aramas niuokkusiti Kot a wewe ngeni ar atipeeüfengenni föfförür me än Kot kokkot.​—2 Samuel 6:2-9; Numperis 4:15; 7:9.

14. Met a fis pokiten än Tafit älleäni chon Israel?

¹⁴ Mwirin, Tafit a älleäni ükükün choochoon sounfiun Israel pokiten än Setan etipetipa. (1 Kronika 21:1) Ren an föri ena, a ussun itä morolo än Tafit niuokkusiti Kot, iwe, 70,000 chon Israel ra mälo ren. Inaamwo ika Tafit a aier mwen mesen Jiowa, nge ir me aramasan kewe ra küna riäfföü watte.​—2 Samuel 24:1-16.

15. Met popun Tafit a lisowu mwääl?

¹⁵ Lon pwal eü fansoun, Tafit a lisowu mwääl ngeni Patsipa, pwülüwen Uria, pokiten an ese niuokkusiti Kot. Tafit a silei pwe mi mwääl lisowu mwääl are an mocheniaiti pwülüwen emön. (Ekistos 20:14, 17) A poputä ewe fitikoko lupwen Tafit a küna Patsipa atun an tütü. Ika Tafit a niuokkusiti Kot, epwe fen mwittir okullu seni mesan kewe me ekiekin. Nge neman Tafit a ‘nennengeni’ neminewe tori an mocheniangaü a amoielo an niuokkusiti Kot. (Mattu 5:28; 2 Samuel 11:1-4) Tafit a mönüki pwe Jiowa a riri ngeni unusen manauan.​—Kölfel 139:1-7.

16. Tafit a küna riäfföü seni met sokkun mettoch pokiten an föfföringaü?

¹⁶ Tafit a nöüni emön ät me woon Patsipa pokiten an lisowu mwääl ngeni. Ekiselo mwirin, Jiowa a akünöü nöün we soufos Netan pwe epwe pwäri tipisin Tafit. Pokiten a chchüng letipan, a  pwükütäsefäl an niuokkusiti Kot, iwe, a aier. A tingorei Jiowa pwe esap säpelo seni are angei seni an we ngün mi fel. (Kölfel 51:7, 11) Jiowa a omusalo Tafit me a akisatiu liwinin tipisin, nge ese pinei seni Tafit an küna pwününgaüen an kewe föfför. Nöün Tafit we ät a mälo, me an famili a küna letipechou me riäfföü seni ena fansoun feffeilo. A ifa me watteen liwiningaüen an a mo seni an niuokkusiti Kot!​—2 Samuel 12:10-14; 13:10-14; 15:14.

17. Aweweei mwo ewe sokkun letipechou föfföringaü epwe tongeni efisatä.

¹⁷ Pwal ussun chök, lon ei fansoun, ika aramas resap niueiti Kot, iwe, repwe ü ngeni an kewe allük, eli epwe watte me nomottam pwününgaüen ar föfföringaü. Ekieki mwo riäfföün emön föpwül mi pwüpwülü lupwen a rong pwe pwülüwan we, emön chon Kraist, a lisowu mwääl lupwen a angang lon eü fönüen ekis. A pworetiu ren an rükö me letipechou, a apwölü ngeni mesan pöün kewe, iwe, a kechiu. Epwe ifa ükükün ttamen an esap lükü me süföliti pwülüwan we? Sipwe tongeni tümünükich seni ena sokkun osukosuk watte ika sipwe enletin niuokkusiti Kot.​—1 Korint 6:18.

Ach Niuokkusiti Kot Eü Minen Eppetin Tipis

18. Ifa ekiekin Setan me mei fet lapalapen an angang?

¹⁸ Iei Setan a kan mwittir akkalapalo sokkun föfföringaü meinisin lein aramas, me a äkkäeüin mochen angaüa chon Kraist mi enlet. Ren an epwe föri ena, a äkkäeä ekkan minen katolongen pworaus lon letipach me ekiekich—weween, minne sia meefi mettoch ren, äkkäeüin, selingach me mesach. (Efisus 4:17-19) Met kopwe föri ika kopwe küna sasing, are rong och kapas, are chuuri aramas mi apöchökküla föfför mi sikepwach?

19. Ifa ussun än emön chon Kraist niuokkusiti Kot a älisi i le pworaiti och sossot?

¹⁹ Ekieki mwo pworausen Andre. b A nonnom Iurop, i emön elter, mei wor nöün, iwe, i emön tokter. Lupwen Andre a angang lepwin lon pioing, fän chommong chienan kewe chon angang fefin ra pachetä woon an pillu taropwe mi fouten liosun föün ngasangas woor, iwe, ra makkei pwe epwe kon rer. Nge Andre ese fokkun mochen tipeeü ngeni ar ekiek. Pwal och, ren an epwe sü seni minne mi ngaü, a küt an angang lon pwal eü leeni. A ffatolo mwirin pwe an niuokkusiti Kot eü föfför mi mirit, iwe, a emmwen ngeni feiöch, pun iei Andre a angang part-time lon ewe kisin ofesin Chon Pwäratä Jiowa lon fönüan we.

20, 21. (a) Ifa ussun ach niuokkusiti Kot eü minen eppetin tipis? (b) Met sipwe käeö ussun lon ena eü lesen mwirin ei?

²⁰ Ach ekkekieki mettoch mi ngaü epwe tongeni etipetipakich pwe sipwe monelo ach ririfengen me Jiowa fän iten och mettoch esap pwüng ach sipwe föri. (Jemes 1:14, 15) Iwe nge, ika sia kan niuokkusiti Jiowa, sisap kkan ngeni ekkan aramas, leeni, föfför, me minen apwapwa mi tufichin akükkünatiu ach kewe minen eppetin tipis. (Än Salomon Fos 22:3) Inaamwo ika sipwe säü are epwe pöüt senikich och mettoch, nge mi chök lamot kisikis ena ika sipwe alöllöfengenni me an epwe pöüt senikich chenin Kot. (Mattu 5:29, 30) Ika sia niuokkusiti Kot, a pwal wewe ngeni ach sisap pükün filatä pwe sipwe kine ngeni mettoch mi ngaü, kapachelong sasing me kachito mi för fän iten föfför mi sikepwach, nge sipwe ppii pwe mesach epwe kul “seni mettoch mi lomotongau.” Ika sipwe föri ena, iwe, sipwe tongeni lükü pwe Jiowa epwe ‘amanauakich’ me awora ngenikich minne mi wesewesen lamot.​—Kölfel 84:11; 119:37.

²¹ Pwüngün pwe iei ewe alen mirit fansoun meinisin, ach sipwe enletin niuokkusiti Kot lon föfförüch kewe meinisin. Pwal ina ewe minen atoto pwapwa mi enlet. (Kölfel 34:9) Ena eü lesen mwirin ei epwe affata ena mettoch.

[Footnote]

En mi Tongeni Aweweei?

• Met sokkun lapalap, lapalapen chon Kraist, ra kapachelong lon ewe mettoch niuokkusiti Kot?

• Ifa ussun ach niuokkusiti Kot a kan amoielo ach niuokkusiti aramas?

• Ifa ussun sipwe tongeni pwäratä pwe a pwüng ach ekiek ussun iotek?

• Ifa ussun ach niuokkusiti Kot eü minen eppetin tipis?

[Ekkewe kapas eis fan iten ewe lesen]

[Sasing lon pekin taropwe 9]

Tafit a silei lamoten an epwe niuokkusiti Kot lupwen a nengeni förien Jiowa kewe

[Sasing lon pekin taropwe 10]

Met kopwe föri ika eü mettoch kese ekiekin küna epwe sotunuk?