“Oupwe fefetal lon tong, usun chok Kraist a pwal tongeikich.”​—EF. 5:2, TF.

1. Ifa ewe napanap mi aüchea Jises a erä pwe nöün kewe chon käeö repwe silelo ren?

 CHON Pwäratä Jiowa ra silelo ren ar akkafalafala ewe kapas allim usun ewe Mwuun Kot imw me imw. Iwe nge, Kraist Jises a filatä pwe nöün kewe chon käeö mi enlet repwe pwal sillelo ren pwal eü napanap, iei alon: “Iei üpwe ngenikemi eu allük mi fö: Oupwe echenifengenikemi lefilemi. Usun ngang üa echenikemi, iei usun pwal ämi oupwe echenifengenikemi. Are oupwe echenifengenikemi, aramas meinisin repwe silei, pwe ämi nei chon kaiö.”​—Jon 13:34, 35.

2, 3. Ifa usun ewe tongen pwipwi a amwökütü iir kewe ra fiti ekkewe mwich?

² Esor än emön tong epwe usun än chon Kraist mi enlet tong. Usun chök och chisakü a oofi mechä, a pwal ina usun ewe tong a oofifengenni nöün Jiowa chon angang fän tipeeü me lukeato ekkewe mi letip wenechar ngeni ewe fel mi enlet. Ren chök äwewe, iei pworausen Marcelino seni Cameroon a chun me lon an leenien angang. Mwirin an aksiten, a chöü eü pworaus pwe a chun pokiten i emön watawa. Itä nöün we sou mas me ekkoch chon an we lamalam repwe fen aururu Marcelino, nge ra fen atowu i seni ewe mwichefel. Lupwen emön Chon Pwäratä Jiowa a etiwa pwe epwe fiti mwich, Marcelino a pireir, pwe ese mochen epwe pwal küna än aramas oputa i.

³ Marcelino a mäirü ren met a fis lon ewe Kingdom Hall. Chon ewe mwichefel ra  etiwaöchü i me met a rongorong seni Paipel a fokkun aururu. A poputä le fiti ekkewe mwich meinisin, iwe, a feffeitä lon an käeö Paipel tori an papataiselo lon ewe 2006. Iwe, iei a afalafala ewe enlet ngeni an famili me chon orun kewe me a poputä le käeö ngeni chommong. Marcelino a mochen pwe ekkewe ra käeö ren repwe pwal meefi ewe esin tong a pwal meefi me lein nöün Jiowa kewe aramas.

4. Pwata sipwe älleasochisi än Paul kapasen pesepes pwe sipwe “fefetal lon tong”?

⁴ Pwüngün pwe ewe tongen pwipwi a mmen fokkun mürinnö, nge mi lamot pwe emön me emön leich epwe föri wisan le tümünü ena tong. Ena tongen pwipwi a usun chök eü ekkei aramas ra rongelo lon fansoun patapat pwe repwe arer. Nge ika rese sonfengenni ewe ekkei, iwe, epwe kütüwu me mwochochetiw. A pwal ina usun ewe ririin tong lon ewe mwichefel epwe mwochocholo ika emön me emön leich ese föri wisan le apöchökküla ena tong. Ifa usun sipwe föri ei? Iei pölüwan me ren aposel Paul: “Oupwe fefetal lon tong, usun chok Kraist a pwal tongeikich, o a pwisin fangelo manauan fan asengesich, usun chok och asor are liffang mi pwokkus ngeni Kot.” (Ef. 5:2, TF) Iei ewe kapas eis sia mochen ekieki: Met upwe föri pwe upwe feffetäl lon tong?

“Oupwe Pwal Fokun Suki Letipemi”

5, 6. Pwata Paul a pesei ekkewe Chon Kraist lon Korint ar repwe ‘suki letiper’?

⁵ Paul a mak ngeni ekkewe chon Kraist lon Korint: “Aia kapas ngenikemi fän wenechar. Aia fokun suki letipem ngenikemi. Äm aisap apüngala letipem ngenikemi, nge ämi oua apüngala letipemi ngenikem. Iei üa kapas ngenikemi usun itä nge ämi nei kana. Oupwe pwäri ngenikem ewe chök sokun memef äm aia eäni ngenikemi. Oupwe pwal fokun suki letipemi ngenikem!” (2 Kor. 6:11-13) Pwata Paul a pesei ekkewe chon Korint ar repwe suuki letiper ren tong?

⁶ Ekieki mwo ifa usun ewe mwichefelin Korint a poputä. Paul a tori Korint le sopwoloon ewe ier 50. Mi äweires än Paul angangen afalafal le poputään, nge inaamwo, ese fangetä. Ekiselo chök chommong chon ewe leeni ra lükü ewe kapas allim. Paul a äeä an fansoun le asukula me apöchökküla ewe mineföön mwichefel ükükün “eu esop ier.” A ffat pwe a fokkun alollool än Paul tongei ekkewe Chon Kraist lon Korint. (Fof. 18:5, 6, 9-11) Ina minne, mei wor chommong popun ar repwe pwal tongei me süföliti Paul. Iwe nge, ekkoch lon ewe mwichefel rese mochen chiechi ngeni. Neman rese mochen rongorong an kewe kapasen pesepes mi tuwenewen. (1 Kor. 5:1–5; 6:1-10) Ekkoch ra fen tipetipelo ren än ekkewe “soukünö mi lap” kapasen esiita Paul. (2 Kor. 11:5, 6) Paul a mochen pwe meinisin chon ewe mwichefel repwe enletin tongei. Ina popun a peseer ar repwe ‘suki letiper’ me chiechi ngeni i me pwiir kewe Chon Kraist.

7. Ifa usun sipwe ‘suki letipach’ me pwäri ach tongei pwiich kewe?

⁷ Nge kich, ifa usun sipwe ‘suki letipach’ me pwäri ach tongei pwiich kewe? Neman epwe mecheres ach sipwe tongei tappich kewe are pükün chon fönüach. Ekkoch ra chiechifengen iteitan pun ra sani eü chök sokkun minen urumwot. Nge ika ekkeei mettoch ra äimukichelo seni ekkoch pwich kewe Chon Kraist, iwe mi lamot sipwe ‘suki letipach.’ A öch sipwe pwisin eisinikich: ‘Ua chök fiffiti pwisin chienei kewe le afalafal me kunou, nge fän äkkäeü chök ai fiti ekkoch pwiich kewe? Use kan äfänni ekkewe ra kerän fiti mwich lon ewe Kingdom Hall pokiten iir minefö me use eöreniir? Ua kan  kapong ngeni ekkewe kükkün me watte lon ewe mwichefel?’

8, 9. Ifa usun än Paul kapasen fön lon Rom 15:7 a älisikich le akkalapalo ach tongen pwipwi?

⁸ Alon Paul kewe ngeni chon Rom usun ach etiwafengenikich ra tongeni älisikich le ämääraatä ekiek mi pwüng usun pwich kewe. (Älleani Rom 15:7.) Lon ei wokisin, ewe kapasen Krik mi afföü ngeni “etiwa” a wewe ngeni “ach awasölaöchü emön fän kirekiröch are etiwaöchüelong pwe epwe choni ach mwichen pwipwi.” Me loom, lupwen emön chon imw mi kirekiröch epwe awasölai chiechian kewe lon imwan, epwe ämmeef ngeniir ükükün pwapwaan le etiwer. Kraist a pwal fokkun etiwakichelong lon ewe mwichefelin Chon Kraist, iwe, ewe Paipel a pesekich ach sipwe äppirü i le etiwaöchü chiechiach kewe chon lükü.

⁹ Lon ewe Kingdom Hall me atun mwichelap, mi öch sipwe äfänni me kapong ngeni iir kewe sise küner are fos ngeniir lon ekkewe fansoun. Pwata sise awora fitu minich le pwoppworaus ngeniir? Iwe, lon pwal eü fansoun mwich, sipwe pwal föri ei ngeni ekkewe ekkoch. Ekiselo, sipwele pwapwaiti ach pwoppworaus ngeni arapakkan meinisin pwich kewe. Sisap pwal lolilen ika sise tongeni kapong ngeni meinisin lon eü chök rän. Itä ürürün esap wor epwe song ika sise tawe le kapong ngeniir lon mwich.

10. Ifa ewe mettoch mi fokkun aüchea a suuk ngeni chon mwichefel meinisin? Met sipwe föri pwe sipwe unusen küna feiöch seni?

¹⁰ Akkomw, sipwe etiwa aramas ren ach kapong ngeniir pun epwe suuki eü alen pworausfengen mi apwapwa me chiechi mi nüküchar. Ren chök äwewe, chokkewe mi fiti mwichelap ra kapongfengen me poputääni ar pworausfengen, iwe, ra äneänei le künafengeniirsefäl lon pwal eü fansoun. Fän chommong, lon fansoun kaütään Kingdom Hall pwal fansoun taifun me sön, ekkewe chon älillis ra chiechiöchfengen pun ra angangfengen me silefengeni napanapöchür kewe. Lon än Jiowa we mwicheich, sia tongeni poputääni chommong chiechi mi nomottam. Ika sia ‘suki letipach’ le pwäri tong ngeni sokkopaten aramas, epwe chommongolo chiechiach me apöchökküla ewe tong mi aririfengenikich lon ewe fel mi enlet.

Ataweek fän iten Aramas

11. Ifa ewe leenien äppirü Jises a isetiw lon Mark 10:13-16?

¹¹ Meinisin Chon Kraist ra tongeni achocho le äppirü än Jises ataweei fän iten aramas. Nengeni met Jises a ereni nöün kewe chon käeö lupwen ra eppeti ekkewe sam me in ra wato nöür kewe semirit ren. A apasa: “Oupwe mwüt ngeni ekewe semirit pwe repwe feito rei, nge ousap epetiir, pun iö  a wewe ngeni ekei semirit epwe mwüni mwün Kot.” Iwe mwirin, “Jesus a romi ekewe semirit, a iseis pöün won eman me eman leir o a afeiöchüür.” (Mark 10:13-16) A ifa me watteen pwapwaan ekkewe kukkun lupwen ewe Sense mi Lapalap a pwäri an tonger!

12. Met epwe tongeni pinei ach pworausfengen me aramas?

¹² Emön me emön Chon Kraist epwe pwisin eisini, ‘Ua kan ämecheresi än ekkoch chiechi ngeniei, are ua ämmeef ngeniir pwe use tawe?’ Fän ekkoch, ese ngaw ekkoch mettoch nge ra tongeni eppeti än aramas mochen fos ngenikich. Äwewe chök, ika sia nöünöü cellfon are aüseling headfon mwen mesen aramas, repwe ekieki pwe sise mochen fos ngeniir. Ika ekkoch ra küna pwe ka osukosuk iteitan le katol DVD, ina repwe ekieki pwe kese pwal alamota le fos ngeniir. Pwüngün pwe “a wor fansoun fanafanala,” nge ika sia nom lein aramas, fän chommong ina ewe “fansoun kakapas.” (SalAf. 3:7) Neman ekkoch repwe erä: “Ua chök mochen äkkäläemönülo” are “Use mochen foffos lesossor.” Nge inaamwo ika sise lien mochen chiechi me fos ngeni aramas nge sia achocho ngeni, iwe, sia pwäratä ewe esin tong ese “kutta pwisin letipan.”​—1 Kor. 13:5, TF.

13. Paul a pesei Timoti an epwe eäni met sokkun ekiek usun pwiin kewe Chon Kraist?

¹³ Paul a pesei Timoti an epwe süföliti meinisin chon ewe mwichefel. (Älleani 1 Timoti 5:1, 2.) Sipwe süföliti ekkewe Chon Kraist mi mwukolo usun chök semach kewe me inach me ekkewe kükkün repwe usun chök wesewesen chon ach famili. Ika sia eäni ena sokkun ekiek, pwich kewe mi ächengicheng lon ewe mwichefel repwe mochen arap ngenikich me meefi kinamwe rech.

14. Ikkefa ekkoch feiöch seni ach pworausfengen me ekkewe ekkoch?

¹⁴ Lupwen sia pworausfengen me pwich kewe, sia alolloläfengenikichetä lon ach lükü, pwapwa, me nükünüköch. Emön brother a pwapwa le chechchemeni ewe fansoun a kerän angang lon eü keangen ofesilap (Bethel), nge chommong ekkewe mi mwukolo seni ra kan fos ngeni iteitan. Ar kapasen apöchökküla a ämmeef ngeni pwe a choni ewe familien Bethel mi fokkun aücheani i. Iei a achocho le äppirüür ren an foffos ngeni chienan kewe chon Bethel.

Tipetekison A Älisikich le Kütta Kinamwe

15. Met a pwäratä pwe epwe tongeni wor tipefesen lefilach?

¹⁵ Eutia me Sintike, rüüemön fin Kraist lon Filipai, rese tongeni pwäkini ewe osukosuk lefiler. (Fil. 4:2, 3) A chöüfetäl pworausen ewe watteen änini lefilen Paul me Parnapas, iwe ra imufesen lon ar angang ren fitu fansoun. (Fof. 15:37-39) Ekkeei pworaus ra pwäratä pwe epwe tongeni wor tipefesen lefilen chon fel mi enlet. Jiowa a awora älillis pwe sipwe pwäkini ekkewe osukosuk me chiechisefäl. Nge a kütta senikich ach sipwe föri och mettoch.

16, 17. (a) Ifa lamoten tipetekison lon ach pwäkini ach kewe osukosuk lefilach? (b) Ifa usun napanapen än Jakop chuuri Esau a pwäratä aüchean tipetekison?

¹⁶ Anchangei mwo om sässä woon efoch taraku me chienom. Mwen oupwe poputääni ämi säi, kopwe akkomw amanaua ewe taraku ren om kiiei. Pwal ina chök usun, sia tongeni poputääni le ataweei ekkewe osukosuk lefilach ren efoch ki. Ewe ki, tipetekison. (Älleani Jemes 4:10.) Me ren ekkeei pworaus sipwele käeö lon Paipel, ena ki epwe atufichi iir kewe ra songfengen lefiler ar repwe poputä le apwönüetä än Paipel kewe emmwen.

 ¹⁷ Esau a koum ngeni nipween we Jakop me mochen nielo pokiten a pöüt seni wisan we, wisen mwänichi, nge Jakop a wiseni. Nge iei rüwe ier ra lulo, iwe, ekkewe nipwee repwele pwal chufengensefäl. Jakop “a fokun niuokus o riaföü.” A meefi pwe Esau epwe awatangawa. Nge lon ar chufengen, Jakop a föri eü mettoch Esau ese ekieki an epwe föri. Jakop a “chapetiu lepwül” lon an feffetäl ngeni pwiin we. Iwe met a fis mwirin? “Esau a mümütüto ren, a romi o mitiri. Iwe, ra kechüfengen me ruoman.” Än Jakop tipetekison a eppeti seniir feiengaw me a älisi i le pworacho ngeni ewe koput eli Esau a chüen akkamwöchü.​—Ken. 27:41; 32:3-8; 33:3, 4.

18, 19. (a) Pwata a lamot sipwe akkomw apwönüetä än Paipel kewe kapasen fön lupwen a piitä osukosuk lefilach? (b) Pwata sisap fangetä ika emönnewe ese mwittir mochen chä ngenikich?

¹⁸ Ewe Paipel a awora kapasen emmwen mi mürinnö lon ach pwäkini ach kewe osukosuk lefilach. (Mt. 5:23, 24; 18:15-17; Ef. 4:26, 27) a Iwe nge, ach kütta kinamwe epwe weires ika sise apwönüetä ekkewe kapasen emmwen fän tipetekison. Sisap witi än emön epwe akkomw pwäratä tipetekison ngenikich pwe epwe äwesi ewe osukosuk, pun kich pwisin sia pwal tongeni akkomw pwäratä tipetekison.

¹⁹ Ika sia sotun kütta kinamwe nge ese sopwöch, sisap mwittir fangetä. Eli a lamot pwe meefien emönna epwe masösölo. Pwin Josef kewe ra mmen kirikiringaw ngeni. A fen langattam fansoun rese künafengenniir, iwe mwirin ra chufengensefäl nge Josef a kepinaan Isip. Lo, lo, lo, a wesewesen siwil letiper me ra tingor omusomusen ar tipis. Iwe, Josef a omuserelo, me nöün Jakop kewe ra wiliti eü mwu mi tupuni iten Jiowa we. (Ken. 50:15-21) Ren ach akkamwöchü ewe kinamwe lefilach me pwich kewe, sia älisatä ewe tipeeüfengen me pwapwa lon ewe mwichefel.​—Älleani Kolose 3:12-14.

Sipwe Pwäratä Tong ren ‘Fofor o Enlet’

20, 21. Ifa ewe lesen sipwe käeö seni än Jises tölü pechen nöün kewe aposel?

²⁰ Ekiselo me mwen än Jises epwele mälo, a ereni nöün kewe aposel: “Ngang üa anomu eu lenien apirü fän itemi, pwe ämi  oupwe föri usun chök met ngang üa föri ngenikemi.” (Jon 13:15) A kerän wes le tölü pechen ekkewe engol me rüüemön. Jises ese chök föri ei pokiten ina eörenier are a chök mochen pwäratä kirekiröch ngeniir. Nge me mwen än Jon apworausa än Jises tölü pecher, a makkeei: “A echeni nöün kewe mi nom won fanüfan fansoun meinisin, iwe, a echeniir tori sopolan manauan.” (Jon 13:1) Än Jises tong ngeni nöün kewe chon käeö, ina met a amwökütü le föri ewe sokkun angang ekkewe slave ra kan föfföri. Nge iei, mi lamot repwe pwäratä tong lefiler fän tipetekison. Ewer, ewe tongen pwipwi mi enlet epwe amwökütükich le tümünü me chchüngü pwiich kewe Chon Kraist meinisin.

²¹ Aposel Piter a weweiti weween än Jises tölü pecher, iwe, iei makkeian: “Iwe, pokiten oua alimöchükemi ren ämi aleasochisi mine a let o oua eäni tong enlet ngeni pwiimi kewe souläng, oupwe wesewesen echenifengenikemi ren unusen lelukemi.” (1 Pit. 1:22) Jises a pwal tölü pechen ewe aposel Jon. Iwe, iei makkeien Jon: “Ami semirit kena, sisap tongfengen ren kapas chok, are ren chönmongo chok, pwe ren fofor o mi enlet.” (1 Jon 3:18, TF) Amwo letipach epwe amwökütükich le änneta ach tongei pwiich kewe ren föfför.

[Footnote]

En mi Chechchemeni?

• Ifa usun sipwe tongeni ‘suki letipach’ lon ach pwäratä tong lefilach?

• Met epwe älisikich ach sipwe awora fansoun ngeni ekkewe ekkoch?

• Ifa lamoten tipetekison lon ach kütta kinamwe?

• Met epwe itä amwökütükich le chchüngü pwiich kewe?

[Ekkewe Kapas Eis fan Iten ewe Lesen]

[Sasing lon pekin taropwe 23]

Etiwaöchü pwich kewe chon lükü

[Sasing lon pekin taropwe 25]

Kosap atawengawok pwe ete esipalo om tufichin chiechi ngeni aramas