Ewe Messaia! Nöün Kot Chon Amanau
“Pun usun aramas meinisin ra mäla lon Atam iei usun aramas meinisin repwe manausefäl lon Kraist.”—1 KOR. 15:22.
1, 2. (a) Met Antru me Filip ra föri atun ra küna Jises? (b) Pwata a wor rech chommong pisekin ännet pwe Jises ewe Messaia lap seni met a wor ren ekkewe popun Chon Kraist?
“AM AIA küna ewe Messaia,” iei alon Antru ngeni pwiin we Piter fän an lükülük pwe Jises ewe re Nasaret, i ewe mi Kepit me ren Kot. Filip a pwal lükü, iwe, a kütta chienan we Nataniel me ereni: “Äm aia küna ätewe Moses a mak usun lon ewe puken Allük, pwal ekewe soufos ra mak usun. I Jesus nöün Josef seni Nasaret.”—Jon 1:40, 41, 45.
2 Nge en, ka enletin lükü pwe Jises ewe Messaia mi pwonetiw, nöün Jiowa we ‘Chon Amanau’? (Ipru 2:10; Fofor 5:31) Ikenäi, a wor rech chommong pisekin ännet pwe Jises, i ewe Messaia, lap seni met a wor ren nöün kewe chon käeö me loom. Iei a fen unus än Kot Kapas, iwe, minne a makkelong usun manauen Jises seni le uputiwan tori an manausefäl a wesewesen ännetatä pwe i ewe Kraist. (Älleani Jon 20:30, 31.) Paipel a pwal pwäratä pwe Jises epwe sopwelo le apwönüetä wisan we, wisen Messaia lon läng. (Jon 6:40, älleani 1 Korint 15:22.) Ren minne ka fen käkkäeö seni Paipel, ka pwal tongeni apasa pwe ka fen “kuna ewe Messaia.” Nge sipwe akkomw ppii ifa usun ekkena popun chon käeö ra esilla pwe ra küna ewe Messaia.
A Pwäpwälo ewe “Poraus mi Monomon” usun ewe Messaia
3, 4. (a) Ifa usun ekkewe popun chon käeö ra tongeni ‘küna ewe Messaia’? (b) Pwata kopwe erä pwe Jises chök a tongeni apwönüetä ekkewe oesini meinisin usun ewe Messaia?
3 Pwata nöün Jises kewe popun chon käeö ra tongeni apasa fän lükülük pwe i ewe Messaia? Iwe, me ren ekkewe soufos, Jiowa a pwäralo ekis me ekis esissillen ewe Messaia mi pwonetiw. Emön sou käeö Paipel a apöpööi ena ngeni än aramas apachafengeni kinikinin eü ululun. Iwe, lon eü rän, chommong mwän rese sissilefengeniir ra en me uweato kinikinin lon eü ruumw pwe repwe apachafengeniir. Ika ekkena kinikin ra unusen nopöchfengen, iwe, sia silei pwe a fen wor emön a eliosu, kinikisietiw, me tinalo ngeni ekkena mwän. Iwe, a pwal ina usun, eü me eü oesini usun ewe Messaia a usun chök kinikinin ena ululun, a äiti ngenikich eü pworaus mi lamot usun ewe Messaia.
4 Iwe, itä epwe tongeni pükün fis pwe emön aramas epwe apwönüetä ekkewe oesini meinisin usun ewe Messaia nge sereseran chök? Emön sou käeö a apasa pwe ‘Ese fokkun tufich ena! Jises chök, nge ese pwal wor emön lon uruwoon aramas meinisin, a apwönüetä ekkena oesini meinisin.’
5, 6. (a) Ifa usun kapwüngün Setan epwe pwönüetä? (b) Ifa usun Kot a pwäralo tettelin samasamen ewe “mwirimwir” mi pwonetiw?
5 Menlapen ekkewe oesini usun ewe Messaia, ina eü “pworaus mi monomon,” iwe, a wor chommong kinikinin mi lamot ngeni meinisin lon läng me woon fönüfan. (Kol. 1:26, 27; Ken. 3:15) A kapachelong lon ena pworaus mi monomon kapwüngün Setan ewe Tefil, ewe “serepenitin lom,” ewe a efisi än aramas tipis me mälo. (Pwar. 12:9) Ifa usun ena kapwüng epwe pwönüetä? Jiowa a oesini pwe “mwirimwirin” ewe “fefin” epwe puri möküren ewe serepenit me nielo ena chon efisatä semwen, mälo, me föfförün ü ngeni. Iwe nge, Kot a mutatä pwe Setan epwe akkomw kküü epinipinin pechen mwirimwirin ewe fefin, lon kapas monomon.
6 Ekis me ekis Jiowa a pwäralo ika iö “mwirimwirin” ewe fefin. Kot a pwon ngeni Eperiam: “Chon ekewe mwü won unusen fanüfan repwe feiöch me ren mwirimwirum kana.” (Ken. 22:18) Moses a oesini pwe ena Emön epwe “eman soufos” mi lap seni i. (Tut. 18:18, 19) Ekkoch soufos ra apwüngalo met Kot a anükünükü ngeni Tafit, pwe emön mwirimwirin epwe wiliti ewe Messaia me älemwiri än Tafit we leenien motun king tori feilfeilo chök.—2 Sam. 7:12, 16; Jer. 23:5, 6.
Pisekin Ännet pwe Jises ewe Messaia
7. Ifa usun Jises a feito seni ewe “fefin,” weween, än Kot we mwicheich lon läng?
7 Kot a tinato Nöün we mwänichi pwe epwe wiliti ewe ‘mwirimwir’ mi pwonetiw seni me lein ekkewe chon läng mi wewe ngeni An we mwicheich mi usun chök pwülüwan. Weween pwe nöün Kot äläemön a “pwisin peluku” manauan lon läng me uputiw usun emön aramas mi unusöch. (Fil. 2:5-7, TF; Jon 1:14) Än ewe Ngün mi fel ‘feitiw woon’ Meri a anükünükü pwe ewe mönükol “epwe iteni Nöün Kot.”—Luk 1:35.
8. Ifa usun Jises a apwönüetä eü oesini usun ewe Messaia lupwen a feilo pwe epwe papatais?
8 Ekkewe oesini usun ewe Messaia ra pwäralo ineet me ia Jises epwe pwä me ie. Ren pwönütään eü oesini, Jises a uputiw lon Petleem. (Mika 5:2) Mwen fansoun ekkewe aposel, ekkewe chon Jus ra witiwiti ewe Messaia fän lükülük, me ekkoch ra ekieki pwe Jon Papatais “eli epwe fen ewe Kraist.” Nge Jon a pölüweni: “Eman mi lap seniei epwe feito.” (Luk 3:15, 16) Atun Jises a ierini 30 le sopwoloon ewe ier 29, a lo ren Jon pwe epwe papatais lon chök ewe fansoun ewe Messaia epwe pwä me ren eü oesini. (Tan. 9:25) A poputääni an angangen afalafal mi amwarar, iwe, a apasa: “A tori ewe fansoun, Mwün Kot a arapoto.”—Mark 1:14, 15.
9. Inaamwo ika rese unusen weweiti usun an nemenem, nge met nöün Jises kewe chon käeö ra wesewesen lükü?
9 Iwe nge, lon ränin Jises we, ese lien pwüng met aramas ra äpilükülükü. Inaamwo ika a pwüng ar mwareiti Jises pwe i emön King, nge rese weweiti pwe epwe nemenem lon fansoun mwer me epwe nemenem seni läng. (Jon 12:12-16; 16:12, 13; Fof. 2:32-36) Iwe nge, lupwen Jises a eisiniir, “Nge ämi, met oua apasa usi?” Piter a pölüweni, “En Kraist ewe Nöün Kot mi manau.” (Mt. 16:13-16) A pwal ina usun alon Piter atun chommong ra kul seni Jises pun ra chepetek ren an afalafal.—Älleani Jon 6:68, 69.
Aüselinga ewe Messaia
10. Pwata Jiowa a menlapei lamoten ach sipwe aüselinga Nöün we?
10 Atun Nöün Kot we äläemön a nonnom läng, i emön ngün mi manaman. Nge atun a nonnom woon fönüfan, i ‘chon tupuni Seman.’ (Jon 16:27, 28) A apasa: “Mine üa eäni afalafal esap püsin ai, nge a pop seni Kot ewe mi tinieito.” (Jon 7:16) Atun än Jises wililo, Jiowa a änneta pwe i ewe Messaia, ren an apasa: “Oupwe aüselinga.” (Luk 9:35) Pwüngün, sipwe aüselinga are älleasochisi ena Emön mi Kefilitä. Weween, sipwe lükü me föfför mürinnö, pun ekkeei ruu mettoch ra mmen lamot fän iten ach sipwe apwapwaai Kot me küna manau esemuch.—Jon 3:16, 35, 36.
11, 12. (a) Met popun lape ngeni ekkewe chon Jus rese lükü pwe Jises ewe Messaia? (b) Iö kewe ra lükü Jises?
11 Inaamwo ika a wor chommong pisekin ännet pwe Jises ewe Messaia, nge lape ngeni ekkewe chon Jus rese lükü i. Pwata? Pun ra fen eäni ekiek mi mwääl usun ewe Messaia, äwewe chök, pwe epwe angaserelo seni nemenemengawen mwuun Rom. (Älleani Jon 12:34.) Inaamwo ika ekkewe oesini ra apasa pwe ewe Messaia epwe küna turunufas, koput, cheuch, riäfföü, me ninniilo, nge ekkewe chon Jus rese tongeni lükü ena sokkun Messaia. (Ais. 53:3, 5) Pwal mwo nge ekkoch me lein nöün Jises kewe chon käeö mi tuppwöl ra lichippüng pun ese angasalo Israel seni mwuun Rom. Nge ra chök tuppwöl, iwe, mwirin och fansoun, ra weweöchülo.—Luk 24:21.
12 Iei pwal eü popun aramas rese lükü pwe Jises ewe Messaia mi pwonetiw, pun rese tipeeü ngeni an kewe afalafal. A ereniir pwe ren än emön epwe tolong lon Mwuun Kot, epwe ‘pölükü manauan,’ ‘mongö’ futukan me ünümi chchaan, me “upsefäl,” nge esap “peppeni fönüfan.” (Mark 8:34; Jon 3:3; 6:53; 17:14, 16, NW) Aramas mi tipetekia, pisekisek, me likotuputup ra ekieki pwe a kon weires ar repwe älleasochisi alon. Iwe nge, ekkewe chon Jus mi tipetekison ra lükü pwe Jises ewe Messaia, usun chök met ekkoch chon Sameria ra apasa: “I wesewesen ewe Chon Amanauen chon fanüfan.”—Jon 4:25, 26, 41, 42; 7:31.
13. Ifa usun epilipilin pechen Jises a feiengaw lon kapas monomon?
13 Jises a oesini pwe ekkewe souasor repwe apwüngü, me chon lükün Israel repwe nielo, nge mwirin ülüngät rän, epwe manausefälitä. (Mt. 20:17-19) Atun Jises a affata pwe i “ewe Kraist, Nöün Kot,” ewe samol fel mi lap a apwüngü pwe a eäni kapasen turunufas. (Mt. 26:63-66, TF) Pilatus a erä, “Esap wor och mine ei mwän a föri an epwe tipisin mäla,” nge pokiten ekkewe chon Jus ra pwal etipisi pwe a efisatä än aramas ü ngeni ewe mwu, ina pwata Pilatus a “afangema Jises ngeni letiper.” (Luk 23:13-15, 25, TF) Iwe, ra “amamäsini” me rawangaw pwe repwe nielo “ewe Samolun Manau” inaamwo ika a wor chommong pisekin ännet pwe Kot a tinato. (Fof. 3:13-15, TF) Usun a fen oesini, ewe Messaia a “ninnila” woon efoch irään ninni lon ränin Pasofer lon ewe ier 33. (Tan. 9:26, 27; Fof. 2:22, 23) Ren an mälo fän riäfföü, a pwönütä ewe oesini lon Keneses 3:15 pwe “apilipilin pechen” epwe feiengaw.
Ekkewe Popun ewe Messaia A Mälo
14, 15. (a) Ikkefa ekkewe ruu popun Jiowa a mutatä än Jises epwe mälo? (b) Met Jises a föri mwirin an manausefäl?
14 Jiowa a mutatä pwe Jises epwe mälo ren ekkeei ruu popun mi lamot. Äeüin, an tuppwöl tori mälo a affata eü kinikinin ewe “pworaus mi monomon” mi lamot. A ännetatä pwe emön mi unusöch a tongeni unusen “lükülük” woon Kot me apöchökkülatä än Kot pwüüng le nemenem fän än Setan kewe sossot mi fokkun weires. (1 Tim. 3:16) Oruuan, Jises a apasa pwe ewe “Nöün Aramas” a feito pwe epwe “fangala manauan fänäsengesin chomong aramas pwe möön manauer.” (Mt. 20:28) Ren än Jises möön kepich, a watiw liwinin ewe tipis mwirimwirin Atam kewe ra älemwiri. A pwal atufichi meinisin mi lükü Jises pwe i nöün Kot Chon Amanau ar repwe küna manau esemuch.—1 Tim. 2:5, 6.
15 Mwirin än Kraist nom lon peias ülüngät rän, Kot a amanauasefälietä. Iwe, a pwä ngeni nöün kewe chon käeö ükükün 40 rän fän iten an epwe ännetatä pwe a wesewesen manau me awora ngeniir ekkoch kapasen emmwen. (Fof. 1:3-5) Mwirin, a liwinsefälitä läng pwe epwe mwe ngeni Jiowa aüchean an we asor, iwe, a witiwiti ewe fansoun an epwe Kingen ewe Mwuun Messaia. Nge atun a witiwit, a chommong met epwe pwal föri.
A Unusen Apwönüetä Wisan We Wisen Messaia
16, 17. Äweweei wisen Jises ewe Messaia mwirin an feitä läng.
16 Lon ekkewe fitepükü ier seni an manausefäl tori ikenäi, Jises a fen nemeni mwökütükütün ewe mwichefelin Chon Kraist lon wisan we, Kingen mwichefel. (Kol. 1:13) Iwe nge, epwe poputä le Kingen Mwuun Kot we lon ewe fansoun mi fil. Än Paipel kewe oesini me met a fiffis woon fönüfan ra ännetatä pwe a poputä än Jises nonnom lon wisan we King me “ewe fansoun sopolan” lon 1914. (Mt. 24:3; Pwar. 11:15) Ekiselo mwirin, a emmweni ekkewe chonläng le oturatiw Setan me nöün kewe timon seni läng.—Pwar. 12:7-10.
17 Ewe angangen afalafal me asukula aramas Jises a poputääni lon ewe ier 29 epwele muchulo. Arapakkan chök, epwele apwüngü meinisin. Epwele ereni ekkewe siip, weween, iir mi lükü pwe i nöün Kot we chon amanau, pwe repwe “mwüni ewe mwü mi molotä fän [iter] seni lepoputän fanüfan.” (Mt. 25:31-34, 41) Meinisin mi ü ngeni ewe King Jises repwe ninniilo atun i epwe emmweni ekkewe mwichen sounfiun läng le aükalo föfföringaw meinisin. Mwirin, Jises epwe föti Setan me oturalong iir me nöün kewe timon lon ewe “pwang mi alolol.”—Pwar. 19:11-14; 20:1-3.
18, 19. Met Jises epwe apwönüetä lon wisan we, wisen Messaia? Met epwe atoto ngeni aramas mi älleasochisi i?
18 Atun än Jises Nemenem ükükün Engeröü Ier, epwe unusen apwönüetä wisan kewe meinisin mi affat lon itelapan kewe, äwewe chök, “Souekiek mi amwarar, Kot mi manaman, Samach mi nom tori feilfeilachök, pwal Samolun kinamwe.” (Ais. 9:6, 7) Nemenemen Mwuun we epwe aunusöchüolo aramas, pachelong chokkewe repwe manausefäl. (Jon 5:26-29) Ewe Messaia epwe emmweni aramas mi älleasochis ngeni “ekewe puächen kolukun manau” pwe repwe pwapwaiti ar ririöch ngeni Jiowa fän kinamwe. (Älleani Pwarata 7:16, 17.) Mwirin ewe säingoon sossot, meinisin chon ü ngeni Kot, kapachelong Setan me nöün kewe timon, repwe “koturulong lon ewe nomun ekkei,” iwe, epwe apachacha möküren ewe “serepenit” me kiterielo.—Pwar. 20:10.
19 A ifa me watteen mürinnöön me unusöchün än Jises apwönüetä wisan we, wisen Messaia! Ewe paratisin fönüfan epwe ur ren aramas mi ngaselo seni tipis me mälo repwe manau tori feilfeilo fän pwapwa me inis mi unusöch. Epwe itöchülo iten Jiowa mi fel, me epwe letelo an pwüüng le nemenem. A ifa me echipwörün älemwirien chokkewe mi älleasochisi Nöün Kot we mi Kepit!
Ka fen Esilla ewe Messaia?
20, 21. Ikkefa ekkewe popun kopwe mwötöres le afalafal usun ewe Messaia?
20 Seni 1914, Jises a fen nonnom lon wisan we, wisen Kingen än Kot we Mwu. Inaamwo ika an nonnom a monomon senikich, nge a letelo ren pwönütään ekkewe oesini. (Pwar. 6:2-8) Iwe nge, usun chök lon fansoun ekkewe aposel, lape ngeni aramas ikenäi ra tunalo ekkewe pisekin ännet pwe ewe Messaia a nonnom. Ra pwal mochen ewe sokkun messaia mi peni mwuun fönüfan an epwe wisen emmweniir. Iwe nge, ka fen silei pwe iei, Jises a wisen Kingen Mwuun Kot we. Atun ka kerän weweiti ena pworaus, kese fokkun pwapwa? Usun chök ekkewe sou künö, sia pwal pwapwa le apworausa pwe ‘Sia küna ewe Messaia.’
21 Ikenäi, atun ka fos usun ewe enlet, ka menlapei pwe Jises ewe Messaia? Ika ina, epwe lapolo om kilisou ren met a fen föri fän itom, met a föfföri iei, me met epwap föri lon mwachkkan. Usun chök Antru me Filip, ese mwääl ka fen afalafala aramasom kewe me chienom usun ewe Messaia. Pwata kese mwötöres le chuursefäliir me äiti ngeniir pwe Jises wesewesen ewe Messaia mi pwonetiw, nöün Kot we chon amanau?
Ka Tongeni Äweweei?
• Ifa usun aramas lon fansoun ekkewe aposel ra tongeni esilla ewe Messaia?
• Ikkefa ekkewe ruu popun Jises a mälo?
• Met Jises epwe pwal föri le apwönüetä wisan we wisen Messaia?
[Ekkewe Kapas Eis fan Iten ewe Lesen]
[Sasing lon pekin taropwe 21]
Ifa usun ekkewe aramas le manauen ekkewe aposel ra tongeni esilla pwe Jises ewe Messaia mi pwonetiw?
[Sasing lon pekin taropwe 23]
Atun ka fos ngeni aramas, ka menlapei wisen Jises we, wisen Messaia?