Kapasen Fön mi Tipächem usun Lipich me Pwüpwülü

“Üa apasa ekei kapas . . . üa fen mochen pwe oupwe föri mine a pwüng o mürina, pwe oupwe fangala unusen manauemi ngeni än ach Samol angang, nge ousap rik seni.”​—1 KOR. 7:35.

1, 2. Pwata sipwe käeö met ewe Paipel a apasa usun lipich me pwüpwülü?

PWAPWA, lichippüng, me lolilen, ikkena ekkewe memmeef ra kan piitä lefilen mwän me fefin lon ar ririfengen. Pokiten sia meefi ekkena sokkopaten memmeef, mi lamot ach sipwe tingor än Kot emmwen. A wor chommong popun sia osupwangen an emmwen. Äwewe chök, ekkoch Chon Kraist ra pwapwa lon ar lipich ra ekieki pwe ar famili are chiechier kewe ra echimwer ar repwe pwüpwülü. Ekkoch ra mochen pwüpwülü nge rese chök küna emön mi pölüwöch ngeniir. Me chokkewe mi kamwetfengen ra osupwangen emmwen pwe repwe alamotaöchü ena fansoun ren ar repwe mmolnetä ngeni wiser kewe lon pwüpwülü. Pwal och, a lamot ngeni ekkewe mi lipich me ekkewe mi pwüpwülü ar repwe tümünüür seni föfförün sikepwach.

² Ekkena sokkun mettoch repwe tongeni kküü ach pwapwa. Nge ewe a kon lamot seni, ra tongeni kküü ach riri ngeni Kot. Aposel Paul a awora kapasen fön usun lipich me pwüpwülü lon 1 Korint sopwun 7. A mochen aramas repwe föri minne mi pwüng me akkangang ngeni Kot lon unusen letiper me resap riki seni. (1 Kor. 7:35) Lupwen ka ekieki an we fön ren ekkena mettoch mi lamot, ekieki pwe om lipich are om pwüpwülü, ina ewe alen om kopwe aunusaalo om angang ngeni Kot.

Eü Kefil mi Lamot nge Filien Emön me Emön

3, 4. (a) Met a tongeni fis ika chiechien emön are an famili ra sotun echiwa an epwe pwüpwülü? (b) Ifa usun alon Paul kewe ra älisikich le eäni ekiek pwüng usun pwüpwülü?

³ Ekkewe chon Jus lon fansoun ekkewe aposel ra lükü pwe a fokkun lamot an emön epwe pwüpwülü. Pwal ina usun ekiekin chommong aramas ikenäi. Ika emön a lu seni ewe ierin itä epwe pwüpwülü, iwe, chon an famili me chiechian kewe ra lolilen me meefi pwe a lamot repwe fönöü usun pwüpwülü. Eli repwe ereni an epwe achocho le kütta emön pwülüwan are fen pwisin apasa iten emön ra ekieki epwe öch an epwe pwülüweni. Ekkoch ra akkota än rüüemön repwe chufengen pun ra ekieki pwe repwe pwüpwülü. Ika aramas ra föri ekkeei sokkun mettoch, ra tongeni atai ririin chiechi, efisi säw me letipechou.

⁴ Paul ese eriäni aramas ar repwe itä pwüpwülü are repwe chök lipich. (1 Kor. 7:7) A menemenöch le angang ngeni Jiowa lon an lipich, nge ese esiita chokkewe mi mochen pwüpwülü. Pwisin filien emön me emön Chon Kraist ika epwe pwüpwülü are epwe chök lipich. Aramas resap echimwer ren minne repwe filatä.

Lipich nge a Sopwöch

5, 6. Pwata Paul a pesei Chon Kraist ar repwe lipich?

⁵ Alon Paul ngeni chon Korint a älisikich le weweiti pwe Chon Kraist mi lipich ra tongeni unusen angang ngeni Jiowa. (Älleani 1 Korint 7:8.) Ekkoch nöüwisin lamalamen tipitipin Chon Kraist rese pwüpwülü ra ekieki pwe ra mürinnö seni ekkoch mi pwüpwülü. Nge Paul, inaamwo ika ese pwüpwülü ese ina usun an ekiek. A äweweei pwe Chon Kraist lipich ra tongeni föri och angangen Kot ekkewe mi pwüpwülü rese tongeni föri. Met weween ei?

⁶ Emön Chon Kraist mi lipich a tongeni etiwa och wis lon än Jiowa angang nge ekkewe mi  pwüpwülü rese tufichin etiwa. Paul a eäni eü wis mi aüchea an epwe “eman soukünö ngeni ekewe chon lükün Israel.” (Rom 11:13) Sia tongeni älleani pworausan lon Fofor sopwun 13 tori 20. Paul me ekkewe ekkoch misineri ra säi me afalafal lon ekkewe leeni esaamwo tori ewe kapas allim me poputääni chommong mineföön mwichefel. A engilo fän sokkopaten weires lon an angang me chokisikis chök leich repwe pwal küna ekkena sokkun weires. (2 Kor. 11:23-27, 32, 33) Paul a likiitü fän ekkeei weires ren an epwe föraalo chon käeö nge mi atoto ngeni pwapwa wachemwuk. (1 Tes. 1:2-7, 9; 2:19) Ika Paul a fen pwüpwülü, neman ese tongeni föri mettoch meinisin a föri.

7. Ifa usun rüüemön Chon Pwäratä ra alamota ar lipich le afalafal usun ewe Mwu?

⁷ Chommong Chon Kraist ra alamota ar lipich le alapaalo ar angangen afalafal. Sara me Limbania, iir pioneer lipich lon Bolivia. Ra mwöküt ngeni eü sopw ikewe esor a afalafal ie fite, fite ier. Ra erä pwe lon ena leeni esor fiifi, iwe ekkewe aramas ra pwapwaiti ällea, pokiten rese osukosuk ren katol TV are aüseling reitio. Ekkoch lon ena leeni ra chüen äkkälleani nöün Chon Pwäratä Jiowa puk minen loom nge rese chüen peres iei. Lap ngeni ekkewe ra chuuriir ra mochen käeö ewe Paipel, ina popun ra mmang le äwesi ar leenien afalafal. Emön chinnap a ereniir: “Ese mwääl a arapoto ewe sopwoloon pun iei Chon Pwäratä Jiowa ra torikem.” Ekiselo mwirin, chon ena leeni ra poputä le fiti ekkewe mwich.

8, 9. (a) Pwata Paul a erä pwe a mürinnö än emön epwe angang ngeni Kot lon an lipich? (b) Ikkefa ekkoch feiöch epwe tori emön mi lipich lon an angang ngeni Jiowa?

⁸ Pwüngün pwe Chon Kraist mi pwüpwülü ra pwal sopwöch le afalafal lon ekkewe leeni mi äweires. Iwe nge, eli ren ekkoch leeni ekkewe lipich ra tufichin föri, nge epwe weires ngeni ekkewe mi pwüpwülü are ekkewe mi wor nöür. Lupwen Paul a mak ngeni ekkewe mwichefel, a silei pwe a chüen wor chommong angang lon ewe angangen afalafal. Iwe, a mochen pwe meinisin repwe pwal küna ewe pwapwa a küna. Ina ewe popun a erä pwe a mürinnö än emön epwe angang ngeni Jiowa lon an lipich.

⁹ Iei alon emön fin Kraist pioneer seni Merika usun an lipich: “Ekkoch aramas ra ekieki pwe ekkewe lipich resap tongeni pwapwa. Nge ua küna pwe pwapwa enlet a longolong woon än  emön ririöch ngeni Jiowa. Pwüngün, inaamwo ika ka pennüküolo mettoch lon om lipich, nge epwe eü liffang mi amwarar ika kopwe alamota om lipich.” Pwal iei alon usun än emön epwe küna pwapwa: “Lipich esap ina och eppet ngeni pwapwa nge epwe fen emmwenikich ngeni. Ua silei pwe Jiowa a tongei meinisin aramas, ese lifilifil ika emön mi lipich are mi pwüpwülü.” Iei, neminna a pwapwa le afalafal lon ewe leeni mi osupwangen chon afalafal ie. Ika en mi lipich, ka tongeni alapaalo om angangen asukula aramas usun ewe enlet? Ika ina, iwe, om lipich epwe usun eü liffang mi fokkun aüchea seni Jiowa.

Ekkewe Lipich mi Mochen Pwüpwülü

10, 11. Ifa usun Jiowa a älisi chokkewe resaamwo künökün iö mi pölüwöch ngeniir?

¹⁰ Lupwen emön Chon Pwäratä Jiowa a fen lipich mwirin och fansoun, eli epwe ekiekin pwüpwülü. Pokiten a silei pwe a osupwangen emmwen, a tingor än Jiowa älillis pwe epwe küna emön epwe pwülüweni me küna pwapwa. Ewe Paipel a apasa: “Are emön mwän a meefi pwe minne a föri ngeni an lipich ese fich ngeni, o a lu seni an ierin säräfö, iwe, epwe chök pwüpwülü ika ina met a mochen, nge esap tipis ren.”​—1 Korint 7:36, NW.

¹¹ Ika ka mochen pwülüweni emön mi angang ngeni Jiowa lon unusen letipan, ikkiotek usun om mochen. (Fil. 4:6, 7) Kosap lichippüng inaamwo ika usun itä ka witiwit fansoun langattam. Jiowa a silei om osupwang, me ika ka lükülük woon, epwe älisuk le likiitü.​—Ipru 13:6.

12. Ika emön a tingoreok oupwe pwüpwülü, met kopwe akkomw ekieki?

¹² Ifa usun ika emön a tingoreok oupwe pwüpwülü, nge emönna ese kon lien pöchökkül an lükü are fen i emön chon lükün? Eli ka fokkun mochen pwüpwülü. Nge ika ka filingaw, epwe fen watte weiresin letipom lap seni ewe letipechou ka kan meefi lupwen ka chüen lipich. Chechchemeni pwe kosap mu seni ewe emön ka pwülüweni. Minne ka filatä epwe kküü unusen manauom. (1 Kor. 7:27) Ika emön a tingor en, kosap ekieki pwe kopwele pwülüweni pokiten ina chök ewe atun a suuk ngonuk. Pun kete niamam mwirin.​—Älleani 1 Korint 7:39.

Ammolnatä fän iten Pwüpwülü

13-15. Ikkefa ekkoch mettoch mi tongeni äweiresi pwüpwülü, ekkewe rüüemön repwe fosfengen woon mwen repwe pwüpwülü?

¹³ Inaamwo ika Paul a apasa pwe a öch än emön epwe angang ngeni Jiowa lon an lipich, nge ese ekieki pwe i a mürinnö seni ekkewe mi pwüpwülü. An kewe kapasen fön a älisiir le weweiti met repwe küna mwirin ar pwüpwülü me ifa usun repwe sopwöch.

¹⁴ Ren ekkoch a lamot repwe siwili ar ekiek usun manauer mwirin ar pwüpwülü. Lupwen ra kamwetfengen, ekkewe rüüemön neman repwe ekieki pwe ar tongfengen a fokkun kkolo seni än ekkewe ekkoch. Ra ekieki pwe iir chök ra eäni ena esin memmeef. A ina meefier le poputään ar pwüpwülü me ra lükü pwe repwe chök pwapwapwa lon änein ar pwüpwülü. Nge ren enletin esap iei usun pwüpwülü. Esap tufich pwe epwe pwapwa fansoun meinisin. Pwüngün pwe a wor ewe fansoun ekkewe pwüpwülü repwe fokkun pwapwafengen, iwe nge, ena mettoch esap tongeni pwäkini meinisin osukosuk mi kan piitä lon pwüpwülü.​—Älleani 1 Korint 7:28. *

¹⁵ Mwirin ar apwüpwülü, ekkoch ra mäirü pwal mwo nge lichippüng lupwen ra tipefesen woon ekkewe mettoch mi lamot. Äwewe chök, neman ra tipefesen woon nöünöün nöür moni, ar minen apwapwa, ia repwe nonnom ie, me fän fite repwe kunou ren ar kewe famili. Än emön me emön apwangapwang a tongeni efisi mängaw. Atun ar kamwetfengen eli ra ekieki pwe esor lamoten ar repwe pworaus woon ekkeei mettoch mi lamot. Nge ika rese pworaus woor, a tongeni efisatä osukosuk mwirin. Ina popun a fen lamot ar repwe pworaus woor me mwen ar repwe pwüpwülü.

16. Pwata ekkewe rüüemön repwe tipeeü woon ifa usun repwe ataweei ar osukosuk?

 ¹⁶ Fän iten an epwe pwapwa ewe pwüpwülü, mi lamot repwe tipeeü woon ifa usun repwe föri wiser kewe. Repwe tipeeüfengen woon emiritin nöür kewe. Pwal eü, atun semer kewe me iner ra chinnapelo repwe fosfengen woon ifa usun repwe tümünüür. Eü me eü famili a wor ar osukosuk. Nge ekkewe pwüpwülü resap mut ngeni osukosuk an epwe äimufesenniir. Än Paipel kewe fön epwe älisiir le ataweei ar osukosuk, likiitü fän ekkewe sokkun osukosuk mi weires ar repwe pwäkini me repwe akkamwöchü ar pwapwa.​—1 Kor. 7:10, 11.

17. Met sokkun “mettochun fanüfan” ekkewe mi pwüpwülü ra ekiekin küna?

¹⁷ Paul a äwewe woon ekkewe mettoch mi weneiti manauen aramas mi pwüpwülü lon 1 Korint 7:32-33. (Älleani.) Ekkewe mi pwüpwülü ra “ekieki usun mettochun fanüfan,” ren choweän möngö, pisek, imw, me pwal ekkoch mettoch mi lamot. Pwata ra “ekieki usun mettochun fanüfan”? Äwewe chök, lupwen emön mwän Chon Kraist a lipich, eli a äeä watteen fansoun me pöchökkül le afalafal. Nge mwirin an pwüpwülü, mi lamot epwe äeä och ena fansoun me pöchökkül fän iten an epwe tümünü pwülüwan we. Epwe pwal ina chök usun ewe fefin ngeni pwülüwan. Jiowa a weweiti pwe ekkewe pwüpwülü ra mochen apwapwaai en me pwülüwan. A silei pwe ren än ewe pwüpwülü epwe sopwöch, fän chommong epwe lamot ngeniir ar repwe äeä och ewe fansoun me pöchökkül ra fen pin äeä fän iten än Kot we angang fansoun ar lipich.

18. Ikkefa ekkoch siwil ekkewe pwüpwülü repwe föri usun äeään ar fansoun kunou?

¹⁸ Nge ifa usun ewe fansoun ra fen pin äeä le kukkunou are föri pwal ekkoch angang atun ra chüen lipich? Ren ar repwe apöchökküla ar pwüpwülü ra angei och ewe fansoun me pöchökkül ra fen pin äeä fän iten ar angang ngeni Jiowa. Itä ürürün epwe pwal ina usun ren ewe fansoun me pöchökkül ra fen äeä le kukkunou  atun ar we lipich. Epwe met meefien ewe fefin ika pwülüwan we a chüen kukkunou ren chienan kewe usun a chüen lipich? Are epwe met meefien ewe mwän ika pwülüwan we a chüen äeä ewe ükükün fansoun kunou ren chienan kewe a kan äeä lupwen a lipich? Eli repwe tipitipingaw, resap pwapwa me meefi pwe rese tongeifengeniir. An esap fis ekkeei osukosuk lon ar pwüpwülü, a lamot repwe apöchökküla ar ririin pwüpwülü ren ükükün ar tufich.​—Ef. 5:31.

Jiowa a Mochen Manauach epwe Limelimöch

19, 20. (a) Pwata a lamot ekkewe mi pwüpwülü repwe tümünüür seni tipisin lisowu mwääl? (b) Met a tongeni fis ika ekkewe mi pwüpwülü ra towaufesen fansoun langattam?

¹⁹ Chon angang ngeni Jiowa ra tipeppos le akkamwöchü limöchün manauer. Ekkoch ra filatä le pwüpwülü pwe repwe tii seniir tipisin lisowu mwääl. Nge än emön epwe pwüpwülü esap unusen tümünü seni tipisin lisowu mwääl. A chüen lamot an epwe tümünüöchü pwe epwe akkamwöchü limöchün manauan. Lon fansoun loom, eü watteen ttit mi pöchökkül a tümünü eü telinimw. Ika emön epwe nom lon ewe telinimw, iwe esap feiengaw. Nge ika a nom lükün ewe ttit, iwe a tongeni feiengaw ren chon solä me furio. Ewe aükük Jiowa a föri fän iten ekkewe mi pwüpwülü, a usun chök ena ttit mi pöchökkül. Ekkewe mi pwüpwülü ra tongeni tümünüür seni tipisin lisowu mwääl ika repwe chök älleasochisi ekkewe allük me aükük Jiowa a awora fän iten pwüpwülü.

²⁰ Lon 1 Korint 7:2-5, Paul a äweweei ekkena aükük. Emön fin pwüpwülü, i chök a wor an pwüng le koon ren pwülüwan we. Pwal ina usun ren ewe mwän. I chök a wor an pwüng le koon ren pwülüwan. Kot a erä pwe iir me rüüemön repwe en me föri “wisan” ngeni pwülüwan, pun ina ar pwüng. Ika repwe nomfesen fansoun langattam, resap tongeni föri en me “wisan” ngeni pwülüwan. Ekkoch pwüpwülü ra towaufesen fansoun langattam pokiten ar angang me ar kukkunou lon pwal ekkoch leeni. Setan a tongeni äeä ekkeei mettoch le atai ewe ririin pwüpwülü. Ika ekkewe mwän me fefin rese ekieki en me wisan ngeni pwülüwan, iwe, emön me leir a tongeni föri tipisin lisowu mwääl. Jiowa epwe efeiöchü ekkewe möküren famili mi tümünü ar famili me rese mut ngeni ar pwüpwülü an epwe tolong lon osukosuk.​—Kölf. 37:25.

Älleasochisi än Paipel Fön

21. (a) Pwata a weires ewe kefil usun lipich me pwüpwülü? (b) Ifa usun ewe kapasen fön lon 1 Korint sopwun 7 a tongeni älisikich?

²¹ A fokkun weires ewe kefil usun lipich me pwüpwülü. Inaamwo ika ka filatä om kopwe lipich are pwüpwülü, nge epwe chök wor om osukosuk pokiten kich meinisin sise unusöch. Pwal mwo nge nöün Jiowa kewe aramas mi efeiöchüür resap tongeni unusen tii seniir lichippüng. Nge än Paul we kapasen fön mi tipachem lon 1 Korint sopwun 7 a tongeni älisuk le tii sonuk ekkeei osukosuk sia fos usun. Ese lifilifil ika sia lipich are pwüpwülü sia tongeni apwapwaai Jiowa. (Älleani 1 Korint 7:38.) A eü feiöch watte seni meinisin ach sipwe küna chen seni Kot. Ren an chen sipwe feffetäl ngeni an we otot sefö. Me ikkena ie, esap chüen wor ekkewe osukosuk a kan fiffis ikenäi lon ewe riri lefilen mwän me fefin.

[Pwóróus fan]

Ka Tongeni Pölüweni?

• Pwata sisap echimwa ekkewe lipich ar repwe pwüpwülü?

• Ifa usun nöün Jiowa chon angang lipich epwe alamotaöchü an lipich?

• Ifa usun ekkewe rüüemön mi ekiekin pwüpwülü ra ammolnatä ngeni ekkoch osukosuk mi piitä lon pwüpwülü?

• Pwata a lamot ekkewe mi pwüpwülü repwe tümünüür seni tipisin lisowu mwääl?

[Kapas Eis fán Iten ewe Lesen]

[Ekkewe sasing lon pekin taropwe 16]

Ekkewe Chon Kraist lipich mi äeä ar fansoun le alapaalo ar angang ngeni Kot ra pwapwa

[Sasing lon pekin taropwe 18]

Ikkefa ekkoch siwil aramas ra föri mwirin ar pwüpwülü?