Kich Chon “Choisä” woon Fönüfan mi Ngaw
Kich Chon “Choisä” woon Fönüfan mi Ngaw
“Meinisin . . . lon lükülük . . ra pwärätä mwen mesen aramas pwe ir chon ekis me choisä won fanüfan.”—IPRU 11:13.
1. Met Jises a apasa usun ekkewe Chon Kraist mi enlet me ei fönüfan?
IEI ALON Jises usun nöün kewe chon käeö: “Ir ra nom lon ei fanüfan,” nge a pwal apasa pwe “ir resap pop seni ei fanüfan, usun chök ngang üsap pop seni ei fanüfan.” (Jon 17:11, 14) Alon na a affata epwe ifa än Chon Kraist mi enlet ekiek usun ei fönüfan. Setan ewe koten “ei fanüfan.” (2 Kor. 4:4) Inaamwo ika Chon Kraist ra nom lon ei fönüfan mi ngaw nge rese peni. Ina pwata ewe Paipel a apasa pwe ekkewe Chon Kraist ra usun chök “chon ekis me choisä won ei fanüfan.”—1 Pit. 2:11.
Ra Nonnom usun Chon “Choisä”
2, 3. Pwata sia tongeni apasa pwe Inok, Noa, Eperiam me Sara ra nonnom usun “chon ekis me choisä”?
2 Seni me loom, nöün Jiowa kewe chon angang mi tüppwöl ra fen sokko seni aramasen ei fönüfan. Mwen ewe Noter, Inok me Noa ra fen “chiechifengen me Kot.” (Ken. 5:22-24; 6:9) Iir me rüüemön ra pwora le afalafala usun än Jiowa apwüngü än Setan fönüfan mi ngaw. (Älleani 2 Piter 2:5; Juta 14, 15.) Ra föri met mi mürinnö inaamwo ika chon orur kewe ra ngaw. Inok a “apwapwaai Kot” me Noa a “föföröch lein pilon kana.”—Ipru 11:5; Ken. 6:9.
3 Sia pwal tongeni käeö seni pworausen Eperiam me Sara. Ra älleasochisi Kot atun a ereniir pwe repwe likitalo imwer mi nükünüköch lon ewe telinimw Ur lon Papilon. Ra tipemecheres le nonnom lon eü fönüen ekis inaamwo ika esor imwer. (Ken. 11:27, 28; 12:1) Ewe aposel Paul a makkeei: “Ren än Apraham lükü, a aleasochisi Kot lupwen a köri pwe epwe towu seni fanüan o feila ngeni eu fanü Kot a pwon ngeni pwe epwe fanüeni. A feila seni fanüan, nge esap silei ia epwe feila ie. Ren an lükü a nonom lon ewe fanü Kot a pwon ngeni usun eman chon ekis. A nom lon imw mangaku usun chök pwal Isaak me Jakop, ätekewe mi pwal angei ewe chök pwon me ren Kot.” (Ipru 11:8, 9) Pwal iei alon Paul usun nöün Jiowa kena chon angang: “Ekei aramas meinisin ra mäla lon ar lükülük, nge resap angei ekewe mettoch Kot a pwon ngeniir. Ra küna ekewe mettoch me toau o ra pwapwa rer. Ra pwärätä mwen mesen aramas pwe ir chon ekis me choisä won fanüfan.”—Ipru 11:13.
Eü Öüröür ngeni Chon Israel
4. Ifa ewe kapasen öüröür Jiowa a ngeni ekkewe Chon Israel me mwen an ngeniir fönüer?
4 A chommong mwirimwirin Eperiam kewe. Kot a ochufengeniir lon eü mwuun Israel me a ngeniir ekkewe allük me eü fönü. (Ken. 48:4; Tut. 6:1) A lamot ngeni ekkewe aramasen Israel ar repwe chemeni pwe ewe fönü esap fönüer nge fönüen Jiowa. (Lif. 25:23) Inaamwo ika ra nonnom lon ena fönü, nge a lamot repwe älleasochisi än Jiowa kewe alluk. Pwal och, ekkewe Chon Israel repwe chemeni pwe “aramas resap manau ren mongö chök,” me resap mut ngeni mettochun äion an epwe efisi ar monlukalo Jiowa. (Tut. 8:1-3) Me mwen än Jiowa ngeniir fönüer, a öüröürer: “Iwe, ewe Samol mi Lapalap ämi we Kot epwe emwenikemiila lon ewe fanü a fen pwon fän akapel ngeni ämi kewe lewo Apraham, Isaak me Jakop pwe epwe ngenikemi, eu fanü mi wor telinimw watte o mürina, nge sap aüemi, epwe pwal wor imw mi ur ren chomong mettoch mi mürina, nge sap ämi oua amasoueer, epwe pwal wor chönüttu, nge sap tuemi, pwal tanipin wain me irän olif, nge sap fotukiemi. Iwe, lupwen oupwe mongö o möt, oupwe afälikemi pwe ousap manlükala ewe Samol mi Lapalap.”—Tut. 6:10-12.
5. Pwata Jiowa ese chüen echeni ekkewe Chon Israel, me ifa ewe mineföön mwu a filatä?
5 Ekkewe Chon Israel ra föri met Jiowa a öüröüra ngeniir pwe resap föri. Lon fansoun Nehemia we, eü kümiin chon Lefi ra säwäsini met a fis mwirin än Chon Israel tolong lon ewe Fönüen Pwon. Ekkewe aramas ra poputä le nonnom lon ekkewe imw mi nükünüköch me chommong möngö me wain, “ra mongö o möt, ra pwal kitinupula.” Ra ü ngeni Jiowa pwal mwo nge nielo ekkewe soufos Jiowa a tiiniirelo pwe repwe öüröürer. Ina minne Jiowa a likitiirelo ngeni chon oputer. (Älleani Nehemia 9:25-27; Osea 13: 6-9) Ekiselo mwirin, fän än chon Rom nemenem ekkewe Chon Israel ra nielo ewe Messaia mi pwonetiw me ren Kot! Iwe, Jiowa ese chüen echeniir usun nöün aramas. A filatä eü mineföön mwu, “ewe Israelin Kot”.—Mat. 21:43; Fof. 7:51, 52; Kal. 6:16.
“Ousap Pop Seni ei Fanüfan”
6, 7. (a) Ifa usun kopwe äweweei met Jises a apasa usun ekkewe Chon Kraist mi enlet me ei fönüfan? (b) Pwata Chon Kraist mi enlet resap peni än Setan otot usun met Piter a apasa?
6 Le poputään ei lesen, sia käeö pwe Jises i ewe Möküren ewe mwichefelin Chon Kraist, me a apasa pwe nöün kewe chon käeö resap peni än Setan fönüfan. Me mwen an epwe mälo, Jises a ereni nöün kewe chon käeö: “Are oupwe pop seni ei fanüfan, Jon 15:19.
ei fanüfan epwe echenikemi usun nöün kana. Nge ämi ousap pop seni ei fanüfan, pun ngang üa afilikemi seni fanüfan, ina popun fanüfan a oput ämi.”—7 Mwirin ekkoch fansoun a wor ekkoch Chon Kraist ra nom woon ekkewe fönü woon unusen fönüfan ikewe a nom fän nemenien chon Rom. Ekkewe Chon Kraist ra achocho pwe resap peni fönüfan. Ra tii seniir napanapen manauen ekkewe aramas mi nonnom ünükür. Ese lifilifil ia ra nom ie nge mi lamot repwe sokkolo. Orun 30 ier mwirin än Jises mälo, ewe aposel Piter a mak ngeni ekkewe popun Chon Kraist: ‘Ämi chiechiei mi achengicheng, üa tüngormau ngenikemi usun ämi chon ekis me choisä won ei fanüfan, ousap apwönüetä ekewe mochenian fituk mi fiu ngeni manauemi. Oupwe eäni föföröch lein ekewe chon lükün lamalam.’—1 Pit. 1:1; 2:11, 12.
8. Ifa alon ewe sou uruwo mi pwäratä pwe ekkewe popun Chon Kraist rese peni fönüfan?
8 Ekkewe Chon Kraist lon Rom ra manau usun “chon ekis me choisä.” Emön sou uruwo a makeei pwe ra küna watteen riäfföü mwääl fän chommong. A erä pwe ra tipi ngeniir pwe rese lükü Kot pun rese angolong lon mwökütükütün lamalam chofona. Ra eita ngeniir “chon oput aramas” pokiten rese fiti ekkewe aramas ünükür lon ar kunou me apwapwa mi ur ren fel mi chofona me föfförün sikepwach.
Sisap Unusen Äeä Mettochun Fönüfan
9. Ifa usun sia pwäratä pwe esap kich “chon oput aramas”?
9 Usun chök ekkewe popun Chon Kraist, kich sisap pwal peni ewe ototen mettoch mi ngaw. (Kal. 1:4) Pokiten ena, chommong rese weweiti napanapen ach äeä manauach me ekkoch ra oput kich. Nge esap kich “chon oput aramas” usun ekkoch ra ekieki. Sia pwäratä pwe sia tongei aramas, ren ach feilo imw me imw me esile ngeni meinisin ewe ‘kapas allim usun än Kot we mu.’ (Mat. 22:39; 24:14, TF) Sia föri ena pokiten sia ächiföüa pwe än Jiowa we Mwu fän nemenien Kraist epwele arosalo meinisin mwun aramas ese unusöch, me epwe atoto eü fönüfan sefö mi pwüng.—Tan. 2:44; 2 Pit. 3:13.
10, 11. (a) Ifa usun sia äeä mettochun fönüfan? (b) Lon menni napanap ekkewe Chon Kraist rese unusen äeä mettochun fönüfan?
10 Pokiten än Setan otot epwele morolo, sia silei pwe esap iei ewe fansoun sipwe manau fän kinamwe. Sia älleasochisi alon aposel Paul ei, a erä: “Ämi pwii kana, iei wewen mine üa apasa: Esap chüen langatam ach fansoun . . . chokewe mi kamö och repwe usun itä nge resap eäni och. Nge chokewe mi aea mettochun fanüfan repwe usun itä nge resap aea. Pun lapalapen ei fanüfanen ikenai epwe morola.” (1 Kor. 7:29-31) Nge ikenai, ifa usun sia äeä mettochun fönüfan? Äwewe chök, sia nöünöü ekkewe computer, internet me phone le esilefeili pworausen Paipel woon unusen fönüfan lon chommong kapas. Sia pwal angangen moni pwe sipwe atufichi manauach. Me sia kamö ekkewe mettoch mi lamot ngenikich. Iwe nge, sise unusen äeä mettochun fönüfan. Weween pwe moni, ekkewe mettoch mi nonnom rech, me ach angang esap ikkena ekkewe mi fokkun lamot lon manauach.—Älleani 1 Timoti 6:9, 10.
11 Ekkewe Chon Kraist mi tümünüoch rese unusen äeä mettochun ei fönüfan ren ar rese kon aücheani sukul tekia. Chommong aramas ra ekieki pwe sukul tekia epwe efisi ar eäni eü angang mi mürinnö me nöüni watte moni. Nge kich Chon Kraist sia manau usun chök chon choisä, iwe, sisap eäni ar ekiek. Sise achocho le kutta ‘mettoch mi lap,’ weween, ekkewe mettoch mi efisi ach sipwe iteföülo lon ei fönüfan. (Jer. 45:5; Rom 12:16) Sia älleasochisi än Jises öüröür ngenikich: “Oupwe mamasa o tümwünüöchükemi seni sokopaten mochenia meinisin. Pun manauen eman aramas esap longolong won met mi nom ren, inamwo are a fokun pisekisek.” (Luk 12:15) Ina popun, ekkewe säräfö Chon Kraist repwe chechemeni pwe ar angang ngeni Jiowa ina ewe mettoch mi kon lamot. Repwe anafa ar sukul ren ar repwe tongeni atufichi manauer pwe repwe annefota ar ekiek le angang ngeni Jiowa ‘ren unusen leluker, manauer, tufichiir me ekiekiir.’ (Luk 10:27) Ika repwe föri ena repwe “wöü me ren Kot.”—Luk 12:21; älleani Mattu 6:19-21.
Ousap Öüreki Mettochun Aion
12, 13. Pwata ach älleasochisi alon Jises lon Mattu 6:31-33 a asokakichelo seni aramasen lon ei fönüfan?
12 Nöün Jiowa kewe chon angang ra sokkolo seni aramasen ei fönüfan ren ar ekiek usun mettochun aion. Jises a apasa: “Ousap öürek o apasa, ‘Meta sipwe mongö?’ ika ‘Meta sipwe ünümi?’ ika ‘Meta sipwe üföüf?’ Pun chokewe resap silei Kot ra chök ekieki usun ekei metoch. Iwe, Sememi lon läng a silei pwe oua osupwang ren ekei metoch. Nge oupwe chök ekieki lon letipemi ewe Mwün Kot me pwüngün, iwe, i epwe ngenikemi ekei mettoch meinisin.” (Mat. 6:31-33) Chommong me leich sia pwisin kuna enletin alon Jises na. Semach we lon lang a kan akkawora met sia osupwang ren.
13 A mürinnö ach sipwe menemenöch ren met mi nom rech. (1 Tim. 6:6) Ena ekiek mi sokolo seni ekiekin aramasen ei fönüfan. Ren chök äwewe, atun ekkewe säräfö ra pupulu, ra mochen muttir eäni chommong pisek, chowean, imw mi masöüsöü, waa mi mürinnö me ekkewe pisek mi mömmong. Iwe nge, ekkewe Chon Kraist mi nonnom usun chök chon choisä rese mut ngeni mocheniir an epwe lu seni met mi fich ngeniir. A mmen öch pwe chommong rese anusalo ar fansoun me nöür moni le möni ekkena mettoch pwe repwe tongeni äeä watte fansoun me pochökkul le angang ngeni Jiowa. Ekkoch ra pioneer, angang lon Bethel, misineri are elter mi säifetal me chuchchuuri ekkewe mwichefel. A ifa me watteen kilisouch ren ar angang ngeni Jiowa ren unusen letiper!
14. Met sia käeö seni eü än Jises kewe kapas monomon?
14 Lon eü än Jises kapas monomon, a apasa pwe “öürek usun manauen ikenai me pwapwan wöün fanüfan” ra tongeni ammanga ach angang ngeni Jiowa. (Mat. 13:22) Esap tongeni fis ena ika sia menemenöch le manau usun chök chon choisä lon ei fönüfan. Sipwe ‘amürinnölo’ mesach ren ach annefota ach angang ngeni Kot me akkomwa an Mwu lon manauach.—Mat. 6:22.
“Fanüfan . . . epwe Morola”
15. Met Jon a apasa usun ei fönüfan?
15 Eü popun mi aüchea Chon Kraist mi enlet ra manau usun chök “chon ekis me choisä” woon ei fönüfan, pokiten ra lükü pwe än Setan ei otot epwele morolo. (1 Pit. 2:11; 2 Pit. 3:7) Sia pwäratä pwe sia lükü ena ren napanapen ach äeä manauach. A kapachelong ach kewe kefil sia filatä, ekkewe mettoch sia tipeni, me ekkewe mettoch sia mochen achocho le tikeriir. Ewe aposel Jon a ereni ekkewe Chon Kraist pwe resap tongei ei fönüfan me mettochun lon, pokiten “fanüfan me mettochun lon aramas ra kon mochenia ngeni repwe morola, nge iö a föri letipen Kot epwe manau tori feilfeilachök.”—1 Jon 2:15-17.
16. Ifa usun sipwe pwäratä pwe sia kapachelong lein ekkewe “aramas” Jiowa a äimurolo seni chon fönüfan?
16 Jiowa a ereni ekkewe chon Israel pwe ika repwe älleasochisi i, iwe, repwe wiliti ‘wesewesen nöün aramas.’ (Eks. 19:5) Lupwen ekkewe chon Israel ra älleasochisi Kot, ar fel me napanapen manauer a sokko seni chon ekkewe ekkoch mwu. Ikenäi nöün Jiowa kewe aramas ra pwal imulo seni än Setan otot. Ewe Paipel a erenikich pwe sipwe “likitala ach turunufas me mochenian fanüfan, nge sipwe eäni mirit, pwüng me soulängöch lon ach manau lon ei fanüfan. Iwe, sipwe witiwiti ewe Ränin feiöch sia apilükülük ngeni, lupwen lingen ach we Kot mi tekia, ach Chon Amanau Jesus Kraist epwe wareto. I a fangala manauan fänäsengesich, pwe epwe angasakich seni ach föföringau meinisin, epwe pwal limetikich seni ach tipis, pwe sipwe nöün aramas mi fokun achocho le föri mine a mürina.” (Tit. 2:11-14) Nöün Jiowa “aramas” a wewe ngeni ekkewe Chon Kraist mi kepit me ekkewe fite million “ekkoch siip,” iir mi älisiir.—Jon 10:16.
17. Pwata ekkewe mi kepit me ekkewe ekkoch siip repwe pwapwa fansoun meinisin lon ar nonnom usun chon choisä lon ei otot mi ngaw?
17 Ekkewe mi kepit ra “apilükülük” le eti Kraist lon läng. (Pwar. 5:10) Atun epwele pwönütä än ekkewe ekkoch siip äpilükülükün manau ese much woon fönüfan, resap chüen chon choisä woon ei fönüfan mi ngaw. Epwele wor imwer mi mürinnö me ünümer me ener mi somwolo. (Kölf. 37:10, 11; Ais. 25:6; 65:21, 22) Resap usun ekkewe chon Israel le mönükaalo Jiowa. Iteitan repwe chechchemeni pwe meinisin minne a wor rer a pop seni Jiowa, “ewe Kot mi nemeni unusen fanüfan.” (Ais. 54:5) Ekkewe mi kepit me ekkewe ekkoch siip repwe pwapwa fansoun meinisin lon ar nonnom usun chon choisä lon ei otot mi ngaw.
Ifa Usun Kopwe Pölüweni?
• Ifa usun ekkewe mi tüppwöl me loom ra nonnom usun chök chon choisä?
• Ifa usun ekkewe popun Chon Kraist ra äeä manauer woon fönüfan lon ar we fansoun?
• Ifa usun Chon Kraist mi enlet rese unusen äeä mettochun fönüfan?
• Pwata sipwe pwapwa pokiten sia fen nonnom usun chök chon choisä lon ei otot mi ngaw?
[Kapas Eis fán Iten ewe Lesen]
[Sasing lon pekin taropwe 23]
Ekkewe popun Chon Kraist ra tümünüür seni föfförün akkachofesä me minen kunou mi limengaw