Älisi Aramas ar Repwe ‘Pwätä Seni Möür’

“Oua sinei usun ei fansoun, pwe iei fansoun oupwe pwata seni mour.”​—ROM 13:11, TF.

KA TONGENI ÄWEWEEI?

Pwata a lamot ngeni Chon Kraist ar repwe nennelo lon pekin lükü?

Pwata ekkewe chon afalafal mi nennelo lon pekin lükü repwe aüselingöch me nennengeniöchü nonnomun aramas?

Ifa lamoten kirekiröch me angepwetete lon ach angangen afalafal?

1, 2. A lamot chommong aramas repwe nelo lon pekin met?

 FITE ngeröü aramas ra mälo iteiten ier, pokiten ra eiessum are pwal mwo nge möür atun ra ünteng. Ekkoch ra katowu seni ar angang pokiten ar nelommang, are fen annut atun angang. Nge än emön möür lon pekin lükü a fen kon watte efeiengawan. Ewe Paipel a öüröürakich usun ei sokkun annut lon pekin lükü, a erä: “A feiöch ätewe mi nenela.”​—Pwar. 16:14-16.

² Lap ngeni aramasen ei fönüfan ra möür lon pekin lükü lon ei fansoun ränin Jiowa we mi lap a kakkanoto. Pwal mwo ekkoch nöüwisin lamalamen tipitipin Chon Kraist ra fen apasa pwe chon ar kewe lamalam ra möür lon pekin lükü. Met weween än emön möür lon pekin lükü? Pwata a lamot Chon Kraist mi enlet repwe nennelo? Ifa usun sipwe älisi aramas ar repwe nelo seni ar möür lon pekin lükü?

MET WEWEEN MÖÜR LON PEKIN LÜKÜ?

3. Äweweei napanapen emön ese nennelo lon pekin lükü.

³ Ekkewe aramas mi annut rese kan föri och mettoch. Nge chokkewe ra akkannut lon pekin lükü eli ra fokkun osukosuk ren ar angang nge ese weneiti ar fel ngeni Kot. Neman ra fokkun osukosuk ren ar aüreki manauer iteiten rän, kütta pwapwaar, itöchür, are wöüür. Ra kon osukosuk ren ekkeei mettoch, iwe, rese chüen kon lien äteneki ar osupwang lon pekin lükü. Iwe nge, ekkewe aramas mi nennelo lon pekin lükü ra mirititi pwe ra nonnom lon “ekewe ränin lesopolan,” ina popun ra fokkun achocho le föri än Kot angang.​—2 Pit. 3:3, 4; Luk 21:34-36.

4. Ifa lamoten ei kapasen fön: “Sisap möür usun pwal ekoch”?

⁴ Älleani 1 Tesalonika 5:4-8. Ikkeei än ewe aposel Paul kapasen öüröür ngeni chienan kewe chon lükü pwe resap “möür usun pwal ekoch.” Met weween alon ei? Sia tongeni “möür” ika sia tunalo än Jiowa allük usun minne  mi pwüng me minne mi mwääl. Pwal och sia tongeni “möür” ika sia tunalo ewe pworaus pwe a arapoto ränin än Jiowa ataielo ekkewe mi ngaw. Mi lamot sipwe tümünü pwe ekkena aramas mi möür resap etipetipakich le eäni ar föfför me ekiek.

5. Chokkewe mi möür lon pekin lükü ra eäni met sokkun ekiek?

⁵ Ekkoch ra meefi pwe esor emön Kot epwe apwüngüür ren minne ra föri. (Kölf. 53:1) Ekkoch ra ekieki pwe Kot ese äfännikich aramas, iwe, me rer ese pwal wor popun ar repwe äfänni i. Nge pwal ekkoch ra ekieki pwe ar chök fiti eü lamalam ra wiliti chiechien Kot. Ekkeei sokkun aramas meinisin ra möür lon pekin lükü, iwe, a lamot repwe nelo. Nge, ifa usun sipwe tongeni älisiir?

A LAMOT KICH PWISIN SIPWE NELO

6. Pwata ekkewe Chon Kraist repwe achocho le nelo lon pekin lükü?

⁶ Ren ach sipwe änenneloi aramas mi lamot kich pwisin sipwe nennelo. Met weween ei? Än Kot we kapas a eririfengeni än emön möür lon pekin lükü me ekkewe “föförün rochopwak” ren choweän pari mi akürang, ünnüpuch, lisowu mwääl, föfförün sikepwach, äniningaw, me lolowo. (Älleani Rom 13:11-14.) A weires ach sipwe tümünükich seni ekkena föfför. A lamot mammasa. Emön chon ünteng a tongeni feiengaw ika ese ekieki watteen efeiengawen an annut le ünteng. A ifa me lamoten än emön Chon Kraist epwe mirititi pwe annut lon pekin lükü a mmen efeiengaw!

7. Ifa usun ach ekiekmwääl usun aramas epwe kküükich?

⁷ Ren chök äwewe, emön Chon Kraist a ekieki pwe meinisin lon an we leenien afalafal ra fen filatä pwe resap etiwa ewe kapas allim. (SalF. 6:10, 11) Eli epwe erä, ‘Met lamoten ai upwe achocho le chuuri are älisi aramas, ika esor epwe etiwa?’ Pwüngün, ikenäi neman chommong aramas ra mömöür lon pekin lükü, nge nonnomur me ekiekiir ra tongeni siwil. Ekkoch ra nelo me etiwa ewe kapas allim. Sia pwal tongeni älisiir ika kich pwisin sia nennelo ren ach sotuni sokkopaten alen ach äiti ngeniir pworausen ewe Mwu fän ewe napanap epwe luki letiper. Ach nennelo a pwal kapachelong ach äkkächema ngenikich ewe popun a lamot ewe angangen afalafal.

PWATA A LAMOT ACH ANGANGEN AFALAFAL?

8. Pwata ach angangen afalafal a fokkun lamot?

⁸ Chechchemeni pwe ach angangen afalafal a elingaalo Jiowa me älisatä pwönüetään minne a tipeni, ese lifilifil ika aramas repwe etiwa are resap. Ekiselo chök, chokkewe rese älleasochisi ewe kapas allim repwe küna kapwüng. Napanapen aramas ngeni ewe angangen afalafal, ina longolongun ena kapwüng. (2 Tes. 1:8, 9) Pwal och, mi mwääl än emön Chon Kraist ekieki pwe esor lamoten an epwe tinikken le afalafal pun epwe wor ewe fansoun “ekewe chon pwüng me ekewe aramas mi ngau, repwe manausefäl.” (Fof. 24:15) Sia weweiti seni än Kot we Kapas pwe chokkewe repwe kapwüng pun iir “kuuch” repwe küna mäfocholo. Ach angangen afalafal a pwäri ümöümöchün Kot me suuki alen än aramas repwe siwil me angei “manau esemüch.” (Mt. 25:32, 41, 46; Rom 10:13-15) Ika sise afalafal, ifa usun aramas repwe tufichin rongorong ewe pworaus mi wewe ngeni manau?

9. Ifa usun om fiti ewe angangen afalafal a älisuk me pwal ekkewe ekkoch?

⁹ Ach afalafala ewe kapas allim a pwal älisikich. (Älleani 1 Timoti 4:16.) Lupwen ka fos usun Jiowa me ewe äpilükülük usun ewe Mwu, ese pöchökkülelo om lükü me om tong ngeni? Ese pwal älisuk le ämääraatä napanapen Chon Kraist? Ese pwal lapolo om pwapwa lupwen ka pwäraalo om tong ngeni Kot ren om afalafal? Chokkewe mi älisi  aramas le silei ewe enlet, ra pwapwa le küna pwe än Kot manaman mi fel a älisi chokkana le amürinnölo manauer.

NENNENGENIÖCHÜ NONNOMUN ARAMAS

10, 11. (a) Ifa usun Jises me Paul ra pwäraatä pwe ra nennelo me nennengeniöchü nonnomun aramas? (b) Äweweei ifa usun om nennelo me nengeniöchü nonnomun aramas epwe elipwäköchuk lon om angangen afalafal.

¹⁰ Mi sokkopat alen än emön me emön nelo me pwapwaiti ewe kapas allim. Ina popun, mi lamot ekkewe chon afalafal repwe nennengeniöchü nonnomun aramas. Jises, i ach we leenien äppirü. Pokiten a unusöch, a tongeni esilla letipen emön Farisi pwe a song, än emön fefin mi tipis niamam, me än emön fefin mi mä pwülüwan ekiekin pennüküolo minne a nom ren. (Luk 7:37-50; 21:1-4) Jises a tongeni ataweei osupwangen emön me emön lon pekin lükü. Iwe nge, ese pwal lamot emön chon angangen Kot epwe unusöch ren an epwe angöch le esilla nonnomun aramas. Äwewe chök ren aposel Paul, a sokkopat napanapen an afalafal pwe epwe tongeni älisi aramas meinisin.​—Fof. 17:22, 23, 34; 1 Kor. 9:19-23.

¹¹ Ren ach achocho le nennelo me nennengeniöchü nonnomun aramas usun chök Jises me Paul, sipwe tongeni silei met epwe wesewesen älisiir pwe repwe pwapwaiti ewe enlet. Äwewe chök, lupwen kopwe chuuri aramas, nengeniöchü nonnomur, esissillen ika iir chon ia, met ra pwapwaiti are nonnomun ar famili. Ika ka esilla met ra föfföri lon ena atun, eli ka tongeni äeä le poputä fos ngeniir.

12. Lupwen sia afalafal, pwata sipwe tümünü met sia eäni apworaus?

¹² Emön mi nennengeniöchü nonnomun aramas a tümünü seni minne epwe tongeni erikalo. Lupwen sia afalafal, ach pworausfengen me chienach we epwe tongeni apöchökkülakich. Nge sipwe chechchemeni pwe popun sia fiti ei angang pwe sipwe afalafal ngeni aramas. (SalAf. 3:1, 7) Ina popun, sipwe tümünü pwe ach pworausfengen lefilen imwen ekkewe aramas esap eppeti ach angangen afalafal. Ach pworaus usun met sia tongeni äiti ngeni ekkewe chon imw epwe älisikich le afota ekiekich woon ena angang. Pwal och, inaamwo ika fän ekkoch cell phone mi älisikich lon ach angangen afalafal, nge sipwe tümünü pwe ete atai ach pworausfengen me ewe chon imw.

AÜSELING ME ÄFÄNNI CHOKKEWE KA CHUURI

13, 14. (a) Ifa usun sipwe silei met emön a pwapwaiti le rongorong? (b) Met epwe tongeni efisi än emön epwe pwapwaiti ekkewe mettochun lükü?

¹³ Ekkewe chon afalafal mi nennelo ra aüseling ngeni chokkewe ra chuuri. Met sokkun kapas eis ka tongeni eäni pwe kopwe älisi ewe chon imw an epwe uwawu meefian? A lolilen usun chommongun sokkopaten lamalam, föfförün akkachofesä lon leenian, are sopwongawen ekkewe mwu? Sia tongeni efisi an epwe pwapwaiti mettochun lükü ren ach pworaus woon amwararen napanapen mönümanau are äiti ngeni än Paipel kewe kapasen emmwen mi älillisöch. Lap ngeni aramas woon fönüfan ra pwapwaiti le pworaus usun iotek pwal mwo nge ekkewe rese lükü Kot. Chommong ra ekieki ika mei wor emön chon aüseling iotek. Ekkoch eli ra ingelo ren ekkoch kapas eis, äwewe chök: Kot a aüselinga meinisin iotek? Ika aapw, met a lamot sipwe föri pwe Kot epwe aüselingakich?

¹⁴ Sia tongeni käeö ifa usun sipwe poputä le pworaus ngeni aramas ren ach nengeni ekkewe chon afalafal mi lipwäköch. Nengeni ifa usun ra tümünü ar resap kapas eispaat ngeni chon imw pwe rete ekieki pwe ra chök kütta pworauser. Ifa usun ngingiir me wowoor ra pwäraatä pwe ra mochen äfänni me weweiti meefien ewe chon imw?​—SalF. 4:23; 17:22.

 KIREKIRÖCH ME LIPWÄKÖCH

15. Pwata a lamot ach sipwe kirekiröch lon ach angangen afalafal?

¹⁵ Ka mochen emön epwe ännelok seni om möürüchou? Chommong rese sani än emön mwittir ännelor, ra fen sani ar repwe angepwetete le ännelor. A pwal ina usun lon ach angangen änneloi aramas lon pekin lükü. Äwewe chök, ika emön a song ngonuk pokiten ka chuuri, met epwe kon öch om kopwe föri? Fän kirekiröch ereni pwe ka silei meefian, kilisou ngeni ren an wenechar ngonuk, me lo seni fän kinamwe. (SalF. 15:1; 17:14; 2 Tim. 2:24) Eli om kirekiröch epwe achüngü le eäni ekieköch atun emön Chon Pwäraatä a pwal chuuri.

16, 17. Ifa usun sipwe mirit lon ach angangen afalafal?

¹⁶ Fän ekkoch, eli ka tongeni pölüwenöchü än aramas kapasen oput. Eli emön epwe tongeni erä, “Omusaalo pwe mei pwisin wor ai lamalam,” are “Use mochen rongorong,” a chök erä ekkena pwe me ren ina ale mecheresin an epwe aükatiw ewe pworausfengen. Nge, ren lipwäköch me kirekiröch fän tinikken, ka tongeni eppiietä eü kapas eis mi tongeni älisi ewe chon imw an epwe pwapwaiti ewe pworaus lon Paipel.​—Älleani Kolose 4:6.

¹⁷ Fän ekkoch lupwen sia chuuri aramas mi meefi pwe ra kon osukosuk le aüseling, a öch sipwe ereniir pwe sia silei meefier, me lo seniir. Iwe nge, eli fän ekkoch ka tongeni mirititi pwe mei tufich om kopwe apasa och pworaus mi mwoch nge mi lamot. Ekkoch pwiich kewe ra fen silei ar repwe suuki nöür Paipel, älleani eü wokisin mi achchüngü letip, me likiti eü kapas eis ngeni ewe chon imw, meinisin ekkeei ra föri lon kis seni eü minich. Fän ekkoch ar afalafal mi mwoch a fen änenneloi ewe chon imw an epwe pwapwaiti, nge fen i ewe a erä pwe ese tawe ar repwe ekis fosfengen. Ika a fis ngonuk ei mettoch, pwata kese pwal sotuni ena?

18. Met sipwe tongeni föri pwe sipwe lipwäköchülo lon ewe angangen afalafal sereseröch?

¹⁸ Fän chommong sia tongeni änenneloi aramas le pwapwaiti ewe kapas allim, ika pwe sia ammolnatä le afalafal sereseröch ngeni chokkewe sia chuuri atun sia ataweei pwisin ach angang. Chommong pwiich kewe ra uwei nöüch kewe puk lon pwekiter me ar pwotou. Ra pwal ammolnatä eü wokisin lon Paipel ar repwe äiti ngeni ekkoch aramas ika mi tufich ar repwe fos ngeniir. Ka tongeni fos ngeni ewe service overseer are ekkewe pioneer lon om we mwichefel ren ifa usun kopwe ammolnatä fän iten ei sokkun angang.

ANGEPWETETE LE ÄNENNELOI ARAMASACH

19. Pwata sisap fangetä lon ach achocho le älisi aramasach kewe?

¹⁹ Sia fokkun mochen älisi aramasach kewe ar repwe etiwa ewe kapas allim. (Jos. 2:13; Fof. 10:24, 48; 16:31, 32) Ika ra oput lupwen sia kerän poputä le fos ngeniir, eli epwe ekisikisaalo ach mwasangasang le afalafal ngeniir sefäl. Neman sia meefi pwe esor mettoch sipwe föri are apasa epwe tongeni siwili ar ekiek. Nge, eli fisitään mettoch epwe  tongeni siwili ekiekin are manauen aramasach. Are neman sipwe fen lipwäköchülo le äweweei ewe enlet, iwe eli pwal fän eü epwele sokkolo meefier.

20. Pwata a lamot ach sipwe mirit me äfänni meefien aramasach kewe lupwen sia fos ngeniir?

²⁰ A lamot sipwe äfänni meefien aramasach kewe. (Rom 2:4) Itä sipwe kapas pwetete ngeniir usun chök ach kapas pwetete ngeni aramas sia chuuri lon ewe angangen afalafal. Fos fän mosonoson me mennin. Kosap nikinikin afalafaler nge kopwe chök apworauser ifa usun ewe enlet a amürinnölo manauom. (Ef. 4:23, 24) Affata ifa usun Jiowa a aöchüelo manauom, me a “aiti ngonuk mine kopwe feioch ren.” (Ais. 48:17) Om manaueni ewe manau mi mürinnö, ka tongeni pwäri ngeni aramasom kewe ifa usun manauen Chon Kraist.

21, 22. Apworausa pworausen emön mi pwäraatä lamoten ach sipwe achocho le älisi aramasach lon pekin lükü.

²¹ Kukkuto chök, emön fin Kraist a makkeei: “Iteitan ua sotun afalafal ngeni pwii kewe me mongeiei 13 ren ai fos me föfför. Use etiwaalo eü ier pwe usap mak ngeni emön me emön leir. Nge, lon ükükün 30 ier, ngang chök äkkäläemön me lon ai famili ua fiti Chon Pwäraatä.”

²² Ena fin Kraist a pwal apasa: “Eü rän ua kökköri emön me lein pwii kewe, 100 mwail towauen leenian seniei. A ereniei pwe a tingorei emön nöün nöüwisin lamalam an epwe käeö Paipel ngeni nge ese fis. Iwe, ua ereni pwe ua mochen älisi, nge a ereniei: ‘Esor ngawan, nge upwe erenuk pwe usap tongeni wiliti emön Chon Pwäraatä Jiowa.’ Mwirin ai tiinaalo ren ewe puk Met ewe Paipel A Wesewesen Apasa? ua kan kökköri iteiten mwirin fitu rän. Nge ese mwo nge suuki ewe puk. Iwe, ua ereni än epwe angei nöün we puk, me lon ükükün 15 minich aua älleani me pworaus woon ekkoch wokisin lon Paipel. Mwirin ai kökköri fän fitu, a mochen käeö lap seni 15 minich. Iwe mwirin, a poputä le pwisin kökköriei ren äm aupwe käeö, fän ekkoch a köriei nge ngang mi chüen kokkoon woon ai pet me fän ekkoch a kökkö fän ruu lon eü rän. Mwirin eü ier a papatais, me mwirin pwal eü ier a poputä le pioneer.”

23. Pwata sisap achanü lon ach achocho le änenneloi aramas seni ar möür lon pekin lükü?

²³ A lamot sipwe sipeöch me achocho lon ach älisi aramas le nennelo lon pekin lükü. Aramas mi tipetekison ra chüen mochen etiwa ach achocho le ännelor. Iteiten maram orun 20,000 som aramas ra wiliti Chon Pwäraatä me papatais. Ina minne, sipwe lefareni än Paul ei kapasen fön ngeni pwiich we itan Arkipus: “Kopwe fori ewe angang ra awisa ngonuk lon än ewe Samol we angang pwe kopwe apwönüetä.” (Kol. 4:17) Ewe lesen mwirin ei epwe älisikich le weweiti weween ach föri ei angangen afalafal mi atapwal.