Ifa Usun Epwe Muchúló Ei Ótót

“Ousap nonom lon rochopwak, pwe ousap serengau ren ewe Rän usun än eman serengau ren eman chon solä.”​—1 TES. 5:4.

KA TONGENI ÁWEWEEI?

Ikkefa ekkewe mettóch repwap fis lón mwachkkan ekkeei wokisin ra fós usun?

1 Tesalonika 5:3

Pwärätä 17:16

Taniel 2:44

1. Met epwe álisikich le mammasa me likiitú fán sóssót?

 EKISELÓ chék epwe fis ekkóch mettóch mi ámáirú. Pwénúetáán ekkewe oesini lón Paipel, a ánnetatá pwúngún ei mettóch, ina popun a lamot sipwe mammasa. Met epwe álisikich le mammasa? Ewe aposel Paulus a pesekich ach “sisap afota mesach won ekewe mettoch sia tongeni küna, nge sia afota mesach won ekewe mettoch sisap tongeni küna.” Sipwe chechchemeni pwe Jiowa epwe ngenikich manaw esemuch, ewe sókkun manaw lón láng are wóón fénúfan. Paulus a makkeei ekkeei kapas ngeni ekkewe Chón Kraist lón an we fansoun pwe repwe nefotofot wóón ewe feiéch repwe angei pokiten ar tuppwél ngeni Kot. Ar féri ena, epwe álisiir le likiitú fán sóssót me riáfféú mwáál.​—2 Kor. 4:8, 9, 16-18; 5:7.

2. (a) Met a lamot sipwe féri pwe ach ápilúkúlúk epwe núkúcharóló? (b) Met sipwe káé lón ei lesen me ewe lesen mwirin?

² Án Paulus kewe kapasen fén ra áiti ngenikich eú lesen mi lamot. Ika sia mochen ach ápilúkúlúk epwe núkúcharóló, sipwe nefotofot wóón ekkewe mettóch mi lamot repwe fis sisaamwo kúna, nge esap chék ekkewe mettóch ra fiffis iei. (Ipr. 11:1; 12:1, 2) Lón ei lesen me ewe lesen mwirin ei, sipwe pwóróus wóón engol mettóch repwe fis lón mwachkkan nge ra riri ngeni ach ápilúkúlúkún manaw esemuch.

MET EPWE FIS ME MWEN CHÉK EWE SÓPWÓLÓÓN?

3. (a) Ifa ewe mettóch 1 Tesalonika 5:2, 3 a áweweei pwe epwe fis lón mwach? (b) Met ekkewe néúwisin mwú repwe féri, me eli ié epwe fitiir?

³ Lón néún Paulus we taropwe ngeni ekkewe chón Tesalonika, a mak usun eú me lein ekkena mettóch epwe fis lón mwachkkan. (Álleani 1 Tesalonika 5:2, 3.) Lón ena taropwe, Paulus a fós usun ‘ränin ach Samol [Jiowa].’ Ei  fansoun epwe poputá ren katalóón lamalam chofona me muchúló ren ewe maunen Armaketon. Me mwen chék an epwe poputá ránin Jiowa na, ekkewe néúwisin mwú repwe apasa: “Mettoch meinisin a kinamwe o nükünüköch.” Ar apasa ena epwe tongeni pwénútá lón eú chék atun, are fán fite. Eli ekkewe mwú repwele ekieki pwe arapakkan chék repwele pwákini ekkóch ar kewe osukosuk mi watte. Nge met ekkewe néúwisin lamalam repwe féri? Iir chón peni ei fénúfan, iwe eli repwe fiti ekkewe néúwisin mwú le apasa “Mettoch meinisin a kinamwe o nükünüköch.” (Pwär. 17:1, 2) Ren ar féri ena ekkewe néúwisin lamalam repwe usun chék ekkewe soufós chofona lón Juta lóóm, ekkewe ra apasa: “A wor kinamwe, a wor kinamwe.” Nge Jiowa a apasa pwe ese wor kinamwe.​—Jer. 6:14; 23:16, 17.

4. Met sia weweiti, nge lap ngeni aramas rese weweiti?

⁴ Ewe kékké, “Mettoch meinisin a kinamwe o nükünüköch,” ese lifilifil ié chék epwe apasawu, nge a esissillatá pwe epwele poputá ránin Jiowa we. Ina popun, Paulus a tongeni erá: “Nge ämi pwiim kana, ousap nonom lon rochopwak, pwe ousap serengau ren ewe Rän usun än eman serengau ren eman chon solä. Ämi meinisin oua aramas mi nom lon saram.” (1 Tes. 5:4, 5) Sia weweiti met ewe Paipel a apasa usun ekkewe mettóch ra fiffis lón ei fansoun, nge lap ngeni aramas rese weweiti. Ifa usun epwe pwénútá ei oesini usun ewe kékké “Mettoch meinisin a kinamwe o nükünüköch”? Mi lamot sipwe witiwit me katol. Ina minne, sipwe úppos le “nenela o mamasafichi.”​—1 Tes. 5:6; Sef. 3:8.

LAMALAM CHOFONA ESE SILEI PWE EPWE KATALÓ

5. (a) Ifa usun ewe “riaffou lapalap” epwe poputá? (b) Ié ewe a usun chék emén “kiwin,” ewe a ekieki pwe esor och feiengaw epwe tori?

⁵ Iwe, met epwe fis mwirin? Paulus a erá: “Lupwen aramas ra apasa, ‘Mettoch meinisin a kinamwe o nükünüköch,’ mürin feiengau epwe müttir toriir.” Ena feiengaw are kitetter epwe poputá ren án emén maunei ekkewe lamalam chofona meinisin wóón fénúfan. Ewe Paipel a eita ngeni ekkewe lamalam chofona “Papilon mi lapalap” are “ewe fin lisowu.” (Pwär. 17:5, 6, 15) Ena maun epwe kkúú meinisin lamalam chofona, kapachelong ekkewe tipitipin lamalamen Chón Kraist, ina poputáán ewe “riaffou lapalap.” (Mat. 24:21, TF; 2 Tes. 2:8) Chómmóng aramas repwe máirú lupwen a fis ei mettóch. Met popun? Pún tori ena fansoun, ewe fin lisowu epwe chúen ekieki pwe i “eman kiwin” me esap “fokun tolong lon letipeta.” A ekieki pwe esor och feiengaw epwe tori. Nge mwittir chék, epwe kúna pwe  a mwáál an ekiek. Epwe mwittir niniló, usun itá epwe fis “lon eu chök rän.”​—Pwär. 18:7, 8.

6. Ié epwe ataieló lamalam chofona?

⁶ Án Kot we Kapas a affata pwe ewe “manmwacho” mi wor ‘engol mächään,’ i epwe maunei ewe fin lisowu. Ach káé ewe puken Pwärätä, a áiti ngenikich pwe ewe manmwacho a wewe ngeni ewe United Nations (UN). “Ekewe engol mächä” ra liosuetá meinisin mwúún aramas lón ei fansoun mi penaatá ewe “manmwacho mi par.” * (Pwär. 17:3, 5, 11, 12) Epwe ifa úkúkún ewe feiengaw lón ena atun? Ekkewe mwú, chón ewe UN repwe pwáraaló úkúkún ngawen ewe fin lisowu, angei seni wéún kewe, nieló me unusen “kenala ren ekkei.” Iwe, lamalam chofona epwe taló fóchófóch.​—Álleani Pwärätä 17:16.

7. Ifa usun epwe poputá án ewe “manmwacho” maunei ewe fin lisowu?

⁷ Ewe Paipel a pwal oesini ifa usun epwe poputá ewe maun. Lón och napanap Jiowa epwe efisi pwe ekkewe néúwisin mwú repwe “apwönüetä an ekiek” are féri minne i a mochen ar repwe féri. (Pwär. 17:17) Lamalam a apéchékkúla maun me ekkefisaatá chómmóng osukosuk wóón fénúfan. Ina minne, ekkewe mwú eli repwe ekieki pwe a múrinné ika repwe nieló ewe fin lisowu. Ina popun, lupwen ekkewe sou nemenem repwe maunei ewe fin lisowu, repwe ekieki pwe ra apwénúetá pwisin ar mochen. Nge Kot epwe néúnéú iir le ataieló meinisin lamalam chofona. Iwe, eú kinikin án Satan we ótót epwe maunei pwal eú kinikinin, nge Satan esap tongeni féri och mettóch an epwe eppeti.​—Mat. 12:25, 26.

EWE MAUN NGENI NÉÚN KOT KEWE ARAMAS

8. Met weween án ewe Paipel áweweei pwe “Kok . . . lon ewe fanü Makok” epwe maunei néún Kot kewe aramas?

⁸ Mwirin talóón lamalam chofona, néún Kot kewe chón angang repwe chúen “imweimw fän kinamwe lon ekewe telinimw esap wor tittir.” (Is. 38:11, 14) Met epwe fis ngeni ei mwichen aramas mi fel ngeni Jiowa me usun itá rese túmún? Sia weweiti pwe “aramasen chomong mwü” repwe mauner. Án Kot we kapas a áweweei pwe ena mettóch epwe fis ren án “Kok . . . lon ewe fanü Makok,” epwe maunei néún Kot kana aramas. (Álleani Isikiel 38:2, 15, 16.) Itá epwe ifa ach ekiek usun ena mettóch?

9. (a) Ifa ewe mettóch mi kon lamot ngeni emén Chón Kraist? (b) Met sipwe féri ren ach sipwe apéchékkúla ach lúkú?

⁹ Sia silei pwe Kok seni Makok epwe maunei néún Kot kewe aramas, nge itá esap eniwokkusukich. Pinilóón iten Jiowa we me letelóón pwúngún an nemenem, ra kon lamot  ngenikich lap seni amanawach. Lón puken Isikiel, Jiowa a pwáraatá lap seni fán 60: “Oupwe silei pwe ngang ewe Samol mi Lapalap [Jiowa].” (Is. 6:7) Sia fókkun mochen silei ifa usun epwe pwénúetá ei kinikin mi lamot lón án Isikiel ei oesini. Me sia lúkúlúk pwe Jiowa “a silei usun an epwe amanaua ekewe aramas mi likitü lon ar lükü seni sosot.” (2 Pet. 2:9) Iwe, sia pwal mochen achocho úkúkún ach tufich le apéchékkúla ach lúkú pwe sipwe tongeni amwéchú ach tuppwél ngeni Jiowa ese lifilifil meni sóssót epwe torikich. Met itá sipwe féri? Sipwe iótek, káé án Kot we Kapas me ekilon me esilefeili pwóróusen ewe Mwú. Ina met epwe anúkúchara ach ápilúkúlúkún manaw esemuch. Ei ápilúkúlúk epwe usun “eu angkö” epwe álisikich le tuppwél ngeni Kot.​—Ipr. 6:19; Kölf. 25:21.

EKKEWE MWÚ REPWE FÓKKUN SILEI JIOWA

10, 11. Ifa usun epwe poputá ewe Armaketon? Met epwe fis lón ena atun?

¹⁰ Ifa ewe mettóch mi ámáirú epwe fis lupwen Kok epwe maunei néún Jiowa kewe chón angang? Jiowa epwe néúnéú Jesus me néún kewe sounfiu lón láng ar repwe álisi néún kewe aramas. (Pwär. 19:11-16) Ena mettóch epwe fis lón ewe “maun lon ewe rän mi lap än Kot ewe mi Unusen Manaman,” a iteni Armaketon.​—Pwär. 16:14, 16.

¹¹ Iei alón Jiowa usun ei maun ngeni Kok: “Üpwe awarato niuokus watte won Kok ren sokopaten feiengau mi fis ngeni. Ngang Kot ewe Samol mi Lapalap üa kapas. Iteiten eman me eman epwe fiu ngeni chiechian fän nöün ketilas.” Chókkewe mi peni Satan repwe osukosuk me niwokkus, iwe repwe poputá le pwisin nifengeniir. Jiowa a apasa: “Üpwe apwüngätiu ekkei me primston won Kok me nöün mwichen sounfiu meinisin, pwal won ekewe mwicheichen aramasen chomong mwü mi eti.” (Is. 38:21, 22) Epwe met mwirilóón án Jiowa féri ei mettóch?

12. Met ekkewe mwú repwele fókkun mirititi?

¹² Ekkewe mwú repwe mirititi pwe Jiowa a apwúngaló ar repwe ninniiló. Iwe, ekkewe chón peni Satan repwe tongeni apasa met ekkewe chón Isip lóóm ra fen apasa lupwen ra chei ekkewe chón Israel lón ewe Setipar. Ra púchérútá me apasa: “Ewe Samol mi Lapalap a peni chon Israel o fiu ngenikich.” (Eks. 14:25) Ewer, lón ena fansoun ekkewe mwú repwele fókkun mirititi ié ena Jiowa. (Álleani Isikiel 38:23.) Ifa úkúkún arapotoon poputáán ekkeei mettóch?

ESAP PWAL CHÚEN WOR EÚ NEMENEM MI PÉCHÉKKÚL EPWE PWÁ

13. Met sia silei usun ewe enimuen kinikinin ewe ululun aramas Taniel a áweweei usun?

¹³ Ewe oesini lón puken Taniel a álisikich le weweiti ifa úkúkún arapotoon sópwólóón ei ótót. Taniel a áweweei usun ewe ululun aramas mi ffér seni sókkópaten mechá. (Tan. 2:28, 31-33) A liosuetá ekkewe sókkópaten mwú mi wor péchékkúlen ar nemenem wóón néún Kot kewe aramas lón fansoun lóóm me lón ei fansoun. A kapachelong Papilon, Metia me Persia, Kriis me Rom. Me ewe sáingoon nemenem, mi nemenem lón ach ei fansoun. Sia silei pwe ena nemenem, a liosutiw ren apachapachen me aútún pechen ewe ululun aramas lón án Taniel we oesini. Atun ewe Áeúin Maunen Fénúfan, Britain me Merika ra poputá le angangfengen nge a kkóló napanapen ar pacheéchfengen. Ina popun, án Britain me Merika nemenem, a liosutiw ren ewe enimuen kinikinin ewe ululun aramas lón án Taniel we oesini. Ekkewe apachapachan, ina sáingoon kinikinin ewe ululun aramas. Iwe a pwáraatá pwe esap pwal chúen wor eú nemenemen aramas epwe pwáló mwirin. Apachapachan kewe me aútún pechen kewe ra ffér seni mechá me pwúl. Weween a apwangapwang ewe nemenemen Britain me Merika.

14. Menni nemenem epwe wor péchékkúlen an nemenem wóón fénúfan lupwen ewe Armaketon epwe war?

 ¹⁴ Lón ei oesini, ewe Mwúún Kot a liosutiw ren ewe faw mi féúmmong a lusuwu seni ewe chuuk lón 1914. Ewe chuuk a wewe ngeni án Jiowa pwúúng le nemenem. Ekiseló chék ena faw epwe ammékú apachapachen ewe ululun. Lón ewe Armaketon, unusen ewe ululun aramas fengen me apachapachan kewe, repwe tatakkis. (Álleani Taniel 2:44, 45.) Ina minne, ewe nemenemen Britain me Merika, ina ewe nemenem epwe chúen nemeni fénúfan lupwen Armaketon epwe war. A ifa me ámmeseiken ach kúna pwénútáán ei oesini! * Nge met Jiowa epwe fér ngeni Satan?

MET EPWE FIS NGENI EWE ÁEMÉNÚN CHÓN OPUTA KOT?

15. Met epwe fis ngeni Satan me néún kewe chónláng mwirin Armaketon?

¹⁵ Akkomw, Satan epwe kúna an we mwicheich wóón fénúfan an epwe unusen kitetteriló. Mwirin, epwe wor och mettóch epwe fis ngeni pwisin Satan. Ewe aposel Johannes a áitingenikich. (Álleani Pwärätä 20:1-3.) Jesus Kraist, i ewe “chon läng a feitu seni läng, nge a amwöchü lepöün efoch kien ewe pwang mi alolol,” i epwe oturalong Satan me néún kewe chónláng lón ena pwang me kalapuser úkúkún engeréú ier. (Luk. 8:30, 31; 1 Joh. 3:8) Ina poputáán an puri mékúren ewe serepenit. *​—Ken. 3:15.

16. Met weween án Satan epwe nónnóm lón ewe “pwang mi alolol”?

¹⁶ Met ena “pwang mi alolol” Satan me néún kewe chónláng repwe kóturulong lón? Ina ewe leeni mi fókkun alóllóól esor emén epwe tongeni tikeri me lúkún chék Jiowa me néún we chónláng, ewe mi kamwéch ‘kian.’ Satan epwe kalapus pwe “esap chüen tongeni tufichin atupu chon ekewe mwü.” Ewe Paipel a erá pwe Satan a usun emén “laion mi wörüwör.” Nge lupwen epwe nónnóm lón ewe pwang mi alóllóól, epwe fókkun kéló awan!—1 Pet. 5:8.

EKKEWE METTÓCH REPWE FIS MWEN EWE FANSOUN KINAMWE

17, 18. (a) Ikkefa ekkewe mettóch sia pwóróus wóór lón ei lesen nge repwap fis lón mwachkkan? (b) Met sipwe pwapwaiti mwirin ekkena mettóch?

¹⁷ Ekiseló chék epwe fis ekkewe mettóch mi lamot nge mi pwal ámáirú. Sia ésúkúsúkú le kúna ifa usun pwénúetáán ewe kékké: “Mettoch meinisin a kinamwe o nükünüköch.” Mwirin sipwe kúna katalóón Papilon mi Lapalap, án Kok seni Makok maunei néún Kot kewe aramas, me ewe maunen Armaketon. Satan me néún kewe chónláng repwe kóturulong lón ewe pwang mi alóllóól. Mwirin ekkena mettóch, féfféringaw epwe unusen móróló. Fán án Kraist nemenem úkúkún engeréú ier, epwe fókkun sókkóló manawach. Lón ena atun, sipwe pwapwaiti “feiöch me kinamwe mi somwola.”​—Kölf. 37:10, 11.

¹⁸ Lón ei lesen, sia káé nimu “mettoch sisap tongeni küna,” are ekkewe mettóch repwap fis lón mwachkkan. A pwal wor ekkewe “mettoch sisap tongeni küna” nge a lamot sipwe “afota mesach” woor. Lón ewe lesen mwirin ei sipwe pwóróus wóón ekkena mettóch.