Chón “Choisä” Ra Tipeeú lón Fel mi Enlet
Chón “Choisä” Ra Tipeeú lón Fel mi Enlet
“Chon ekis repwe foleni nöümi pwiin man, wasöla repwe pwal nöümi chon tuw pwül me chon angang ngeni ämi tanipin wain. Nge ämi oupwe iteni nöün ewe Samol mi Lapalap souasor.”—AIS. 61:5, 6.
IFA USUN KOPWE PÉLÚWENI?
Met ekkóch aramas ra ekieki usun ekkewe chón ekis? Ifa áitien ewe Paipel usun ei mettóch?
Met aramas seni mwú meinisin ra ketiw ar repwe féri?
Lón menni napanap sia tongeni apasa pwe esor chón ekis lein ekkewe Chón Pwáraatá Jiowa?
1. Met ekkóch aramas ra ekieki usun ekkewe chón ekis? Pwata a mwáál ena esin ekiek?
USUN met sia pwóróus wóón lón ewe lesen mwen ei, ekkóch aramas ra kan oputa chón ekis. Ra ekieki pún iir ra múrinné seniir. Nge ena sókkun ekiek a ésúfélúngaw, pún ese wor aramasen eú mwú epwe múrinné seni aramasen pwal eú mwú. Ewe puk itan The Races of Mankind a apasa pwe aramas mi sókkóló lewoor iir pwipwi chék, usun chék met ewe Paipel a erá. Inaamwo ika pwipwi ra tongeni sókkofesen, nge iir chék pwipwi.
2, 3. Ifa ekiekin Jiowa usun ekkewe chón ekis lón Israel lóóm?
2 Jiowa a eáni eú etipeeú are pwon, pwe ekkewe chón Israel lóóm iir néún kewe aramas mi fil. Ikaamwo a wor ewe riri lefiler me Jiowa Kot, nge lón ewe Allúk a lamot resap aapaap ngeni chókkewe esap iir chón Israel me repwe asúfélúúr. Ina met itá sipwe pwal féri lón ei fansoun. Wóón unusen fénúfan a wor chón ekis, iwe, a lamot Chón Kraist resap lifilifil aramas. Met popun? Ewe aposel Petrus a apasa: “Kot esap lifilifil aramas, nge a etiwa aramas mi niuokusiti i o föri mine a pwüng seni ekewe mwü meinisin.”—Föf. 10:34, 35.
3 Ekkewe chón ekis mi nóm lón Israel lóóm ra feiéch. Pwata? Pokiten Jiowa a etiwa ekkewe chón ekis. Fite ier mwirin, iei met ewe aposel Paulus a apasa usun Jiowa: “Kot än chök ekewe chon Juta Kot? Esap pwal i än ekewe chon lükün Israel Kot? Ewer, pwal i ar Kot.”—Rom 3:29; Sow. 2:32.
4. Pwata esap wor emén lón “ewe Israelin Kot” epwe iteni chón ekis?
4 Mwirin án Kot féri ewe pwon mi fé ngeni ewe mwichefelin Chón Kraist mi kepit, ese chúen wor ewe riri mi kkóló aúchean lefilen ewe mwúún Israel me Jiowa. Iwe ena mwichefelin Chón Kraist mi kepit a wiliti “ewe Israelin Kot.” (Kal. 6:16, TF) Paulus a áweweei pwe lón ewe mineféén mwú, “esap chüen wor sokofesenin lefilen chon lükün Israel me chon Juta, chon sirkomsais me chon resap sirkomsais, chon ekis, chon kichiniwel, ekewe amanau me ekewe aramas mi ngas, pun Kraist chök a aüchea seniir meinisin a pwal nom lor meinisin.” (Kol. 3:11) Pokiten ena, iwe, lón ewe mwichefelin Chón Kraist mi kepit esap chúen wor emén epwe iteni chón ekis.
5, 6. (a) Ifa ewe kapas eis eli epwe piitá ren met a mak lón Aisea 61:5, 6? (b) Ié kewe “nöün ewe Samol mi Lapalap souasor” me ekkewe “chon ekis” Aisea a kapas usun? (c) Ifa usun néún Jiowa kewe “souasor” me ekkewe “chon ekis” ra angangfengen?
5 Ekkóch aramas eli repwe máirú ren ewe oesini a mak lón Aisea sópwun 61 mi pwéppwénútá lón ewe mwichefelin Chón Kraist. Lón wokisin 6 lón ena sópwun, a kapas usun ekkóch repwe angang usun “nöün ewe Samol mi Lapalap souasor.” Nge lón wokisin 5 a kapas usun ekkewe “chon ekis” iir kewe repwe álisi me angangfengen me ekkewe “souasor.” Pwata a fós usun ekkewe “chon ekis”?
6 Néún Jiowa kana “souasor” iir ekkewe Chón Kraist mi kepit mi eáni “ewe aeuin manausefäl” me “repwe nöün Kot me nöün Kraist souasor, repwe pwal eti Jesus le nemenem lon ükükün engeröü ier.” (Pwär. 20:6) A pwal wor chómmóng Chón Kraist mi tuppwél mi eáni ápilúkúlúkún manaw lón Paratis wóón fénúfan. Chókkana ra angangfengen me chiechiéchfengen me chókkewe repwe eti Jesus lón láng. Nge pokiten rese kapachelong lein chón “ewe Israelin Kot,” iwe, ra usun chón ekis. Ra pwapwa le angangfengen me “nöün ewe Samol mi Lapalap souasor” usun iir “chon tuw pwül” me chón angang lón “tanipin wain” lón fansoun rás. Ra álisi ekkewe mi kepit le elingaaló iten Kot we ren ar afalafala me asukula aramas ewe enlet. Ekkewe mi kepit me ekkewe “ekkoch siip” ra asukula aramas ewe enlet me álisiir fán tong le etipeeúfengeni manawer ngeni minne ra káé.—Joh. 10:16, TF.
CHÓN “CHOISÄ” USUN APRAHAM
7. Ifa usun Chón Kraist ikenái ra usun chék Apraham me pwal ekkewe ekkóch mi tuppwél lóóm?
7 Usun met sia fen káé lón ewe lesen mwan, ekkewe Chón Kraist mi enlet ra usun chón ekis pokiten iir chón “choisä” lón án Satan ei ótót mi ngaw. Ra usun chék Apraham me pwal ekkewe ekkóch mi tuppwél lón fansoun lóóm, iir kewe rese mochen peni án Satan ei ótót me ra usun “chon ekis me choisä won fanüfan.” (Ipru 11:13) Ese lifilifil ika sia eáni ápilúkúlúkún manaw lón láng are wóón fénúfan, nge sia tongeni ririéch ngeni Jiowa usun chék Apraham. Ewe sou makken Paipel James a apasa pwe “Apraham a lükü Kot, nge pokiten an lükü a küna pwüng me ren Kot. Iei mine Apraham a iteni Chiechien Kot.”—Jas. 2:23.
8. Met Jiowa a pwonei ngeni Apraham? Met meefien Apraham usun ena pwon?
8 Kot a pwonei pwe meinisin famili wóón unusen fénúfan repwe kúna feiéch seni Apraham me mwirimwirin kewe nge esap chék chón eú mwú. (Álleani Keneses 22:15-18.) Inaamwo ika ena pwon epwap pwénútá mwirin málóón Apraham, nge i a lúkúlúk pwe epwe wesewesen pwénúetá. Lap seni esopwun manawan, i me an we famili ra kan mwékútfetál seni eú leeni ngeni eú leeni, me i a akkamwéchú an chiechi ngeni Jiowa.
9, 10. (a) Ifa usun sia tongeni áppirú Apraham? (b) Sia tongeni álisi aramas ar repwe kúna met?
9 Inaamwo ika Apraham ese silei ineet epwe pwénútá án Jiowa we pwon ngeni, nge a sópwósópwóló le tongei me fel ngeni Jiowa. Pokiten a chechchemeni pwe i chón choisá, iwe, ese chék póssetiw pwe epwe wesewesen chón ewe fénú. (Ipru 11:14, 15) Mi lamot sipwe áppirú Apraham le ámecheresaaló nónnómun manawach. Sisap ekieki pwe chómmóngun wéúch, iteféúlóch lón sópwuch, are ach eáni angang mi múrinné, ikkena ekkewe mettóch mi aúchea lón manawach. Pwata sipwe sótun manaweni ewe sókkun manaw aramas ra ekieki pwe ina eú manaw mi éch atun ekiseló chék ei ótót epwele taló? Epwe met lamoten ach sipwe tongei ei ótót esap nómófóchóló? Kich sia usun chék Apraham le witiwiti och mettóch mi fókkun múrinné lap seni ei ótót. Iwe, sipwe mosonottam me witiwiti pwénútáán án Kot pwon.—Álleani Rom 8:25.
10 Ikenái Jiowa a chúen etiwa aramas seni mwú meinisin pwe repwe kúna ewe feiéch epwe feito seni Apraham me mwirimwirin kewe. Néún Jiowa kewe “souasor” mi kepit me ekkewe “chon ekis,” are ekkóch siip, ra esilei ngeni aramas wóón unusen fénúfan lón lap seni 600 fósun fénúfan ena kapasen etiwetiw.
TONGEI ARAMAS SENI MWÚ MEINISIN
11. Met Salomon a etiwa aramasen sókkópaten mwú ar repwe féri?
11 Lupwen Salomon a féri efinúnún ewe imwenfel lón ewe ier 1026 mwen Kraist, a eáni eú iótek mi álisikich le silei ekiekin Jiowa usun aramas seni mwú meinisin. Salomon a tingorei Jiowa an epwe aúseling ngeni ekkewe iótek ekkewe aramas seni sókkópaten mwú ra eáni me lón ewe imwenfel. Ina eú alen ar repwe feiéch seni minne Jiowa a pwonei ngeni Apraham. Iei án Salomon iótek: “Are eman chon ekis, sap i eman lein noum aramasen Israel, epwe feito seni eu fanü toau fän iten itom, pun ekewe aramas repwe rongorong itom mi iteföüla, pwal usun om kewe föför ka föriir ren poum mi manaman, are ewe chon ekis epwe feito o iotek le sap ngeni ei imwenfel, kopwe aüselinga me läng ewe ia ka nom ie. Iwe, kopwe mwütätä meinisin mine ewe chon ekis a tüngor ngonuk. Ren ei ekewe aramasen fanüfan meinisin repwe silei itom o meninituk, usun noum kewe aramasen Israel ra föri.”—1 King 8:41-43.
12. Pwata Chón Pwáraatá Jiowa ra usun chón ekis lón ekkewe fénú ra nónnóm ie?
12 Chón ekis, a wewe ngeni emén chón chék etto are nónnóm wóón eú fénú esap pwúkútáán fénúan. Chón Pwáraatá Jiowa ra usun chón ekis pún rese fiti mwékútúkútún mwúún ewe fénú ra nónnóm ie, inaamwo ika ekkóch ra ekieki pwe itá úrúrún repwe fiti. Ra chék peni ewe Mwúún Kot lón láng me Jesus Kraist ewe King.
13. (a) Ifa usun sia tongeni káé ach sisap meefi pwe emén a usun chón ekis? (b) Seni lóóm, Jiowa a tipeni án aramas repwe eáni met sókkun ekiek lefiler?
13 Fán ekkóch sia tongeni esilla ekkewe chón ekis ren ar fós, eérenier, mesemeser, are pwal mwo nge napanapen fouter. Nge ekkewe mettóch aramas seni mwú meinisin ra léllé wóón, ikkena ekkewe ra fókkun lamot seni met ra sókkofesen wóón. Iwe lupwen sia káé ach sisap ánnefota ekiekich wóón met emén a sókko senikich wóón, sisap chúen meefi pwe i usun chón ekis. Ika unusen ei fénúfan a nóm fán nemenien eú chék mwú, iwe, esap chúen wor emén epwe usun chón ekis. Jiowa a tipeni seni lóóm pwe meinisin aramas repwe eú chék famili fán an nemenem. Itá mi tufich ikenái án aramas seni mwú meinisin repwe úkútiw le ekieki pwe ekkewe ekkóch ra usun chón ekis?
14, 15. Met ewe mwichen Chón Pwáraatá Jiowa a féri?
14 Sia nónnóm wóón ei fénúfan chómmóng aramas ra ekieki chék pwisin iir me ekieki pwe mwúúr a múrinné seni ekkewe ekkóch mwú. Iwe nge ach silei pwe mi wor ekkóch mi tongei aramas seni mwú meinisin, a aururukich. Pwúngún pwe neman epwe weires ach sipwe siwili minne sia ekieki usun aramas. Ted Turner, ewe a poputááni ewe channel wóón TV itan CNN, a angangfengen me ekkewe aramas mi sipeéch seni sókkópaten fénú. Iei met a apasa: “Ló, ló, ló, ua poputá le meefi pwe aramas seni ekkewe ekkóch fénú esap iir ‘chón ekis,’ nge fen ám chón wiliposun fénúfan.” A féri eú allúk pwe néún kewe chón angang resap chúen néúnéú ewe kapas “chón ekis” lón ar we ofes.
15 Chón Pwáraatá Jiowa, ina chék ewe eú mwichen aramas wóón ei fénúfan ra enletin áppirú án Kot ekiek usun aramas seni mwú meinisin. Ren ar káé ar repwe eáni án Jiowa ekiek, iwe, ra ekkesiwili ar ekiek me memmeef usun aramas. Rese oput are lúkúlúkúmmang ngeni ekkewe aramas ra feito seni ekkóch fénú. Chón Pwáraatá Jiowa ra pwapwaiti ar kúna aramas mi sókkópat nónnómur me sipeéchúr. Ka fen ekieki usun múrinnéén án Chón Pwáraatá Jiowa féri ena me ifa usun a álisuk le siwili óm ekiek usun aramas?
EÚ FÉNÚFAN IKEWE ESAP CHÚEN WOR CHÓN EKIS
16, 17. Epwe ifa usun manawom lupwen Pwärätä 16:16 me Taniel 2:44 ra pwénúetá?
16 Ekiseló chék, ekkewe mwú repwe maun ngeni án Kot nemenem lón ewe maunen Armaketon. (Pwär. 16:14, 16; 19:11-16) Lap seni 2,500 ier ra ló, ewe soufós Taniel a oesini met epwe fis ngeni ekkewe mwúún aramas mi ú ngeni minne Kot a tipeni. A apasa: “Lon fansoun mwün ekewe king, ewe Koten läng epwe aüetä eu mwü esap tongeni tala, esap pwal wor eu mwü epwe tongeni akufu. Iwe, ei mwü epwe ataela o arosala ekewe lusun mwü, nge epwe püsin nom tori feilfeilachök.”—Tan. 2:44.
17 Ekieki ifa usun ei mettóch epwe kkúú manawom. Iei, oukich meinisin sia usun chón ekis pún mwúún fénúfan ra kinikinfesen ren kiánir. Nge mwirin Armaketon, esap chúen wor kiá. Iwe, sókkofesenin aramas epwe pwári amwararen sókkópaten napanapen férien Jiowa kewe. Pokiten a nóm mwach ena fansoun mi apwapwa, iwe, sipwe sópweló ach achocho le mwareiti me asamolu ewe Chón Férikichetá.
18. Met a fis mi ánnetatá pwe Chón Pwáraatá Jiowa rese ekieki pwe emén me emén iir chón ekis?
18 Mi tufich án aramas seni sókkópaten kinikinin fénúfan resap chúen ekieki pwe ekkewe ekkóch ra usun chón ekis? Ewer mi tufich. Pwal mwo nge iei, Chón Pwáraatá Jiowa rese meefi pwe ekkewe ekkóch ra usun chón ekis. Áwewe chék, ekkewe angang mi fiffis lón ekkewe keangen ofesilap lón ekkóch kúkkún fénú ra chék kochufengen lón ekkewe keangen ofesilap lón pwal ekkóch fénú. Ewe popun a fis ei pwe epwe ámecheresaaló ewe angangen afalafal. (Mat. 24:14) Ena kókkót ese pwal lóngólóng wóón kinikinin ekkewe mwú, chilóón chék ika a wor allúkún eú mwú mi pinei ar kókkót. Jesus Kraist, ewe Kingen án Kot we Mwú, a álisi Chón Pwáraatá Jiowa ar resap kinikinfesen lón kiánin ekkewe mwú. Ekiseló chék, Jesus epwele amóeló meinisin kiánin ekkewe mwú lupwen epwele unusen “win.”—Pwär. 6:2.
19. Met néún Jiowa kewe aramas ra tufichin féri pokiten ra silei ewe enlet?
19 Chón Pwáraatá Jiowa ra feito seni chómmóng mwú me ra eáni sókkópaten fósun fénúfan. Nge pokiten ra silei ewe enlet, iwe, ra tipeeú fengen me rese tongeni kinikinfesen. (Álleani Sefanaia 3:9.) Ra usun eú famili seni sókkópaten mwú. Inaamwo ika ra manaw lón ei ótót mi ngaw, nge rese fiti mwékútúkútún. Ar tipeeúfengen a ánnetatá pwe lón ewe ótót sefé esap chúen wor emén epwe usun chón ekis. Iwe meinisin aramasen fénúfan repwe pwapwa le etiwa aramas seni sókkópaten lewo me fénú usun pwipwi.
[Ekis Pwóróus lón pekin taropwe 31]
Ka mwétéresiti ewe fansoun esap wor kiánin mwú me esap chúen wor emén epwe usun “chon ekis”?
[Sasing lon pekin taropwe 28]
Ka tongeni usun Apraham le nefótófót wóón pwénúetáán án Kot kewe pwon?
[Sasing lon pekin taropwe 30]
Me ren Jiowa ese wor aramas mi usun chón ekis
