Sia Tipeppós le Nónnóm Usun Emén Chón “Choisä”
Sia Tipeppós le Nónnóm Usun Emén Chón “Choisä”
“Üa tüngormau ngenikemi usun ämi chon ekis me choisä won ei fanüfan, ousap apwönüetä ekewe mochenian fituk.”—1 PET. 2:11.
IFA USUN KOPWE PÉLÚWENI?
Pwata ekkewe mi kepit ra iteni chón choisá?
Ifa usun ekkewe “ekkoch siip” iir ra pwal usun chón choisá?
Met ka mwétéresiti?
1, 2. Ié kewe Petrus a erá pwe iir “aramas mi fil”? Pwata a erá pwe iir chón “choisä”?
ORUN 30 ier mwirin án Jesus liwinsefálitá láng, ewe aposel Petrus a mak taropwe ngeni eú mwichen aramas a eita ngeniir chón “choisä,” ekkewe mi “toropasfeil lon ekewe fanü Pontus, Kalatia, Kapatosia, Asia me Petinia.” A pwal erá pwe iir “aramas mi fil.” (1 Pet. 1:1) Petrus a mak ngeni ekkewe mi kepit, ekkewe Kot a fen ‘aupusefäliir ren än Jesus Kraist manausefäl seni mäla’ pwe repwe eti Kraist lón ewe wis king lón láng. (Álleani 1 Petrus 1:3, 4.) Nge pwata mwirin a pwal erá pwe ekkewe mi fil, iir “chon ekis me choisä won ei fanüfan”? (1 Pet. 2:11) Pwata a pwal lamot ngenikich meinisin ach sipwe silei, atun eú chék kinikinin Chón Pwáraatá wóón unusen fénúfan a erá pwe iir mi kepit, are fil?
2 A pwúng án ekkewe mi kepit lón fansoun ekkewe aposel repwe iteni chón “choisä.” Iir resap manaw wóón fénúfan tori feilfeiló. Ewe aposel Paulus, emén me lein ewe “mwich mi kisikis,” a áweweei pwe ekkewe mi kepit iir wesewesen chón wiliposun láng. A apasa: “Nge kich sia chon wiliposun läng. Sia ösüküsükü eman Chon Amanau ach Samol Jesus Kraist pwe epwe feito seni läng.” (Luk. 12:32; Filipi 3:20) Weween pwe lupwen ekkewe mi kepit ra máló, ra ló seni ei fénúfan mi nóm fán nemenien Satan, me repwe eáni eú sókkun manaw lón láng esap kitetteriló. (Álleani Filipi 1:21-23.) Ra chék manaw wóón fénúfan ren móchómóchen fansoun, iwe, iir chón “choisä.”
3. Ifa ewe kapas eis usun ekkewe “ekkoch siip” sia tongeni eáni?
3 Nge ifa usun ekkewe “ekkoch siip”? (Joh. 10:16, TF) Ewe Paipel a erá pwe iir repwe félúenaaló ei fénúfan. Repwe nónnóm wóón tori feilfeiló chék. Nge ika ina, iwe, pwata sia tongeni erá pwe iir ra pwal usun chón choisá?
“FÖRIEN KOT KEWE MEINISIN RA NGÜNGÜ”
4. Met aramas rese tongeni pwákini ren ar áeá mwúún fénúfan, pekin science, are moni?
4 Úkúkún fansoun án Jiowa mut ngeni án Satan ei ótót mi ngaw an epwe sópwósópwóló, aramas meinisin, kapachelong Chón Kraist, repwe chúen riáfféú pokiten án Satan ú ngeni Jiowa. Lón Rom 8:22 a erá: “Sia silei pwe tori ikenai förien Kot kewe meinisin ra ngüngü fän cheuch usun cheuchen fam.” Inaamwo ika ekkóch aramas ra mochen áeá mwúún fénúfan, pekin science, are moni le pwákini osukosuken aramas, nge ese tongeni pwák rer.
5. Seni ewe ier 1914, met chómmóng aramas ra filatá le féri? Pwata?
5 Seni ewe ier 1914, chómmóng aramas ra filatá ar repwe anómuur fán nemenien Jesus Kraist, ewe emén Kot a seikaatá an epwe King. Chókkana mi nóm fán nemenien Jesus rese mochen ar repwe chúen chóni án Satan ei ótót. Rese peni án Satan ei fénúfan. Nge ra alamota manawer me tufichiir ar repwe peni án Kot we Mwú.—Rom 14:7, 8.
6. Pwata sia tongeni eita ngeni meinisin Chón Pwáraatá Jiowa chón choisá?
6 Chón Pwáraatá Jiowa iir chón wilipos mi múrinné lón lap seni 200 mwú. Nge iir usun chón ekis, are chón choisá, ese lifilifil ia ra nóm ie. Rese fókkun angolong lón mwékútúkútún mwú are osukosuk mi chéú lein aramas lón ekkewe fénú ra nóm lón. Pwal mwo nge iei, ra meefi pwe iir chón wiliposun ewe ótót sefé Kot a pwonei. Ra pwapwa pwe ekiseló chék epwele kataló ei ótót mi ngaw ra choisá lón.
7. Ifa usun néún Kot kewe chón angang repwe wiliti chón wilipos? Repwe chón wiliposun ia?
7 Arapakkan chék, Kraist epwele anganga an péchékkúlen nemenem le ataieló án Satan ei ótót mi ngaw. Án Kraist we mwú mi unuséch epwe amóeló tipis me riáfféú. Epwe pwal nieló chókkewe mi ú ngeni án Jiowa pwúúng le nemenem. Iwe, chókkewe mi tuppwél ngeni Kot repwele tongeni wiliiti chón wiliposun ewe Paratis wóón fénúfan. (Álleani Pwärätä 21:1-5.) Lón ena atun, férien Kot kewe repwe unusen ngaseló seni ekkewe mettóch mi efisi riáfféú, me iir meinisin repwe “eti noun Kot kewe lon ewe ngas mi ling.”—Rom 8:21, TF.
MET SÓKKUN FÉFFÉR CHÓN KRAIST MI ENLET REPWE FÉRI?
8, 9. Met weween án Petrus apasa: “Ousap apwönüetä ekewe mochenian fituk”?
8 Petrus a áweweei met ekkewe Chón Kraist repwe féri, a apasa: “Ämi chiechiei mi achengicheng, üa tüngormau ngenikemi usun ämi chon ekis me choisä won ei fanüfan, ousap apwönüetä ekewe mochenian fituk mi fiu ngeni ngünümi [“manawemi,” NW].” (1 Pet. 2:11) Ena fén a weneiti ekkewe Chón Kraist mi kepit, nge a pwal lamot ngeni néún Jesus kewe ekkóch siip ar repwe apwénúetá.
9 Sanne mi ngaw meinisin án aramas mochen, ika sia apwénúretá lón och napanap mi tipeeú ngeni letipen ewe Chón Fératá. Ren enletin, ekkeei sókkun mettóch ra tongeni apwapwakich. Áwewe chék ren ekkewe mochen ra pwúkún nóm rech, ach sipwe mwéngé are ún ekkewe mettóch mi anné, pwapwaiti ekkewe minen kunou, me chiechi ngeni chiechiach mi múrinné. A pwal pwúkún nóm ren aramas ewe mochen ar repwe pwapwaiti féfférún lisowu ren en me pwisin pwúlúwan. (1 Kor. 7:3-5) Nge a fataffatéch pwe Petrus a fós usun ekkewe sókkun “mochenian fituk” mi “fiu” ngeni manawach, weween ekkewe mocheniaingawen futuk. Ekkóch afféún Paipel ra néúnéú ekkeei kapas: “mocheniangawen inisimi,” (Ewe Kapasen God) are, “mochenia-ingauen fituk” (TF). Jiowa a áitingenikich ewe sókkun manaw a mochen sipwe manaweni pwe sipwe tongeni apwénúetá ekkewe mochen mi pwúkún nóm rech. Sisap fókkun mut ngeni ekkena sókkun mochen ar repwe angawaló ach ririéch ngeni Kot. Ika sia apwénúetá mochenich lón ewe napanap ese pwúng, epwe tongeni emmwenikich ngeni máló.
10. Ikkefa ekkóch mettóch Satan a áeá le otupu Chón Kraist ar repwe chóni an we fénúfan?
10 Satan a achocho le etipetipakich ach sisap ekieki pwe kich chón “choisä” lón ei ótót. A mochen ach sipwe tongei pisek, féri féffér mi limengaw, achocho ngeni itetekia, ekieki chék pwisin kich, me echeni en me fénúan. Nge sipwe mirititi pwe ekkeei mochen meinisin, iir án Satan minen ssár. Ika sia tipeppós ach sisap apwénúetá ekkena mochen mi ngaw, sia affata pwe sise mochen chóni án Satan ei fénúfan mi ngaw. Iwe, sia ánnetatá pwe kich chón “choisä” lón ei fénúfan. Sia wesewesen mochen me achocho ngeni ach sipwe chón wiliposun án Kot we fénúfan sefé mi pwúng.
FÉFFÉR MI MÚRINNÉ
11, 12. Met meefien ekkóch aramas usun chón ekis? Met ekiekin ekkóch aramas usun Chón Pwáraatá Jiowa?
11 Petrus a sópweló le áweweei met weween án Chón Kraist repwe chón “choisä won ei fanüfan.” Lón 1 Petrus 2:12 a apasa: “Oupwe eäni föföröch lein ekewe chon lükün lamalam, pwe lupwen repwe atipisikemi pwe oua föri föför mi ngau, repwe küna ämi föför mürina o mwareiti Kot lon ewe Rän epwe wareto lon.” Chón choisá, iir chón ekis mi nónnóm wóón eú fénú sap wesetáán fénúer. Fán ekkóch aramas ra kan ákkápiir pokiten ra sókkóló me ra pwal mwo nge erá pwe iir aramas mi ngaw. Napanapen ar fós, féfférúr, fouter, are pwal mwo nge mesemeser a sókkóló seni aramasen ewe leeni. Nge ika ra féfféréch, aramas ra tongeni silei pwe esap iir aramas mi ngaw.
12 A pwal ina usun ren Chón Kraist mi enlet, eli iir ra sókkóló seni chón orur kewe. Áwewe chék, neman ekkewe mettóch ra fós usun are kefilin ar minen kunou ra sókkóló seni án chón orur. Fán chómmóng, ra silleló ren fouter. Pokiten ekkena, neman ekkóch aramas repwe ‘atipisi’ are fósongaw usun ekkewe Chón Pwáraatá. Nge pwal ekkóch aramas neman repwe mwareitiir pokiten ar féffér múrinné.
13, 14. Met weween pwe tipachem “a pwäla pwe a let ren an kewe föför”? Apwóróusa ekkóch pwóróus.
13 Ach féfféréch a tongeni álisi ekkewe ekkóch le kúna pwe esor popun ar repwe ákkápiikich. Aramas ra pwal mwo nge tipimwáál ngeni Jesus, ewe chék emén mi unusen tuppwél ngeni Kot. Ekkóch ra erá pwe Jesus a kon mwéngémmong, únnúpuch, me chiechi ngeni chón tipis. Nge ren an féffér múrinné, a ánnetatá pwe esap i aramas mi ngaw, iei met a apasa: “Tipachem a pwäla pwe a let ren an kewe föför.” (Mat. 11:19) Alon Jesus na a chúen pwúng ikenái. Áwewe chék, ekkóch aramas mi nóm lón ewe sóópw itan Selters lón Tois, ra ekieki pwe chón ewe familien Petel lón ena sóópw ra sókkóló. Nge ewe mayor lón ena sóópw a penaatá chón Petel ren an apasa: “Ekkewe Chón Pwáraatá mi angang ikenan pwisin ina manawer, nge ese fókkun aosukosuka manawen chón sópwuch ei.”
14 Pwal eú pwóróus lón fénúen Russia, lón ewe sóópw itan Moscow, chómmóng ra tipimwáál ngeni Chón Pwáraatá Jiowa pwe ra kan atai famili, etipetipa aramas ar repwe pwisin nireló, me ra pépééni álillis lón pekin sáfei. Nge lón June 2010, ewe imwen kapwúng tekia mi nóm lón fénúen France mi túmúnú án aramas pwúúng lón Iurop (European Court of Human Rights) a apwúngaló pwe ese pwúng án ewe mwúún Moscow pinei án Chón Pwáraatá Jiowa pwúúng le féri ar fel me mwich. Ena kapwúng tekia a apasa pwe ese wor án ekkewe soukapwúng lón Russia pisekin ánnet usun án Chón Pwáraatá féri féffér mi mwáál. A apasa pwe ekkena soukapwúng ra chék áeá ekkewe allúkún Moscow mi tichik le eriáfféúmwááli Chón Pwáraatá Jiowa.
SIPWE ANÓMUKICH FÁN NEMENIEN EKKEWE MWÚ
15. Menni kapasen emmwen lón Paipel Chón Kraist mi enlet wóón unusen fénúfan ra apwénúetá?
15 Chón Pwáraatá Jiowa wóón unusen fénúfan ra féri pwal och mettóch Petrus a apasa mi lamot Chón Kraist repwe féri. A apasa: “Fänäsengesin ach we Samol oupwe aleasochisi nöüwisen ekewe mwü: Oupwe aleasochisi ewe king, pun i ewe samol mi lap, pwal ngeni ekewe kepina.” (1 Pet. 2:13, 14) Chón Kraist mi enlet rese fiti mwékútúkútún ei fénúfan mi ngaw. Nge usun met Paulus a apasa, ra tipemecheres le álleasochisi ekkewe mwú ‘Kot a ngeniir’ ar nemenem, ika pwe ar kewe allúk ese ú ngeni án Kot allúk.—Álleani Rom 13:1, 5-7.
16, 17. (a) Met a ánnetatá pwe sise mochen ú ngeni ekkewe mwú? (b) Met ekkóch néúwisin mwú ra apasa?
16 Chón Pwáraatá Jiowa ra manaweni manawen chón “choisä” lón ei ótót, nge esap pokiten ar mochen ú ngeni ekkewe mwú are ákkápii ekkewe ekkóch. Ra weweiti pwe a wor pwisin án aramas ekiek usun politics are osukosuk mi chéúfetál lón fénúer. Chón Pwáraatá Jiowa rese angolong lón politics, nge ekkóch lamalam ra angolong. Rese fókkun sótun ereni ekkewe néúwisin mwú ifa usun repwe féri mwékútúkútún ar nemenem. Ese pwal fókkun wor lóngólóngun án emén epwe ekieki pwe ra ú ngeni are etipetipa ekkóch ar repwe ú ngeni ekkewe mwú.
17 Petrus a apasa pwe sipwe “suföliti ewe king.” Iwe Chón Kraist ra álleasochisi ekkewe sou nemenem pwe repwe pwáraatá ar súfélitiir me asamoluur. (1 Pet. 2:17) Fán ekkóch ekkewe néúwisin mwú ra erá pwe esor popun án aramas repwe ekieki pwe Chón Pwáraatá Jiowa ra tongeni efeiengawa aramas. Áwewe chék, lón Tois, emén néúwis mi kefil me ren emén governor nge mwirin a emén congress, a apasa pwe Chón Pwáraatá Jiowa ra fókkun féfféréch fansoun ra nóm fán riáfféúmwáál seni ekkewe Nazi. Inaamwo ika ekkewe Chón Pwáraatá ra nóm fán ena riáfféúmwáál nge rese siwili minne ra lúkú me ra kirekiréch ngeni chiener kewe chón kalapus. A apasa pwe ekkeei napanap ra fókkun aúchea ngeni ekkewe fénú usun Tois, ákkáeúin pokiten a lapóló kirikiringawen aramas ngeni chón ekis me ngeni chókkewe mi sókkóló minne ra lúkú lón pekin lamalam me politics.
SIPWE PWÁRI TONG NGENI PWIICH KEWE
18. (a) Pwata sisap máirú ren án meinisin Chón Pwáraatá Jiowa tongfengen lefiler? (b) Met ekkóch aramas ra apasa usun Chón Pwáraatá Jiowa?
18 Ewe aposel Petrus a makkeei: “Oupwe echeni chienemi kewe souläng, oupwe niuokusiti Kot.” (1 Pet. 2:17) Chón Pwáraatá Jiowa ra niwokkusiti Kot, weween ra niwokkus le eletipengawa i. Ar menniniiti Kot a efisi ar repwe mochen féri letipan. Iwe ra pwapwa le angang ngeni Jiowa lein pwiir kewe mi pwal eáni ena mochen le féri letipen Jiowa. Ina minne ese ámáirú ar tongei ‘chiener kewe’ chón lúkú meinisin. Lón ei fénúfan, aramas rese kon chúen pwári tong. Ina minne fán ekkóch chókkewe esap iir Chón Pwáraatá ra máirú atun ra kúna ewe tong sia pwári lefilach. Áwewe chék, emén chón emmwen tourist mi angang ngeni eú kompeni seni Merika mi álisi tourist, a wesewesen máirú atun a kúna ewe tong lefilen pwiich kewe seni sókkópaten fénú mi fiti ewe mwichelap a fis Tois lón ewe ier 2009. Ekkewe Chón Pwáraatá lón Tois ra tongei pwiir kewe ra feito seni ekkóch fénú me ra álisiir atun ar nónnóm ikena. Ewe chón emmwen tourist a mwasangasang le apasa pwe esap mwo fán eú an kúna eú mwichen aramas usun Chón Pwáraatá Jiowa. Ka pwal rongorong ei sókkun memmeef mwirin án aramas kúna eú kúmiin Chón Pwáraatá Jiowa?
19. Met a lamot sipwe tipeppós le féri, iwe, pwata?
19 Usun met sia fen káé, Chón Pwáraatá Jiowa ra pwáraatá lón sókkópaten napanap pwe ra enletin manaweni manawen chón “choisä” lón án Satan ei ótót. Ra pwapwa me tipeppós le nónnóm usun chón “choisä.” A péchékkúl lóngólóngun ar ápilúkúlúk pwe ekiseló chék repwele chón wiliposun ewe ótót sefé mi pwúng Kot epwe féri. Ka mwétéresiti ena ótót sefé?
[Sasing lon pekin taropwe 23]
Sise mochen peni án Satan ei fénúfan
[Sasing lon pekin taropwe 23]
Sia peni án Kot we ótót sefé
[Sasing lon pekin taropwe 25]
Ewe enlet lón Paipel a etipeeúfengeni ei famili lón Russia
