1, 2. Ifa ewe wis mi kkóló aúchean Chón Pwáraatá Jiowa ra eáni? Ifa meefiom usun ena?

 ARAMAS ra pwapwa lupwen ra kan angei néúr award ren ar féri eú angang mi kkóló aúchean. Áwewe chék, aramas ra pwári ar fókkun asamolu iir kewe ra anúkúnúkatiw ewe kinamwe lefilen ruu mwú mi osukosukfengen. Nge a fen ifan me watteen aúchean wisach ren án Kot tinikicheló ach sipwe álisi aramas ar repwe kinamwefengen me Kot!

² Kich chék Chón Pwáraatá Jiowa sia eáni ena wis mi kkóló aúchean. Kot me Kraist ra emmweni ach angang le álisi aramas ar repwe “chäfengen me Kot,” weween repwe wiliti chiechian. (2 Kor. 5:20) Ina popun Jiowa a néúnéú kich ach sipwe lukeato aramas ngeni i. Ren ena, fite million aramas lón lap seni 235 fénú ra wiliti chiechien Kot me ra eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch. (Tit. 2:11) Sia tinikken lón ach angangen afalafal me etiwa “iö a mochen” káé ewe enlet. (Pwär. 22:17) Sia “tilikken le föri föfför mi mwirinnö,” weween, sia pwapwaiti ach angang fán iten Jiowa me achocho úkúkún ach tufich le apwénúetá wisach pwe sipwe apwapwaai i. (Tit. 2:14, Agapé) Iei sipwe káé ifa usun ach tinikken a tongeni álisi aramas ar repwe silei Jiowa. Áeúin alen ach sipwe féri ena, ren ach angangen afalafal.

3. Án ewe “Samol mi Unusen Manaman epwe tiliken” a alúkúlúkú ngenikich met?

³ Me ren Aisea 9:7, Néún Kot we epwe King me epwe atoto feiéch ngeni aramas. Meinisin ekkeei mettóch repwe pwénútá pún ewe “Samol mi Unusen Manaman epwe tiliken le apwönüetä.” Ekkeei kapas ra alúkúlúkú ngenikich pwe Kot a fókkun ekipwichi an epwe amanawa aramas. Iwe itá sipwe féri ewe angangen afalafal fán mwasangasang me tinikken, pún Jiowa Kot a pwal tinikken. Pokiten kich néún Kot chón angang, sia pwal achocho ren úkúkún ach tufich le afalafala ewe kapas allim?​—1 Kor. 3:9.

4. Ifa usun Jesus a isetiw eú leenien áppirú mi unuséch ren an akkamwéchú an tinikken lón an angangen afalafal?

 ⁴ Jesus a isetiw eú leenien áppirú mi unuséch ren an akkamwéchú an tinikken lón an angangen afalafal. Inaamwo ika chómmóng ra oputa me ra mochen nieló, nge a tinikken lón an angang tori sópwólóón manawan wóón fénúfan. (Joh. 18:36, 37) Pokiten a silei pwe ekiseló epwe kúna riáfféú me máló, a fókkun alapaaló an achocho le álisi aramas le silei Kot.

5. Ifa usun Jesus a chék usun ewe chón angang lón an we kapas áwewe usun ewe iráán fiik?

⁵ Lón ewe ier 32, Jesus a eáni eú kapas áwewe usun emén mwán mi wor efóch fotan ewe iráán fiik nge ese uwa. Mwirin úlúngát ier, ena mwán a ereni néún we chón angang an epwe úkúfaaló ewe irá, nge ena chón angang a tingor epwe mut ngeni pwal och fansoun an epwe túmúnú pwe epwe uwa. (Álleani Lukas 13:6-9.) Lupwen Jesus a apasa ei mettóch, a chék chókúkkún ekkewe aramas ra wiliti néún chón káé. Nge an kapas áwewe a áiti ngenikich pwe a mochen alapaaló an angang weires lón ewe fansoun mi chék mwochomwoch me mwen an epwe máló. Iwe, a lapóló an tinikken le afalafal lón Jutea me Perea lón úkúkún wonu maram. Fitu rán me mwen án Jesus epwele máló, a letipechou pokiten lap ngeni ekkewe aramas rese etiwa an afalafal.​—Mat. 13:15; Luk. 19:41.

6. Pwata a lamot ach sipwe alapaaló ach achocho lón ewe angangen afalafal?

⁶ Pokiten a arapoto sópwólóón ei ótót, a lamot sipwe alapaaló ach achocho lón ewe angangen afalafal. (Álleani Taniel 2:41-45.) A ifa me watteen feiéchúch pwe kich Chón Pwáraatá Jiowa! Kich chék wóón fénúfan sia tongeni ereni aramas met epwe pwákini osukosuken ei fénúfan. Kukkuto chék, emén chón mak simpúng a erá pwe ese wor emén a tongeni silei popun a fiffis minne mi ngaw ngeni aramas mi múrinné. Nge ewe Paipel a affata ewe popun, me ina wisach Chón Kraist ach sipwe ereni aramas. Ina popun, mi lamot sipwe féri án Jiowa ei angang ‘ren unusen letipach.’ (Rom 12:11) Jiowa epwe efeiéchú ach angang, me sia tongeni álisi aramas ar repwe silei me tongei i.

7, 8. Ifa usun ach pennúkúóló pwisin ach mochen a elingaaló Jiowa?

⁷ Paulus a engiló fán chómmóng osukosuk atun an angangen afalafal, áwewe chék, ese “möür,” me a pwal “echik.” (2 Kor. 6:5) A pwal ina usun pwiich kewe ra pwal pennúkúóló kinamween manawer pokiten ewe angangen afalafal. Ekkewe pioneer ra akakkomwa lón manawer ewe angangen afalafal, ina ar we angang mi fókkun lamot inaamwo ika chómmóng leir ra pwal angang pwe repwe atufichi manawer. Pwal chechchemeni ekkewe misineri mi angang weires le álisi aramas lón ekkewe fénúen ekis. (Fil. 2:17) Fán ekkóch ekkewe mwán mi ásimaw ra etiwaaló ar fansoun mwéngé are a nafangaw ar méúr pwe repwe túmúnú chón ewe mwichefel. Ekkewe mi chinnap me semmwen lón ewe mwichefel ra achocho úkúkún ar tufich le fiti ekkewe mwich me ewe angangen afalafal. A mmen apéchékkúl ach kúna ifa usun néún Kot keei chón angang ra tipemecheres le pennúkúóló mocheniir pokiten ar angangen afalafal. Nge pwal mwo chón lúkún ra kúna úkúkún ach aúcheani ewe angangen afalafal.

⁸ Iei met eché taropwe seni emén esap Chón Pwáraatá Jiowa a apasa, ewe a peres lón eú simpung lón Iurop: ‘A apwangapwangoló án aramas lúkúlúk wóón lamalam. Use silei met ekkewe néúwisin lamalam ra féfféri, nge rese fen áppirú Kraist le ló chuuri aramas. Usun itá ewe chék lamalam mi tongei aramas, ina ewe lamalamen Chón Pwáraatá Jiowa, iir ra kan ló chuuri aramas me afalafala ngeniir ewe enlet.’ Lap ngeni aramas rese tipemecheres le pennúkúóló  mocheniir fán iten ekkewe ekkóch. Nge pokiten sia pwapwa le pennúkúóló mochenich pwe sipwe afalafal, iwe, sia elingaaló Jiowa.​—Rom 12:1.

9. Met epwe tongeni álisikich ach sipwe tinikken le féri féffér mi múrinné lón ewe angangen afalafal?

⁹ Met sipwe féri ika sia meefi pwe a kúkkúnúló ach tinikken lón ewe angangen afalafal? A lamot sipwe ekieki meinisin ekkewe feiéch ra feito seni ei angang Jiowa a ewisa ngenikich. (Álleani Rom 10:13-15.) Ren án aramas repwe tongeni kúna manaw, mi lamot repwe eáni lúkúlúk wóón Jiowa me kéri itan we. Nge rese tongeni féri ena ika sise afalafala ngeniir. Ei mettóch itá epwe amwékútúkich le tinikken lón ekkewe féffér mi múrinné me achocho úkúkún ach tufich le afalafala ewe kapas allim usun ewe Mwú.

10. Pwata ach féffér múrinné a kon lamot?

¹⁰ Ese naf ach tinikken lón ewe angangen afalafal pwe epwe álisi aramas le mochen silei Kot. Ewe oruuen mettóch epwe álisiir, ina ach eáni féffér múrinné. Paulus a áweweei lamoten ach féffér ren an apasa: “Äm aisap mochen än eman epwe küna och mwälin äm angang, iei mine aisap anomu ngeni eman och lenien chepetek.” (2 Kor. 6:3) Ach eáni fós mi liméch, me ach féfféréch epwe tongeni luki aramas ar repwe mochen fel ngeni Jiowa. (Tit. 2:10) Fán chómmóng sia rongorong án aramas etiwa ewe enlet pokiten ra kúna ach áppirú Kraist.

11. Pwata a lamot sipwe ekieki me iótek ren ifa usun ach féffér a kkúú aramas?

¹¹ Ach féffér múrinné a tongeni álisi aramas ar repwe mochen silei ewe enlet, nge féffér mi ngaw a tongeni áchepetekiir ar resap mochen silei Jiowa. Ina minne, ese lifilifil ika sia nóm lón ach leenien angang, are leimw are lón sukul, nge mi lamot sipwe túmúnúéch ach sisap féri och mettóch mi tongeni áchepeteki emén an esap mochen silei Jiowa. Ika sia “chök sopwela le  föri tipis,” epwe unusen péút senikich ach riri ngeni Jiowa. (Ipru 10:26, 27) Itá ei mettóch epwe amwékútúkich le ekiekifichi me iótek ngeni Jiowa usun ach kewe féffér ren ifa usun a kkúú aramas. Lón ei fansoun, ngangawolóón féfférún chón fénúfan, itá pwal ina mecheresilóón án aramas esilla sókkofesenin “ätewe mi angang ngeni Kot me ätewe esap angang ngeni.” (Mal. 3:18) Pwúngún, ach féffér múrinné usun Chón Kraist, ina eú al mi lamot le álisi aramas ar repwe mochen wiliti chiechien Kot.

12-14. Ifa usun napanapen ach likiitú fán koput a tongeni siwili ekiekin ekkewe ekkóch usun ewe enlet? Apwóróusa eú pwóróus.

¹² Lón néún Paulus we arúúachéén taropwe ngeni chón Korint, a áweweei pwe i a fen kúna riáfféúmwáál, kawet, me a kóturulong lón kalapus pokiten án aramas oput an féri ewe angangen afalafal. (Álleani 2 Korint 6:4, 5.) Lupwen sia likiitú fán án aramas koput, epwe tongeni amwékútú ekkóch ar repwe etiwa ewe enlet. Fite ier lóóm, ekkóch chón ewe fénú itan Angola lón Afrika ra mochen arosaló meinisin Chón Pwáraatá Jiowa lón leenier we. Ra awata rúúemén Chón Pwáraatá me 30 aramas mi fiffiti ar kewe mwich, tori ar ra kilás me chcha. Ra mwo nge awata ekkewe fefin me semirit. Ra mochen ekkewe aramas lón ena leeni repwe niw pwe resap mochen fós ngeni Chón Pwáraatá, ina popun ra eriániir ar repwe katol ena kawet. Nge mwirin, chómmóng me lein ekkena chón katol ra tingorei Chón Pwáraatá Jiowa ar repwe káé ngeniir ewe Paipel! Mwirilóón, ewe angangen afalafal a sópwósópwóló, a lapóló chóchóón chókkewe mi etiwa ewe enlet, me pwiich kewe ra kúna feiéch.

¹³ Ei pwóróus a pwáraatá pwe lupwen aramas ra kúna pwe sia pwora fán sóssót, eli repwe filatá ar repwe etiwa ewe enlet. Án Petrus me ekkewe ekkóch aposel pwora, neman a fen álisi ekkóch ar repwe wiliti chiechien Kot. (Föf. 5:17-29) Chienach kewe chón sukul, chón angang are chón le imwach ra tongeni etiwa ewe enlet pokiten ra kúna pwe sia pwora atun sia kúna koput.

¹⁴ A kan wor ekkóch pwiich kewe ra kúna riáfféúmwáál fansoun meinisin. Áwewe chék, iei mwo, lón ewe fénú Armenia mi wor 40 pwiich kewe mi kalapus pokiten rese peni eú pekin lón mwú. Nge lón ekkan rán, ese mwáál pwal ekkóch pwiich kewe lón ena fénú repwe kóturulong lón kalapus. Lón Eritrea, eú fénú lón Africa, 55 pwiich kewe Chón Pwáraatá ra kalapus, nge ierin ekkóch me leir a lap seni 60. Lón South Korea, órun 700 Chón Pwáraatá Jiowa ra nóm lón kalapus pún rese peni eú pekin lón mwú. Ren úkúkún 60 ier ra kan oturalong Chón Pwáraatá lón kalapus. A lamot sipwe sópweló le iótek pwe tuppwélún pwiich kana mi kúna riáfféú mwáál epwe elingaaló Kot me álisi ekkewe ekkóch le etiwa ewe enlet.​—Kölf. 76:8-10.

15. Apwóróusa eú pwóróus mi pwáraatá ifa usun ach wenechar a tongeni luki aramas ngeni ewe enlet.

¹⁵ Ach wenechar a pwal tongeni lukeato aramas ngeni ewe enlet. (Álleani Ipru 13:18.) Áwewe chék, emén pwiich fin Kraist a watiw liwinin wóón ewe bus, nge chienan we a ereni pwe ese pwal lamot an epwe watiw liwinin pwe sanne mi ttam an epwe fiti ewe bus. Pwiich na a áweweei pwe mi pwúng an watiw liwinin inaamwo ika mi chék mwoch an fiti ewe bus. Mwirin ena, chienan na a tétiw, iwe ewe chón uwei ewe bus a eisini pwiich na, ‘En emén Chón Pwáraatá Jiowa?’ Pwiich we a erá: ‘Ewer, nge pwata ka silei?’ Ewe mwán a apasa: ‘Ua rongorong ámi pwóróusfengen me chienom nan usun óm ménatiw liwinum wóón ei bus. Me ua silei pwe a chék fitemén aramas ra watiw liwiniir me wenechar lón mettóch meinisin, nge Chón Pwáraatá Jiowa ra kapachelong leir.’ Fitu maram mwirin, ewe mwán a fós ngeni pwiich we me lón eú án ewe mwichefel kewe mwich me ereni: ‘En  mi chechchemeniei? Ngang ewe chón uwei ewe bus, ewe ua fós ngonuk usun óm ménatiw liwinum. Lupwen ua kúna úkúkún óm wenechar, ua filatá ai upwe poputá le káé ewe Paipel ren Chón Pwáraatá Jiowa.’ Lupwen aramas ra kúna pwe kich mi wenechar, ra lúkú ewe kapas allim sia afalafala ngeniir.

16. Met a tongeni fis ika sia mosonottam, kirekiréch me tongei aramas? Apwóróusa met ekkóch néúwisin lamalam mi chofona ra féri.

¹⁶ Lupwen sia mosonottam, kirekiréch me tongei aramas eli sipwe tongeni álisi aramas ar repwe mochen silei usun Jiowa, met a tipeni me néún kewe aramas. Án emén Chón Kraist mi enlet ekiek me féffér ra elingaaló Kot. Ekkóch néúwisin lamalam ra chék pwomweni pwe ra eáni ekiek me féffér múrinné. Nge ren enletin, ra chofona ngeni chón ar lamalam me ra angeimwááli néúr moni. Ekkóch ra mwo nge néúnéú ena moni le kamé imwer me waar mi liwinimmong. Emén néúwis a pwal mwo nge aúetá eú imwen néún kolak nge mi aircon! Rese fiti án Jesus we allúk usun ar repwe “fangafat.” (Mat. 10:8) Nge ra usun chék ekkewe samol fel mi ngaw lón Israel. Ra asukula aramas “fän iten ar repwe angei liwin” me ra eáni afalafal mi mwáál usun Kot. (Mik. 3:11) Lupwen ra eáni ekkena sókkun féffér, rese álisi aramas le wiliti chiechien Kot.

17, 18. (a) Ifa usun sia tongeni elingaaló Jiowa ren féfférúch kewe? (b) Pwata ka mochen amwéchú óm tinikken le féri féffér mi múrinné?

¹⁷ Nge, lupwen aramas ra mirititi pwe sia áiti ngeniir ewe enlet me kúna féfférúch mi kirekiréch ngeni chón oruch, iwe eli repwe mochen wiliti chiechien Kot. Áwewe chék, emén pioneer a fós ngeni emén chinnap mi má seni pwúlúwan me ppen asamen imwan we, nge ena chinnap a mwittir ereni pwe ese mochen fós ngeni. A erá pwe lupwen pwiich we a kékké, a nóm wóón efóch láté me a resin achocho le siwili ewe tama lón an we kitchen. Iwe, pwiich na a erá: “A efeiengaw óm féri ena nge en chék áláemén.” Iwe, pwiich we a siwili ewe tama, mwirin a ló ngeni ewe pwal eú imw. Lupwen néún ewe chinnap we át a silei met a fis, a fókkun mwaar me a achocho le kútta pwiich we pwe epwe apasa an kilisou. Ló, ló, ló, néún ena chinnap we a tipeeú ngeni an epwe káé Paipel.

¹⁸ Pwata ka mochen amwéchú óm tinikken le féri ekkewe féffér mi múrinné? Eli pokiten ka silei pwe óm tinikken lón ewe angangen afalafal me óm eáni féffér múrinné epwe elingaaló Jiowa me álisi aramas ar repwe kúna manaw. (Álleani 1 Korint 10:31-33.) Pwal eú popun sia tinikken lón ach angangen afalafal me sia féfféréch, pokiten sia enletin mochen pwáraatá ach tong ngeni Kot me ekkewe aramas. (Mat. 22:37-39) Ika sia tinikken le féri féffér mi múrinné, sipwe kúna pwapwa mi enlet iei. Me sia tongeni ápilúkúlúkú ewe fansoun lupwen meinisin aramas repwe pwapwa le fel ngeni me asamolu ewe Chón Férikich, Jiowa.