1. (a) Apwóróusa ewe kapas áwewe usun ekkewe wiich me pétéwélingaw. (b) Ifa usun Jesus a áweweei weween?

 EÚ ME lein án Jesus kewe kapas áwewe usun ewe Mwú a fós usun emén chón atake mi amworafeili pwikilin wiich mi múrinné nge ewe chón oput i a amworafeili pwikilin pétéwélingaw leir. Ekkewe pétéwélingaw ra mááritá me chéúló lein ekkewe wiich, nge ewe chón atake a ereni ekkewe chón angang ar repwe “likitiir pwe repwe mämäritäfengen tori fansoun kinikin.” Atun ewe fansoun kinikin, ekkewe pétéwélingaw repwe kataló, nge ekkewe wiich repwe ioifengen. Pwisin Jesus a áweweei ena kapas áwewe. (Álleani Mateus 13:24-30, 37-42.) Met ei kapas áwewe a pwáraatá? (Ppii ewe pwóór itelapan  “Ekkewe Wiich me Ekkewe Pétéwélingaw.”)

2. (a) Met ekkewe mettóch mi fiffis lón ewe atake ra liosuetá? (b) Menni kinikin lón ewe kapas áwewe sipwele pwóróus wóón?

² Ekkewe mettóch mi fis lón ewe atake ra áweweei ifa usun me ineet Jesus epwe ionifengeni seni me lein chón fénúfan ekkewe wiich, iir ekkewe Chón Kraist mi kepit repwe fiti i le nemenem lón Mwúún we. Ewe fansoun fóffót a poputá lón Pentikost 33 C.E. Epwe wes ewe fansoun ioifengen lupwen ekkewe mi kepit, iir kewe mi chúen manaw lesópwólóón ei ótót, repwe pwaaufóchófóch me mwirin feitá láng. (Mat. 24:31; Pwär. 7:1-4) Usun chék án emén nennetiw me wóón chuuk me kúnaéchú mettóch meinisin, a pwal ina usun ren ei kapas áwewe a áiti ngenikich ekkewe mettóch repwe fis órun 2,000 ier. Ren met sia tongeni kúna iei, ikkefa ekkewe mettóch mi riri ngeni ewe Mwú sia weweiti? Ewe kapas áwewe a áweweei ewe fansoun fóffót, máár, me kinikin. Ei lesen epwe kon áwewefichi usun ewe fansoun kinikin. * (Ppii ewe sópwósópwun pwóróus.)

3. (a) Met a fis mwirin chék málóón ekkewe aposel? (b) Lón Mateus 13:28, met sókkun kapas eis a ppiitá, me ié a eáni ena kapas eis? (Ppii ewe sópwósópwun pwóróus.)

³ Mwirin chék málóón ekkewe aposel “ekewe  pötöwölingau ra pwal pwä” atun ekkewe tipitipin Chón Kraist ra pwá lón ewe atake, weween ei fénúfan. (Mat. 13:26) Mwirin ewe ier 300 C.E., ekkewe Chón Kraist mi usun chék pétéwélingaw ra fókkun chómmóngóló seni ekkewe Chón Kraist mi kepit. Lón ewe kapas áwewe ekkewe chón angang ra ereni néúr we masta an epwe mut ngeniir ar repwe úttatá ekkewe pétéwélingaw. * (Mat. 13:28) Met ewe masta a ereni ekkena chón angang?

4. (a) Met a pwáló ren minne ewe Masta, Jesus, a pélúwen ngeni ewe kapas eis? (b) Ineet ekkewe Chón Kraist mi kepit ra pwáló?

⁴ Atun Jesus a fós usun ekkewe wiich me ekkewe pétéwélingaw, a apasa: “Oupwe likitiir pwe repwe mämäritäfengen tori fansoun kinikin.” Ei allúk a pwáraatá pwe seni le manawen ekkewe aposel tori ikenái, mi chék wor wóón fénúfan ekkóch Chón Kraist mi kepit mi usun wiich. A ffatoló ena ren met Jesus a ereni néún kewe chón káé lón pwal eú fansoun: “Ngang üpwe nónnóm reemi fansoun meinisin tori ewe ömwüchülón kinikinin fansoun.” (Mat. 28:20, Agapé) Iwe Jesus epwe túttúmúnú ekkewe chón Kraist mi kepit lón unusen ekkewe rán tori fansoun lesópwólóón. Iwe nge, pokiten ra nóm lein ekkewe Chón Kraist mi usun chék pétéwélingaw mi fókkun chómmóngóló, sise silei ié kewe mi usun wiich lón ena langattamen fansoun. Iwe nge, órun 30 ier me mwen poputáán ewe fansoun kinikin, ekkewe mi kepit ra pwáló. Ifa usun a fis ena?

5. Ifa usun án Malakai we oesini a pwénútá le manawen ekkewe aposel?

⁵ Fite púkú ier me mwen án Jesus eáni ewe kapas áwewe usun ekkewe wiich me ekkewe pétéwélingaw, Jiowa a ngeni ewe soufós Malakai an we manaman pwe epwe oesini usun ekkóch mettóch Jesus a pwal fós usur lón an we kapas áwewe. (Álleani Malakai 3:1-4.) Ewe Soupapatais  Johannes, i ewe ‘chon künö, epwe amolätä efoch al.’ (Mat. 11:10, 11) Lupwen Johannes a war lón 29 C.E. eú fansoun kapwúng fán iten ewe mwúún Israel a arapoto. Jesus i ewe érúúeménún chón kúné. Fán ruu a limeti ewe imwenfel lón Jerusalem, áeúin lepoputáán an we angangen afalafal, me oruuan lesópwólóón an we angangen afalafal. (Mat. 21:12, 13; Joh. 2:14-17) Ina minne, a lamot och fansoun fán iten án Jesus angangen elimelim.

6. (a) Ren án Malakai we oesini, ineet a fis watteen pwénútáán? (b) Ineet atun Jesus a etittina ewe imwenfel lón pekin lúkú? (Pwal ppii ewe sópwósópwun pwóróus.)

⁶ Ren án Malakai we oesini, ineet a fis watteen pwénútáán? Atun ekkewe ier mwen 1914 C. T. Russell me chiechian kewe ra féri ewe angang mi usun chék ewe angang Johannes Soupapatais a féri. A pwal kapachelong lón ewe angang mi aúchea ar affatasefáli ekkewe pwóróus mi enlet seni Paipel. Ekkewe Chón Káé Paipel ra áiti ngeni aramas ewe enlet usun weween án Kraist asorun méén kepich, ra pwáraaló mwáállin ewe afalafal usun ekkein ell, me ra afalafala pwe epwele muchúló ekkewe fansoun Jentail lón 1914. Iwe nge, a chúen wor chómmóng mwicheichen lamalam mi erá pwe iir chón tapweló mwirin Kraist. Iwe iei ewe kapas eis mi lamot an epwe pélú: Menni lein ekkena mwicheich iir ekkewe wiich? Ren an epwe pélú ena kapas eis, Jesus a poputá le etittina ewe imwenfel lón pekin lúkú lón ewe ier 1914. A lamot och fansoun fán iten ena angangen etittin me elimelim seni 1914 tori ekkewe maram lepoputáán 1919. *

7. Met Jesus a kúna lupwen a poputááni an we angangen etittin lón 1914?

⁷ Met Jesus a kúna lupwen a poputááni an we angangen etittin? Eú kúkkún mwichen Chón Káé Paipel mi tinikken iir kewe ra áeá ar péchékkúl me pisekiir lón ewe angangen afalafal lap seni 30 ier. * (Ppii ewe sópwósópwun pwóróus.) A ifa  me apwapwaan ngeni Jesus me ekkewe chónláng le kúna pwe inaamwo ika ra chókúkkún ekkena aramas usun chék wiich mi éúmanaw, nge rese kkuf ren ekkewe pétéwélingaw néún Satan! Iwe nge a ppiitá ekkóch popun pwata a lamot elimelim ngeni “ewe ainangen Lefi,” ekkewe mi kepit. (Mal. 3:2, 3; 1 Pet. 4:17) Pwata?

8. Met a fis mwirin ewe ier 1914?

⁸ Lesópwólóón 1914, ekkóch me lein ekkewe Chón Káé Paipel ra letipengaw pokiten resaamwo feitá láng. Lón ekkewe ier 1915 me 1916 án aramasen lúkún ewe mwicheich angangen ú ngeni a ammangaaló ewe angangen afalafal. Nge met a fen kon ngaw seni ena, mwirin málóón Pwiich we Russell lón October 1916, angangen ú ngeni a pop seni pwisin lón ewe mwicheich. Fémén me lein ekkewe fúmén soupwúngúpwúng lón ewe Watch Tower Bible and Tract Society ra ú ngeni met a pwúngúló, pwe Pwiich Rutherford epwe wisen chón emmwen. Ra sótun efisi tipefesen lein pwiich kewe, nge lón August 1917, ra towu seni Bethel. Ina och sókkun angangen elimelim! Pwal och, ekkóch ekkewe Chón Káé Paipel ra fangetá ren ar niwokkusiti aramas. Iwe nge, lap ngeniir ra etiwa án Jesus angangen elimelim me ra féri ekkewe siwil mi lamot. Iwe, Jesus a apwúngaló pwe iir Chón Kraist mi enlet, are ekkewe wiich, iwe nge, ese etiwa ekkewe tipitipin Chón Kraist, kapachelong meinisin chókkewe mi nóm lón ekkewe tipitipin lamalamen Chón Kraist. (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19) Iwe, met a fis mwirin? Ren ach sipwe silei, sipwe liwiniti ewe kapas áwewe usun ekkewe wiich me ekkewe pétéwélingaw.

9, 10. (a) Met sipwele etittina usun ewe fansoun kinikin? (b) Met a akkomw fis atun ewe fansoun kinikin?

⁹ Jesus a apasa: “Ewe fansoun kinikinin räs, iei ewe fansoun lesopolan.” (Mat. 13:39) Ena fansoun kinikin a poputá lón ewe ier 1914. Sipwe fós usun nimu mettóch Jesus a oesini usun ar repwe fis lón ena fansoun.

¹⁰ Akkomw, epwe wor angangen úttatá ekkewe pétéwélingaw. Iei alon Jesus lón ewe fansoun kinikin: “Üpwe üreni ekewe chon angangen räs pwe repwe akomwen üttätä ekewe pötöwölingau, repwe pilüküfengeniir.” Mwirin 1914, ekkewe chónláng ra poputá le “üttätä” ekkewe Chón Kraist mi usun pétéwélingaw ren ar áimufesenniir seni ekkewe mi kepit, “chon ewe Mwün Kot.”​—Mat. 13:30, 38, 41.

11. Met a asókkafeseni ekkewe Chón Kraist mi enlet seni ekkewe tipitipin Chón Kraist tori lón ei fansoun?

¹¹ Ekis me ekis ren ewe angangen úttatá a faffatoló sókkofesenin ekkena ruu mwich. (Pwär. 18:1, 4) Lón 1919 a ffat pwe Papilon mi Lapalap a fen turutiw, pún ekkewe Chón Kraist mi enlet ra ngaseló seni an fétekiniir. Nge met a ákkáeúin asókkafeseni ekkewe Chón Kraist mi enlet seni ekkewe tipitipin? Ina ewe angangen afalafal. Chókkewe mi wisen emmweni ekkewe Chón Káé Paipel ra poputá le menlapei lamoten án emén me emén epwe pwisin fiti ewe angangen afalafal usun ewe Mwú. Áwewe chék, ewe taropwe itelapan To Whom the Work Is Entrusted (Ngeni Chókkewe A Ewisa Ngeniir ewe Angang) mi ffér lón ewe ier 1919, a pesei meinisin Chón Kraist mi kepit ar repwe afalafal imw me imw. A erá: “Ewe angang a fókkun wachemwuk, nge án ewe Samol, iwe, sipwe áwesi ren an péchékkúl. Ka feiéch pún ka tongeni fiti ewe angang.” Iwe, met pwiich kewe ra féri? Ewe Watch Tower minen 1922, a erá pwe seni ena fansoun, ekkewe Chón Káé Paipel ra alapaaló ar angangen afalafal. Ese mwo ttam nge ekkena Chón Kraist mi tuppwél ra silleló ren ewe angangen afalafal imw me imw, usun chék ikenái.

12. Seni ineet ekkewe wiich ra kochufengen?

¹² Oruuan, a fis kochufengenin ekkewe wiich. Iei met Jesus a allúk ngeni néún kewe chónláng: ‘Oupwe achufengeni ekewe wiich o iseniir lon ai lenien iseis.’ (Mat. 13:30) Seni ewe ier 1919, ekkewe mi kepit ra kochufengen lón ewe mwichefelin Chón Kraist mi liméchsefál. Ewe sáingolóón angangen kochufengen epwe fis atun ekkewe Chón Kraist mi kepit mi manaw le atun sópwólóón  ei ótót repwe angei feiéchún ar repwe feitá láng.​—Tan. 7:18, 22, 27.

13. Met Pwärätä 18:7 a pwáraatá usun meefien ewe fin lisowu, are Papilon mi Lapalap, kapachelong ekkewe tipitipin lamalamen Chón Kraist lón ei fansoun?

¹³ Aúlúngátin, epwe wor púpúchér o akkarúngi. Met epwe fis mwirin án ekkewe chónláng pinúkúfengeni ekkewe pétéwélingaw? Iei alon Jesus lupwen a fós usun met epwe fis ngeni ekkewe pétéwélingaw: “Repwe pupuchör o akarüngi.” (Mat. 13:42) A fis ena mettóch lón ei fansoun? Aapw. Ikenái, ekkewe tipitipin lamalamen Chón Kraist, iir kinikinin ewe fin lisowu, ra chúen apasa: “Ngang eman kiwin, üa mot won ai lenien mot! Ngang üsap eman fin lipichsefäl. Ngang üsap fokun tolong lon letipeta.” (Pwär. 18:7) Pwúngún, ekkena tipitipin lamalamen Chón Kraist ra meefi pwe a watte ar nemenem, ra pwal mwo nge meefi pwe iir usun emén “kiwin” mi mót asen ekkewe néúwisin mwú. Ren mwo iei, chókkewe mi liosutiw ren pétéwélingaw ra eingeing, nge rese kechiw. Nge epwele siwil nónnómur.

14. (a) Ineet ekkewe tipitipin Chón Kraist repwe “akarüngi”? Pwata? (b) Ifa usun ewe ekkesiwil lón ach weweiti Mateus 13:42 a tipeeú ngeni Kölfel 112:10? (Ppii ewe sópwósópwun pwóróus.)

¹⁴ Atun ewe riáfféú mi lapalap, mwirin talóón meinisin mwicheichen lamalam chofona, chókkewe mi piin fiti ekkena lamalam repwe sú me sótun opoló, nge resap kúna eú leenien op. (Luk. 23:30; Pwär. 6:15-17) Iwe, lupwen ra mirititi pwe ese tufich ar repwe sú seni ninniilóór, repwe púchér lón ar niwokkus me “akarüngi” fán ar song. Jesus a apasa lón an we oesini usun ewe riáfféú mi lapalap pwe repwe “kechü” lón ena fansoun mi eniweniw. *​—Mat. 24:30; Pwär. 1:7.

15. Met epwe fis ngeni ekkewe pétéwélingaw, nge ineet epwe fis ena?

¹⁵ Arúáánún, kóturulonger lón ewe leenien ekkei. Met epwe fis ngeni ekkewe pinúkún pétéwélingaw? Ekkewe chónláng repwe “atururelong lon ewe lenien ekkei.” (Mat. 13:42) Weween repwe málófóchofóch. Iwe, chókkana mi piin fiti mwicheichen lamalam repwe ninniiló lón Armaketon, ina ewe sáingolóón kinikin lón ewe riáfféú mi lapalap.​—Mal. 4:1.

16, 17. (a) Ifa ewe sáingoon mettóch Jesus a kapas usun lón an we kapas áwewe? (b) Pwata sia lúkú pwe pwénútáán ena mettóch esaamwo fis?

¹⁶ Enimuan, tittin usun saram. Lesópwólóón án Jesus we oesini, a erá: “Lón ena fansoun ekkewe chón pwúng repwe tittin usun saramen ewe akkar lón mwúún Semer we.” (Mat. 13:43, NW) Ineet me ia epwe fis ie? Pwénútáán ekkena kapas esaamwo fis. Jesus a fós usun och mettóch epwe fis lón láng lón fansoun mwach, nge ese fós usun och mettóch a fiffis iei wóón fénúfan. * (Ppii ewe sópwósópwun pwóróus.) Sipwe káé ruu popun pwata sipwe lúkú ena.

¹⁷ Akkomw, ekieki usun ineet epwe fis ena mettóch. Jesus a apasa: “Lón ena fansoun ekkewe  chón pwúng repwe tittin.” A ffat pwe ewe itiitin fós “ena fansoun” a weneiti met Jesus a kerán fós usun, lupwen ekkewe pétéwélingaw repwe ‘koturulong lon ewe lenien ekkei.’ Ena mettóch epwe fis lón ewe sáingoon kinikin lón ewe riáfféú mi lapalap. Iwe, ese mwáál án ekkewe mi kepit “tittin” epwe pwal fis lón ena fansoun mwach. Oruuan, ekieki usun ia epwe fis ie. Jesus a apasa pwe ekkewe chón pwúng repwe tittin ‘lón ewe mwú.’ Met weween ena? Meinisin ekkewe mi kepit mi tuppwél ra chúen nóm wóón fénúfan mwirin wesilóón ewe áeúin kinikin lón ewe riáfféú mi lapalap ra fen pwaaufóchófóch. Iwe, usun met Jesus a pwáraatá lón an we oesini usun ewe riáfféú mi lapalap, repwe kochufengen lón láng. (Mat. 24:31) Me ikena ie repwe tittin “lon mwúún Semer we,” nge ekiseló mwirin ewe maunen Armaketon repwe wiliti kinikinin ewe fin apwúpwúlú mi pwapwa me fiti Jesus lón “apwüpwülüen ewe Lam.”​—Pwär. 19:6-9.

18, 19. Ifa usun sia kúna feiéch seni ach weweiti án Jesus kapas áwewe usun ekkewe wiich me ekkewe pétéwélingaw?

¹⁸ Ifa usun sia feiéch seni ei kapas áwewe mi weneiti langattamen fansoun? Ekieki usun ekkeei úlúngát mettóch. Áeúin, a alapaaló ach weweéch. Ewe kapas áwewe a áiti ngenikich eú popun mi lamot pwata Jiowa a mutatá minne mi ngaw. A “mosonotam . . . ngeni chokewe a song ngeniir” pokiten an ammólnatá ‘chokewe a ümöümöch ngeniir,’ weween ekkewe wiich. * (Rom 9:22-24) Oruuan, a apéchékkúla ach lúkúlúk. Atun sia feffetál ngeni sópwólóón ei ótót, ekkewe chón oputakich repwe alapaaló ar maun ngenikich, nge “resap tongeni akufukich.” (Álleani Jeremaia 1:19.) Usun chék án Semach we lón láng, Jiowa, túmúnú ekkewe wiich ren fite fite ier, i epwe pwal nónnóm rech “fansoun meinisin” ren an néúnéú Jesus me ekkewe chónláng.​—Mat. 28:20.

¹⁹ Aúlúngátin, ewe kapas áwewe a atufichikich le esilla ekkewe wiich. Pwata a kon lamot ena? Pún ika sia mochen pélúweni ei kapas eis Jesus a eppiietá lón an we oesini mi ttam usun ekkewe ránin lesópwólóón, mi lamot sipwe silei ié kewe mi usun ekkewe wiich. Jesus a eis: “Iö chök ewe chon angang mi allükülük o tipachem?” (Mat. 24:45) Ekkewe ruu lesen mwirin ei repwe pélúwenéchú ena kapas eis.