“Resap eäni tong.” Ina ewe napanap Paipel a fen oesini pwe aramas repwe napanapeni lón ach ei fansoun, ewe a iteni “ekewe ränin lesopolan.” (2 Timoty 3:1, 3, 4) Chéúlóón ewe féfférún kirikiringaw ngeni semirit lón famili a ánnetatá pwúngún ena oesini. Ewe popun kapasen Krik aʹstor·gos, a afféú lón fósun Chuuk ngeni “resap eäni tong,” a wewe ngeni nafangawen ewe sókkun tong itá epwe nóm lefilen chón ewe famili, ákkáeúin lefilen ekkewe sam me in me ekkewe nau. * Me fán chómmóng, ewe féfférún kirikiringaw ngeni semirit a fis me lón ewe famili.

Ekkóch chón káé ra erá pwe fán chómmóng ewe chón kirikiringaw, i semen ewe semirit are pwúlúwen ewe inelap. Pwal ekkóch mwán aramasen ewe semirit, ra pwal eáni ena féfférún kirikiringaw. Lap ngeni, ewe féfférún kirikiringaw a fis ngeni ekkewe nengngin, iwe nge a pwal fis ngeni chómmóng át. Eli kopwe ekieki pwe ákkáemén chék fefin ra féri ei féffér, nge mi pwal chómmóng fefin ra féri. Nge eli ewe sókkun féfférún kirikiringaw aramas rese kan repotei, ina ewe féfférún kokkongaw lefilen mwomwongeang, atun ewe mi watte ierin are péchékkúl a eriáni are etipetipa pwiin we are fefinan ar repwe féri féfférún lisowu. Ika en emén sam are in, ese mwáál ekkena féffér ra fókkun annou me reom.

Ifa usun kopwe túmúnú pwe esap fis ekkeei osukosuk lón óm famili? A ffat pwe mi lamot emén me emén lón iteiten famili meinisin epwe káé me alamota ekkewe kapasen emmwen repwe tongeni eppeti seni ekkeei féfférún kirikiringaw. Án Kot we Kapas, ewe Paipel, a tongeni awora ena sókkun emmwen mi múrinné seni meinisin.

Ren án ewe famili epwe eú leenien túmún, mi lamot meinisin chón ewe famili repwe álleasochisi án Paipel kewe allúk usun met mi pwúng me mwáál. Ewe Paipel ese túkúmaaló ewe pwóróus usun féfférún lisowu, a tuwenewen le fós usun nge fán ewe napanap mi asúfél. A pwáraatá pwe Kot a féri pwe ewe féffér lefilen mwán me fefin epwe wesewesen eú feiéch ngeni ekkewe pwúpwúlú. (Än Salomon Fos 5:15-20) Iwe nge, a ánioput me ren ika a fis lúkún pwúpwúlú. Áwewe chék, ewe Paipel a wesewesen affata ngawen ewe féfférún  kokkongaw. Lón Lifitikos sópwun 18, a tichikietiw ekkewe sókkópaten féfférún kokkongaw sisap féri. Nengeni ekkeei itiitin kapas: “Esap wor eman me leimi epwe oror ngeni püsin aramasan ren an epwe lisowu ngeni. Ngang ewe Samol mi Lapalap.”​—Lifitikos 18:6.

Jiowa a apachaalong ewe féfférún kokkongaw lein ekkewe “föför mi anioput” emén epwe kúna kapwúngún máló ren. (Lifitikos 18:26, 29) A ffat pwe a tekia án ewe Chón Férikich ekiek usun minne mi pwúng me mwáál wóón ei mettóch. Ikenái, chómmóng mwú ra pwal eáni ena esin ekiek, ra féri ekkewe allúk pwe aramas resap kokkongaw ngeni ekkewe semirit. Fán chómmóng, me ren ewe allúk, ika pwe emén watte a lisowumwáál ngeni emén semirit, weween pwe a reipei. Pwata a néúnéú ena kapas reip, ewe kapas mi chou, ikaamwo ewe watte ese angei ewe semirit lón péchékkúl?

Chómmóng mwú ra fen mirititi pwúngún met ewe Paipel a apasa seni lóóm lóóm usun semirit pwe iir rese tongeni mirititi mettóch usun ekkewe watte. Áwewe chék, Än Salomon Fos 22:15 a erá: “Semirit ra chök föri föförün chon tiparoch.” Me ewe aposel Paulus a makkeei ekkeei kapas fán án Kot emmwen, a erá: “Lupwen ngang üa eman semirit, . . . ai memef me ekiek mefien semirit me ekiekin semirit. Nge iei lupwen üa mwän, üsap chüen usuni ususun eman semirit.”​—1 Korint 13:11.

 Emén semirit ese unusen weweiti weween an epwe féri féfférún lisowu, ese pwal tongeni mirititi efeiengawan ngeni manawan ren fite fite ier. Ina minne, chómmóng aramas ra ekieki pwe ekkewe semirit rese tongeni wesewesen tipeeú ngeni án emén watte ereni ar repwe féri ewe féfférún lisowumwáál. Lón pwal och itiitin, ika emén watte (are emén sáráfé) a kirikiringaw ngeni emén semirit, esap tongeni kúnetipingen le erá pwe ewe semirit ese oput, are a fen tipeeú ngeni ena féffér. Ewe watte a tipisin reip. Ina eú féfférún atai allúk, nge fán chómmóng a tongeni kalapus. Ewe chón reip i chék a tipis, nge ewe semirit ese wor tipisin.

Iwe nge, a elichippúng pún ikenái lap ngeni ekkena chón atai allúk rese angei chappen ar féffér seni ekkewe mwú. Áwewe chék lón Australia, ra kúna pwe órun 10 persentin chék lein chón kirikiringaw ra tolong lón kapwúng, nge ekkóch chék leir ra wesen angei kapwúng. A pwal ina usun lón ekkóch fénú. Ekkewe mwú ra tongeni awora ekis chék álillis ren pekin túmúnún ewe famili, nge án ewe famili apwénúetá ekkewe kapasen emmwen lón Paipel, ina met epwe fókkun túmúnúúr.

Ekkewe Chón Kraist mi enlet ra mirititi pwe Kot ese siwil, I ewe a efisi pwe ekkena kapasen emmwen repwe mak lón an we Kapas. A kúna iteiten ach kewe féffér meinisin, pwal mwo nge ekkewe mi monoló seni lap ngeni aramas. Ewe Paipel a apasa: “Förian kana meinisin ra säretä o pwäpwäla mwen mesan. Iwe, kich meinisin sipwe fokun pwärätä ngeni i ach föför meinisin.”​—Ipru 4:13.

Ika sia atai án Kot kewe allúk me efeiengawa ekkewe ekkóch, sipwe etittin mwen mesen Kot. Nge, ika sia álleasochisi an kewe allúk ren met sipwe féri lón ewe famili, i epwe efeiéchúkich. Ikkefa ekkóch me leir?

Ewe Paipel a apasa pwe “chen” are tong “a pilüküfengeni ekei mettoch meinisin, pwe ra unusöch lon ar chufengen.” (Kolose 3:14) Ewe Paipel a áweweei pwe ewe napanap tong esap chék och memmeef. Nge a wewe ngeni ekkewe féffér aramas ra féri, are rese féri pokiten ar tong. (1 Korint 13:4-8) Ra pwáraatá tong lón famili ika ra súféliti me kirekiréch ngeni emén me emén chón ewe famili. A wewe ngeni ar eáni án Kot ekiek usun emén me emén leir. Kot a ewisa ngeni emén me emén chón ewe famili eú wis mi lamot me asúfél.

Lón wisen ewe sam, mékúren ewe famili epwe akkomw pwáraatá tong. A weweiti pwe ese wor án emén sam Chón Kraist pwúúng le áeámwáálli an manaman le nemenemengaw wóón pwúlúwan me néún kewe. Nge a áppirú án Kraist leenien áppirú usun mékúren ewe mwichefel. (Efisos 5:23, 25) Ina popun, a tipepwetete me tongei pwúlúwan, a pwal mosonottam me kirekiréch ngeni néún kewe. A úppós lón an túmúnú néúr kewe me achocho úkúkún an tufich pwe esap wor och mettóch epwe fis epwe tongeni atai ar kinamwe, ar lúkúlúk me meefi núkúchar, are efisi péútúlóón liméchúúr.

Pwal ina chék usun ewe fin pwúpwúlú me emén inelap, wisan mi lamot me asúfél. Ewe Paipel a eáni áwewe usun án ekkewe inelapen man pwúkún mochen túmúnú néúr kewe pwe epwe áweweei úkúkún án Jiowa me Jesus mochen túmúnú néúr kewe. (Mateus 23:37) A pwal lamot ngeni emén in an epwe fókkun úppós le túmúnú néún kewe semirit. Fán tong, epwe mwittir akkomw túmúnúúr lap seni an epwe pwisin túmún i. Ekkewe sam me in rese mutatá lón ar famili án emén me emén leir epwe áeámwáálli an manaman, are pwúnúchéú fengen lefiler are eniwa fengeniir.

Epwe fisiéch ewe alen pwóróusfengen ika chón ewe famili ra súfélfengen. Iei alon emén soumak puk itan William Prendergast: “Mi lamot meinisin sam me in repwe pwóppwóróusfengen me néúr kewe iteiten rán. . . . Usun iei ewe nampa eú mettóch epwe pwákini ewe osukosuken féfférún kirikiringaw.” Enlet, a pwal ina usun án Paipel pesepes pwe epwe sussuuk ewe alen pwóppwóróusfengen fán tong. (Tuteronomi 6:6, 7) Ika ra apwénúetá ei emmwen, iwe ewe famili epwe eú sókkun leeni ikewe emén me emén esap niwokkus le uwawu meefian seni letipan.

Sia nónnóm lón ei fénúfan mi ngaw me sise tongeni ti senikich meinisin sókkun féfférún kirikiringaw. Inaamwo ika ina usun, nge ewe sókkun famili mi túmún epwe fókkun álilliséch ngenikich. Ika ekkóch chón ewe famili ra feiengaw me lúkún, iwe ra silei ia repwe opolong ie pwe repwe kúna ourur me tong. Ena sókkun famili epwe wesewesen eú leenien op, eú leenien túmún lón ei fénúfan mi uren osukosuk. Amwo Kot epwe efeiéchú óm achocho le féri pwe óm famili epwe eú leenien túmún!