1. Menni mwicheich a siwili ewe mwúún Israel mi rikiló pwe epwe néún Jiowa aramas? (Ppii ewe lios lepoputáán ei lesen.)

 JIOWA, i a wisen fératá ewe mwichefelin Chón Kraist lón fansoun ekkewe aposel, a pwal atufichi fissefállin ewe fel mi enlet lón ach ei fansoun. Ewe lesen mwen ei a áiti ngenikich pwe ewe mwicheich mi ffér seni ekkewe popun Chón Kraist a siwili ewe mwúún Israel mi rikiló pwe epwe néún Kot aramas. Jiowa a fókkun pwapwa ren ena mwicheich, lón ewe ier 70 lupwen Jerusalem a taló, án Kot na mwicheich ese ta. (Luk. 21:20, 21) Minne a fis ngeni néún Kot kewe aramas lón fansoun ekkewe aposel epwe pwal fis ngeni néún aramas lón ei fansoun. Ekiseló chék án Satan ei ótót epwe taló, nge án Kot we mwicheich esap tongeni taló. (2 Tim. 3:1) Pwata sia lúkúlúk pwe epwe ina usun?

2. Met Jesus a apasa usun ewe riáfféú mi lapalap, me ifa usun epwe poputá?

² Jesus a oesini usun met epwe fis lón ekkewe ránin lesópwólóón, a erá: “Pun riaföün lon ekana rän epwe fen lap seni ekewe riaföü mi fen fis seni lepoputän fanüfan tori ei fansoun, esap pwal fissefäl ena sokun lon ekewe fansoun repwe feito.” (Mat. 24:3, 21) Ena riáfféú mi lapalap epwe poputá  lupwen Jiowa epwe néúnéú ekkewe mwúún fénúfan le ataieló “Papilon mi lapalap,” ewe mwicheichen lamalam chofona wóón unusen fénúfan. (Pwär. 17:3-5, 16) Iwe, met epwe fis mwirin?

3. Mwirin katalóón lamalam chofona, met epwe fis ngeni néún Jiowa kewe aramas?

³ Mwirin katalóón lamalam chofona, Satan me an kewe sókkópaten mwicheich wóón fénúfan repwe maunei néún Jiowa kewe chón angang. Iei met ewe Paipel a apasa usun “Kok . . . lon ewe fanü Makok”: “En me noum kewe mwichen sounfiu meinisin, pwal ekewe mwicheichen aramasen chomong mwü oupwe töpworalong lon ewe fanü usun eu mölümöl. Oupwe usun chök eu kuchu mi pwölüela ewe fanü.” Pokiten Chón Pwáraatá Jiowa iir aramas mi kúkkútta kinamwe, me ese wor néúr soufiu, iwe usun itá rese túmún me epwe mecheres ar repwe kkuf. Nge ra fókkun mwáálliló ren ar na sótun mauner!​—Is. 38:1, 2, 9-12.

4, 5. Met Jiowa epwe féri lupwen Satan epwe sótun arosaló néún kewe chón angang?

⁴ Met Kot epwe féri atun Satan a sótun arosaló néún aramas? Jiowa ewe Sou Nemenemen Unuselapen Láng me Fénúfan epwe angolong me álisiir. Me ren Jiowa, ar maunei néún kewe aramas, usun nge ra pwal maun ngeni i. (Álleani Sekaraia 2:8.) Ina minne, Semach lón láng epwe mwittir selanikich. Ena mettóch epwe fis ren katalóón án Satan ei ótót lón Armaketon, ewe “maun lon ewe rän mi lap än Kot ewe mi Unusen Manaman.”​—Pwär. 16:14, 16.

⁵ Iei met Paipel a oesini usun Armaketon: “Pun ewe Samol mi Lapalap a atipisi chon ekewe mwü meinisin. Epwe eäni kapwüng ngeni aramas meinisin, nge epwe niela ekewe aramasangau.” A pwal erá: “Ewe Samol mi Unusen Manaman a apasa pwe feiengau epwe tori mwü me mwü, nge eu mölümöl mi watte epwe eiätä seni ekewe kinikinin lesopun fanüfan. Iwe, chokewe mi ninnila me ren ewe Samol mi Lapalap lon ewe ränin repwe toropasfeil seni epek fanüfan tori epek. Esap wor eman epwe kechüeitiir, ika ionifengeniir, ika peiaseniir. Repwe usun chök kiten mongö me won pwül.” (Jer. 25:31-33) Armaketon epwe unusen ataieló án Satan ei ótót mi ngaw. Nge án Jiowa we mwicheich epwe chúen nónnóm.

6, 7. (a) Ia chón ewe “mwich mi fokun chocho” ra feito me ie? (b) Lón ekkeei ier kukkuto chék, ifa usun án Kot we mwicheich a chóchchómmóngóló?

⁶ Án Kot we mwicheich a feffeitá wóón fénúfan pokiten Kot a pwapwaiti ekkewe chón ena mwicheich. Ewe Paipel a alúkúlúkúkich: “Ewe Samol a amanaua ekewe chon pwüng, a rongorong ngeni ar iotek.” (1 Pet. 3:12) Ewe “mwich mi fokun chocho,” chókkewe mi “towu seni riaföü mi lapalap,” ra kapachelong lein ekkewe chón pwúng. (Pwär. 7:9, 14) Ekkena chón kúna manaw iir “eu mwich mi fokun chocho.” Ka tongeni anchangei pwe en emén lein chókkana repwe manawewu seni ewe riáfféú mi lapalap?

⁷ Chón ewe mwich mi fókkun chóchó ra feito seni fénú meinisin. Ewe angangen afalafal ina met a ochufengeniir. Iei met Jesus a oesini usun: “Aramas repwe afalafalafeili ewe Pworausen Manau usun ewe Mwün Kot won unusen fanüfan, pwe epwe eu minen pwärätä ngeni aramas meinisin. Mürin epwapw tori fansoun sopolan.” (Mat. 24:14) Lón ekkeei ránin lesópwólóón,  ina án néún Kot kewe aramas angang mi kon lamot seni meinisin. Pokiten án Chón Pwáraatá Jiowa féri ei angangen afalafal me asukula aramas wóón unusen fénúfan, fite fite million aramas ra káé ifa usun repwe fel ngeni Kot “lon manamanen ewe Ngünün Kot me ewe let.” (Joh. 4:23, 24) Áwewe chék, lefilen ekkewe ier 2003 ngeni 2012, lap seni 2,707,000 aramas ra fangóló manawer ngeni Kot me papatais. Wóón unusen fénúfan mei wor lap seni 7,900,000 Chón Pwáraatá Jiowa me iteiten ier fite million aramas ra pwal fitiir le féri Áchechchemenien án Jesus máló. Sia fókkun pwapwa ren mwittirin chómmóngólóón ewe mwich mi fókkun chóchó, me sia silei pwe Kot i ewe a wisen ámááraatá.​—1 Kor. 3:5-7.

8. Pwata a lallapóló chóchóón chón án Jiowa we mwicheich ikenái?

⁸ Pokiten Jiowa pwisin a álisatá an we mwicheich wóón fénúfan, iwe a mmen amwarar chóchchómmóngólóón néún kewe aramas. (Álleani Aisea 43:10-12.) Aisea a fen oesini usun ena mettóch, a erá: “Ewe mi tekison leimi epwe wiliti eu cho, nge ewe mi kis epwe wiliti eu mwü mi pöchökül. Ngang ewe Samol mi Lapalap, üpwe müttir apwönüetä ai pwon lon fansoun üa filätä.” (Ais. 60:22) Ekkewe lusun mi kepit, ewe “Israelin Kot,” a usun chék “ewe mi tekison,” nge Jiowa a efeiéchú ar angangen afalafal. Iwe ra chómmóngóló lupwen ekkewe pwal ekkóch mi kepit ra fiti án Kot we mwicheich. (Kal. 6:16, Testament Mi Fö) Ren án Jiowa ekkefeiéchúkich lón ekkewe ier, iwe a pwal lallapóló chóchóón ewe mwich mi fókkun chóchó.

9. Met itá sipwe féri ika sia mochen kúna feiéch seni minne Kot a pwonei?

⁹ Kich meinisin, ekkewe mi kepit me chón ewe mwich mi fókkun chóchó sia tongeni ápilúkúlúkú án Kot we Kapasen pwon usun mwachkkan. Iwe nge, mi lamot sipwe álleasochisi án Jiowa kewe allúk. (Ais. 48:17, 18) Nengeni ekkewe chón Israel mi nóm fán ewe Allúkún Moses. Ena Allúk epwe eú minen túmún ngeniir. A kawor allúk usun féffér lefilen mwán me fefin, lón business, emiritin semirit, féfféréch ngeni aramas me metakkan. (Eks. 20:14; Lif. 19:18, 35-37; Tut. 6:6-9) Sia pwal kúna feiéch me túmún lupwen sia álleasochisi án Kot kewe allúk, me sia meefi pwe an kana allúk rese weires ngenikich. (Álleani 1 Johannes 5:3.) Ren enletin ach álleasochisi án Kot kewe allúk me kapasen emmwen ese chék túmúnúkich, nge a pwal apéchékkúla ach lúkú.​—Tit. 1:13.

10. Pwata a lamot sipwe awora fansoun fán iten káéén Paipel me Famili Fel iteitan?

¹⁰ Kinikinin án Jiowa we mwicheich wóón fénúfan a feffeitá lón sókkópaten mettóch. Áwewe chék, a kan fataffatéchúló ach weweiti ewe pwóróus mi enlet lón Paipel. Sia silei pwe epwe ina usun pún Paipel a apasa pwe “ewe al ekewe chon pwüng ra fetal won a usun chök saramen ünümweerän mi chök sasaramala tori a unusen ränila.” (SalF. 4:18) Nge sipwe pwisin eisinikich: ‘Ngang ua fitipachei ekkewe mineféén áwewe usun ekkewe pwóróus mi enlet lón Paipel? Ua kan álleani ewe Paipel iteiten rán? Ua mwasangasang le álleani néúch kewe puk iteiten a katowu? Aua kan féri ám Famili Fel iteiten wiik?’ Lap ngenikich sipwe tipeeú pwe ese kon lien weires ach sipwe féri ekkeei mettóch. Nge mi chék lamot sipwe awora fansoun fán iter. Ákkáeúin lón ei fansoun ewe riáfféú mi lapalap a arapakkanoto, a ifa me watteen lamoten ach sipwe akkangei sile mi enlet lón Paipel, apwénúetá me feffeitá!

11. Ifa usun ekkewe fetellap lóóm me ekkewe mwich me mwichelap lón ach ei fansoun ra álisi néún Kot aramas?

 ¹¹ Án Jiowa we mwicheich a ekieki met epwe fókkun échitikich lupwen a pese ngenikich ach sipwe fiti án aposel Paulus ei pesepes: “Ousipwe ekiekifengeni usun ach sipwe tongeni alollolätai chienach ren ach eäni chen me föför mürina. Sisap likiti ach eti ach mwichfengen usun ekoch ra föföri. Nge sipwe fokun apöchökülafengenikich lefilach, pun sia silei pwe Ränin ach Samol a arapoto.” (Ipru 10:24, 25) Án chón Israel kewe fetellap mi fis iteiten ier me ekkewe pwal ekkóch mwichelap, ra apéchékkúla ar lúkú. Pwal och, ekkewe mwich usun ewe Fetellapen Likachoch mi kkóló aúchean lón fansoun Nehemia we, ikkena ekkewe fansoun mi apwapwa. (Eks. 23:15, 16; Ne. 8:9-18) Sia pwal kúna feiéch seni ach kewe mwich me mwichelap. Sipwe fókkun alamota ekkena mwich pún ra kawor pwe repwe apéchékkúlakich me atoto ngenikich pwapwa.​—Tit. 2:2.

12. Itá epwe ifa meefiach ren ewe angangen afalafal usun ewe Mwúún Kot?

¹² Kich chón án Kot we mwicheich, sia pwapwa le fiti “ewe angang mi pin fán iten ewe kapas allim seni Kot.” (Rom 15:16, NW) Lupwen sia fiti ei “angang mi pin” sia angangfengen me Jiowa, ewe mi “pin.” (1 Kor. 3:9; 1 Pet. 1:15) Ewe angangen afalafal usun ewe kapas allim a álisatá pinilóón iten Jiowa we. Sia fókkun pwapwa le afalafala “ewe Pworausen Manau seni ewe Kot mi ling o pin.”​—1 Tim. 1:11.

13. Ach ririéch ngeni Kot me pwisin manawach a lóngólóng wóón met?

¹³ Kot a mochen ach sipwe ririéch ngeni i. Ina minne sipwe fitipach ngeni me álisatá angangen an we mwicheich. Moses a ereni ekkewe chón Israel: “Üa kökköri läng me fanüfan pwe repwe chon pwärätä usumi ikenai, pwe üa anomu mwemi manau me mäla, feiöch me anümamau. Iei mine oupwe filätä manau, pwe ämi me mwirimwirimi kana oupwe manau. Oupwe echeni ewe Samol mi Lapalap ämi we Kot, oupwe aleasochisi alon o fitipacheiti. Pun ren ei oupwe manau o ränin manauemi repwe langatamala lon ewe fanü ewe Samol mi Lapalap a pwon fän akapel pwe epwe ngeni ämi kewe lewo Apraham, Isaak me Jakop.” (Tut. 30:19, 20) Manawach a lóngólóng wóón ach féfféri letipen Jiowa, pwáraatá ach tong ngeni, ákkálleasochisi minne a apasa me fitipacheiti.

14. Ifa meefien emén pwiich usun kinikinin án Kot we mwicheich wóón fénúfan?

¹⁴ Pwiich we Pryce Hughes, emén mi fókkun tuppwél ngeni Kot me fitipachei An we mwicheich a makkeei: “Ua fókkun kilisou pokiten ua silei usun án Jiowa kewe kókkót seni lóóm me mwen ewe ier 1914 . . . Ewe mettóch a fókkun lamot me rei, ai upwe fitipach ngeni án Jiowa we mwicheich wóón fénúfan. Ua kúna lamotongawen án emén lúkúlúk wóón án aramas ekiek. Iwe ua apposa letipei seni ena atun ai upwe tuppwél ngeni an we mwicheich. Pún itá pwal ia emén epwe tongeni angei me ie án Kot chen me feiéch?”

15. Apwóróusa eú pwóróus mi áiti ngenikich ifa ewe ekiek itá sipwe eáni atun a fis och siwil lón ach weweiti ekkóch pwóróus lón Paipel.

¹⁵ Ika sia mochen angei án Kot chen me an feiéch, mi lamot sipwe álisatá an we mwicheich me etiwa ekkewe siwil mi fis ren ffatolóón ach weweiti ewe Paipel. Ekieki mwo ei: Mwirin án Jesus máló, fite ngeréú Chón Kraist chón Jus ra fókkun tinikken le apwénúetá ewe Allúk me a weires ar repwe likitaló. (Föf. 21:17-20) Iwe nge, ren álillisin néún Paulus taropwe  ngeni chón Ipru, ra mirititi pwe iir ra fen limeliméchúló esap ren ekkewe “asor meinisin ra fis fän pwüngün ekewe Allük” nge ren án Jesus “eäni asor püsin inisin fän eu chök, nge a naf ngeni fansoun meinisin.” (Ipru 10:5-10) Ese mwáál lap ngeni ekkena Chón Kraist chón Jus ra etiwa ena mettóch me ra feffeitá lón ar lúkú. A pwal lamot ach sipwe tinikken lón ach káé me tipemecheres le etiwa ekkewe siwil mi fis lón ach weweiti án Kot we kapas are lón ach angangen afalafal.

16. (a) Pwata epwe fókkun amwarar ewe sókkun manaw lón Paratis? (b) Met ka mwétéresiti lón ewe Paratis?

¹⁶ Meinisin chókkewe mi amwéchú ar tuppwél ngeni Jiowa me an we mwicheich repwe kúna feiéch. Ekkewe mi kepit mi tuppwél repwe pwapwaiti wiser le eti Kraist lón an nemenem lón láng. (Rom 8:16, 17) Ika sia eáni ewe ápilúkúlúkún manaw wóón fénúfan, anchangei apwapwaan ewe sókkun manaw lón Paratis. Kich meinisin lón án Jiowa we mwicheich sia pwapwa le afalafala ngeni aramas án Kot pwon usun ewe ótót sefé! (2 Pet. 3:13) Iei met Kölfel 37:11 a erá: “Ekewe chon tipetekison repwe fanüeni ewe fanü o pwapwaäsini ar feiöch me kinamwe mi somwola.” Aramas repwe “aüetä imwer o nonom lon” me repwe “pwapwaiti feiöchün angangen pöür.” (Ais. 65:21, 22) Esap chúen wor mwelele, echik me nemenemengaw. (Kölf. 72:13-16) Papilon mi Lapalap esap chúen otupu aramas pún epwe kataló. (Pwär. 18:8, 21) Ekkewe mi máló repwe manawsefál me epwe suuk ngeniir ar repwe kúna manaw esemuch. (Ais. 25:8; Föf. 24:15) A ifa me amwararen ekkeei mettóch mi suuk ngeni fite million aramas mi fen fangóló manawer ngeni Jiowa! Ika sia achocho le feffeitá lón ach lúkú, fitipachei án Kot we mwicheich, iwe sipwe kúna pwénúetáán án Kot kewe pwon.

17. Itá epwe ifa ach ekiek usun ach fel ngeni Jiowa me an we mwicheich?

¹⁷ Án Satan ei ótót epwele móróló, iwe sipwe tipeppós lón ach lúkú me sipwe kilisou ren met Kot a fen akkóta fán iten ach fel ngeni. A ina usun meefien ewe soumak kélfel, Tafit, ewe a kélú: “Eu mettoch üa tüngorei ewe Samol mi Lapalap, eu mettoch chök üa mochen: Pwe üpwe nonom lon imwen ewe Samol mi Lapalap lon ränin manauei meinisin, pwe üpwe ingeiti an kirikiröch o kütta öüröürei me ren me lon imwan imwenfel.” (Kölf. 27:4) Amwo kich meinisin sipwe fitipach ngeni Kot, me fiffiti feffeitáán án Jiowa we mwicheich.