PWÓRÓUS LÚKÚNPÉÉN | PWATA METTÓCH MI NGAW A KAN TORI ARAMAS MI MÚRINNÉ?
Mettóch mi Ngaw A Kan Tori Aramas mi Múrinné—Pwata?
Pokiten Jiowa Kot * I ewe Chón Fératá mettóch meinisin me a unusen manaman, iwe, eli chómmóng aramas repwe ekieki pwe efisian minne a fiffis wóón ei fénúfan kapachelong mettóch mi ngaw meinisin. Iwe nge, nengeni met ewe Paipel a apasa usun ewe Kot mi enlet:
-
“Ewe Samol mi Lapalap a pwüng lon meinisin mine a föri.”—Kölfel 145:17.
-
“An [Kot] kewe al meinisin ra pwüng. I eman Kot mi allükülük, esap wor an mwäl, a pwüng o wenechar.”—Tuteronomi 32:4.
-
“Ach Samol a uren kirikiröch me tong.”—James 5:11.
Esap efisien Kot ekkewe mettóch mi ngaw ra fiffis. Nge met, I ewe a amwékútú ekkóch ar repwe féri minne mi ánioput? Aapw. Ewe Paipel a apasa: “Are eman aramas a tolong lon sosot, esap fokun apasa, ‘Ei sosot a feito seni Kot.’” Pwata? “Pun Kot esap tongeni küna sosotingau, i esap pwal sotuningauei eman.” (James 1:13) Kot ese sótuni emén an epwe féri minne mi ngaw. Ese pwal efisatá minne mi ngaw me esap pwal i a amwékútú ekkewe ekkóch ar repwe féri minne mi ngaw. Iwe, ién chék, are met chék, a efisi mettóch mi ngaw?
ARAMAS RA TONGENI SERENI FEIENGAW
Ewe Paipel a áiti ngenikich eú popun a tori aramas riáfféú: Feiengaw a tongeni weiweitá. Áwewe chék, a wor ewe allúk ngeni chón Israel lóóm pwe repwe féri eú ttit wóón asen imwer kewe mi sónósónéch. Pwata? Pwe ‘eman ete turutiu me won o mäla.’ (Tuteronomi 22:8) Lupwen a fis och mettóch mi chék weiweitá are eú ákseten, án emén epwe feiengaw are esap feiengaw a tongeni lóngólóng wóón ia a nóm ie lón ena atun. Arapakkan 2,000 ier lóóm, Jesus Kraist a fós usun eú feiengaw atun engol me walimén aramas ra máló lupwen eú imw tekia a turutiw wor. (Lukas 13:1-5) Ra feiengaw esap pokiten iir ra manawangaw, nge a chék sereni pwe ra nóm fán ewe imw lupwen a turutiw. Kukkuto chék lón ewe January 2010, a fis eú watteen chechchechin fénú lón Haiti nge mwúún Haiti a erá pwe lap seni 300,000 aramas ra máló. Aramas ese lifilifil ra máló lón ena atun. Semmwen a pwal tongeni úri ese lifilifil aramas lón ese lifilifil atun.
Pwata Kot ese túmúnú aramas mi múrinné seni feiengaw?
Ekkóch eli repwe eis: ‘Kot ese tongeni eppeti feiengaw watte pwe esap fis? Ese tongeni túmúnú ekkewe aramas mi múrinné seni feiengaw?’ Ika Kot a kan féri ena, epwe wewe ngeni pwe a silei usun ekkewe mettóch mi ngaw me mwen ar repwe fis. Pwúngún, Kot a tufichin silei met epwe fis lón mwachkkan, nge iei ewe kapas eis mi lamot sipwe ekieki: Kot a filatá an epwe unusen áeá an we manaman pwe epwe silei ekkena mettóch repwe fis lón mwach?—Aisea 42:9.
Ewe Paipel a apasa: “Ach Kot a nom lon läng, i a chök föri mine a mochen.” (Kölfel 115:3) Jiowa a tufichin féri mettóch meinisin, iwe nge i a chék féri met a meefi pwe mi lamot an epwe féri. Ei mettóch a pwal weneiti met a kan filatá le silei usun mwach. Áwewe chék, lupwen a chéúfetál féfféringaw lón ekkewe telinimw Sotom me Komora, Kot a ereni Apraham: “Üpwe feitiu rer o nengeni are a pwüng ekewe kapasen atutur mi toriei. Nge are esap pwüng, üpwe pwal silei.” (Keneses 18:20, 21) Ren óch fansoun, Jiowa a filatá an esap silei úkúkún watteen ewe féfféringaw lón ekkena telinimw. Iwe, pwal ina chék usun, Jiowa a tongeni filatá an esap silei mettóch meinisin epwe fis lón mwach. (Keneses 22:12) Nge ena mettóch ese fókkun áiti ngenikich pwe mi wor och an apwangapwang are i ese unuséch. Pokiten án Kot “föför ra unusen mürina,” i a áeá an manaman le silei met epwe fis lón mwachkkan fán iten chék pwénútáán minne a tipeni nge ese eriáni aramas ar repwe féri met a mochen. * (Tuteronomi 32:4) Iwe, met sia tongeni apwúngaló? Iei: Kot a kan filatá ineet atun me ifa úkúkún epwe áeá an we manaman pwe epwe silei met epwe fis lón mwachkkan.
ITÁ PWAL TIPISIN ARAMAS?
Féfférún aramas ina pwal eú popun a fiffis féfféringaw. Nengeni met Paipel a áweweei ren ifa usun emén a tongeni poputá le féri mettóch mi ngaw. “Eman me eman aramas a tori sosotun ren püsin an mochenia mi atekini o pani letipan. Iwe, are än eman mochenia a liapeni letipan, a fis an tipis, nge are an tipis a unusela, a fis an mäla.” (James 1:14, 15) Lupwen aramas ra apwénúetá mocheniir mi ngaw, epwe chék wor pwúnúngawan. (Rom 7:21-23) Sia fen silei seni uruwoon aramas pwe ra fen féri ekkewe sókkun féffér mi fókkun ngaw me a efisatá watteen riáfféú. Pwal och, aramas mi ngaw ra tongeni etipetipa ekkewe ekkóch ar repwe pwal féfféringaw, iwe a chék sópwósópwóló féfféringaw.—Än Salomon Fos 1:10-16.
Aramas ra féri féffér mi fókkun ánioput me a efisi watteen riáfféú
Itá Kot epwe angolong me eppeti aramas pwe resap féri minne mi ngaw? Ekieki ifa usun Kot a féri aramas. Ewe Paipel a erá pwe Kot a féri aramas pwe repwe ‘wewe ngeni’ i, are repwe ffér lón pwisin napanapan. Ina minne, a nóm ren aramas ewe tufich ar repwe napanapeni napanapen Kot kewe. (Keneses 1:26) Kot a liffang ngeni aramas ar tufichin pwisin filatá, iwe, ra tongeni filatá ar repwe tongei Kot me tuppwél ngeni ren ar féri minne mi pwúng mwen mesan. (Tuteronomi 30:19, 20) Ika Kot a erián ngeni aramas minne repwe féri lón manawer, iwe epwe chék lusmwáál ena liffang a ngeniir. Iwe, aramas repwe usun eú mwesin, a chék féri met emén a fen aotaló pwe epwe tichikin féri. Pwal ina chék usun ren ewe lúkú pwe a fen kkótóló seni me lóóm meinisin mettóch repwe fis ngenikich me met sipwe féri. A ifa me kilisouch ren án Kot mut ngenikich le pwisin filatá met sipwe féri lón manawach! Iwe nge, inaamwo ika án aramas mwáálliló me kefilingaw ra kan efisi feiengaw, esap weween pwe epwe chék ikkina usun tori feilfeiló.
ITÁ KARMA, INA EÚ POPUN A FIS RIÁFFÉÚ?
Chómmóng aramas mi fiti lamalamen Hindu are Buddha ra lúkú pwe aramas ra kan manaw, máló, me upsefál lón pwal eú inis. Ra pwal lúkú ewe afalafal usun Karma. Met ena Karma? Ina ewe lúkú pwe feiéchún are feiengawen emén a pop seni ekkewe mettóch a féri lón manawan mwen an upsefál. Iwe, ika ka eisini emén chón Hindu are Buddha ewe kapas eis lúkúnpéén ei puk, ese mwáál epwe apasa: “Minne mi ngaw a kan fis ngeni aramas mi múrinné pokiten ewe Karma. Ra kini uwaan met ra féri lón pwal manawer kewe me mwen ei.” *
Ach nengeni met Paipel a apasa usun máló epwe álisikich le eáni ekiek pwúng ren ewe afalafal usun Karma. Lón ewe tánipiin Eten, ikewe ia aramas ra fférútá me ie, ewe Chón Fératá a ereni ewe áeménún mwán Atam: “Ka tongeni mongö seni irän ei tanipi meinisin, nge seni ewe irän silei öch me ngau kosap fokun mongö. Pun lon ränin om kopwe mongö seni, kopwe fokun mäla.” (Keneses 2:16, 17) Ika Atam ese fen tipis ren an álleasolapa Kot, iwe i epwe manaw tori feilfeiló chék. A fis máló pokiten ina liwinin án Atam álleasolapa án Kot allúk. Iwe, lupwen a wor mwirimwirin kewe, “mäla a tori aramas meinisin.” (Rom 5:12) Ina minne, sia tongeni erá pwe “liwinin tipis mäla.” (Rom 6:23) Ewe Paipel a pwal erá: “Lupwen eman aramas a mäla, a ngasala seni fän nemenien tipis.” (Rom 6:7) Iwe, lón pwal och itiitin, lupwen aramas ra máló, ese chúen wor chappen ar kewe tipis.
Fite fite million aramas ikenái ra erá pwe riáfféú a fis pokiten ewe Karma. Emén mi eáni ena lúkú ese kon lien meefi osukosuk lupwen i pwisin are ekkewe ekkóch ra kúna riáfféú. Nge ena afalafal ese atoto ngeni aramas ewe ápilúkúlúk usun wesilóón mettóch mi ngaw. Ra lúkú pwe eú chék ar alen ngaseló, ina ar repwe eáni féffér mi múrinné me ren chón leenier me ar angei och sile mi kkóló aúchean pwe repwe tongeni ngaseló seni ar upsefál iteitan. Nge ekkeei ekiek ra kon towau seni met Paipel a apasa. *
EWE ÁKKÁEÚIN POPUN!
Iwe nge, esap aramas iir ewe ákkáeúin popun a fis féffér mi ngaw. Iei met Paipel a apasa usun emén chónláng mi tuppwél ngeni Kot me lepoputáán: “Ka wesewesen pwüng lon om föför seni ewe rän Kot a föruk tori ewe rän ka föföringau lon.” (Isikiel 28:15) Ena chónláng a filatá an epwe wiliti Satan ewe Tefil, me a atoto tipis wóón ei fénúfan. A poputááni ewe féfférún ú ngeni lón ewe tánipiin Eten. (Keneses 3:1-5) Jesus Kraist a eita ngeni, “ewe mi ngau,” me “ewe samolun ei fanüfan.” (Mateus 6:13; Johannes 14:30) Lap ngeni aramas ra fiti Satan ren ar fitaaló an pesepes pwe repwe tunaló án Jiowa alen pwúng. (1 Johannes 2:15, 16) Lón 1 Johannes 5:19 a apasa, “Unusen fanüfan a nom fän nemenien Ewe mi Ngau.” Mi pwal wor ekkewe ekkóch chónláng ra ngawóló me ra fiti Satan. Ewe Paipel a áiti ngenikich pwe Satan me néún kewe chónláng mi ngaw ra “atupu unusen chon fanüfan” me ra atoto “feiengau ngeni fanüfan.” (Pwärätä 12:9, 12) Ina minne, Satan ewe Tefil, i ewe ákkáeúin popun a fiffis féffér mi ngaw.
A ffat pwe esap efisien Kot ekkewe mettóch mi ngaw a kan tori aramas; I ese pwal eriáfféwú aramas. Nge i a fen pwonei pwe epwe áwesaaló minne mi ngaw. Ewe lesen mwirin ei epwe áiti ngenikich ena.
^ Jiowa, ina iten Kot we me ren ewe Paipel.
^ Ren ewe popun pwata Kot a mut ngeni féfféringaw an epwe sópwósópwóló, ppii sópwun 11 lón ewe puk Met ewe Paipel A Wesewesen Apasa? férien Chón Pwáraatá Jiowa.
^ Ren pwóróusen populapen ewe allúkún Karma, ppii ewe itelap “Epwe Och Om Kopwe Luku Reincarnation?” lón Ewe Leenien Mas minen November 1, 1997, férien Chón Pwáraatá Jiowa.
^ Ren met ewe Paipel a apasa usun napanapen ekkewe mi máló me met ewe ápilúkúlúk fán iter, ppii sópwun 6 me 7 lón ewe puk Met ewe Paipel A Wesewesen Apasa?