Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

Rongorong Ngeni Léúwen Jiowa Ese Lifilifil Ia Ka Nóm Ie

Rongorong Ngeni Léúwen Jiowa Ese Lifilifil Ia Ka Nóm Ie

“Selingemi repwe rongorong me lükün sökürümi, ‘Iei ewe al.’”​AIS. 30:21.

1, 2. Ifa usun Jiowa a fós ngeni néún kewe chón angang?

 PAIPEL a pwáraatá pwe seni lóóm Jiowa a emmweni aramas lón sókkópaten napanap. Ren ekkóch, Kot a fós ngeniir me ren ekkewe chónláng, are ekkewe lángipwi are ttan, iwe a pwár ngeniir met epwe fis lón mwachkkan. Jiowa a pwal ewisa ngeniir angang repwe féri. (Num. 7:89; Is. 1:1; Tan. 2:19) Ekkóch ra angei emmwen seni ekkewe aramas mi tupuni Jiowa lón kinikinin an we mwicheich wóón fénúfan. Ese lifilifil ifa usun a tori néún Jiowa aramas an kewe kapasen emmwen, nge chókkewe mi álleasochisi an kana kapas ra kúna feiéch.

2 Ikenái, Jiowa a kan emmweni néún kewe aramas ren ewe Paipel, an we manaman mi fel, me ewe mwichefel. (Föf. 9:31; 15:28; 2 Tim. 3:16, 17) A kon ffat ewe kapasen emmwen seni Jiowa pwe usun itá ‘selingach a rongorong me lükün sökürüch: “Iei ewe al oupwe aleni.”’ (Ais. 30:21) Jesus a pwal aronga ngenikich án Jiowa kapas ren an emmweni ewe mwichefel me ren ewe “chon angang mi allükülük o tipachem.” (Mat. 24:45) A lamot sipwe áfánniéchú ena kapasen emmwen pún ach kúna manaw esemuch a lóngólóng wóón ach álleasochis.​—Ipru 5:9.

3. Met a tongeni eppeti ach etiwa án Jiowa emmwen? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

3 Satan ewe Tefil a mochen erikikicheló seni ach rongorong án Jiowa emmwen mi tongeni amanawakich. Pwal och, pwisin letipach mi “fokun atuputup” a tongeni eppeti ach unusen álleasochisi án Jiowa kapasen éúréúr. (Jer. 17:9) Ina minne, sipwe káé ifa usun sipwe pworacho ngeni ekkewe mettóch mi eppeti ach mochen rongorong ngeni léúwen Jiowa. Sipwe pwal ppii ifa usun ach ikkiótek me akkaúseling ngeni Jiowa epwe túmúnú ach ririéch ngeni ese lifilifil met nónnómuch.

PWORACHO NGENI ÁN SATAN KEWE MINEN ERIKIRIK

4. Ifa usun Satan a kan etipetipa ekiekin aramas?

4 Satan a sótun etipetipa ekiekin aramas ren an kewe pwóróus mi chofona me ekkewe afalafal mi otuputup. (Álleani 1 Johannes 5:19.) Me lúkún simpung me puk, a pwal tori aramas wóón fénúfan, kapachelong ekkewe fénú mi tottowau, pwóróus seni reitio, TV me Internet. Inaamwo ika ekkena mettóch ra kan apwóróusa pwóróus mi amwarar, nge fán chómmóng ra kan achchéwúfetálei féffér me ekiek mi ú ngeni án Jiowa allúk. (Jer. 2:13) Áwewe chék, ekkewe news, kachito, me nikáttik ra kan apéchékkúla pwúpwúlú lefilen rúúemén fefin are rúúemén mwán me chómmóng aramas ra meefi pwe a kon tichik met Paipel a apasa usun féfférún sikepwach lefilen mwán me mwán, fefin me fefin.​—1 Kor. 6:9, 10.

5. Ifa usun sipwe túmúnúkich pwe sisap tipetipeló ren án Satan kewe afalafal mi otuputup?

5 Ifa usun chókkewe mi tongei án Kot kewe allúk mi pwúng repwe túmúnúúr pwe resap tipetipeló ren án Satan kewe afalafal mi otuputup? Ifa usun repwe tongeni asókkafeseni minne mi éch me ngaw? Ren ar repwe “mamasa usun mi fich ngeni [án Kot] kapas.” (Kölf. 119:9, Testament Mi Fö) A mak lón án Kot we Kapas ekkewe kapasen emmwen mi lamot repwe atufichikich le álefila ekkewe pwóróus mi enlet me ekkewe mi otuputup. (SalF. 23:23) Jesus a aloni án Kot we Kapas me erá pwe aramas “ra manau ren iteiten kapas Kot a apasa.” (Mat. 4:4) A lamot sipwe silei ifa usun sipwe apwénúetá lón manawach ekkewe kapasen emmwen lón Paipel. Áwewe chék, fite fite ier me mwen án Moses makkeei án Jiowa allúk usun án emén lisowu lúkún pwúlúwan, ewe alúwél Josef a fen weweiti pwe ina eú féffér mi tipis me ren Kot. Ese mwo nge ekiekin álleasolapa Jiowa lupwen pwúlúwen Potifar we a sótun etipetipa an epwe féri minne mi ngaw. (Álleani Keneses 39:7-9.) Inaamwo ika neminna a kan sóssótuni Josef ren fansoun langattam, nge Josef ese aúseling ngeni, a fen aúseling ngeni Jiowa. Ren ach sipwe álefila lefilen minne mi pwúng me mwáál, a lamot sipwe rongorong ngeni léúwen Jiowa me sú seni ekkewe afalafal mi otuputup Satan a kan achocho le áeá pwe epwe etipetipakich.

6, 7. Met sipwe féri pwe sipwe túmúnúkich seni án Satan kapasen éúréúr mi ngaw?

6 Ei fénúfan a ur ren án lamalam sókkópaten afalafal mi ú fengen, ina popun chómmóng aramas ra meefi pwe a chék lamotmwáál ar repwe kútta ewe lamalam mi enlet. Iwe nge, Jiowa a kan awora an kewe kapasen emmwen pwe epwe mecheres án chókkewe mi mochen aúseling ngeni repwe kúna. Mi lamot sipwe filatá ika ié sipwe aúseling ngeni. Pokiten ese tufich ach sipwe aúselingepék ngeni rúúemén mi fóffós lón eú chék atun, mi lamot sipwe ‘silei mwelien’ Jesus me aúseling ngeni. I ewe Jiowa a filatá an epwe túmúnú Néún kewe siip.​—Álleani Johannes 10:3-5.

7 Jesus a apasa: “Oupwe aü selingemi ngeni mine oua rongorong!” (Mark. 4:24) Án Jiowa kewe kapasen éúréúr ra ffat me pwúng, nge mi lamot sipwe áfánniéchúúr ren ach ammólnatá letipach pwe sipwe etiwer. Ika sise túmúnúéch, sia tongeni aúseling ngeni án Satan kapasen éúréúr nge tunaló án Kot kapasen éúréúr mi tong. Kosap mut ngeni nikáttikin ei fénúfan, video, prokram lón TV, puk, chiechi, sou káit, are ekkewe chón silelap me ren aramas ar repwe nemeni manawom.​—Kol. 2:8.

8. (a) Ifa usun letipach a tongeni ámecheresi án Satan epwe otupukich? (b) Met epwe tongeni fis ika sia tunaló ekkewe esissil mi esissillatá pwe sia poputá apwangapwangoló?

8 Satan a silei pwe a nóm rech apwangapwangen tipis, iwe lupwen epwe sótunikich le apwénúetá mochenich, epwe tongeni weires ach sipwe amwéchú ach tuppwél ngeni Kot. (Joh. 8:44-47) Ifa usun sipwe pworacho ngeni ena? Nengeni mwo, emén mi kon ekieki pwapwaan an epwe apwénúetá mochenin, a féri ewe tipis ese fen ekieki an epwe féri. (Rom 7:15) Met a emmweni eménna an epwe tolong lón tipis? Ese mwáál, ekis me ekis eménna a poputá le tunaló léúwen Jiowa. Eli ese tepereni pwe a poputá ngangngawoló letipan are a chék filatá le tunaló minne a fiffis ngeni letipan. Áwewe chék, eli ese chúen ikkiótek, ese kon lien fiffiti ewe angangen afalafal, are a poputá le etiwaaló ekkewe mwich. Ló, ló, ló, a fitaaló mochenin me féri minne a silei pwe mi mwáál. Sia tongeni túmúnúkich seni ena feiengaw ika sipwe áfánni ekkewe esissil mi esissillatá pwe sia poputá apwangapwangoló me mwittir áwenakich. Pwal och, ika sia aúseling ngeni léúwen Jiowa, sisap etiwa án ekkewe chón rikiló afalafal.​—SalF. 11:9.

9. Pwata a lamot sipwe mwittir esilla ika a nóm rech och apwangapwang mi tongeni emmwenikich ngeni tipis?

9 Án emén mwittir esilla pwe a úri och semmwen a tongeni seláni manawan. Pwal ina chék usun, sia tongeni túmúnúkich seni feiengaw ika sia mwittir esilla ekkewe mettóch epwe emmwenikich ngeni tipis. Lupwen sia esilla ach kewe apwangapwang, sipwe tipachem ika sia mwittir angang wóór me mwen sipwe turulong lón ‘ewe särin Tefil mi liapenikich, pwe sipwe föri letipan.’ (2 Tim. 2:26) Met sipwe féri lupwen sia esilla pwe ekiekich me mochenich ra poputá le towauoló seni Jiowa? A lamot sipwe mwittir le kulsefál ngeni Jiowa fán tipetekison, aú selingach ngeni an kewe kapasen emmwen, me rongorong ngeni ren unusen letipach. (Ais. 44:22) Mi lamot sipwe mirititi pwe ach kefilingaw a tongeni efeiengawakich me sipwe kúna pwúnúngawan lón ei fansoun. A fen ifan me échún ach sipwe túmúnúkich pwe sisap rikiló ren ach mwittir áwenakich pwe site tipis!

TÚMÚNÚ SONUK LAMALAM TEKIA ME TIPEMMÓNG

10, 11. (a) Ifa usun lamalam tekia a tongeni pwáló lón emén? (b) Ifa ewe lesen sia káé seni án Kora, Tatan me Apiram féfférún ú ngeni?

10 Mi lamot sipwe mirititi pwe letipach a tongeni erikikicheló. A mmen péchékkúl etipetipaen apwangapwangen futukach! Áwewe chék ren lamalam tekia me tipemmóng. Nengeni ifa usun ekkeei napanap ra tongeni eppeti ach mochen aúseling ngeni léúwen Jiowa me emmwenikichelóng lón feiengaw. Emén mi lamalam tekia a ekieki pwe i mi kon aúchea seni ekkewe ekkóch, iwe a tongeni meefi pwe mi wor an pwúúng le féri met chék a tipeni me ese pwal wor emén epwe tongeni apwúngú. Iwe, epwe tongeni meefi pwe ese lamot ngeni ekkewe kapasen éúréúr are fén seni ekkewe mwán mi ásimaw, seni pwiin kewe Chón Kraist, are pwal mwo nge seni án Kot we mwicheich. Ren ena sókkun aramas, ese chúen tongeni rongorong ngeni léúwen Jiowa.

11 Lupwen ekkewe chón Israel ra sáifeil lón ewe fénúpéén, Kora, Tatan me Apiram ra ú ngeni Moses me Aaron. Pokiten ar lamalam tekia, ekkena chón ú ngeni ra féri pwisin ar kókkótun fel ngeni Jiowa. Iwe, met Jiowa a féri? A nireló. (Num. 26:8-10) A ifa me aúchean ei lesen sia káé seni ei pwóróus! Féfférún ú ngeni Jiowa a emmwen ngeni watteen feiengaw. Sipwe pwal chechchemeni pwe “lamalamtekia a akom mwen feiengau.”​—SalF. 16:18; Ais. 13:11.

12, 13. (a) Apwóróusa och pwóróus mi pwáraatá ifa usun tipemmóng a tongeni atoto watteen feiengaw. (b) Áweweei ifa usun án emén tipemmóng a tongeni mwittir watteeló ika ese mwittir péútaaló.

12 Pwal nengeni ei napanap tipemmóng. Fán chómmóng emén mi tipemmóng a meefi pwe án Jiowa kewe allúk rese weneiti me a meefi pwe ese wor ngawen an epwe angei minne esap an. Ewe soufós Elisa a áchikaraatá ewe meilapen soufiun Siria itan Naeman seni an rupun pwétúr, iwe a mochen liffang ngeni, nge Elisa ese mochen etiwa. Iwe nge, Kehasi, néún Elisa we chón angang, a mocheniaiti ekkena liffang. Kehasi a pwisin ekieki: “Mwo manauen ewe Samol mi Lapalap, üpwe säla mürin [Naeman] o angei och seni.” Iwe, Kehasi ese pwal ereni Elisa, a chék sááló mwirin Naeman me chofona ngeni me tingorei “ülüngat ngeröü föün moni silifer me ruachö üf mi mürina.” Met a fis ngeni Kehasi ren an féri ena mettóch me kapas chofona ngeni néún Jiowa we soufós? A úri Kehasi, ewe mi tipemmóng, án Naeman we semwenin rupun pwétúr!​—2 King 5:20-27.

13 Tipemmóng a tongeni poputá ren án emén ekis mocheniaiti och mettóch, nge ika ese mwittir péútaaló a tongeni watteeló tori an epwe unusen nemenaló i. Ewe pwóróus lón Paipel usun Akan a áiti ngenikich manamanen ewe mettóch tipemmóng. Nengeni mwittirin án Akan a tipemmóngóló. A erá: “Lupwen üa küna me lein liapach kewe echö owokot mi ling minen Papilon, pwal limu paun silifer me efoch fochun kolt ükükün choun rüe aunus, üa mocheniaitiir o angeer.” Akan ese péútaaló an we mochenia nge a fen tipemmóng me solááni ekkewe pisek me opereló lón imwan we tento. Lupwen a pwáló minne a féri, Josua a ereni pwe Jiowa epwe atoto feiengaw wóón. Iwe, lón chék ena rán chón Israel ra monei faú ngeni Akan me an famili tori ar ra máló. (Jos. 7:11, 21, 24, 25) Tipemmóng a tongeni nemenikicheló. Ina minne, sipwe ‘mamasa o tümwünüöchükich seni sokopaten mochenia meinisin.’ (Luk. 12:15) Fán ekkóch sia tongeni eáni och ekiek mi ngaw are anchangei och féffér mi ngaw, iwe nge, mi lamot sipwe nemeni pwisin ach ekiek me sisap mut ngeni ach mochenia epwe péchékkúleló pwe ete emmwenikich ngeni tipis.​—Álleani James 1:14, 15.

14. Met sipwe féri ika sia kúna sóssótun ach sipwe féri och mettóch pokiten tipemmóng are lamalam tekia?

14 Ekkewe ruu napanap, lamalam tekia me tipemmóng ra tongeni atoto watteen feiengaw. Ach ekilonei pwúnúngawen ach féri mettóch mi ngaw epwe álisikich ach sisap mut ngeni ekkena napanap ar repwe eppeti ach rongorong ngeni léúwen Jiowa. (Tut. 32:29) Lón ewe Paipel, ewe Kot mi enlet ese chék áiti ngenikich ewe alen pwúng, nge a pwal áwewe ngenikich feiéchún ach aleni ena al me pwúnúngawen ach aleni ewe al mi ngaw. Ika lamalam tekia are tipemmóng a amwékútúkich le féri och mettóch, a ifa me tipachemach ika sipwe ekieki usun efeiengawen ena féffér! Mi lamot sipwe ekieki ifa usun féffér mi ngaw a tongeni kkúúkich me chókkewe sia tongeer, nge ákkáeúin ach riri ngeni Jiowa.

LIKIITÚ LE IKKIÓTEK ME AKKAÚSELING NGENI JIOWA

15. Met sia tongeni káé seni Jesus?

15 Jiowa a mochen ach sipwe fókkun kúna feiéch. (Kölf. 1:1-3) A awora ekkewe sókkun kapasen emmwen mi lamot lón ewe fansoun mi fich ngenikich. (Álleani Ipru 4:16.) Inaamwo ika Jesus mi unuséch nge a chék lúkúlúk wóón Jiowa ren an ikkiótek me akkaúseling ngeni. Jiowa a álisi me emmweni Jesus lón ekkewe napanap mi amwarar. A tiinaato ekkewe chónláng ar repwe túmúnú, a awora ngeni an we manaman mi fel pwe epwe álisi, me a emmweni lupwen a filatá ekkewe 12 aposel. Aramas ra rongorong méngúngúún Jiowa seni láng lupwen a apasa an tongei me pwapwa ren Jesus. (Mat. 3:17; 17:5; Mark. 1:12, 13; Luk. 6:12, 13; Joh. 12:28) Mi lamot sipwe pwal usun Jesus, sipwe uwawu meefiach seni letipach ngeni Kot lón iótek. (Kölf. 62:7, 8; Ipru 5:7) Iótek a tongeni álisikich ach sipwe pacheéch ngeni Jiowa me sipwe sópwéch lón ewe alen manaw me elingaaló i.

16. Ifa usun Jiowa a álisikich pwe sipwe rongorong ngeni léúwan?

16 Inaamwo ika Jiowa a awora an kewe kapasen éúréúr mi mecheres án aramas repwe kúna, nge ese oumwesiir ar repwe apwénúretá. A lamot ach sipwe tingor an we manaman mi fel, me i epwe fangafangéch ngenikich. (Álleani Lukas 11:10-13.) Iwe nge, a fókkun lamot ach sipwe ‘föröchü usun ach aüseling.’ (Luk. 8:18) Áwewe chék, ika sia tingorei Jiowa an epwe álisikich pwe sipwe ttiisenikich féfférún mocheisou, nge sia chúen kakkatol sasingin kapasingaw are kachito mi masou ren féfférún sikepwach, iwe kich aramas mi likótuputup. Ren ach sipwe angei án Jiowa álillis, mi fókkun lamot ach sipwe nónnóm ikewe ia an we manaman mi fel a nónnóm ie. Sia silei pwe an we manaman mi fel a nóm lón ach kewe mwich. Chómmóng néún Jiowa chón angang ra ttii seniir watteen osukosuk ren ar akkaúseling ngeni léúwen Jiowa me lón ach kewe mwich. Iwe, lupwen ra mirititi pwe a mááritá lón letiper och mocheniaingaw, ra mwittir áwenasefáli.​—Kölf. 73:12-17; 143:10.

AKKAÚSELINGÉCH NGENI LÉÚWEN JIOWA

17. Pwata a efeiengaw ach sipwe lúkúlúk wóón pwisin kich?

17 Nengeni pwóróusen King Tafit lón Israel. Lealúwélún, a okkufu Koliat, ewe re Filistia mi mwánemmong. Tafit a wiliti emén soufiu, emén king, emén chón túmún me a wisen féri kefil fán iten ewe Mwúún Israel. Nge lupwen Tafit a lúkúlúk wóón pwisin i, letipan a otupu me a féri eú tipis mi chou ngeni Patsipa, a pwal mwo nge féri eú kókkót pwe pwúlúwan we Uria epwe ninniiló. Lupwen Jiowa a apwúngú, fán tipetekison Tafit a pwisin pwáraatá pwe i a tipis me a pwal achocho le ririéchsefál ngeni Jiowa.​—Kölf. 51:4, 6, 10, 11.

18. Met a tongeni álisikich le akkaúselingéch ngeni léúwen Jiowa?

18 Sipwe álleasochisi ewe kapasen fén lón 1 Korint 10:12 ach sisap lúkúlúk wóón pwisin ach péchékkúl. Pokiten sise tongeni pwisin ‘akota mine sipwe föri,’ iwe sia tongeni nóm fán emmwenien léúwen Jiowa are léúwen ewe Chón Oputa I. (Jer. 10:23) Amwo sipwe ikkiótek iteitan, fiti emmwenien án Kot we manaman mi fel, me akkaúselingéch ngeni léúwen Jiowa.