1. Pwata kich néún Kot chón angang itá sisap máirú ren ach kúkkúna riáfféú?

 A ITÁ ámáirú ngonuk pwe kopwe kúna chómmóng riáfféú me mwen kopwe angei ewe liffang manaw esemuch? Neman ese ámáirú ngonuk. Ika ka fen angang ngeni Kot fansoun langattam are ka kerán tolong lón ewe enlet, ka silei pwe a tottorikich weires lón án Satan ei ótót.​—Pwär. 12:12.

2. (a) Me lúkún ekkewe osukosuk a tori meinisin aramas, ifa ewe sókkun riáfféú ekkewe Chón Kraist ra kúna? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.) (b) Ié populapen ekkewe riáfféú sia kúkkúna, me pwata sia silei?

² Meinisin kich aramas sise unuséch sia kúkkúna osukosuk lón manawach, nge ren ekkewe Chón Kraist ra pwal kúna och sókkun riáfféú. (1 Kor. 10:13) Met ena? Ina ewe watteen riáfféú mwáál a toriir pokiten ra fen apposa letiper ar repwe kamwéchúnnúk wóón án Kot kewe allúk. Jesus a ereni néún kewe chón káé: “‘Esap wor eman chon angang a lap seni an masta.’ Are ra ariaföüüei, repwe pwal ariaföüükemi.” (Joh. 15:20) Ié populapen ekkena riáfféú? Ina i Satan, ewe Paipel a apasa pwe a usun “eman laion mi wörüwör, nge a kütta” néún Kot kewe aramas an epwe ‘oromiirela.’ (1 Pet. 5:8) Satan epwe áeá sókkópaten mettóch pwe epwe sótun atai án néún Jesus kewe chón káé tuppwél ngeni Kot. Sipwe ppii pwóróusen aposel Paulus.

3-5. (a) Ifa ewe osukosuk a tori Paulus me lón Listra? (b) Ifa usun minne Paulus a apasa usun ekkewe riáfféú epwe tori aramas a eú minen apéchékkúl?

³ Paulus a kúna riáfféú mwáál fán chómmóng pokiten an lúkú. (2 Kor. 11:23-27) Fán eú a fis me lón Listra. Mwirin án Paulus echikaraatá emén mwán mi pechemá seni le uputiwan, aramas ra kékké fán léúwommóng pwe Paulus me chienan we Parnapas iir kot. Iwe átekkana ra tingormaú ngeni ewe mwichen aramas ar resap fel ngeniir! Iwe nge, ekiseló chék mwirin, ra war ekkewe chón oputer chón Jus me ra rawangawei Paulus me Parnapas me etipetipa ewe mwichen aramas. Mwittir chék ekkewe aramas ra lúkú ar kana kapas mi chofona me ra monei faú ngeni Paulus tori ar ra ekieki pwe a fen máló.​—Föf. 14:8-19.

⁴ Mwirin án Paulus me Parnapas feiló ngeni ewe telinimw Terpe, ra “liwinsefäliti Listra me Ikonium o sai ngeni Antiokia lon Pisitia. Ra apöchöküla ekewe chon lükü o anüküchareer pwe repwe tupwöl lon ar lükülük. Ra pwal üreniir, ‘Sipwe tolong lon Mwün Kot ren riaföü mi chomong.’” (Föf. 14:21, 22) Atun sia kerán álleani ena, eli sipwe fen osukosuk ika ifa usun án emén silei pwe epwe kúna “riaföü mi chomong” epwe apéchékkúla letipan, nge usun itá epwe fen alólileni. Iwe, ifa usun chék Paulus me Parnapas ra fen “apöchöküla ekewe chon lükü” ren ar ereniir pwe repwe kúna chómmóng riáfféú?

⁵ Sia tongeni kúna pélúwen ena kapas eis ren ach etittinafichi alon Paulus kana. Ese chék apasa: “Mi lamot sipwe likiitú fán chómmóng riáfféú.” Nge, a fen apasa: “Sipwe tolong lon Mwün Kot ren riaföü mi chomong.” Ina minne Paulus a apéchékkúla ekkewe chón káé ren an menlapei feiéchún ar repwe akkamwéchú ar tuppwél. Ena feiéch epwe wesewesen fis, nge esap chék eú ttan. Pún Jesus a erá: “Iö epwe likitü tori lesopolan epwe küna manau.”​—Mat. 10:22.

6. Met sókkun feiéch ekkewe mi likiitú repwe kúna?

⁶ Ika sia likiitú, sipwe kúna feiéch. Ren ekkewe Chón Kraist mi kepit, ewe feiéch repwe angei ina ar fiti Jesus le nemenem lón láng me eáni ewe sókkun manaw esemuch esap tongeni taló me kitetteriló. Nge ekkewe ‘ekoch sip,’ repwe kúna manaw esemuch wóón fénúfan “ia pwüng epwe chöchöla ie.” (Joh. 10:16; 2 Pet. 3:13) Nge, usun met Paulus a apasa, sipwe akkomw kúna chómmóng riáfféú. Sipwe káé usun ruu sókkun sóssót sia tongeni kúna.

7. Ifa eú sókkun sóssót seni Satan mi chék pwápwááló?

⁷ Iei met Jesus a oesini: “Repwe fötekinikemi o emwenikemiilong lon kapwüng. Repwe wichikemi lon ar kewe imwen felikis. Oupwe ütä mwen ekewe kepina me king.” (Mark. 13:9) Usun met a mak lón ena wokisin, ekkóch Chón Kraist repwe kúna riáfféú mwáál, eli epwe seni ekkewe néúwisin lamalam are mwú. (Föf. 5:27, 28) Ekiekisefáli usun án Paulus leenien áppirú. Itá a niwokkus ren an ekieki pwe epwe nóm fán ena sókkun riáfféú mwáál? Aapw.​—Álleani Föför 20:22, 23.

8, 9. Ifa usun Paulus a pwáraatá pwe a fen apposa letipan an epwe likiitú, me ifa usun ekkóch pwiich kewe lón ei fansoun ra pwal tipeppós?

⁸ Paulus a pwora le ú ngeni án Satan wene ngeni me eriáfféwú mwáálli, me a apasa: “Manauei esap aüchea ngeniei. Üa chök mochen awesala ai kitir o awesöchüela ewe angang ach Samol Jesus a ngeniei pwe üpwe föri. Iei ewe angang ai üpwe pwärätä ewe Pworausen Manau usun ewe ümöümöchün Kot.” (Föf. 20:24) A ffat pwe Paulus ese meefi niwokkus ren an epwe kúna riáfféú mwáál. Nge a fen apposa letipan an epwe likiitú ese lifilifil met epwe tori. A kon alamota an epwe unusen “pwärätä” ewe  kapas allim inaamwo ika epwe nóm fán watteen weires.

⁹ Ikenái, chómmóng pwiich kewe ra pwáraatá pwe ra pwal tipeppós. Áwewe chék, lón eú fénú ekkóch Chón Pwáraatá ra fen likiitú lón leenien kalapus arapakkan 20 ier pokiten ar rese fiti mwékútúkútún maun. Ese wor kapwúng wóón ar na case pún ese wor allúk lón fénúer we mi weneiti ena sókkun case, weween ar rese fiti mwékútúkútún maun. Ra pwal mwo nge pinei án aramaser kewe repwe etto chuuriir lón kalapus, me ekkóch leir ra kúna kawet me ra eriáfféúr.

10. Pwata sisap niwokkus ika a torikich riáfféú mwáál mi chék mwittir ppiitá?

¹⁰ Lón pwal ekkóch leeni pwiich kewe ra pwal likiitú fán ekkewe riáfféú mi chék mwittir ppiitá. Ika a fis ngonuk ena mettóch, kosap mut ngeni niwokkus an epwe okkufuk. Ekieki usun Josef. A améméló pwe epwe emén slave, nge Jiowa a “amanaua seni an kewe riaföü meinisin.” (Föf. 7:9, 10) Jiowa a pwal tongeni amanawók. Kopwe chechchemeni pwe “ewe Samol a silei usun an epwe amanaua ekewe aramas mi likitü lon ar lükü seni sosot.” (2 Pet. 2:9) Iwe, pokiten ka silei pwe Jiowa epwe tongeni amanawók seni ei ótót mi ngaw me mut ngonuk óm kopwe pwapwaiti ewe manaw esap much fán an we Mwú, kopwe akkamwéchú óm lúkúlúk wóón? A wor chómmóng popun óm kopwe lúkú Jiowa me pwora le likiitú fán riáfféú mwáál.​—1 Pet. 5:8, 9.

11. Met sókkofesenin ekkewe ruu mettóch Satan a áeá le sótunikich?

¹¹ Sia pwal tongeni kúna ewe sókkun sóssót sise mwittir esilla efeiengawan. Ifa sókkofesenin ena me án Satan wene ngenikich me eriáfféwú mwáállikich? Án Satan wene ngenikich me eriáfféwú mwáállikich a usun eú taifun mi tori sópwum me mwittir ataietiw imwom we. Nge ewe sókkun sóssót sise mwittir esilla efeiengawan, a usun ekkewe pwétúr, ekis me ekis ra áni iráán imwom we tori an epwe tatakkisitiw. Iwe ren ena, emén esap mwo nge tepereni ewe feiengaw tori an epwele unusen tatiw imwan we.

12. (a) Ifa ewe mettóch Satan a áeá pwe epwe atai óm ririéch ngeni Kot nge kosap mwittir tepereni, iwe, pwata a kon manaman? (b) Ifa meefien Paulus usun pwisin i pokiten a lichippúng ren an kewe apwangapwang?

¹² Satan a mochen epwe atai óm ririéch ngeni Jiowa. A tongeni wene ngonuk ren an epwe eriáfféuk are ekis me ekis apwangapwangaaló óm lúkú ren pwal ekkóch sóssót kese mwittir tepereni pwe mi efeiengaw. Satan a áeá óm lichippúng pwe epwe apwangapwangaaló óm lúkú nge kosap mwittir tepereni. Ewe aposel Paulus a meefi lichippúng fán ekkóch. (Álleani Rom 7:21-24.) Nengeni Paulus, i a ririéch ngeni Jiowa me ese mwáál i emén chón ewe mwichen soupwúngúpwúng lón fansoun ekkewe aposel. Iwe nge, a meefi pwe i “eman aramas mi attong.” A ina usun meefian pokiten an kewe apwangapwang. A wenewenen mochen féri met mi pwúng nge a pwal wor eú mettóch mi etipetipa an epwe féri minne mi ngaw. Ika ka pwal eáni ena sókkun memmeef, kosap ápilúkúlúkúngaw pwe pwal mwo aposel Paulus a fiu ngeni ena sókkun memmeef.

13, 14. (a) Ikkefa ekkewe popun ekkóch néún Kot kewe aramas ra meefi lichippúng? (b) Ié we a mochen ataietiw ach lúkú, me pwata?

¹³ Fán ekkóch, chómmóng pwiich kewe ra meefi lichippúng, aúrek, pwal mwo nge meefi pwe ese wor aúchear. Áwewe chék, emén pioneer mi tinikken, sipwe erá pwe itan Deborah a erá: “Ua kan chék ekkenniwili lón ekieki ai kewe mwáál, nge iteiten ai féri ena a kan chék lallapóló lichippúngúi. Lupwen ua ekieki ekkewe mettóch mi mwáál meinisin ua féri, ua meefi pwe usun itá esap fókkun wor emén epwe tongeni tongeei, pwal mwo nge Jiowa.”

¹⁴ Met popun ekkóch néún Jiowa kewe chón angang mi tinikken, usun chék Deborah,  ra meefi lichippúng? A tongeni wor chómmóng popun. Ekkóch ina chék pwúkún napanaper ren ar eáni ekiek mi ngaw usun pwisin iir are met a kan fis lón manawer. (SalF. 15:15) Nge ren ekkóch, ra tongeni eáni ekkewe ekiek ese pwúng pokiten a wor och teriir mi tongeni kkúú ar memmeef. Ese lifilifil ewe popun nge sipwe chechchemeni pwe mi wor emén a mochen áeá ekkena memmeef le atai ach riri ngeni Kot. Iwe, ié na a wesewesen mochen ach sipwe meefi lichippúng me fangetá? Ina i Satan. I a fen kúna kapwúngún máló me a pwal mochen kopwe pwal meefi ápilúkúlúkúngaw usun i. (Pwär. 20:10) Ren enletin, Satan a achocho le alólilenikich me ekisikisaaló ach tinikken pwe sipwe úkútiw le angang ngeni Kot. A féri ena ren an wene ngenikich me eriáfféú mwáállikich are ekis me ekis apwangapwangaaló ach lúkú. Ewer, néún Kot kewe aramas ra fiti ewe maunen lúkú!

15. Me ren 2 Korint 4:16, 17, met sia tipeppós le féri?

¹⁵ Kopwe tipeppós, kosap fangetá. Nefotofot ngeni ewe feiéch kopwe angei. Iei met Paulus a mak ngeni ekkewe Chón Kraist lón Korint: “Sisap apilükingau. Inamwo ika inisich a apwangapwangala o mäla, nge manauen ngünüch a söföla rän me rän. A müchükai ach riaföü, a pwal pal, nge epwe atoto ngenikich eu watten ling esemüch a fokun lapalap seni ekei riaföü.”​—2 Kor. 4:16, 17.

16. Pwata a lamot sipwe ammólnatá iei me mwen an epwe torikich riáfféú?

¹⁶ Sia fen kúna pwe a chómmóng án Satan “angangen atuputup.” (Ef. 6:11) Ina popun a lamot kich meinisin sipwe aúseling ngeni ei pesepes mi mak lón 1 Petrus 5:9: “I ewe oupwe ü ngeni, oupwe nüküchar lon ämi lükülük.” Ren ach sipwe féri ena, mi lamot sipwe ammólnatá ekiekich me letipach pwe sipwe miritéch le féri minne mi pwúng iei. Áwewe chék: Atun ese mwo wor maun, fán  chómmóng ekkewe soufiu ra fiti sukulen soufiu ar repwe káé maun pwe repwe mmólnetá. A pwal ina usun ren néún Jiowa aramas. Sise silei ifa usun Satan epwe mauneikich lón mwach. Ina minne, mi lamot sipwe achocho le ammólnatá iei lón ei atun mi kinamwe. Paulus a mak ngeni ekkewe chón Korint me ereniir: “Oupwe püsin sotunikemi o apwüngükemi, pwe oupwe silei ika oua wesewesen lükü Kraist.”​—2 Kor. 13:5.

17-19. (a) Ifa usun sia tongeni etittina pwisin kich? (b) Ifa usun ekkewe kúkkún me sáráfé ra tongeni ammólnatá le ánneta ar lúkú lón sukul?

¹⁷ Sia tongeni apwénúetá án Paulus we kapasen pesepes ren ach etittinafichi pwisin kich. Pwisin eisinuk: ‘Ua kan ikkiótek? Lupwen chienei kewe ra etipetipaei, ua álleasochisi Kot lap seni aramas? Ua fiffiti mwich iteitan? Ua pwora le ánneta ai lúkú ngeni aramas? Ua tipemecheres le omusaaló tipisin pwii kewe chón lúkú, usun ar tipemecheres le omusaaló tipisi? Ua álleasochisi chókkewe mi wisen emmweni ai we mwichefel me chókkewe ra wisen túmúnú ekkewe mwichefel meinisin wóón fénúfan?’

¹⁸ Ruu me lein ekkena kapas eis ra fós usun ach ánneta ach lúkú fán pwora me ú ngeni etipetip seni chienach kewe. Mi lamot chómmóng néúch kewe kúkkún me sáráfé repwe féri ena lón sukul. Ra fen káit ar resap pireir are sáwásini ar lúkú, nge repwe fen ánneta ar lúkú fán pwora. A katowu lón néúch kewe puk ekkóch minen álillis fán iter. Áwewe chék, ewe Leenien Mas minen November 1, 2010 a erá pwe ika emén chienom chón sukul a apaketá pwe kopwe ún suupwa, ka tongeni apasa, “Inaamwo kilisou” mwirin ka pwal erá, “Tittipei nge en mi fen tipachem pwe kosap ún suupwa!” Ámi kana sam me in, oupwe praktisfengen me néúmi kewe pwe repwe mmólnetá ngeni ekkewe sóssót epwe toriir lón sukul.

¹⁹ Pwúngún pwe ese mecheres ach sipwe ánneta ngeni aramas ach lúkú, are féri pwal ekkóch mettóch Jiowa a mochen sipwe féri. Áwewe chék, sárin ach angang, sia fókkun pekkus nge neman epwe lamot ach sipwe oumwesikich pwe sipwe ló fiti mwich. A pwal weires ach sipwe nelókáái lesossor pwe sipwe ló afalafal. Nge chechchemeni: Ika ka achocho iei óm kopwe eérenaaló le féri wisom kewe, wisen emén Chón Kraist, iwe, lupwen epwe toruk watteen sóssót lón mwachkkan ka fen mmólnetá ngeni.

20, 21. (a) Ifa usun ach ekilonei ewe méén kepich epwe álisikich le fiu ngeni ach eáni ekiek ese pwúng? (b) Met a lamot sipwe tipeppós le féri?

²⁰ Nge met sipwe féri ika a torikich ekkewe sókkun sóssót sise mwittir esilla efeiengawan? Áwewe chék, ifa usun sipwe fiu ngeni ach meefi lichippúng? Eú mettóch epwe fókkun tongeni álisikich, ina ach sipwe ekilonei ewe méén kepich. Ina met ewe aposel Paulus a féri. A silei pwe fán ekkóch a meefi pwe i emén mi fókkun attong. Nge a pwal silei pwe Kraist a máló esap fán ásengesin aramas mi unuséch, nge fán ásengesin ekkewe chón tipis. Paulus i emén lein ekkena chón tipis. Ina popun a makkeei. “Üa manau ren ai lükü ewe Nöün Kot mi echeniei o fangala manauan fän itei.” (Kal. 2:20) Ewer, Paulus a etiwa ewe méén kepich. A mirititi pwe ewe méén kepich a kawor fán ásengesin pwisin i.

²¹ Ach eáni ena esin ekiek epwe tongeni álisikich le mirititi pwe ewe méén kepich ina án Jiowa liffang fán ásengesin pwisin kich. Esap weween pwe ach meefi lichippúng epwe chék mwittir móróló, pún eli ren ekkóch, repwe chúen fiu ngeni ena esin memmeef tori ar manawelóng lón ewe Paratis. Nge kopwe chechchemeni pwe chókkewe chék mi likiitú repwe angei ewe feiéch. Sia akkarap ngeni ewe fansoun mi aúchea lupwen án Kot we Mwú epwe atoto kinamwe me aramas meinisin mi tuppwél repwe unuséchúló. Kopwe tipeppós pwe kopwe tufichin tolong lón ewe Mwúún Kot pwal mwo nge fán chómmóng riáfféú.