Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

Jiowa A Emmweni Ach Angangen Asukul Wóón Unusen Fénúfan

Jiowa A Emmweni Ach Angangen Asukul Wóón Unusen Fénúfan

“Ngang ewe Samol mi Lapalap om we Kot. Üa aiti ngonuk mine kopwe feiöch ren, üa pwal emweni ngonuk ewe al kopwe fetal won.”​—AIS. 48:17.

1. Met sókkun minen eppet ekkewe Chón Kraist ra kúna lón ar angangen afalafal?

 ÓRUN 130 ier lóóm, ekkewe Chón Káé Paipel * ra kúna sókkópaten minen eppet lón ar angang. Usun chék ekkewe Chón Kraist lón fansoun ekkewe aposel, ra esilefetálei eú pwóróus lap ngeni aramas rese pwapwaiti. Ra chék chókúkkún me lap ngeni aramas ra ekieki pwe iir aramas mi tekison rese sukul. Pwal och, repwe kúna osukosuk pokiten án Satan ewe Tefil watteen “lingeringer.” (Pwär. 12:12) Ar angangen afalafal epwe fis lón “fansoun weires,” “ekewe ränin lesopolan.”​—2 Tim. 3:1.

2. Met Jiowa a féri pwe epwe áfeffeitáái ewe angangen afalafal lón ach ei fansoun?

2 Nge, Jiowa a tipeni pwe néún kewe aramas repwe esilefetálei ewe kapas allim lón ewe úkúkún esaamwo fen fis lón ach ei fansoun. Ese wor och mettóch a tongeni eppeti pwénúetáán minne Kot a tipeni. Jiowa a amanawa chón Israel lóóm seni Papilon, iwe i a pwal amanawa néún kewe aramas lón ei fansoun seni “Papilon mi lapalap,” ewe mwicheichen lamalam chofona wóón fénúfan. (Pwär. 18:1-4) A áiti ngenikich met sipwe feiéch ren, a efeiéchúkich ren kinamwe, me álisikich le asukula ngeni aramas met sia káé seni. (Álleani Aisea 48:16-18.) Nge esap weween pwe Jiowa a filatá le áeá an tufichin silei mettóch meinisin esaamwo fis pwe epwe emmweni iteiten mettóch mi fiffis wóón fénúfan pwe epwe áfeffeitáái ewe angangen afalafal usun ewe Mwú. Mi wor ekkóch mettóch a fis wóón fénúfan ra álisatá ewe angangen afalafal, nge ren chék án Jiowa álillis sia tongeni likiitú fán riáfféúmwáál me pwal ekkóch mettóch mi áweiresikich le apwénúetá wisach we lón ei fénúfan mi nóm fán nemenien Satan.​—Ais. 41:13; 1 Joh. 5:19.

3. Ifa usun a pwénúetá án Taniel we oesini?

3 Taniel a oesini pwe lón ewe fansoun lesópwólóón chómmóng aramas repwe weweiti ewe enlet lón Paipel. (Álleani Taniel 12:4.) Jiowa a álisi ekkewe Chón Káé Paipel le weweiti ekkewe pwóróus mi enlet lón an we Kapas, ekkewe ra monoló ren fite fite ier ren ekkewe afalafal mi chofona seni ekkewe tipitipin lamalamen Chón Kraist. Iei Jiowa a kan néúnéú néún kewe aramas pwe repwe esilefetálei ewe sile mi enlet wóón unusen fénúfan. Ikenái, sia kúna pwénúetáán án Taniel we oesini. Arapakkan 8,000,000 aramas ra fen etiwa ewe pwóróus mi enlet lón Paipel me ra wisen afalafalafetálei wóón unusen fénúfan. Ikkefa ekkewe mettóch ra fen álisatá ei angangen afalafal wóón unusen fénúfan?

ANGANGEN AFFÉÚNI PAIPEL

4. Seni 1801 ngeni 1900, ifa úkúkún chéúlóón ewe angangen afféúni Paipel?

4 Eú mettóch mi álisatá ach angangen afalafala ewe kapas allim, ina chéúfetálin ewe Paipel. Ren fite fite ier, ekkewe néúwis lón ekkewe tipitipin lamalamen Chón Kraist ra fen ú ngeni me pinei án aramas repwe álleani ewe Paipel. Ra mwo nge nieló ekkóch chón afféúni Paipel. Iwe nge, poputá seni 1801 ngeni 1900 a wor ekkewe mwicheich mi féri me awora ewe Paipel mi unus, are ekkóch chék kinikinin, lón órun 400 fósun fénúfan. Lesópwólóón ena fansoun, chómmóng aramas ra fen néúni Paipel nge rese weweiti ewe enlet lón.

5. Met Chón Pwáraatá Jiowa ra fen féri lón ewe angangen afféúni Paipel?

5 Ekkewe Chón Káé Paipel ra silei pwe mi lamot repwe afalafal, me ra tinikken le áweweei met ewe Paipel a apasa. Pwal och, néún Jiowa kewe aramas ra néúnéú me einetifetálei sókkópaten afféwún Paipel. Seni 1950, a fen peres unusen are ekkóch kinikinin ewe New World Translation of the Holy Scriptures lón lap seni 120 fósun fénúfan. Ena afféún Paipel a fférsefál lón fósun Merika me a katowu lón ewe 2013. Iwe, a mecheresiló an epwe afféú ngeni pwal ekkóch fósun fénúfan. Iwe, ach néúnéú ewe esin Paipel mi fataffatéch me mecheres le állea a álisikich lón ach angangen afalafal.

FANSOUN KINAMWE

6, 7. (a) A ifa úkúkún chéúlóón maun lón ach ei fansoun? (b) Ifa usun ewe fansoun kinamwe lón ekkóch fénú a álisatá ach angangen afalafal?

6 Eli ka fen ekieki, ‘A ifa úkkún watteen ewe fansoun kinamwe a fis wóón fénúfan?’ Áwewe chék, lón ekkewe ipúkú ier ra ló, fite million aramas ra máló pokiten maun, ákkáeúin seni ekkewe ruu maunen fénúfan. Nge atun ewe Oruuen Maunen Fénúfan, lón eú mwichelap lón 1942, Nathan Knorr, ewe a emmweni ewe mwicheichen Chón Pwáraatá Jiowa, a eáni ei afalafal itelapan: “Kinamwe Epwe Nómoffóchóló?” Ena afalafal a áweweei usun ewe oesini lón puken Pwärätä sópwun 17 me a ánnetatá pwe mwirin ewe maun epwe fis eú fansoun kinamwe, nge esap Armaketon.​—Pwär. 17:3, 11.

7 Sópwólóón ewe Oruuen Maunen Fénúfan ese atoto kinamwe mi unus wóón fénúfan. Me ren eú repot, a wor 331 maun ra fis lefilen ekkewe ier 1946 ngeni 2013. Fite million aramas ra máló. Iwe nge, lón ekkena atun, mi wor chómmóng fénú ra kúna kinamwe. Iwe, néún Jiowa kewe aramas ra alamota ena fansoun le esilefeili ewe kapas allim. Met mwirilóón? Lón 1944, a chék wor kis seni 110,000 chón afalafala pwóróusen ewe Mwú wóón unusen fénúfan, nge ikenái a wor órun 8,000,000! (Álleani Aisea 60:22.) Itá sise pwal kilisou ren ach sia tongeni afalafala ewe kapas allim lón ewe fansoun kinamwe?

MECHERESILÓÓN ACH SÁIFETÁL

8, 9. Ifa usun a mecheresiló án aramas repwe sáifetál, me pwata ei mettóch a álisikich lón ach angang?

8 Lupwen néún Jiowa kewe aramas ra poputá afalafal lón Merika, a weires ngeniir ar repwe sáifetál. Lón 1900, órun 21 ier mwirin án ewe áeúin kapiin Watch Tower a peres, a chék wor 8,000 waa mi rechister wóón unusen Merika me fitefóch al fitepúkú mwail ttamer ekkewe waa ra tongeni ssá wóón. Nge ikenái, wóón unusen fénúfan a wor lap seni eú esopw billion waa mi rechister, me a chóchchómmóng al ra tongeni ssá wóón. Ren álillisin ekkewe waa me ekkewe al, sia tongeni uwei ewe kapas allim ngeni aramas mi nóm lón ekkewe fénú towau. Iwe nge, ikaamwo ese wor ekkena mettóch mi álisikich lón ach sái me a lamot sipwe fetál towau, nge sia chúen achocho le féri met chék mi lamot pwe sipwe álisi aramas le silei Kot.​—Mat. 28:19, 20.

9 Ekkewe sókkópaten sein uwou pisek me aramas ra pwal álisatá ach angang. Ren álillisin ekkewe watteen tarakú, siip, me train, lón chék fitu wiik ekkewe puk mi lóngólóng wóón Paipel ra tongeni tori ekkewe leeni mi fókkun towau. Ekkewe sepelin ra álisi ekkewe chónemmwen mi wisen sáifetál, chón ekkewe Kúmiin Chón Túmúnú Keangen Ofesilap, misineri, me pwal ekkewe ekkóch ar repwe sái ngeni ekkewe mwichelap are apwénúetá wiser kewe. Pwal och, chón ewe Mwichen Soupwúngúpwúng me ekkóch pwiich kewe seni ewe ofesilap ra sái ngeni chómmóng fénú pwe repwe apéchékkúla me éúréúra chiener kewe chón lúkú. Ina minne, ekkena mettóch meinisin ra álisatá ewe tipeeú lein néún Jiowa kewe aramas.​—Kölf. 133:1-3.

IFA USUN FÓSUN FÉNÚFAN A ÁLISIKICH

10. Pwata sia tongeni apasa pwe fósun Merika, ina ewe fós chómmóng aramas wóón unusen fénúfan ra sile?

10 Lón fansoun ekkewe aposel, chómmóng aramas mi nóm fán nemenien mwúún Rom ra eáni ewe fósun Krik. Mi pwal wor eú fós chómmóng aramas lón ei fansoun ra eáni? Chómmóng ra tongeni erá pwe ewe fósun Merika. Ewe puk itelapan English as a Global Language a apasa pwe 1.7 billion chón ei fénúfan ra sile fósun Merika. Wóón unusen fénúfan ra kan áiti ngeni aramas fósun Merika. Ra eáni ena fós lupwen a lamot án aramas seni sókkópaten fénú repwe mwichfengen lón pekin business, politics, science me computer.

11. Ifa usun fósun Merika a álisatá feffeitáán ewe fel mi enlet?

11 Chéúfetálin fósun Merika wóón fénúfan a álisatá ewe fel mi enlet. Ren fite fite ier, The Watchtower me pwal ekkewe ekkóch puk mi lóngólóng wóón Paipel ra akkomw peres lón fósun Merika. Ina ewe fós ra áeá lón ewe ofesilap án Chón Pwáraatá Jiowa. Fán chómmóng, pwal ina ewe fós ra áeá lupwen ra asukula pwiich kewe lón ach kewe sukul lón Patterson, New York, U.S.A.

12. Ifa úkúkún án néún Jiowa kewe aramas afféúni ekkewe puk mi lóngólóng wóón Paipel? Ifa usun ekkewe minen computer ra álisatá ei angang?

12 Pokiten wisach ach sipwe afalafala ewe kapas allim ngeni aramas wóón unusen fénúfan, iwe, sia afféúni néúch kewe puk lón órun 700 fósun fénúfan. Feffeitáán án aramas sile computer kapachelong fférútáán ewe MEPS (Multilanguage Electronic Publishing System) a fen álisikich lón ewe angangen afféú puk. Ekkena mettóch ra álisatá esilefeilin pwóróusen ewe Mwú me alapaaló ewe ririin tipeeú lefilach wóón unusen fénúfan. Nge ákkáeúin sia tipeeúfengen pokiten sia eáni ewe “fós mi limeliméch,” ewe pwóróus mi enlet lón ewe Kapasen Kot.​—Álleani Sefanaia 3:9 seni ewe pwóróus fan. *

IFA USUN EKKEWE ALLÚK RA ÁLILLISÉCH

13, 14. Ifa usun Chón Kraist mi enlet ra kúna feiéch seni ekkewe allúk me seni minne ekkewe imwen kapwúng ra fen apwúngaló?

13 Usun met sia káé lón ewe lesen mwen ei, ekkewe popun Chón Kraist ra kúna álillis seni allúkún ewe mwúún Rom, ewe mi wor manamanan wóón ekkewe fénú a nemeni. Pwal ina chék usun, ekkewe Chón Kraist ikenái ra feiéch seni ekkewe allúk mi kawor lón fénúer. Áwewe chék, lón Merika, ikewe a nóm ach we ofesilap ie, chúúlapen allúkún ena fénú a fen anúkúcharatiw án aramas pwúúng le fel ngeni Kot, fós me uwawu meefier, me mwichfengen. Fán pwúngún ena allúk, pwiich kewe lón Merika ra tongeni mwichfengen, pwóróusfengen usun ewe Paipel, me esilei ngeni aramas minne ra káé. Iwe nge, a pwal wor ekkóch atun mi lamot repwe ló lón kapwúng pwe repwe ánnetatá me anúkúchara ar pwúúng le afalafala ewe kapas allim. (Fil. 1:7) Lupwen ekkóch ra kapwúng ngeni Chón Pwáraatá Jiowa lón Merika, sia ámweta ngeni kapwúng tekia. Iwe, fán chómmóng ekkewe kapwúng tekia ra penaatá ach pwúúng le arongafetálei pwóróusen ewe Mwúún Kot.

14 Ekkewe kapwúng lón ekkóch fénú ra pwal anúkúcharatiw ach pwúúng le fel ngeni Kot me afalafal ngeni aramas ese lifilifil. Lón ekkóch fénú, lupwen sia lus lón kapwúng sia ámweta ngeni ekkewe imwen kapwúng mi wor ar manamanen kapwúng wóón sókkópaten fénú. Áwewe chék, seni lóóm tori June 2014 a fen wor 57 case sia winneni me lón ewe Kapwúng Tekia mi Túmúnú án Aramas Pwúúng lón Iurop. Lap ngeni ekkewe mwú lón Iurop itá repwe álleasochisi met a fen kapwúngúló. Inaamwo ika ‘aramas meinisin ra oputakich,’ nge ekkewe kapwúng lón chómmóng fénú ra fen apwúngaló pwe mi wor ach pwúúng le féri angangen fel mi enlet.​—Mat. 24:9.

EKKEWE PISEK RA ÁLISATÁ ACH ANGANG

15. Apwóróusa feffeitáán án aramas angangen peres me ifa usun a álisikich.

15 Feffeitáán ekkewe pisekin peres a pwal álisatá ach angangen afalafala ewe kapas allim wóón unusen fénúfan. Lón fite fite ier, aramas ra kan áeá ewe esin mwesinen peres Johannes Gutenberg a féri órun ewe ier 1450. Iwe nge, lón ekkewe 200 ier ra ló, a watte ekkesiwilin ekkewe pisekin peres. Ekkewe mwesinen peres ra watteeló, ar angang a mwittiriló me ra fókkun tokorárá. A kúkkúnúló méén taropwe me méén kochufengenin puk. Pokiten a échúló angangen peresin puk, iwe a mwittiriló ewe angang me múrinnéló ekkewe chúnga me sasing lón puk. Ifa usun ekkeei mettóch ra álisatá ach angang? Ekieki ei: Lón July 1879, ewe áeúin Watch Tower a peres lón 6,000 kapi nge ese wor lios lón, me a chék kawor lón fósun Merika. Nge iei a 136 ier ra ló, iteiten maram a peres me einet lap seni 50,000,000 kapiin ewe Watchtower. Ekkena puk ra lingéch me a kawor lón lap seni 200 fósun fénúfan.

16. Ikkefa ekkewe pisek aramas ra fératá mi fen álisatá ach angangen afalafal wóón unusen fénúfan? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

16 Nengeni ekkóch pisek aramas ra fératá lón ekkewe 200 ier ra ló, nge néún Kot aramas ra áeá lón ewe angangen afalafal. Sia fen pwóróus usun ekkewe train, waa, me sepelin nge mi pwal wor pasiken, type, pisek fán iten Braille, weween ewe esin mak fán iten chón mesechun, chúsing (telegraph), phone, camera, minen record mettóch sipwe katol are aúseling, reitio, TV, kachito, computer me ewe Internet. Ekkena sókkópaten pisek ra fen álisikich le apwénúetá wisach we le álisi aramas pwe repwe wiliti chón angang ngeni Kot. Ren pwénúetáán ewe oesini pwe néún Jiowa aramas repwe “wöüni wöün ekewe mwü,” a ffat pwe sia alamotaéchú wéún mwúún fénúfan, áwewe chék án ei fénúfan sile lón pekin computer, pwe sipwe tongeni peresei Paipel me puk lón sókkópaten fósun fénúfan.​—Álleani Aisea 60:16.

17. (a) Met a ffatoló me lón ei lesen? (b) Pwata Jiowa a mut ngenikich ach sipwe akkangangfengen me i?

17 A ffat pwe Jiowa a ekkefeiéchú ach angang. Pwúngún pwe án Jiowa epwe apwénúetá minne a tipeni ese lóngólóng wóón ach álillis. Nge a ewisa ngenikich ei angang pokiten a tongekich me a mochen sipwe akkangangfengen me i. Iwe, ren ach angangen afalafal sia pwáraatá pwe sia tongei i me tongei aramas. (Mark. 12:28-31; 1 Kor. 3:9) Amwo sipwe alamota ach fansoun le esilefetálei pwóróusen Mwúún Kot, iei ewe angang mi lamot seni meinisin wóón fénúfan. Ren úkúkún ach tufich, sipwe pwáraatá ach kilisou ngeni Kot ren an emmweni me efeiéchú ach angangen asukula aramas mi fis wóón unusen fénúfan!

^ Lón 1931, ekkewe Chón Káé Paipel ra iteni Chón Pwáraatá Jiowa.​—Ais. 43:10.

^ Sefanaia 3:9, (NW): “Mwirin, upwe siwili fósun chón ekkewe mwú ngeni eú fós mi limeliméch, pwe iir meinisin repwe kéri iten Jiowa, o angang ngeni fán tipeeú.”