Ren fite fite ier, néúch kewe puk ra fen áweweei pwe Kok seni Makok, ina ewe it Satan ewe Tefil a iteni mwirin an kóturutiw seni láng. Ei áwewe a lóngólóng wóón ewe pwóróus lón puken Pwärätä, ikewe a affata pwe Satan ewe Tefil, i ewe sou emmwenin ewe maun epwe fis ngeni néún Kot aramas wóón unusen fénúfan. (Pwär. 12:1-17) Iwe, seni ena, sia fen weweiti pwe Kok, pwal ina eú iten Satan.

Iwe nge, a ppiitá ekkóch kapas eis mi lamot ren ena áwewe. Pwata? Ekieki mwo alon Jiowa ei usun Kok lupwen a kkuf, a erá: “Inisum üpwe ngeni ekewe machang mi mwacho me ekewe manmwachon lemäl, pwe repwe ocheek.” (Is. 39:4) Mwirin, Jiowa a pwal apasa: “Lon ena rän üpwe ngeni Kok eu lenien peias lon Israel . . . pun Kok me nöün mwicheichen sounfiu repwe peias ikenan.” (Is. 39:11) Nge itá epwe ifa usun “ekewe machang mi mwacho me ekewe manmwachon lemäl” repwe ocheei Satan, emén ngún sise tongeni kúna? Itá epwe ifa usun an epwe wor án Satan “lenien peias” wóón fénúfan? Ewe Paipel a affata pwe Satan epwe kóturulong lón ewe pwang mi alóllóól lón úkúkún 1,000 ier, nge ese fen apasa pwe ekkewe man repwe ocheei are epwe peias.​—Pwär. 20:1, 2.

Paipel a apasa pwe wesin ewe 1,000 ier, Satan epwe musoló seni ewe pwang mi alóllóól, me “epwe feila pwe epwe atupu chon ekewe mwü won unusen fanüfan, ekei mwü Kok me Makok. Satan epwe achufengeniir meinisin pwe repwe maun.” (Pwär. 20:8) Nge itá ifa usun Satan epwe otupu Kok, ika pwisin i Kok? Iwe, ewe it “Kok” lón án Isikiel we oesini me lón ewe puken Pwärätä ese weneiti Satan.

Iwe ika ina, ié ewe Kok seni Makok? Ren ach sipwe pélúweni ena kapas eis, mi lamot sipwe etittina ewe Paipel ika ié we a maunei néún Kot aramas. Ewe Paipel ese chék fós usun án ‘Kok lon ewe fanü Makok’ maunei néún Kot kewe aramas. (Is. 38:2, 10-13) Nge a pwal fós usun án ewe “kingen efeng” mauner. (Tan. 11:40, 44, 45, NW) A pwal apasa pwe “ekewe kingen fanüfan” repwe maun ngeniir. (Pwär. 17:14; 19:19) Weween mi sókkofesen ekkena maun? Eli, aapw. Ese mwáál ewe Paipel a fós usun eú chék maun nge mi chék sókkóló ekkewe it a néúnéú fán itan. Pwata sia tongeni apasa ena? Pún ewe Paipel a apasa pwe mwúún fénúfan meinisin repwe kapachelong lón ei sáingolóón maun, ewe epwe poputááni ewe maunen Armaketon.​—Pwär. 16:14, 16.

 Lupwen sia alélléfengeni meinisin ekkena wokisin mi kapas usun ewe sáingolóón maun ngeni néún Kot kewe aramas, a ffatoló pwe ewe it Kok seni Makok ese weneiti Satan nge a weneiti eú mwichen mwúún aramas mi etipeeúfengen le angangfengen. Itá ewe “kingen efeng” epwe emmweni ena mwichen mwúún aramas? Sise mwo silei iei. Nge ena ekiek a tipeeú ngeni minne Jiowa a apasa usun Kok. A erá pwe epwe ‘towu seni lon fanüan mi nom efengin fanüfan, i me aramasen chomong mwü, ir meinisin repwe wawa oris, eu mwichemongun sounfiu mi pwora.’​—Is. 38:6, 15.

Pwal ina chék usun, iei met ewe soufós Taniel, pilóón Isikiel we, a apasa usun ewe kingen efeng: “Pworaus seni fanüen ötiu me efeng epwe amairüw. Iwe, epwe feila fän an lingeringer mi watte, pwe epwe niela o arosala chomong aramas. Iwe, epwe aüetä imwan imw mangaku mi fokun lingöch lefilen ewe matau me ewe chuk ia ewe Imwenfel a nom ie. Mürin epwe tori sopolan, nge esap wor eman epwe alisi.” (Tan. 11:44, 45) Ei pwóróus a usun chék minne ewe puken Isikiel a apasa usun met Kok epwe féri.​—Is. 38:8-12, 16.

Met epwe fis mwirin ena sáingolóón maun ngeni néún Kot aramas? Taniel a apasa: “Lon ewe fansoun Mikael [Jesus Kraist] ewe samolun chon läng kana, ewe chon peni aramasom [seni 1914], epwe war [lón Armaketon]. Epwe wor eu fansoun riaföü [ewe riáfféú mi lapalap] esamwo fis seni me lom, lupwen mwü rekärän poputä tori ei fansoun. Nge lupwen epwe tori ei fansoun, aramasom meinisin mi mak iter lon nöün Kot we puk repwe küna manau.” (Tan. 12:1) Ina met Jesus, ewe chón tupuni Kot, epwe féri, nge Pwärätä 19:11-21 a pwal áweweei usun.

Nge ié na ewe “Kok me Makok” Pwärätä 20:8 a fós usun? Atun ewe sáingolóón sóssót muchúlóón ewe 1,000 ier, ekkewe chón ú ngeni Kot repwe pwáraatá ewe esin ekiek mi ngaw ‘Kok lon ewe fanü Makok’ a eáni, weween ekkewe mwúún aramas ra maunei néún Kot aramas lemuchúlóón ewe riáfféú mi lapalap. Epwe chék léllé met epwe fis ngeni ekkena ruu mwichen aramas, iir repwe málófóchofóch! (Pwär. 19:20, 21; 20:9) Ina popun, usun mi pwal fichiiti chókkewe mi ú ngeni Kot mwirin ewe 1,000 ier ar repwe pwal iteni “Kok me Makok.”

Pokiten kich sia káéfichi ewe Paipel, sia mwétéres le mochen silei ika ié epwele wiliti ewe “kingen efeng.” Nge ese lifilifil ika ié ewe epwe wisen emmweni ewe mwichen mwúún aramas, a ffat ngenikich ruu mettóch: (1) Kok seni Makok me néún kewe soufiu repwe kkuf me repwe ninniiló; me (2) Jesus Kraist, ach we King mi nemenem iei, epwe amanawa néún Kot kewe aramas me emmweniirelong lón ewe ótót sefé mi kinamwe me núkúnúkéch.​—Pwär. 7:14-17.