1, 2. Ifa usun Jesus a pwáraatá alóllóólun an tong ngeni aramas?

 AMWARAREN án Jiowa tipachem a ákkáeúin pwáló lón Néún we Mwánichi, i néún Seman we “sousile angang.” Anchangei watteen pwapwaan Jesus lupwen Seman we a “anomu ekewe läng lon lenier” me “föri longolongun fanüfan.” Nge me lein meinisin férien Seman we, Jesus a ákkáeúin “pwapwa ren ekewe aramasen fanüfan.” (SalF. 8:22-31) Ewer, Jesus a tongei aramasen fénúfan seni chék me lepoputáán.

² Ló, ló, ló, Jesus a pwáraatá an tuppwél me tong ngeni Seman we me alóllóólun an tongei aramas meinisin ren an a tipemecheres le feitiw seni láng pwe epwe emén aramas. Ren án Jesus tong a féri ena pwe epwe tongeni fangóló manawan “fänäsengesin chomong aramas pwe möön manauer.” (Mat. 20:28; Fil. 2:5-8) Lupwen Jesus a nóm wóón fénúfan, Kot a atufichi i le féri chómmóng manaman. Ekkeei manaman ra pwáraatá úkúkún án Jesus tongei aramas me usun ekkewe sókkun mettóch mi amwarar epwe féri fán iter ekiseló chék.

3. Met sipwe káé lón ei lesen?

 ³ Lupwen Jesus a nóm wóón fénúfan, i a pwal afalafala “ewe Pworausen Manau usun Mwün Kot.” (Luk. 4:43) A silei pwe ena Mwú epwe epinaaló iten Seman we me epwe amóeló meinisin osukosuk wóón fénúfan. Atun an angangen afalafal a féri chómmóng manaman. Ekkeei manaman ra pwáraatá pwe a fókkun áfánni meinisin aramas. Pwata a lamot ach silei ena? Pún met Jesus a féri a ngenikich ápilúkúlúkéch fán iten mwachkkan. Iwe, sipwe pwóróus wóón rúáánú manaman Jesus a féri.

4. Met a fis lupwen Jesus a chuuri emén mwán mi úri rupun pwétúr?

⁴ Atun án Jesus angangen afalafal, a feiló lón ewe leeni itan Kalilea. Lón eú telinimw ikena, a chuuri emén mwán mi úri rupun pwétúr, ina eú semmwen mi kon chou. (Mark. 1:39, 40) Ena mwán a kon watte an semmwen, pwe Lukas, emén tokter, a apasa pwe “mi kula inisin ren rupun pwötür.” (Luk. 5:12) Ewe Paipel a erá pwe lupwen ewe mwán mi samau a kúna Jesus “a chapetiu le pwül o tüngormau ngeni, ‘Ai Samol, are ka mochen ka tongeni limetiei.’” Ena mwán a silei pwe mi wor án Jesus manaman le echikara i, nge a mochen silei ika Jesus a mochen echikara. Pwata? Pokiten ena mwán a silei pwe ekkewe Farisi ra oput ekkewe aramas mi úriir rupun pwétúr. Nge met Jesus a ekieki? Met Jesus epwe féri ngeni ena mwán, ese mwáál mi fókkun watte terin inisin? Ika en Jesus, met kopwe féri?

5. Pwata Jesus a mochen echikaraatá ewe mwán mi úri rupun pwétúr?

⁵ A ffat pwe usun ewe mwán mi samau ese kékké “Üa limengau, üa limengau,” usun met ewe Allúkún Moses a allúkú. (Lif. 13:43-46) Nge Jesus ese song ngeni. A fen tongei i me a mochen álisi. Sise wesewesen silei met Jesus a ekieki lón ena atun nge sia silei meefian. I a fókkun tongei ena mwán, ina popun a féri eú manaman. A attapa ewe mwán, ina eú mettóch aramas resap mochen féri. Iwe ren án Jesus tong me lúkúlúk a erá: “Ngang üa mochen, kopwe limöch.” Iwe, “ewe rupun pwötür a mola me won inisin ewe mwän.” (Luk. 5:13) A ffat, Jiowa a ngeni Jesus ewe tufich pwe epwe féri ei manaman mi amwarar me epwe pwáraatá watteen an tong ngeni aramas.​—Luk. 5:17.

6. Pwata sia mwaar ren ekkewe manaman Jesus a féri, me met ekkena manaman ra pwáraatá?

⁶ Ren án Kot we manaman, Jesus a tongeni féri chómmóng manaman mi amwarar. Ese chék echikaraatá ekkewe aramas mi úriir rupun pwétúr nge pwal ekkewe mi eáni sókkópaten sókkun semmwen. Ewe Paipel a apasa pwe ekkewe aramas ra mwaar lupwen “ra küna pwe ekewe mi awemwöch ra fos, ekewe mi ter ra pöchökülela, ekewe mi pechemä ra fetal, pwal ekewe mi chun ra küna mwer.” (Mat. 15:31) Jesus a wesewesen echikara kifetin inisin ewe emén mi samau. Ese lamot an epwe kútta ekkesiwilin ewe kifet mi ngaw me wóón inisin ewe mi samau, usun met ekkewe tokter ra kan féri ikenái. Pwal och, ekkewe a apéchékkúler ra chék mwittir chikar, me fán ekkóch a apéchékkúla chókkewe mi pwal mwo nge nóm towau seni i. (Joh. 4:46-54) Met ekkeei pwóróus mi amwarar ra áiti ngenikich? A nóm ren ach King, Jesus Kraist, ewe manaman me a mochen amóeló samau meinisin. Ach silei féfférún Jesus ngeni aramas, a alúkúlúkúkich  pwe lón Paratis, i epwe “tongei chokewe mi apwangapwang me wöüngau.” (Kölf. 72:13) Jesus epwe echikaraatá meinisin mi nóm lón riáfféú pún ina wesewesen letipan.

7, 8. Apwóróusa met a fis me mwen án Jesus chuuri emén mwán mi semmwen lón Petesta.

⁷ Fitu maram mwirin án Jesus echikaraatá ewe mwán mi úri rupun pwétúr, i a sái seni Kalilea ngeni Jutea, ikewe a sópweló an afalafala ewe kapas allim usun án Kot we Mwú. Ese mwáál fitengeréú aramas ra rongorong minne Jesus a eáni afalafal me a chúng letiper ren ewe tong a pwáraatá ngeniir. Jesus a wesewesen mochen oururu ekkewe mi wéúngaw me ekkewe mi nóm fán nemenemengaw me ngeniir ápilúkúlúk.​—Ais. 61:1, 2; Luk. 4:18-21.

⁸ Fán ewe maram Nisan, Jesus a sái ngeni Jerusalem pwe epwe féri ewe Pasofer. Ena telinimw a osukosuk ren chómmóngun aramas mi etto fán iten ewe fetellap mi kkóló aúchean. Nge efengin ewe imwenfel mi wor eú konik itan Petesta, me ikena ie Jesus a chuuri emén mwán ese tongeni fetál.

9, 10. (a) Pwata Jesus a feiló ren eú konik itan Petesta? (b) Met Jesus a féri lón ena leeni, me met ena mettóch a áiti ngenikich? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁹ Chómmóng aramas mi samau ra kan feiló Petesta. Pwata? Pokiten ra lúkú pwe ika emén mi samau epwe tolong lón ewe konik lupwen ewe konik a mwékút, iwe epwe tongeni chikar. Anchangei osukosuken ena leeni ren chómmóngun aramas mi fókkun lichippúng me ápilúkúlúkúngaw mi resin kútta alen ar repwe chikar seni ar semmwen. Pokiten Jesus emén mi unuséch, ese wor an semmwen, nge pwata a ló ikena? Pún a tongei ekkewe aramas. Me ikena ie a chuuri emén mwán mi fen semmwen ren fite fite ier, lap seni án Jesus nónnóm wóón fénúfan.​—Álleani Johannes 5:5-9.

¹⁰ Jesus a eisini ewe mwán ika a mochen an epwe chikar. Anchangei lichippúngún ena mwán lupwen a ereni Jesus pwe a mochen chikar nge ese tongeni pokiten ese wor emén epwe álisi le tolong lón ewe konik. Iwe mwirin, Jesus a ereni ewe mwán an epwe féri eú mettóch ese fókkun tufich le féri. A ereni pwe epwe angei kian me fetál. Iwe ewe mwán a angei kian we me poputá le fetál! Ei manaman a eú pisekin pwáraatá ren met Jesus epwe féri lón ewe Paratis. A pwal pwáraatá án Jesus tong mi alóllóól ngeni aramas. A kútta chókkewe ra osupwangen álillis. Án Jesus leenien áppirú itá epwe apéchékkúlakich ach sipwe akkachocho le kútta ekkewe aramas lón ach leenien afalafal, chókkewe mi letipechou ren ekkewe mettóch mi ngaw a fiffis wóón ei fénúfan.

11. Ifa usun ewe pwóróus lón Markus 5:25-34 a pwáraatá pwe Jesus a tongei ekkewe mi semmwen?

¹¹ Álleani Markus 5:25-34. Lón úkúkún 12 ier, emén fefin a riáfféú ren och semmwen mi ássáw. An we semmwen a kkúú meinisin kinikinin manawan kapachelong an fel ngeni Kot. A chuuri chómmóng tokter me néúnaaló meinisin néún moni le kútta met epwe chikar ren, nge a fen ngangawolo. Eú rán, ewe fefin a ekiekin féri eú mettóch ren an epwe chikar. I a feiló lein ewe pwiin aramas me attapa úfen Jesus we. (Lif. 15:19, 25) Lupwen Jesus a meefi pwe och manaman a feil seni, a eis ika ié a attapa i. Ewe  fefin a “fotopwäsuk arun pechen Jesus fän chechech me niuokus. Iwe, a pwäri ngeni Jesus meinisin mine a fis ngeni.” Jesus a silei pwe Jiowa a echikaraatá ena fefin, iwe a úméúméch ngeni me ereni: “Nei fefin, om lükülük a apöchökülokotä. Kopwe feila fän kinamwe pwe ka chikar seni om samau.”

12. (a) Seni met sia fen káé, ifa usun kopwe áweweei napanapen Jesus? (b) Ifa ewe leenien áppirú Jesus a isetiw fán itach?

¹² A wesewesen chúng letipach ach kúna úkúkún án Jesus tongei aramas, ákkáeúin ekkewe mi semmwen. A fókkun sókko seni Satan, ewe a sótun etipetipakich le lúkú pwe ese wor aúcheach me ese wor emén mi tongekich. Iwe nge, án Jesus kewe manaman ra ánnetatá pwe a enletin tongekich me áfánni ach kewe osukosuk. Sia kilisou pwe sia nóm fán nemenien ewe esin King me Souasor mi Lap mi tongei aramas! (Ipru 4:15) Epwe tongeni weires ngenikich ach sipwe weweiti meefien emén mi samau ren fansoun langattam, ákkáeúin ika kich mi péchékkúl. Nge ekieki mwo usun Jesus. A tongei me weweiti meefien ekkewe mi samau inaamwo ika esap fán eú a semmwen. Amwo sipwe achocho le áppirú an tongei aramas.​—1 Pet. 3:8.

13. Án Lasarus manawsefál a áiti ngenikich met usun Jesus?

¹³ A chúng letipen Jesus ren an kúna riáfféún ekkewe aramas. Áwewe chék, lupwen chiechian we Lasarus a máló me a kúna riáfféún an famili me chiechian kewe, letipen Jesus “a fokun mwökütüküt o weires.” (Álleani Johannes 11:33-36.) Jesus a kechiw inaamwo ika a silei pwe epwele amanawasefáli Lasarus. Jesus ese sáw le pwár ngeni aramas  meefian. A fókkun tongei Lasarus me an we famili ina popun a áeá an we manaman seni Kot le amanawasefálietá Lasarus!​—Joh. 11:43, 44.

14, 15. (a) Met a pwáraatá pwe Jiowa a mochen amóeló án aramas riáfféú? (b) Ifa usun ewe manawsefál a riri ngeni án Kot chechchemeni ekkewe mi máló?

¹⁴ Ewe Paipel a apasa pwe Jesus a wesewesen napanapeni napanapen Seman we, Jiowa. (Ipru 1:3) Ina popun, ekkewe manaman Jesus a féri ra pwáraatá pwe Jiowa a pwal mochen amóeló samau, metek, me máló. Ekiseló chék, Jiowa me Jesus repwe pwal amanawatá chómmóng aramas seni máló. Jesus a erá: “Epwe war ewe fansoun lupwen ekewe sotup meinisin repwe . . . towu seni peiaser.”​—Joh. 5:28, 29.

¹⁵ Án Kot chechchemeni ekkewe mi máló a pwal lamot lón ena angangen amanawasefálietá aramas. Ewe Kot mi Unusen Manaman, ewe Chón Fératá unuselapen láng me fénúfan, a tongeni chechchemeni mettóch meinisin ren attongeach kewe mi máló, kapachelong napanaper kewe. (Ais. 40:26) Jiowa a tongeni chechchemeniir, nge lap seni ena, a mochen chechchemeniir. Ekkewe pwóróusen manawsefál lón Paipel ra pwáraatá met epwe pwal fis lón Paratis.

16. Met a suuk ngeni chómmóng néún Kot chón angang?

¹⁶ Ika sia amwéchú ach tuppwél ngeni Kot, sipwe tongeni kúna eú manaman mi fókkun amwarar, ina ach manawewu seni ewe riáfféú mi lapalap! Ekiseló mwirin Armaketon, sipwe pwal kúna chómmóng manaman. Lón ena atun, emén me emén aramas epwe unusen péchékkúl inisin. (Ais. 33:24; 35:5, 6; Pwär. 21:4) Anchangei óm kakkatol án aramas ra péútaaló meser kilaasen chun, wokur, war wheelchair, me metakkan. Jiowa epwe fang ngeni chókkewe repwe manawewu seni lón Armaketon péchékkúlen inis pokiten epwe watte ewe angang repwe féri. Wiser ar repwe féri me ewilaaló unusen ei fénúfan ngeni eú paratis.​—Kölf. 115:16.

17, 18. (a) Pwata Jesus a féri ekkewe manaman? (b) Pwata a lamot kopwe achocho úkúkún óm tufich pwe kopwe tongeni manaw lón ewe Paratis?

¹⁷ A eú minen apéchékkúl ngeni chón ewe “mwich mi fokun chocho” ar álleani pwóróusen án Jesus echikaraatá ekkewe mi semmwen. (Pwär. 7:9) Ekkena manaman ra alúkúlúkú ngenikich pwe lón mwachkkan sipwe pwal pwapwaiti ach unusen péchékkúl. Ra pwal pwáraatá úkúkún án néún Kot we Mwánichi tongei aramas. (Joh. 10:11; 15:12, 13) Watteen án Jesus tong a pwáraatá alóllóólun án Jiowa tongei emén me emén néún chón angang.​—Joh. 5:19.

¹⁸ Ei fénúfan ikenái a ur ren weires, riáfféú, me máló. (Rom 8:22) Ina popun a lamot án Kot we mineféén ótóten fénúfan. Ikena ie, meinisin aramas epwe unusen péchékkúl inisiir usun met Kot a fen pwonei. Malakai 4:2 a pwal awora ngenikich ei ápilúkúlúk ach sipwe “mwetemwet usun chök ekewe nienifön kow,” sipwe pwapwa me meseik pokiten sia fen chikar me ngaseló seni fétekin tipis. Amwo ach aúcheani Jiowa me ach lúkúlúk wóón an kewe pwon epwe amwékútúkich le achocho úkúkún ach tufich pwe sipwe manaw lón ena Paratis. A mmen apéchékkúlakich ach silei pwe ekkewe manaman Jesus a féri ra pwáraatá pwe aramas meinisin repwe unusen ngaseló seni riáfféú ekiseló chék atun an nemenem!