1. Ifa úkúkún lamoten lúkú? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

 KA FEN mwo eisinuk ei kapas eis, ‘Jiowa epwe fen mochen amanawaei atun ewe riáfféú mi lapalap?’ Ewe aposel Paulus a erá pwe lúkú ina eú mettóch mi fókkun lamot ngenikich pwe sipwe kúna manaw. A apasa: “Esap wor eman a tongeni apwapwai Kot are esap wor an lükü.” (Ipru 11:6) Usun nge ena itiitin kapas a mmen mecheres, nge ren enletin “sap meinisin a wor ar lükü.” (2 Tes. 3:2, Agapé) Ekkena ruu wokisin ra álisikich le weweiti úkúkún lamoten ach sipwe apéchékkúlaló ach lúkú.

2, 3. (a) Ifa úkúkún aúchean ach lúkú? (b) Met sipwele káé iei?

² Ewe aposel Petrus a fós usun eú sókkun lúkú mi “tolong lon sosot, pwe epwe pwä enletin.” (Álleani 1 Petrus 1:7.) Ewe riáfféú mi lapalap a fókkun kkanoto, me sia mochen “eti chokewe mi lükü o küna manau.” (Ipru 10:39) Ina minne a lamot sipwe fókkun achocho le apéchékkúla ach lúkú. Sia mochen sipwe emén me lein chókkewe repwe kúna feiéch atun Jesus Kraist, ach we King, epwe war. Iwe, sia pwal tongeni usun ewe mwán mi tingormaú ngeni Jesus an epwe lapóló an lúkú, neman sipwe erá: “Kopwe anisi ei pwe epwe napeno ai nuku!” (Mark. 9:24, KG) Are neman sipwe usun ekkewe aposel, sipwe pwal erá: “Kopwe anapano am nuku!”​—Luk. 17:5, KG.

³ Lón ei lesen, ikkeei ekkewe mettóch sipwe káé. Ifa usun sipwe tongeni apéchékkúla ach lúkú? Ifa usun sia tongeni  pwáraatá pwe ach lúkú a péchékkúl? Pwata sia tongeni lúkúlúk pwe Kot epwe pélúweni ach tingor pwe epwe alapaaló ach lúkú?

4. Án ié leenien áppirú a tongeni amwékútúkich ach sipwe apéchékkúlaló ach lúkú?

⁴ Pokiten a kon aúchea ewe mettóch lúkú, iwe Jiowa a ngenikich chómmóng pwóróus lón Paipel usun lúkú. Ra makketiw “fän iten ach sipwe kaiö” seniir. (Rom 15:4) Pwóróusen Apraham, Sara, Isaak, Jakop, Moses, Rahap, Kition, Parak, me pwal ekkewe ekkóch ra tongeni amwékútúkich ach sipwe apéchékkúlaló ach lúkú. (Ipru 11:32-35) Pwal och, a wor pwóróusen pwiich kewe lón ei fansoun, iir kewe mi isetiw leenien áppirú mi fókkun múrinné ren ar lúkú.

5. Ifa usun Elias a pwáraatá pwe mi péchékkúl an lúkú Jiowa, iwe met sipwe pwisin eisinikich?

⁵ Eú leenien áppirú mi mak lón Paipel ina pwóróusen ewe soufós Elias. Atun óm ekilonei pwóróusan, ekieki usun nimu mettóch a fis mi pwári péchékkúlen an lúkúlúk wóón Jiowa. (1) Atun Elias a ereni King Ahap pwe Jiowa epwe atoto wóón ewe fénú eú pwás, fán lúkúlúk a apasa: “Mwo manauen ewe Samol mi Lapalap ewe Koten Israel, ewe Kot üa angang ngeni, esap püngütiu amurenipwin ika üt lon kei ier.” (1 King 17:1) (2) Elias a lúkú pwe Jiowa a tongeni fang ngeni me ekkewe ekkóch minne ra osupwangan atun ewe pwás. (1 King 17:4, 5, 13, 14) (3) Elias a pwal lúkúlúk pwe Jiowa a tongeni amanawasefáli ewe át, néún ewe fefin mi má seni pwúlúwan. (1 King 17:21) (4) Ese wor an tipemwaramwar pwe Jiowa epwe kenaló an we asor me wóón ewe Chuuk Karmel. (1 King 18:24, 37) (5) Pwal mwo nge mwen an púngútiw rán, fán lúkúlúk Elias a ereni Ahap: “Kopwe feila mongö o ün, pun üa rong waasesin üt.” (1 King 18:41) Mwirin ach káé ekkeei pwóróus, sia tongeni pwisin eisinikich, ‘Mi péchékkúl ai lúkú usun péchékkúlen án Elias?’

6. Ifa ewe mettóch a lamot sipwe tingorei Jiowa pwe ach lúkú epwe péchékkúl?

⁶ Pokiten sise tongeni apéchékkúlaló ach lúkú ren pwisin ach tufich, mi lamot sipwe tingorei Kot an we manaman mi fel. Pwata? Pún lúkú ina kinikinin uwaan an we manaman mi fel. (Kal. 5:22, Testament Mi Fö) Sia pwáraatá tipachem ika sia álleasochisi án Jesus we kapasen éúréúr ach sipwe tingorei Jiowa an epwe sópweló le fang ngenikich an we manaman mi fel. Jesus a pwonei pwe Jiowa epwe “fangela Ngünmifel ngeni chokewe mi tüngorei.”​—Luk. 11:13.

7. Áweweei ifa usun sia tongeni akkapéchékkúla ach lúkú.

⁷ Ika ach lúkú Kot mi péchékkúl, iwe a lamot sipwe túmúnú pwe epwe chék péppéchékkúl. Sia tongeni apépééi ach lúkú ngeni eú ekkei. Atun sia poputá le ékkú eú ekkei a tongeni kon péchékkúl ngetan. Iwe nge, ika sise sópwetá amwúchún, ekis me ekis epwe kunuló me wiliti falang. Nge ika sia kan sóssópwetá amwúchún, a tongeni sópwósópwóló ngetan. Pwal ina chék usun ren ach lúkú. Ika iteiten rán sia sópweló le álleani me káé án Kot we Kapas, iwe epwe lapóló ach aúcheani Paipel me tongei Jiowa. Mwirilóón, ach lúkú epwe núkúchar me péchékkúl.

8. Met a tongeni álisuk le apéchékkúlaló me anúkúchara óm lúkú?

⁸ Mei pwal wor mettóch ka tongeni féri pwe kopwe apéchékkúlaló me anúkúchara óm lúkú? Kosap chék menemenéch ren minne ka káé me mwen óm papatais. (Ipru 6:1, 2) Mi lamot kopwe kákkáé ekkewe oesini lón Paipel ra fen pwénúetá. A tongeni  álisuk le apéchékkúla me anúkúchara óm lúkú. Ka pwal tongeni néúnéú án Kot we Kapas le etittina óm lúkú ika mi wesewesen péchékkúl.​—Álleani James 1:25; 2:17, 24.

9, 10. Ifa usun ach lúkú a péchékkúleló ren (a) chiechi mi múrinné? (b) ekkewe mwich? (c) ewe angangen afalafal?

⁹ Ewe aposel Paulus a erá pwe ekkewe Chón Kraist ra tongeni ‘apöchökülafengeniir ren ar lükülük.’ (Rom 1:12) Met weween ena? Lupwen sia chiechi ngeni pwiich kewe, sia tongeni apéchékkúlafengeni ach lúkú, nge ákkáeúin lupwen sia awora ach fansoun ngeni chókkewe ra fen sópwéch atun ra kúna sóssótun ar lúkú. (Jas. 1:3) Chiechi mi ngaw a ataieló ach lúkú, nge chiechi mi múrinné a apéchékkúla. (1 Kor. 15:33) Ina ewe popun a kawor kapasen pesepes ngenikich pwe sipwe fiti mwich iteitan. Pwe me ikena ie sia tongeni “apöchökülafengenikich.” (Álleani Ipru 10:24, 25.) Pwal och, minne sia rongorong lón mwich a apéchékkúlaló ach lúkú. Ewe Paipel a apasa pwe “än eman lükülük a pop seni an rongorong ewe kapas.” (Rom 10:17) Iwe, pwisin eisinuk, ‘Ngang mi achocho le fiti án Chón Kraist kewe mwich?’

¹⁰ Ach lúkú epwe pwal péchékkúleló lupwen sia afalafala ewe kapas allim seni Paipel me asukula ngeni aramas. Sia pwal usun ekkewe popun Chón Kraist le káé ach sipwe lúkúlúk wóón Jiowa me pwora le pwáraatá usun i fansoun meinisin.​—Föf. 4:17-20; 13:46.

11. Pwata a péchékkúl án Kalep me Josua lúkú, me ifa usun sia tongeni usur?

¹¹ Ach lúkú Jiowa a péchékkúleló lupwen sia kúna ifa usun a álisikich me pélúweni ach iótek. Ina met a fis ngeni Kalep me Josua. Ra pwáraatá ar lúkú Jiowa atun ar we ló operi ewe Fénúen Pwon. Lón ánein manawer a péppéchékúleló ar lúkú iteiten fansoun ra kúna án Jiowa álisiir. Ina ewe popun Josua a lúkúlúk le ereni ekkewe chón Israel: “Iteiten ekewe pwon [Kot] a eäni ngenikemi ra pwönüetä, nge esap wor eu me leir esap pwönüetä.” Mwirin a pwal apasa: “Iei mine oupwe meniniti ewe Samol mi Lapalap o angang ngeni fän leten lelukemi pwal fän allükülüköch.” A pwal erá: “Nge ngang me chon leimwei, äm aipwe angang ngeni ewe Samol mi Lapalap.” (Jos. 23:14; 24:14, 15) Ika sia lúkúlúk wóón Jiowa me kúna ifa usun a álisikich, ach lúkú epwe péchékkúleló.​—Kölf. 34:8.

12. Ifa usun sipwe pwáraatá pwe a péchékkúl ach lúkú?

¹² Ifa usun sipwe pwáraatá pwe ach lúkú mi péchékkúl? Ewe chón káé James a apasa: “Üpwe pwäri ngonuk ai lükülük mi fiti föför.” (Jas. 2:18) Ach féffér a pwáraatá pwe a péchékkúl ach lúkú. Sipwe ppii ifa usun.

13. Ifa usun sia pwáraatá ach lúkú atun sia afalafal?

¹³ Ewe angangen afalafal ina eú al mi fókkun múrinné ren ach sipwe pwáraatá ach lúkú. Pwata? Pún atun sia afalafal, sia pwáraatá ach lúkú pwe ewe sópwólóón a arapakkanoto me “esap mang.” (Ap. 2:3) Ren ach sipwe silei ika ach lúkú mi péchékkúl, sia tongeni eisinikich: ‘Ifa úkúkún ai aúcheani ewe angangen afalafal? Ua achocho lón mettóch meinisin pwe upwe tongeni ereni ekkewe ekkóch usun Kot? Ua kan kúkkútta alen ai upwe alapaaló ai angang ngeni Jiowa?’ (2 Kor. 13:5) Amwo sipwe pwári péchékkúlen ach lúkú ren ach pwáraatá “ren awach,” a wewe ngeni ach afalafala ewe kapas allim.​—Álleani Rom 10:10.

14, 15. (a) Ifa usun sia tongeni pwáraatá ach lúkú iteiten rán? (b) Apwóróusa eú pwóróus mi pwáraatá péchékkúlen lúkú mi fiti féffér.

 ¹⁴ Sia pwal pwáraatá ach lúkú Jiowa atun sia likiitú fán ekkewe osukosuk sia kúkkúna lón ei fénúfan. Atun a torikich semmwen, lichippúng, letipeta, mwelele, are pwal ekkóch osukosuk, mi lamot sipwe lúkú pwe Jiowa me Jesus repwe “alisikich lon fansoun ach osupwang.” (Ipru 4:16) Lupwen sia tingorei Jiowa an epwe álisikich sia pwáraatá ach lúkú i. Jesus a erá pwe sia tongeni tingorei Jiowa an epwe ngenikich anach “mongö iteiten rän.” (Luk. 11:3) A wor ekkewe pwóróus lón Paipel mi pwáraatá pwe Jiowa a tongeni awora ngenikich ese lifilifil met sia osupwangan. Áwewe chék, atun eú pwás lón Israel, Jiowa a awora ngeni Elias anan mwéngé me únúman konik. Ewe Paipel a erá pwe ekewe machchang “ra uwato ren Elias anan pilawa me ochan fituk iteiten lesosor me iteiten lekuniol, a pwal ün koluk seni ewe öüwö.” (1 King 17:3-6) Sia lúkú pwe Jiowa a pwal tongeni awora ngenikich minne sia osupwangan.

¹⁵ Sia lúkúlúk pwe ika sia apwénúetá án Paipel kewe kapasen emmwen, sipwe tongeni atufichi osupwangen ach famili. Emén Chón Kraist itan Rebecca a nónnóm lón Asia a áweweei ifa usun i me an we famili ra apwénúetá ekkewe kapasen emmwen lón Mateus 6:33 me Än Salomon Fos 10:4. A erá pwe pwúlúwan we a meefi pwe ewe angangen moni a eáni a tongeni apwangapwangaaló ar riri ngeni Jiowa. Iwe a towu seni ena angang. Nge a wor fémén néúr ra túmúnú, iwe ra poputá le ffér ar amémé mwéngé. Mwirilóón ar angang weires, ewe moni tolong ra angei iteitan a naf fán iten osupwangen ar we famili. Neminna a erá: “Aua meefi pwe Jiowa ese fókkun likitikemiló. Esap mwo fán eú aupwe etiwaaló eú ekkewe fansoun mwéngé lón eú rán.” Ka fen pwáraatá óm lúkú lón ena esin mettóch mi apéchékkúla óm lúkú?

16. Met epwe fis ika sia lúkúlúk wóón Kot?

¹⁶ A lamot sipwe lúkúlúk fansoun meinisin  pwe ika sia álleasochisi án Jiowa emmwen, iwe i epwe álisikich. Paulus a alóni alon Apakuk lupwen a apasa: “Ewe chök aramas mi küna pwüng me ren Kot epwe manau ren an lükülük.” (Kal. 3:11; Ap. 2:4) Ina popun a lamot epwe péchékkúl ach lúkú ewe Emén mi wesewesen tongeni álisikich. Paulus a áchema ngenikich pwe Kot i ewe “a tongeni föri mettoch meinisin lap seni mine sia tongeni tüngor ika ekieki ren an we manaman mi akangang loch.” (Ef. 3:20) Néún Jiowa kewe chón angang ra féri meinisin minne ra tufichin féri lón ar apwénúetá letipen Kot, nge ra pwal mirititi pwe a wor aúkúkún tufichiir. Sia fókkun kilisou pún Kot a ákkálisikich me a ekkefeiéchú ach achocho.

17. (a) Ifa usun Jesus a pélúweni án ekkewe aposel tingor? (b) Pwata sia tongeni lúkúlúk pwe Jiowa epwe pélúweni tingoren lapólóón ach lúkú?

¹⁷ Seni met sia fen káé, neman sia meefi meefien ekkewe aposel lupwen ra tingorei Jesus: “Kopwe anapano am nuku!” (Luk. 17:5, KG) Jesus a pélúweni án néún kewe aposel tingor lón eú napanap mi kkóló aúchean atun Pentikost lón ewe ier 33. Lón ena atun ra angei ewe manaman mi fel ewe mi atufichiir le alóllóólaaló ar weweiti minne Kot a tipeni fán iten aramas. Ena mettóch a apéchékkúlaló ar lúkú. Iwe met mwirilóón? Lón na fansoun ra poputááni ewe angangen afalafal mi lap seni minne ra fen féri me lóóm. (Kol. 1:23) Iwe met, sipwe itá lúkúlúk pwe epwe pélú tingoren lapólóón ach lúkú? Ewer, pún Paipel a alúkúlúkú ngenikich pwe Kot epwe aúselinga ach iótek ika “sia tüngor och mine a fich ngeni letipan.”​—1 Joh. 5:14.

18. Ifa usun Jiowa epwe efeiéchú chókkewe mi apéchékkúlaló ar lúkú?

¹⁸ Lupwen sia unusen lúkúlúk wóón Jiowa, i epwe fókkun pwapwaitikich. I epwe pélúweni ach tingor pwe epwe alapaaló ach lúkú, iwe, ach lúkú epwe péchékkúleló, me sipwe ‘fich ngeni ach sipwe alealong lon Mwün Kot.’​—2 Tes. 1:3, 5.