1-3. Mavuzo gani ankosa attu mwaha wa okwa, nanda relijiau dhottiyana-ttiyana dhinakula dhavi?

BIBILIA ononiroromeliha wi nalabona “kunakale vina okwa.” (Ovuhulela 21:4) Kapitulu 5, iyo nihisunza sabwa ya yobolo ejuwene ennifugulela dila ya okalawo na mukalakala. Mbwenye attu anokwavi. (Kohelét 9:5) Nivuzo namakamaka ninfanyelihu okosa ttintti, Txini ennipadduwela nigakwa?

² Yowakula ya nivuzo ntti jaderettu vaddiddi makamaka nigakweliwa. Txino ninovivuza: ‘Txini enimpadduwela? Iyene ononang’anela? Onowodha onikamihedha? Ninele omoona wili?’

³ Marelijiau menji anovaha dhowakula dhottiyana-ttiyana sabwa ya mavuzo aba. Meena anosunziha wi akala weyo wa muttu waderetu, ondowa odhulu vina akala oli muttu wabure, ondowa omottoni. Oku meena anloga wi weyo ogakwa onosadduwa bukala muya budhowa ogumana na amudhawo akwile wale. Mbwenye relijiau dhiina dhinloga wi weyo ogakwa nanda buttongiwa, onobaliwa wili obe onowiyelela okalawo na maningo ottiyana-ttiyana, txino ninga muttu obe enama.

4. Mubuwelo gani mmodhene ona relijiau dhinjene mwaha wa okwa?

⁴ Dhinsunziha relijiau dhinjene dhinkala ninga dhilobo dhottiyana. Mbwenye dhetene dhinsunziha mubuwelo mmodhene. Dhinsunziha wi muttu agakwa, epaddi yina ya muttu enokalawovi muttuya agamala okwa. Ejo ebaribari?

5, 6. Txini ennipadduwela nigakwa?

⁵ Yehova onoziwa ennipadduwela nigakwa, vina iyene ononaddela wi muttu agakwa, egumi yaye enogoma. Okwa ku ottiyana na okalawo. Muttu agakwa, mwiwelo na mubuwelo waye kunkalawo viina. * Iyo nigakwa kaninwodha woona, wiwa, vina kaninubuwela elobwene.

⁶ Mwene Solomau ohileba “aliba okwa kanziwa elo-wene.” Abale akwile kanwodha okwela nne widda, vina omasiye [obe mu ekuttani] “kunthiddiwa mabasa, kuntadiwa dhawira, kuli ononelamo.” (Kengesa Kohelét 9:5, 6, 10.) Va Masalmo 146:4, Bibilia ononaddela wi muttu agakwa, ‘dhubuwelo dhaye’ dhinokwa vina.

7. Txini yalogile Yezu mwaha wa okwa?

⁷ Mudhidhi wakwile Lázaro, Yezu wahiloga na anamafara aye wi: “mukwehu Lázaro onogona.” Mbwenye Yezu kaafuna ologa wi wela ovuma. Yezu wahitapulela deretu wi: “Lázaro ohikwa.” (Joau 11:11-14) Yezu wahiladdaniha okwa na ogona. Iyene kalogile wi Lázaro wali odhulu obe oli na amudhaye akwile wale. Vina kalogile wi Lázaro wela otabuwa omottoni, wali ninga muttu mwina obe enama. Nne, ejo yali ninga Lázaro wela ogona tturho enddimuwa. Malebo meena anoladdaniha okwa na ogona tturho enddimuwa. Mudhidhi wakwile Estevau Bibilia walogile wi iyene, ‘wela ogona’. (Merelo 7:60) Murumiwi Paulo ohileba vina wi Akristu eena ‘anogona mu okwani.’—1 Korinto 15:6.

8. Ninziwa dhavi wi Yehova kattanddile attu wi akwege?

 ⁸ Koddi Yehova wattanddile Adamu na Eva wi agamala akwe? Nne! Yehova wattanddeli wi aagalale vina akaane egumi yowakwana namukalakala. Mudhidhi wasasanyile Yehova attu, wahavaha efunelo ya okalawo na mukalakala. (Kohelét 3:11) Amambali kanfuna wi anawa onuwe agamala akwe, Yehova vina oniwamo dhawene na iyo. Akala Mulugu onittanddeli wi nikalegewo na mukalakala, kito ninkwela eni?

9. Sabwaya jani nlamulo naavahile Yehova Adamu na Eva kanali norutxa?

⁹ Mmunddani mwa Edeni, Yehova wahimwaddela Adamu na Eva: “Onothiyiwa oja milima dha miri dhetene dhili muddebe mpuno; vano ohije-wene milima dha muri onziwiha opama n’obure, vawi siku-ntho ninaje weyo, onere okwa.” (Wita 2:9, 16, 17) Wiwelela nlamulo ntti kayali elobo yorutxa, sabwani ddi Yehova bahi wafanyelela wavaha malamulo mwa ejile yali yaderetu na yabure. Mwa omwiwelela Yehova, awene agahitonyihedha nriho na olamulela waye. Awene vina agahimulagiha ntamaalelo mwa dhilobo dhotene dhavahiliye.

10, 11. (a) Satana wanyengettile dhavi Adamu na Eva? (b) Sabwaya jani Adamu na Eva kaana viina nlevelelo mwa esile dhakosilani?

¹⁰ Mokubanyiha, Adamu na Eva asakulile ohimwiwelela Yehova. Satana wahimwaddela Eva: “Txibarene Mulugu oukoddihani oja milima dha miri dhili muddebe-mpu?” Eva omwakula: “Kanikoddihiwe oja milima dha miri dha nddebe nthi. Milima dha muri mmodha oli varivá, Mulugu ologile dhahi: ‘Kamuje, vina kamuddiginye-wene; mugatagiha, munokwa.’”—Wita 3:1-3.

¹¹ Satana ohiloga: “Nne, kamunakwe. Mulugu onoziwa wi siku-ntho ninajinyu, mento enyu anofuguwa, munokala ninga Mulugu, munonona opama n’obure ninga iyene.” (Wita 3:4, 5) Satana wafuna wi Eva obuwele wi wanfanyela osakula yeka yaderetu na yabure. Mudhidhi wakakene Satana ohizivala sabwa ya ologa ejile eganpadduweli Eva kohimwiwelela Mulugu. Satana wahimwaddela Eva wi kagakwile, venevo Eva ohapa mulima obule, oja vina ohinvahamo mamune. Adamu na Eva anziwa ejile yawaddelile  Yehova wi kamuje. Mujelani, ahisakula okoodda wiwelela nlamulo nohirutxa vina nofanyelela na Yehova. Vajilani, ahitonyihedha otuwa nriho wa Babi wawa wokwela wa odhulu. Mwa awene kawali viina nlevelelo mwa esile dhakosilani!

12. Sabwaya jani ohiwelela wa Adamu na Eva wahitota opa murima wa Yehova?

¹² Kobuwela mukalelo wiwale opa Yehova, Adamu na Eva vatowilani nriho na muttanddi wawa! Weyo ogewilemo dhavi kowiliwa ohimulela vina ohimunuwiha mwanawo wa muyana obe wa mulobwana nanda agamala bakoodda ouwiwelela akosaga dhilobo dhimwaddeliwe wi ahikose? Ejo kigawutoteli opa murima?

13. Yehova valogiliye na Adamu “onowiyelela okala mbwebwe wokokene” yatapulela eni?

¹³ Vakoddilani wiwelela, Adamu na Eva ayelela gari yavahiwani ya okalawo na mukalakala. Yehova wahimwaddela Adamu: “Vowi weyo oli mbwebwe onowiyelela okala mbwebwe wokokene.” (Kengesa Wita 3:19.) Mowiwanana na mazu aba Adamu wahiyelela okala mbwebwe, ninga kanakalagawo. (Wita 2:7) Muttegeli Adamu, Iyene wahikwa kakalilewo viina.

14. Ninkwela eni?

¹⁴ Kowiliwa Adamu na Eva ahimwiwelela Yehova, awene agahikalawovi mpaka ovanene. Mbwenye mudhidhi  ottiyilani wiwelela ahittega, mmalelani ahikwa. Ottega oli ninga eredda yowopiha eravile iyo wa ababi ehu oroma. Iyo notene ninobaliwana ottega, jijuwene ennittukulela okwa. (Roma 5:12) Mbwenye ejo kayali yofuna ya Mulugu na attu. Mulugu txipo kanfuna wi attu akwege, vina Bibilia onologa wi okwa “mwiddani.”—1 Korinto 15:26.

15. Oziwa ebaribari ya abale akwile ennifurula dhavi?

¹⁵ Ebaribari mwaha wa okwa enonifurula mwa dhubuwelo dhabure. Bibilia onosunziha wi abale akwile kaniwa elo, kaniwa goi, opa obe okubanya. Iyo kaninwodha ologa na awene, vina awene kanloga na iyo. Iyo kaninwodha wakamihedha, vina awene kanwodha onikamihedha. Awene kanwodha onivoreya noona kaninfanyela wawova. Mbwenye, relijiau dhinji dhinloga wi abale akwile anokalawo mburo mwina nanda podi wakamihedha nipitxaga kobiri wa asogorheli obe attu a ettomo mmutugumanoni mwawa. Mbwenye iyo ninoziwa ebaribari ya abale akwile, iyo kaninnyegettiwa na abale ansunziha dha ottambi esi.

16. Ottambi gani onttiddihedha mabasa relijiau mwaha wa abale akwile?

¹⁶ Satana onolabihedha marelijiau wi aninyegentte vina anikosihe wubuwela wi abale akwile anokalawovi. Ninga motagiha, relijiau dhiina dhinsunziha wi nigakwa, ehikala elobo envenyamo bigakala epaddi yina. Relijiau yawo ensunziha dhawene, obe ensunziha enloga Bibilia mwaha wa okwa? Ninga mukoseliye na Eva, Satana onodhowavi bagalabihedha ottambi wi apupurutxe attu wi ahimwiwelele Yehova.

17. Ologa wi muttu agakwa anoddumeyiwa omottoni akalelini masunziho nimuruwana Yehova?

 ¹⁷ Dhilobo gani dhonyimula dhinsunziha marelijiau meena. Ninga motagiha, meena ansunziha wi attu abure agakwa andowa addumeyiwe omottoni na mukalakala! (Kengesa 1 Joau 4:8.) Weyo ogewilemo dhavi mwa muttu onimusottotta mwanaye ekaga nlada na mwanayeya vamottoni? Weyo txibarene ogahimwidda muttu ninga odduwene. Weyo kugaziveliwe oziwa elobo-elobovi ya muttu ninga odduwene. Jijuwene enfuna Satana wi nubuwelege sabwa ya Yehova!

18. Sabwaya jani kaninfanyela wawova abale akwile?

¹⁸ Marelijiau meena anonaddela wi attu agakwa, anosadduwa bakala muya. Meena ansunziha wi ninofanyela wariha vina wawova sabwani awene anodha okala akwehu obe amwiddani owopiha. Attu enjene anororomela ottambi ninga oku. Awene anowoova okwa, noona anawebedha abuwene ottiya Yehova. Kobuwela wi abale akwile kaniwa elobo, iyo kaninfanyela wawova. Yehova ddi muttanddi wehu. Iyene ddi Mulugu webaribari onfanyelihu omulabela bahi ottiya elobo yina.—Ovuhulela 4:11.

19. Oziwa ebaribari sabwa ya okwa ennikamihedha dhavi?

¹⁹ Nigaziwa ebaribari sabwa ya okwa, ninofuruleya mwa ottambi wa marelijiau. Ebaribari eji ononikamihedha ononelamo nlibelo notikiniha nikosile Yehova modhela egumi yehu vina musogorho mwehu.

20. Kapitulu endawo ninasunze eni?

²⁰ Nsaka na wale vaddiddi, mwimeleli wa Mulugu onkuweliwa Job wahivuza “muttu okwile onowiyelela okalawo?” (Job 14:14) Koddi ejoya ebaribari wi muttu okwile onowiyelela okalawo wili? Ennaddela Yehova modhela Bibilia elobo yaderetu vaddiddi. Ninele woona na mukalelo gani mu kapitulu endawo.