1-3. (a) Mambali ontamelela eni omukoddeliha mwaneya? (b) Yehova onfunela nni wi iyo neddege wokoddelene?

KAMUBUWELE mambali wokwela onimusasanyedha mwanaye wi adhowe oskola. Iyene onomwang’ana mwanaye akala ohimala ohaba vina onowoona akala guwo dhaye dhili dhosasanyeya-dhene. Eji ononiha wi onomuzuzumela mwanaye onfuna wi e’ddege wokoddelene.

² Babihu Yehova onfuna wi iyo needdege wotxenene. (Masalmo 18:26) Iyene onoziwa wi ejo enodhana oderetu wehu. Nigeeddaga wotxenene ninomuttittimiha Yehova.—Ezekiyel 36:22; kengesa 1 Pedro 2:12.

 ³ Okaana oyesa entapulela eni? Oyesa onkamihedha dhavi oderetu wehu? Oziwa yowakula ya mavuzo aba enele onikamihedha ozinddiyela mpaddi onfwanyelela iyo ovyogolela?

4, 5. (a) Mwahaya bwani onfwanyelela iyo okaana oyesa? (b) Dhottanddiwa dha Yehova dhinnisunziha eni mwaha wa oyesa?

⁴ Elobo yoroma jawi Yehova Mulugu wa Oyesa. (Onamakutha 11:44, 45) Iyene onfuna wi iyo ‘nimutagihege.’—Éfeso 5:1.

⁵ Dhottanddiwa dhinonisunziha mubuwelo wa oyesa wa Yehova. Yehova osasanya manje na muya wa mwilaboni wi dhikalege dhokoddela-dhene. (Jeremiya 10:12) Kobuwela mukalelo onwodha okuputta mattaka zungu nintota attu. Motagiha, Yehova osasanya dhilobo dhing’ono dhihinoneya na mento dhinkuweliwa mukorobiyu [mitipa dhing’ono]. Mikorobiyu dhina dhinosasanyedha zungu wi dhinatotege maredda a mmaningoni. Eji elobo yotikiniha. Dila dhina anamasunza anolabihedha mikorobiyu wi asasanyedhena zungu wi ninatotege makattamiho.—Roma 1:20.

6, 7. Malamulo a Mizé anoniha dhavi wi emeleli etene a Yehova anofuniwana okala otxenene?

⁶ Elobo yina enoniha wi oyesa elobo yofuneya enfwanyeya mwari mwa malamulo a Mizé. Motagiha, muttu wanfwanyela okala wokoddelene wi Yehova arumeele webedha waye. Labo n’ohela mukutto, namakutta munddimuwa wanfwanyela ohaba dila bili. (Onamakutha 16:4, 23, 24) Namakutta ddi namakutta agafunaga ohela mukutto wanfwanyela osuwa  manyalo vina onawa mada. (Obudduwa 30:17-21; 2 Mapadduwo 4:6) Muttu wakoodda wiwelela malamulo aba a oyesa wampiwa.—Onamakutha 15:31; Olebeliwa 19:17-20.

⁷ Kito niloge dhavi masaka abano? Malamulo aba anonikamihedha ononelamo moonelo wa Yehova mwaha wa oyesa. (Malakiya 3:6) Malamulo aba anloga wi nlogo na Yehova ninofuniwana okala notxena. Yehova na malamulo aye kasadduwile. Masaka abano iyene onfuna wi nikuru naye nikale notxena.—Tiago 1:27.

8. Oyesa entapulela eni?

⁸ Mwa mpaddi wa Yehova oyesa entapulela okala wotxenene oromana muyubuweloni, maningo, guwo vina vatakulu vehu. Oyesa onokosa epaddi ya egumi yehu yotene. Webedha wehu, merelo vina dhubuwelo dhehu dhikalege dhotxena. Ovano ninfuna nisunze mikalelo esi dhetene.

9, 10. Elobo gani enfwanyela iyo okosa wi mebedhelo ehu akoddele?

⁹ Webedha wehu. Kaninfwanyela okosa elobo eniwanana na marelijiu a ottambi. Nsaka nali ana Izrayile o Babilónia, awene ali vari va attu awebedha amilugu ottiyana, akosa dhilobo dhonyakuwa. Namavuhulela Izaiya wahiloga wi awene agahiyelela elabo yawa ya Izrayeli wi amwebedhe Mulugu wawa Yehova. Yehova wahiloga wi: “Budduwaní mudhowe m’Babilóniya! Thawelaní wolapelana! Kamulige elo-ene yokwarula! Kalaní okoddelene”. Awene anfwanyela orabela kakamwe  yeddelo vina webedha wottambi wa akadda Babilónia.—Izaiya 52:11.

¹⁰ Masaka abano vina Akristu ebaribari kankosa epaddi ya webedha wottambi. (Kengesa 1 Korinto 10:21.) Mwilaboni, masaka abano ehu muhikala dhilemelelo dhiniwanana na marelijiau onyengetta. Motagiha, attu enjene anorumeela wi muttu agakwa ekalawo elobo embudduwa mmaningoni bigakalawovi. Attu enjene ahikaana mubuwelo wa wattiddihedha vela amarafula. (Kohelét 9:5, 6, 10) Akristu anofwanyela orabela dhilobo ninga esene. Txino anamudhi ehu anonikokela okosa esene. Mbwenye iyo ninfuna nimwiwelele Yehova nikalaga attu otxena vamentoni vaye.—Merelo 5:29.

11. Okoddela na merelo entapulela eni?

¹¹ Merelo okoddela. Wi Yehova anonege ninga ayesa, enofuneya orabela kakamwe dhilobo dhonyakuwa na dhilobo dhotene dhinkosa epaddi ya mararuwo. (Kengesa Éfeso 5:5.) Yehova ononaddela wi ‘nittawe ojeberuwa.’ Iyene onologa mowooneya-mwene wi abale ankosa mararuwo nanda ahifunaga otxinuwa ‘kana mburo mumweneni wa Mulugu.’—1 Korinto 6:9, 10, 18; koona epaddi Ononelemo Deretu 22.

12, 13. Enfuneyela eni wi dhubuwelo dhehu dhikale dhotxena obe dhokoddela?

¹² Dhubuwelo dhotxena. Dhubuwelo dhinomuttukulela muttu okosa elobo. (Mateu 5:28; 15:18, 19) Okana dhubuwelo dhokoddela enonikamihedha okosa dhilobo dhokoddela. Joziweya wi kanili attu awakwana, noona dila dhina ninokosa dhilobo dhovirigana. Egapadduwa dhawene nizinddiyela wi mubuwelo  wehu onfuna dhilobo dhohikala, enofuneya wubuwela dhilobo dhina. Nigakodda okosa dhawene murima wehu onele okala wotakala. Jamakamaka odhaliha muyubuweloni mwehu dhilobo dhokoddela. (Kengesa Filipi 4:8.) Enofuneya orabela mavego a otimbwini vina a mararuwo. Nikale txenjewa na dhologa dhehu vina esile dhinengesa iyo.—Masalmo 19:8, 9.

¹³ Wi nikalegevi woweddeyana na Mulugu, enofuneya mebedhelo, meddelo, dhubuwelo na egumi yehu yotene dhikale dhokoddela. Enofuneya vina maningo na guwo dhehu dhikale dhokoddela.

14. Ekalele eni elobo yamakamaka ozuzumela oyesa wa maningo ehu vina apale vankala iyo?

¹⁴ Nigakaana oyesa na maningo ehu vina okoddeliha apale vankala iyo, attu ena anopurelamo. Iyo nanya ninoziveliwa vina attu ena anelege oziveliwa okala na iyo. Mbwenye ehikalavo sabwa yamakamaka, oyesa wehu onomuttittimiha Yehova. Karoma wubuwela ebaribari eji: Mwana onedda wopigidheyene, onopigidha vina nzina na amanbali aye. Yakene enopadduwa akala iyo nikaana mweddelo wopigidheya, attu anelege opiguidha nzina na Yehova. Murumiwi Paulo ohileba wi: ‘Mmeddeloni mwehu kanakwakwattutxe attu, wi mabasa ehu anabeddiwe, mbwenye mudhidhi wotene nivilibihedhege wedda ninga arumiwi a Mulugu.’—2 Korinto 6:3, 4.

15, 16. Ninawodhe dhavi okaana oyesa wa maningo vina guwo?

¹⁵ Maningo ehu na guwo dhehu. Oyesa onofwanyela  okosiwaga malabo otene. Motagiha, ninoziwa wi enofuneya ohaba masiku otene. Ninonawa mada na sabawu masiku otene nigafunaga opiya, ottidda elobo yoja, nigeyela oponddo obe nigattidda zungu. Onawa mada enkala ninga elobo eng’ono mbwenye enobarela maredda menjene. Enovuna egumi. Akala vatakulu vehu kayivo ponddo [latrina], ninoveda mikalelo dhina dha otibela sintina. Nsaka nawale ana Izrayeli kaana ponddo vatakulu, mbwenye ahikaana malago a otibela sintina. Awene agapiwa mbani, andowa wego wolapelana na okule warungani manje, antiba nleje na sintina.—Olibiha 23:12, 13.

¹⁶ Enfuneyetxa kahiyo yawi guwo dhehu dhikale dha muttengo munddimuwa vaddiddi. Mbwenye dhikale dhokoddela dhofwanyelela vina  dhosasanyedheya. (Kengesa 1 Timóteo 2:9, 10.) Ninfuna wi mwabalelo wehu omuttittimihe Yehova.—Tito 2:10.

17. Nintamelela eni okoddeliha vatakulu vehu na dhilobo dhina dhilivo?

¹⁷ Numba na dhilobo dhina dhavatakulu. Wego wegovi onkala iyo, vatakulu vehu vanofwanyela okalavo oyesa. Enofuneya vina wi mikukutta dhehu, mota obe sikaleta, dhikalege dhokoddela-dhene makamaka nigadhowa omabasani a olaleya obe omatugumanoni. Nigalaleyaga ninologa wi paraizu mburo wokoddela muhinaakale attu anpigidha elabo. (Luka 23:43; Ovuhulela 11:18) Akala ninokoddeliha vatakulu vehu vina dhilobo dhehu entonyihedha wi ninovisasanyedha wila nivolowe mwilaboni eswa.

18. Txini ennittukulela okoddeliha niburo nehu na webedha?

¹⁸ Mburo wehu wa webedha. Ninowoniha wi oyesa elobo yattima akala ninokoddeliha mburo wehu wa webedha, obuwene onkosiwa matugumano a mulogo, a murudda vina a ttattamwa. Attu andowa wona matugumano ehu dila yoroma, anozinddiyela wi mburo wokoddela. Eji enomuttittimiha Yehova. Notene iyo nihikaana gari ya okuputta numba ya Omwene vina ovenyihedha dhilobo dhonongeya.—2 Mapadduwo 34:10.

19. Elobo gani enfwanyela iyo orabela?

¹⁹ Bibilia kannivaha mazina a dhilobo dhetene dhonyakuwa dhinfwanyeelihu orabela, mbwenye ohikaana magano annikamihedha oziwa monelo wa Yehova na makaniya. Motagiha: Yehova onowidda olezela,  oja fola vina mirobwe dhinviriganiha ogogo. Akala iyo nili amarho a Yehova ninele owodha orabela dhilobo esi. Sabwaya? Sabwa yawi ninoriha egumi. Ekarho, enowatabutxa, wasilidha attu ena vina enovugula vyaka dha okalawo wehu. Attu enjene anowaddeliwaga wi attiye dhikarho esi sabwa yawi dhinodhana makattamiho a mwigumini. Iyo ninkoddela sabwa yawi nili—amarho a Mulugu, ninfuna wi nimwagalalihe. Muzombwe dhahi ohiloga: ‘Na nikamihedho na Yehova ddihiwodha ottiya dhikarho dhaga ovano ddikaana egumi yokoddela. . . . Meka kaddigawodhile.’ Ovano ndoweni noone gano dha Bibilia dhinimukamihedha muttu ottiya ekarho eniyena.

20, 21. Dhilobo gani dhonyakuwa dhinfuna Yehova wi nirabele?

²⁰ “Iyo nakalile maroromeliho aba ndoweni nivikupe dhokwaruliha dhetene dha maningo na dha murima. Nakwanihe omukkoddelela wehu Mulugu, nimurihaga iyene.” (2 Korinto 7:1) Yehova onfuna wi nifuruleye na dhikarho dhimpigidha mubuwelo vina maningo ehu.

²¹ Akala iyo ninowodha ofuruleya na dhikarho Yehova ononivaha nikuluvelo ntti: “Ddinere okala babinyu nyuwo alobwana na ayana munokala anaga.” 2 Korinto 6:17, 18. Nigattiya okosa dhilobo dhonyakuwa, Yehova onelege onikwela, onele okala babihu vina iyo ninele okala anaye. Kunoona wi obu mwaha munddimuwa wa orabela dhilobo dhonyakuwa?

22-25. Malago gani annikamihedha orabela oja mirobwe dhinviriganiha ogogo?

²² “Omukwele Nabuya, Mulugu wawo, na murima  wawo wotene, na guru dhawo dhotene, na zelu dhawo dhotene.” (Mateu 22:37) Ntti tti ninddimuwana, ttoroma. (Mateu 22:38) Yehova onfuna wi omukwela wehu okale wowakwana. Ninaloge dhavi wi ninokwela kakamwe oku nikooddaga orabela dhilobo dhinviriganiha ogogo wehu? Noona, iyo ninovilibihedha okosa dhilobo dhotene wi nitonyihedhe nriho na egumi.

²³ ‘Yehova, onivaha egumi, ddi iyene onvaha okalawo, muya wovuma na dhilobo dhina dhetene.’ (Merelo 17:24, 25) Akala muttu ononivaha elobo yattima, koddi iyo ninovoka obe ninomaguvela ogujula? Egumi nvaho wa ttima wa Yehova. Enofuneya wi nitonyihedhege wi ninotamalela. Ninfuna wi nilabihedhe nvaho obu na ekalelo enimuttittimiha mwinya wa egumi.—Masalmo 36:9.

²⁴ “Omukwele muthu mukwawo n’ekalelo envikwelewe.” (Mateu 22:39) Ekarho enonputtula mwinya vina attu ena, makamaka abale ankala na iyo, abuwene anakwela iyo venjene. Motagiha, muttu onkala na muliba oja fola onopattiwa makattamiho menjene a egumi. Akala ninottiya dhilobo esi dhonyakuwa entonyihedha wi ninowakwela attu ena.—1 Joau 4:20, 21.

²⁵ “Wawubutxedhe etene wi àkurumuwelege anddimuwa a elabo na anameddihayá.” (Tito 3:1) Malamulo a dhilabo dhina anokooddiha mirobwe dhinviriganiha ogogo. Iyo ninowiwelela malamulo aba sabwani Yehova onologa wi ninofwanyela wakurumuwela anamattonga.—Roma 13:1.

26. (a) Elobo gani enfwanyela iyo okosa akala ninfuna nikale amarho a Yehova? (b) Ninfwanyelela eni ovilibihedha okala attu a oyesa?

 ²⁶ Akala ninofuna okala amarho a Yehova, ninofwanyela otxinja momaguva mikalelo dhabure. Kahiyo elobo yovevuwa ottiya mikalelo dhonyakuwa. Yehova onele onikamihedha. Iyene ohiloga wi: “Miyo ddili Nabuya Mulugu wawo, onuvaha magano ankaliha, onuvelela mudila dhinfwanyela weyo ovira.” (Izaiya 48:17) Nigavilibihedha okana oyesa mpaddi wotene, kaninaganyedhe wi ninomuttittimiha Mulugu.