NSUNZO 03
Weyo Onomukuluvela Bibilia?
Bibilia onologa dhilobo dhinjene dhapama dhinapadduwe musogorho vina onovaha malago ofwanyeelela. Txino weyo onofuna oziwa dhilobodha eso. Mbwenye onodha vina okana dhowaganyedha. Jofanyeelela weyo okuluvela mapikirhelo na malago a nivuru nilebiwe wale vaddiddi? Ninofwanyela okuluvela esile dhinloga Bibilia wi jowodheya okana egumi yowagalala ovanene vina musogorho? Attu enjene anororomela. Weyo onororomela.
1. Koddi esile dhilebiwe mBibiliani dhipadduwa-wene?
Bibilia onologa wi anamalebaya ahileba ‘sohipipiriha mazu anloga dhebaribari.’ (Kohelét 12:10) Iyene onologa mapadduwo ereyile vina attu akalilewo. (Kengesa Luka 1:3; 3:1, 2.) Anamaleba dhopadduwa na anamasunza dhotibeleya anorumeela wi dhinloga Bibilia mwaha wa masaka, attu, na mimburodha, s’ebaribari.
2. Ninfwanyelela nni omukuluvela Bibilia masiki nikalaga nivuru nawale?
Bibilia wahittaga ologa dhilobo dhali dhihinatti opadduwa. Ninga motagiha iyene onologa miselu dha siensia. Nsaka nilebiwiye attu enjene karumela muselu walogiye. Mbwenye masaka abano anamapepesa ahizinddiyela wi dhinloga Bibilia s’ebaribari. Mazu aye ‘eteliwe okalawo, okala nokala-wene.’—Masalmo 111:8.
3. Ekalele nni yamalago orumela wi esile dhinloga Bibilia dhinele opadduwa musogorho?
Bibilia ohikana mavuhulo * alogiwe ovenyana omaromo ‘ali ahinatti-wene opadduwa.’ (Izaiya 46:10) Ninga motagiha, dhilobo dhipadduwile oromana nsaka niromile okalawo wa attu, dhinjidha Bibilia wahimala ologa. Bibilia wahibaza ologa dhotedhene dhimpadduwa masaka abano. Mwari mwa nsunzo ntti ninele otanaalela mavuhulo mang’onovi anlogiwa mBibiliani. Woona mukalelo onakwanihedheyani onotikiniha!
KASUNZAVI
Karoma wona miselu dha siensia dhiniwanana na Bibilia vina opepese mavuhulo otikiniha.
4. Wiwanana wa dhologa dha siensia na dha Bibilia
Masaka a wale, akalawo attu enjene arumela wi dhihikalawo dhilobo dhittiddeli elabo. Karumiha VIDIYU.
VIDIYU: Elabo Eli Vadhulu-Vadhulu (1:13)
Karoma woona enloga nivuru na Job ejuwene epadduwile vyaka 3.500 Kengesa Job 26:7, ogamala otanaalele mavuzo aba:
-
Ekalele nni yotikiniha oziwa wi Bibilia wahimala ologa yawi Mulugu “otomeya elabo vadhulu-vadhulu?”
Attu anonelemo pama mulabelo wa manje vyaka 1800 mundduni. Mbwenye karoma wona elogile Bibilia mwari mwa vyaka dhinjene mundduni. Kengesa Job 36:27, 28, ogamala otanaalele mavuzo aba:
-
Mulabelo obu wa manje okalelini wotikiniha vaddiddi?
-
Nlebo nengesiliwe nihenjedha omukuluvela wawo Bibilia?
5. Bibilia ohiloga na ottaga mwaha wa mapadduwo amakamaka
Kengesa Izaiya 44:27–45:2, ogamala otanaalele nivuzo ntti:
-
Txini dhattagile ologa Bibilia mwaha wa otolotxiwa wa Babilónia vyaka 200 mundduni mapadduwoya ahinatti wireya?
Karumiha VIDIYU.
VIDIYU: Nivuhulo na Bibilia Mwaha wa Otolotxiwa wa Babilónia (0:58)
Mapadduwo anowoniha wila Ciro mwene w’o Persia na anyakoddo aye amutolotxa Babilónia yaka ya 539 K.A. * Mmalelani otoddiha manje abarela muttetteya anyakoddo a Ciro awodha ovolowa mmuttettenimwa vowi misuwodha dhali dhofuguwadhene. Mwa dhawene awodha omutolotxa Babilónia. Dhivira vyaka 2.500 Babilónia bamalile otolotxiwa, napanovi mburoya kunkaliwa, oli dhibuwa bahi. Karoma wona ejile yalogile Bibilia wi egahipadduwa.
Kengesa Izaiya 13:19, 20, ogamala otanaalele nivuzo ntti:
-
Nivuhulo ntti nakwanihedheyile dhavi?
Dhibuwa dh’o Babilónia, ovano onkuweliwa Irak
6. Bibilia wahiloga na ottaga dhilobo dhimpadduwa ovanene
Bibilia onloga wi ninkalawo “masaka omariha.” (2 Timóteo 3:1) Koona esile dhattagile ologa Bibilia mwaha wa masaka abano.
Kengesa Mateu 24:6, 7, ogamala otanaalele nivuzo ntti:
-
Dhilobo gani dhalogile Bibilia wila dhigahipadduwa masaka omariha?
Kengesa 2 Timóteo 3:1-5, ogamala otanaalele mavuzo aba:
-
Bibilia walogile wi attu a masaka omariha, agakaanile mweddelo gani?
-
Mweddelo gani onawoonana weyo attu ovanene?
ATTU ENA ANLOGA WI: “Bibilia nivuru na gahala vina dhitxirhapi.”
-
Ninga munonela weyo, txini enuttukulela orumela wila ninofwanyela omukuluvela Bibilia?
OGWADDELA
Dhopadduwa, siensia na mavuhulo, dhinowooniha wi enowodheya omukuluvela Bibilia.
Kobuwela Dhisunziliwe
-
Esile dhilebiwe mBibiliani dhihipadduwa-wene?
-
Dhotagiha gani dhinoniha wila siensia onowiwanana na Bibilia?
-
Weyo onorumela wi Bibilia onowodha ologa dhinapadduwe musogorho? Txini enuttukulela orumela?
TAMELÁ ONONELAMO DERETU
Mbibiliani muhikala dhilobo dhovonya?
“Será Que a Bíblia Está De Acordo Com a Ciência?” (Mutoma onfwanyeya mu jw.org)
Dhilobo gani dhimpadduwa dhinoniha wi ninkalawo “masaka omariha”?
“6 Profecias Bíblicas Que Estão se Cumprindo Hoje” (A Sentinela, de 1 de Mayu 2011)
Koona mukalelo wakwanihedheyile mavuhulo mwaha w’olamulela wa Omwene w’o Grego.
Fortalecidos Pela “Palavra Profética” (5:22)
Kaziwa mukalelo owodhiliye otxinja monelo waye mwaha wa osunza mavuhulo a mBibiliani.
“Eu Não Acreditava Que Deus Existia” (A Sentinela, N.º 5 de 2017)
