1. Elobo gani yathukuleli Yezu vadhulu omathiyu waye womariha velaboni ya vati ninga muthu?

BULI omathiyu waye womariha velaboni ya vati ninga muthu, Yezu wahizuzumela vaddiddi oderetu wa musogorho mwa anamafara aye. Vina wahifiyedha olobelela mwaha obu, alogaga na Babi waye: “Apa kaddinloba wi mwabuddutxe mwilaboni, ddinloba wi mwarabelihe obure. Awene kayo a elabo, ninga miyo ddihilí wa elabo.” (Joau 17:15, 16) Na yokumbirha eji ya murima wotene, Yezu wahilagiha okwela waye onddimuwa na anamafara aye vina ofuneya wa mazu athagiliye ologa omathiyu obule aapangaga anamasunza aye ena yawila, “kamuli athu a mwilaboni.” (Joau 15:19) Txibarene, wa Yezu yali yofuneya vaddiddi wila anamasunza aye avapane na elabo!

2. “Elabo” yaddana Yezu txini?

² “Elabo” yalogile Yezu yaddana nlogo notene na athu abene asuguleyi wa Mulugu, anlamuleliwa na Satana, vina abene ali adhari a omukumbela vaye, vina ekalelo ya ovithukula ejene envuweyana Satana. (Joau 14:30; Éfeso 2:2; 1 Joau 5:19) Txibarene, “wandana na elabo, [ejo] onkala omwidda Mulugu.” (Tiago 4:4) Ngani, abale otene anfuna okalavi mu okwelani mwa Mulugu ankala dhavi mwilaboni nanda bavapeya na elaboya? Ninela woona tharho tanu: modheela ororomeleyelaga Omwene wa Mulugu oli mmadani mwa Kristu nanda ohikosa epaddi ya politika dha elabo, modheela owana na ekalelo ya elabo, vina opimelelaga mwabalelo wehu vina ovisasanyedha,  modheela ofwasihaga ninto nehu, vina modheela wabala vipano dhehu dha omuyani.

3. (a) Yezu woona dhavi politika dha mmasikuni aye? (b) Sabwa yani egalogiwa wila anamafara oothikitheliwa a Yezu anlaba ninga anamukathi? (Keekamo mazu a mutxiddo.)

³ Othiya okamihedhaga politika dha mmasikuni aye, Yezu wafwasedha olaleya Omwene wa Mulugu, nlamulelo na odhulu na musogorho Mweneya agakalile iyene. (Daniyel 7:13, 14; Luka 4:43; 17:20, 21) Txibarene, bali vamentoni va Governador wa Roma Pónsio Pilato, Yezu ohiloga: “Omwene waga kuli wa mwilaboni-mpuno.” (Joau 18:36) Anamafara aye oororomeleya anolodda yotagiha yaye modheela ororomeleya vamentoni va Kristu na Omwene waye vina modheela olaleyaga Omwene obo mwilaboni. (Mateu 24:14) Murumiwi Paulo ohileba: “Iyo nili anamukathi a Kristu. Vowila ninimuhaba Kristu, ninokumbirha: ‘Wandanihiwa na Mulugu.’” *—2 Korinto 5:20.

4. Akristu otene alagihile dhavi ororomeleya Omwene wa Mulugu? (Koona kaxa eli “ Akristu Ooroma Kakosa Epaddi Ya Elabo.”)

⁴ Sabwa yawila anamukathi animelela nlamulelo obe estado ya elabo ya otakulu, awene kanvolowela dhilobo dha mwilaboni munlabani; awene kankosa epaddi ya dhilobo eso. Txibarene, anamukathi animukamihedha guverno wa elabo enimelelani. Yakakene enolabihedheya wa anamafara a txibarene a Kristu athikitheliwe, ‘elabo yawa eli odhulu.’ (Filipi 3:20) Txibarene, sabwa ya awene olaleyaga Omwene na guru, ahimala okamiha ‘mabila mena’ a Akristu matxikwi na matxikwi wila ‘andanihiwe na Mulugu.’ (Joau 10:16; Mateu 25:31-40) Aba aalogilehu ovanene anlaba ninga anamafiyiha  mpaganyo a Kristu, ninga mwakalelani mwa wakamiha abali a Yezu athikitheliwe. Ninga nikuru nimodha nowiwanana ninimelela Omwene wa Mesiya, makuru aba oomeli kankosaga mpaddi wa elabo vamentoni va dhilobo dha politika ya elabo.—Kengesa Izaiya 2:2-4.

5. Mulogo wa Okristu othiyani dhavi na Izrayel wa wale, nanda othiyana oku onooneya dhavi?

 ⁵ Ororomeleya vamentoni va Kristu kayo ejenevi enakosiha Akristu a ebaribari ohikosa epaddi ya elabo. Mothiyana na Izrayel wa wale, wanna elabo yavahiwiye na Mulugu, iyo nili epaddi ya obali wa elabo yotene. (Mateu 28:19; 1 Pedru 2:9) Dhaene, kowiliwa nankamihedha gatha dha politika, ofuru wehu wa ologa mowiwanana na mpaganyo wa Omwene na wiwanana wehu wa Okristu ogahiputhuleya. (1 Korinto 1:10) Mowenjedhedha, mudhidhi wa koddo, niganwana na Akristu akwehu, abene anrumiwehu wakwelaga. (Joau 13:34, 35; 1 Joau 3:10-12) Dhaene na sabwa yaderetu, Yezu ohapanga anamasunza aye orebetha koddo. Nanda iyene vina wahapanga wila aakwelege amwiddani awa.—Mateu 5:44; 26:52; koona kaxa enloga “ Kaddinkosavi Epaddi Ya Elabo?”

6. Oviperheka wawo vamentoni va Mulugu ompatha dhavi omarho wawo na Sézari?

⁶ Ninga Akristu a ebaribari, nihimala omperhekela Mulugu egumi yehu, kanimperhekeli muthu wa omaningoni, kaniperhekeli mparha wa athu obe elabo. 1 Korinto 6:19, 20 onologa: “Kamuli anya a maningo enyu, vowi Mulugu owobolelani na muthengo munddimuwene.” Dhaene, anvahaga “ Sézari” eli yaye na mukalelo wa nriho, misoko vina wiwelela wothiyedhedha, anamafara a Yezu anonvaha ‘Mulugu, dhili dhaye.’ (Marko 12:17; Roma 13:1-7) Eji enotaganyiheya na webedha wawa, okwela wa murima wotene vina wiwelela wororomeleya. Egafuneya, awene anofiyedha onyanyala egumi yawa sabwa ya Mulugu.—Luka 4:8; 10:27; kengesa Merelo 5:29; Roma 14:8.

7, 8. “Muya wa elabo” txini nanda muya obu “onlaba” dhavi mwa muthu?

⁷ Mukalelo mwina onvapeya Akristu na elabo eji ku owana na muya wabure. Paulo ohileba: “Iyo kanivahiwe  muya wa elabo yavati, nivahiwé muya ondha mwa Mulugu.” (1 Korinto 2:12) Aalebelaga akudda Éfeso iyene ohiloga: “Dheddinyuna mfwaraga . . . elabo ejino, mmurumelaga munddimuwa wa guru dhotakala dhihinthiddeya, oli muya wabure onalabiha athu animusadduwela Mulugu napanovi.” —Éfeso 2:2, 3.

⁸ ‘Pevo’ ya elabo eji, obe muya, ji guru ehinooneya, entukuma elibihaga onvaanya Mulugu nanda enolibiha “monlelo abure a mwili, ojiwa murima na dhetene dhinona mento.” (1 Joau 2:16; 1 Timóteo 6:9, 10) “Onddimuwa” wa muya obu oli mmukaleloni onzivela maningo oothega, oviteya wa ohiwananawa vina ninga oviriganawa pevo. Txibarene, pevo eji ‘enlaba’ mwa muthu modheela otanaalela makalelo ahili a Mulugu, dhokala ninga omujani, owali, osilila onddimuwa vina ekalelo ya ofuru wa mweeddelo vamodha na ovaanya. * Wila niloge mohirutxa, muya wa elabo onodhowavi ototaga makalelo a Ddiabo wunuwa mmirimani mwa muthu.—Joau 8:44; Merelo 13:10; 1 Joau 3:8, 10.

9. Muya wa elabo onwodha dhavi ovolowa mmubuweloni vina mmirimani mwehu?

⁹ Muya wa elabo podi osapwa mmubuweloni na mmirimani mwawo? Indde, eji empadduwa ogathiya oviwañganela. (Kengesa Gano dh’olelana 4:23.) Wili-wili nipakelona ninroma na mukalelo woviteya, txino modheela wandana na athu ankala ninga baderetu, mbwenye txibarene kanimukwela Yehova. (Gano dh’olelana 13:20; 1 Korinto 15:33) Weyo vina podi ovuma muya obu wabure modheela manivuru abure, foto dha athu bali yovi obe sites dha Interneti, aliba osadduwela ebaribari, ovega wohikala vina makuruta a mavurhano vaddiddi—txibarene, modheela muthu ddi muthu obe elobo elobovi ejene enlagiha mobuwelo wa Satana obe elabo yaye.

10. Niwodhe dhavi owanana muya wa elabo?

 ¹⁰ Niwodhe dhavi owana na dhowopiha dha muya wa elabo nanda banikalavi mu okwelani mwa Mulugu? Modheela opuraga masasanyedho a Yehova a omuyani modheela olobelaga nikumbirhaga muya wokoddela. Yehova munddimuwa vaddiddi ompitha Ddiabo obe elabo yabure enañganeliwa na Satana. (1 Joau 4:4) Ja makamaka vaddiddi, yawila nimwaddamele Yehova mu nlobeloni!

11. Muya wa elabo opakeli dhavi magano a wabala?

¹¹ Mutonyo wowooneya wa muya onimutukuma muthu bu mwabalelo waye, ovisasanyedha vamodha na oyesa. Mu dhilabo dhinjidhene, magano a mwabalelo ahivevuwa vaddiddi mpaka mulogi dhahi wa televizau ofiyedha ologa sabwa yawila anamwali otene anorava mwabalelo dhojiddiguwa obwene onabala ajeberuwi, kunakale viina mukalelo wa omuthiyaniha jeberuwa dduvi. Masiki vina anayana ahinakaana vyaka kumi ahipakeliwa na ekalelo eji—“othiya maningo yovi, s’ohivipimelela.” Murega mwina bwa wabala na mukalelo wovipwaza ejene enlagiha ekalelo yovaanya vina otuwa ovivaha ethomo vina nriho.

12, 13. Magano gani anfanyeela olamulela mwabalelo na ovisasanyedha wehu?

¹² Ninga adhari a Yehova, na ofanyeela ninfuna nikaane mooneyelo wofanyeela, ejene entapulela wabalaga na mukalelo wozivela mmentoni, wa oyesa, wohinyakuwa vina wofanyeelela mudhidhiya. Mudhidhi wotene, mooneyelo wehu onofanyeela olagiha ‘wabálaga mofwanyeelela,’ vamodha na ‘mabasa aderetu’ aninfanyeela kadda muthu, mulobwana obe muyana, “athukulile dila yomuthithimihana Mulugu.” Txibarene, nzuzumo nehu na makamaka kayo ofuna wañganiwa, mbwenye ‘okalavi mukwelani mwa Mulugu.’ (1 Timóteo 2:9, 10; Juda 21) Indde, ninfuna wila wabala wehu wokoddela vaddiddi ‘okale wokoddeliha murima okale ekalelo ya thima vamentoni va Mulugu.’—1 Pedru 3:3, 4.

¹³ Kobuwelaga vina yawila jibanti yehu ya wabala vamodha na ovisasanyedha podi opakela mukalelo onoona athu ena webedha webaribari. Nzu na Egrego nitapuleliwe ‘ofanyeela,’ nigalabihedhiwa mmweeddeloni, ninaddana yubuwelo ya orhemeza, othithimiha vina oriha dhiwelo obe moonelo wa athu ena. Txibarene yofuna yehu, enofanyeela ovevutxa oderetu wehu nanya mwa oderetu wa mobuwelo a athu  ena. Vadhulu va dhotene, ninfuna nimuthithimihe Yehova vina nlogo naye vina wila nivithwanyutxe ninga arumiwi a Mulugu nitamelaga “omuthithimihana Mulugu.”—1 Korinto 4:9; 10:31; 2 Korinto 6:3, 4; 7:1.

14. Mowiwanana na mooneyelo vina na oyesa wehu, mavuzo gani anfanyeelihu ovikosa?

¹⁴ Mwabalelo wehu, ovisasanyedha vamodha na oyesa sa makamaka vaddiddi nigakosaga mabasa a olaleya obe nigadhowaga o matugumanoni a Okristu. Kavivuze: ‘Mooneyelo waga na oyesaya onoddikosiha wañganiwetxa wohikala? Onowavaha athu ena manyazo? Mu dhipaddi esi, ddinowoona dhilobo dhaga okala dha makamaka vaddiddi opitha okala wofanyeelela mabasa mmulogoni?’—Masalmo 68:6; Filipi 4:5; 1 Pedru 5:6.

15. Nzu na Mulugu ninkooddela eni wimetxa magano a mwabalelo, ovisasanyedha vina oyesa?

¹⁵ Bibilia kanawimetxedha Akristu magano a mwabalelo, ovisasanyedha vina oyesa. Yehova kanfuna onikooddiha ofuru wehu wosakula obe olabihedha mobuwelo wehu. Mbwenye, onfuna wila nikale athu owarala abene antanaalela magano a Bibilia vina “abene anziwa opima, alemélele othiyaniha dhapama na dhabure.” (Ahebreu 5:14) Vadhulu va dhotene, onfuna wila needdihiwege na okwela—omukwela Mulugu vamodha na muthu mukwehu. (Kengesa Marko 12:30, 31.) Mwari mwa maddile aba, ohikala othiyana-thiyana  onddimuwa wa mwabalelo vamodha na ovisasanyedha. Onamoona wa eji podi wooneya na mwabalelo wokoddela, onzivela mmentoni wa nlogo na Yehova peno mpaddi gani ontugumanani velaboni ya vati.

16. Muya wa elabo ompambiha dhavi masunziho a Yezu nanda ninfanyeela ovikosa mavuzo gani?

¹⁶ Muya wa elabo ononyengetha vina onowathukulela athu matxikwi na matxikwi otamelaga kobiri vina dhilobo dha omaningoni wila afanye osanzaya. Txibarene, Yezu ohiloga: “Okalawo wa muthu kunthiddeleya na winjiva wa dhorela, masiki dhinjivevi.” (Luka 12:15) Venevo vankooddehu ovimana obe ovipwaza n’othabwa, Yezu osunzihile wila egumi na osanzaya webaribari kwa abale ‘anyelega mmirimani’ vina abale anvugula mikalelo dha egumi yawa, nthene nili na ebaribari vina ninoona deretu. (Mateu 5:3; 6:22, koona)  Kavivuze: ‘Txibarene ddinorumeela ejile esunzihile Yezu, obe ddimpakeliwa na ‘babi wa othambi’? (Joau 8:44) Mazu aga, dhofuna dhaga, esile dhinikemi vamburoni voroma vina mukalelo waga wa okalawo onlagiha eni?’—Luka 6:45; 21:34-36; 2 Joau 6.

17. Karomola majiho anna abale anthorhorhiha ninto.

¹⁷ Yezu ologile yawi “aneddana zelu ya Mulugu, anowoniha wi dila yaye jawakwana wene.” (Mateu 11:19) Koona majiho ankaana abale anvugula mikalelo dha egumi yawa. Anofanya oridha wa murima mmabasani a Mulugu. (Mateu 11:29, 30) Anorabela odhugudheya wohifanyeela vina anovibarela opa wa mmubuweloni vina wa mmaningoni. (Kengesa 1 Timóteo 6:9, 10.) Anohagalala sabwa ya okaana dhofuneya dha egumi, anokaanela mudhidhi mwinji mirala dhawa vamodha na mandano a Okristu. Na ejene awene podi ogona deretu. (Kohelét 5:12) Anokaana ohagalala onddimuwa wa ovaha, akosaga ejene na mukalelo mukalelovi onwodhanina. (Merelo 20:35) Nanda ahikaana ‘njeedhelo nddimuwa’ vina ahikaana murenddele wa mmirimani vina ohagalala. (Roma 15:13; Mateu 6:31, 32) Mareeliho aba txibarene kanna muthengo!

18. Bibilia onimuloga dhavi mwiddani wehu, marhe aye vina mukalelo wa kani yehu?

¹⁸ Abale ankalavi mu okwelani mwa Mulugu anojavo vina nibarelo na omuyani momusadduwela Satana, oddwene onfuna wakathamiha Akristu, kayo ohikaanavi osanzaya mbwenye vina wi ahigumele egumi ya mukalakala. (1 Pedru 5:8) Pedru ohiloga: “Txibarene iyo kaninwana na athu, ninwana na muya dhabure dhihinoneya, na onddimuwa, owodha, dhineddiha elabo ejino ya mwiddimani.” (Éfeso 6:12) Nzu nthi ‘owana,’ ninlagiha wila kani yehu kaninwana na mukalelo wolapelana—banili vamburoni vothitheya obe mu gurugudhani—mbwenye obu mpaje. Mowenjedhedha, mazu  awila “onddimuwa,” “owodha,” vina “elabo ejino [alamuleli a elabo ejino,]” anlagiha wila ovenyedha wumburoni wa muya ohisasanyedheya vaddiddi vina konyaalela.

19. Kalogamo dhipano dha omuyani dha Okristu.

¹⁹ Masiki na wobana vina ogomeliwa wa nlogo na athu, txibarene iyo podi opemberha. Na mukalelo gani? Modheela ‘othukula vipano dhinnivaha Mulugu.’ (Éfeso 6:13) Alogaga dhipano esi, Éfeso 6:14-18 onologa: “Kavenyani, mulibihe ebaribari! Ebaribari eukaleleni papaseko muyununi. Mweddegena oligana murima: olígana murima oukaleleni yabalo ya mujila enuvunani. Mugalamuwele olaleya muthaka wa murenddele: olaleya muthaka oukaleleni sapatho dhothamagana mukoddoni. Thabwa-thabwa mukale ororomela: nroromelo nukaleleni ebarelo enthawanenyu mathere a motho anusugánina satana. Muroromelege ovulumutxiwa: ovulumutxiwa oukaleleni txapewa wa mujila onvunenyuna musorho. Mweddegena nzu na Mulugu, nili supadda na muya wokoddela. Lobelaganivi, mweddihiwaga na muya wokoddela: mulobeni Mulugu mwetemwene munkalinyu na malobelo othiyana-thiyana. Vyanganeleni muhilemágana oddoddobelela dhapama nlogo notene na Mulugu.”

20. Mukalelo wehu othiyanile dhavi na mukalelo wa munyakoddo watxibarene?

²⁰ Vowila obu musasanyedho wa Mulugu, dhipano esi dha omuyani txibarene dhinela onibarela, nigaabalaga mudhidhi wotene. Mothiyana na munyakoddo, oddwene onkala midhidhi dhiina mmurenddeleni s’ohikalawo koddo, Akristu ali mu koddoni, ya okalawo obe okwa, koddoya kinagome mpaka Mulugu otolotxa elabo ya Satana nanda bafugela elabo ya vati muya dhotene dhotakala. (Ovuhulela 12:17; 20:1-3) Noona kunyanyale akala onowana na dhowobana obe dhifunelo dhabure, sabwani iyo notene ninela ‘oviwanela’ wila nikale oororomeleyene vamentoni va Yehova. (1 Korinto 9:27) Txibarene, akala kaninwana, pa venevo vanfanyeelihu ozuzuma!

21. Ninawodhe dhavi opemberha koddo yehu ya omuyani?

 ²¹ Txibarene, kani eji iyo kanimpemberha na guru dhehu nanya. Txibarene, Paulo ononubutxedha ofuneya wa olobela vamentoni va Yehova ‘mudhidhi wotene.’ Mudhidhi wakakene, ninofanyeela onvuruwana Yehova modheela osunzaga Nzu naye vina nitugumanaga na ‘anyakoddo’ akwehu mudhidhi wotene, sabwani mu koddoni mpu kanilimo noka! (Filémoni 2; Ahebreu 10:24, 25) Abale ali oororomeleya mu dhipaddi esi dhotene kanakalele opemberhavi mbwenye vina anela owodha obarela nroromelo nawa na guru agakala va ngovini.

22, 23. (a) Ninfanyeelela eni okala ovisasanyedha mudhidhi wotene wila nibarele nroromelo nehu, nanda ninfanyeela ovikosa mavuzo gani? (b) Mwaha gani onfuna osekeserhiwa mu kapituluni endawo?

²² Yezu ologile sabwa yawila “nyuwo kamuli athu a mwilaboni . . . nona elabo egawiddani.” (Joau 15:19) Txibarene, Akristu, anofanyeela okala owimela mudhidhi wotene wila abarele nroromelo nawa nanda wila ejiya akosege na mukalelo wa nriho. (Kengesa 1 Pedru 3:15.) Kavivuze: ‘Ddinononelamo sabwa mudhidhi mwina enthukulela Anamoona a Yehova yimelelo yothiyana na ejile ya anamwinji? Ddigagumana na mavurhano a othukula yimelelo eji, ddinoziwa txibarene yawila ejile enloga Bibilia vina gatha ya mudhari wororomeleya jofanyeela? (Mateu 24:45; Joau 17:17) Ddigafuna okosa eli yaderetu vamentoni va Yehova ddihivisasanyedha wila ddihikalele othiyanavi na elabo mbwenye vina ddivithithimihe sabwa ya okala wothiyana na elabo?’—Masalmo 34:2; Mateu 10:32, 33.

²³ Wili-wili, txibarene efunelo yehu ya okala ovapana na elabo enowehiwa na mikalelo dhoviteya vaddiddi. Motagiha, ninga mumalelani ologiwa, Ddiabo onotamela wapupurutxa adhari a Yehova modheela mavego a mwilaboni. Niwodhe dhavi osakula mavego aderetu abene ananiridhihe murima nanda banivaha mubuwelo wokoddela? Mwaha obu onela osekeserhiwa mu kapituluni endawo.