Sabwaya jawi, kowiliwa yowakulaya yali ndde, iyo nigahikosa guru wi nigomihena goi dhehu.

Txini dhinkosihetxa malogo a attu otabuwa na goi dhinjidhene?

• Opujiwa.

  Nikuru na Organização Mundial da Saúde (OMS), nihiloga wi mwa apali 4 mmodhavo onotabuwa na opujiwa mwigumini mwaye vina mwa anayana 3 mmodhavo onoharanduliwa n’orarutxiwa dila modha obe dila dhinjene.

• Omamukwela na Opawi.

  Akadda OMS ahivuwiha muselu ologiwe yaka ya 2018 na nikuru na Estatísticas Mundiais da Saúde, wawi “yaka ya 2016, orugunuwa elabo yotene ahipiwa n’opanga attu 477.000.” Muttengo obu ontaganyiheya na attu 180.000, apiwe mukoddoni vina muwana-wanani opadduwile yakene ejile.

• Masoso a Obulela.

  Muselu ovuwihiwe na Revista Nacional Geográfica, namaleba Fran Smith ohilebamo wi: “Attu okwaranya abiliau enjene anoja fola; fola eji, eli mwari mwa ngovi tanu dhinapetxa attu: eredda ya mabefu, madhadhu, ttimarima, ogogo na nipu.”

• Ottiyana wa Malogo.

  Namasunza wa dhubuwelo ontxemeriwa Jay Watts, ohiloga wi “attu anotugulana sabwa ya ena okala azugu ena okala akafiri; ena okala ayana ena okala alobwana, okala mimborho dhottiyana na ovurana wa yeddelo; dhotedhene esi dhinowatotela attu goi.”

  KASUNZA MISELU DHINA

  Kangʼana vidiyu ena mutoma, Mulugu Opaddutxeli Eni Elabo Yavati eli mu jw.org.

Goi yinjene empadduwa mwilaboni antota attu.

Ena vina aninjivihetxa goi mwilaboni ba alamuleli anrutxiha okalawo wa attu, anasakula na efunelo ya olamuleliwa na awene.

‘Muttu onowaguvelaga ompittiha muttu mukwaye, avitotelaga oputtuwa.’—KOHELÉT 8:9.

Enowodheya ovugula goi.

Magano a Bibilia anowawodhiha attu okana egumi yofwanyela vina okana murenddele na attu ena.

“Murima wofwasa onkala egumi ya muthu, nrima ninomuwewena mwinya na magogoddoyá.” —GANO 14:30.

“Murabelihe vari venyu mazu owawa, osilidhiwa, owali, onyanyuwa, olava, vina dhotakala dhotene.”—ÉFESO 4:31.