Azombwe Libihaní Nroromelo Nenyu
“Omuroromela Mulugu . . . thi nikoma ninnisunziha dhiliwo dhihinooneya.”—AHEBREU 11:1.
JIBO: 41, 11
1, 2. Txini enloga azombwe eena ali adhari a Yehova, nanda Bibilia onavaha malago gani?
NAMASUNZA dhahi o Grã-Bretanha wahiloga na murogora wa namwali: “Apo weyo vina onorumeela wila Mulugu ohikalawo?” Mbali dhahi o Alemanha oleba: “Anamasunziha aga anoona ninga enloga Bibilia sabwa ya ottanddiwa wa dhilobo ottambi. Nanda awene anfuna wila anamasunza etene arumeelege ejuwene.” Murogora dhahi o Fransa ologa: “Anamasunziha a oskola waga, kanfuna wila okale anaskola arumeela enloga Bibilia.”
2 Attu enjene masaka abano kanrumeela wila Mulugu ddinittanddile. Akala weyo oli mudhari wa Yehova obe onosunza, onele oziwa opepesa wila okaane ebaribari yawi Muttanddi wehu ddi Mulugu. Bibilia ononikamihedha otanaalela esile dhiniwehu vina dhinengesa iyo. Mazu a Mulugu anloga: “Ogaziwa opimelela na zelu, onovivuna mugoyini.” Mwawi dhavi? Opimelela onele wukamihedha okoodda dhubuwelo Gano 2:10-12.
dhabure, nanda onele olibiha nroromelo nawo wa Yehova.—Kengesa3. Txini enasunze iyo mwari mwa makani aba?
3 Wi okaane nroromelo noliba wa Yehova, enofuneya omuziwa iyene mowakwana. (1 Timóteo 2:4) Ogamwengesa Bibilia na manivuru meena ejo enele okala yaderetu wi otanaalele ejile enlogiwaya. Katamela ononelamo enengesa weyo. (Mateu 13:23) Weyo ogakosa ejene onele woona wila txibarene Yehova ddi Muttanddi wehu vina wila Bibilia ddwaye. (Ahebreu 11:1) Ninfuna noone makoseloya.
MUNALIBIHE DHAVI NROROMELO NENYU
4. Orumeela wi dhilobo dhipadduwile woka, enladdana dhavi na orumeela wi dhilottanddiwa? Txini enfanyeela attu etene okosa?
4 Kobuwela muttu kologa dhahi, “Miyo ddinorumeela wila dhilobo dhipadduwile woka sabwani asientista anloga wila ejoya ebaribari. Onrumelela eni wila Mulugu okalawo oziwaga wila kavo muttu waromilege omoona?” Attu enjene anubuwela dhawene. Txibarene kavo muttu waromilege omoona Mulugu obe omoonile Mulugu attanddaga dhilobo. (Joau 1:18) Kito attu enjene anrumeelela eni wila dhilobo dhipadduwile woka? Awene vina anorumeela elobo ehinonagani. Kawo sientista obe muttu mwina waromilege woona dhigumi dhisadduwaga wila ekale elobo yina. Motagiha, kavo waromilege woona kaba bagasadduwa wila akale muttu. (Job 38:1, 4) Txibarene ninofanyeela wang’ana deretu dhilobodha, nitanaalele, musogorhomwa noone enfunani onisunziha. Attu enjene anroma wang’ana dhilobo dhili mwilaboni ngamala ‘ononelamo’ wila dhittanddiwe na Mulugu. Awene anroma ‘woona’ wila iyene Muttanddi, ddwa guru vina okaana mikalelo dhinji dhapama.—Roma 1:20.
5. Dhipano gani dhopepesana dhinnikamihedha osunzana dhilobo dhottandda?
5 Nigang’ana dhilobo dhili mwilaboni vina nigatanaalela, ninele woona wila dhilobo dhetene dhittanddiwe motikiniha. Ahebreu 11:3, 27) Iyo podi osunza dhilobo dhottanddiwa dhinjene modhela wengesa esuwene dhifanyile asientista. Mitoma dhiina dhinfanyeya mu dhipanoni dhopepesana ninga vidiyu As Maravilhas da Criação Revelam a Glória de Deus, brochura A Vida Teve um Criador? na A Origem da Vida—Cinco Perguntas Que Merecem Resposta, na nivuru Existe um Criador Que Se Importa com Você? Mu revista Despertai! muhikala dhowakula dha asientista enjene adhile orumeele wila txibarene Mulugu ohikalawo. Mutoma mwina ninga obu onloga “Teve um Projeto?” onologa dhilobo dhinji sabwa ya dhinama vina dhinolagiha dhilobo dhinji dha mwilaboni vamodha na dhotagiha dha mukalelo ontagiha asientista malabelo a dhottanddiwa esi.
“N’omuroromelawá” ninofiyedha woona wila txibarene okalawo Muttanddi, masiki ahoneyaga na mento ehu. Ninononelamo wila iyene okaana mikalelo dhaderetu vina ddwa eziwelo. (6. Dhipano dhopepesana dhinukamihedha dhavi?
6 Mbali mmodha wa vyaka 19 o Amerika ologa dhahi sabwa ya mabrochura aba meeli alogiwe: “Addikamihedha vaddiddi. Ddihengesa mabrochura aba okwaranya dila kumi na bili.” Murogora o França oleba: “Mutoma onloga ‘Teve um Projeto’ oddisunziha dhilobo gwé! Onolagiha wila aziwetxi enjene anotagihaga dhottanddiwa esi mbwenye txipo kanwodha okosa ninga mukalelani mwilaboni.” Ababi a namwali mmodha wa vyaka 15 Ojoni aloga: “Mutoma woroma onengesa mwana wehu bubu onloga “Entrevista” mu revista Despertai! Manivuru aba anele wukamihedha woona wila txibarene okalawo Muttanddi, vina weyo onele okaana enonelo ya ozinddiyela masunziho ottambi. Nroromelo nawo ninele oliba ninga mwiri ona mitxitxi dhotibeleya ohimbwanyuwa masiki na pevo yowali.—Jeremiya 17:5-8.
OMUROROMELA WAWO BIBILIA
7. Mulugu onfunela eni wila olabihedhe yubuwelo yawo?
7 Koddi jabure ovuza wila ‘Ddinrumeelela eni dhinloga Bibilia?’ Nne kahiyo yabure. Yehova kanfuna wila nirumeelege elobo sabwani attu enjene anorumeela. Iyene onfuna wila olabihedhe ‘yubuwelo’ wi omuziwe Bibilia vina wila okaane ebaribari yawi txibarene ddwaye. Ogonuwiha eziwelo yawo na ejile enloga Bibilia, venevo nroromelo nawo ninoliba. (Kengesa Roma 12:1, 2; 1 Timóteo 2:4.) Mukalelo wa omusunza mowakwana Bibilia, bwa osakula mutoma ogaziveliwena weyo.
8, 9. (a) Mitoma gani dhinakosiha attu eena oziveliwaga osunza? (b) Attu eena ampurelamo dhavi agatanaalela esile dhinengesani?
8 Enaya anoziveliwaga osunza dha mavuhulo. Ena anziveliwa na oladdaniha dhinloga Bibilia na esile dhinloga mapadduwo, siensia na arkeolojia. Koona yotagiha va Wita 3:15. Yehova wahivaha mavuhulo amakamaka mumaleli Adamu na Eva omusadduwela na olamulela waye. Ntti nivuhulo noroma na Bibilia ninnikamihedha ononelamo marhe analabihedhe Mulugu Omwene waye wi agomihena goi eli yotene. Weyo ogasunzile dhavi nivuhulo va Wita 3:15? Podi oleba maversikulu a Bibilia anvaha moonelo wowakwana wa wakwanihedhiwa wa nivuhulo ntti. Musogorhomwa, onele woona nsaka gani nilebiwe versu eji nanda onele wiwananiha na maversu meena. Onele woona wila anamaleba a Bibilia akalilewo masaka ottiyana, mbwenye masiki dhawene dhologa dhawa dhinowiwanana mowakwana. Ejo enele wukamihedha woona wila awene awodha okosa eji na nikamihedho na muya wa Yehova.—2 Pedro 1:21.
9 Mbali dhahi o Alemanha wahitanaalela kadda nivuru na Bibilia mukalelo walogani dha Omwene. Iyene ologa: “Eji eli dhahene masiki Bibilia balebiwe na alobwana 40. Enjiya akalilewo mudhidhi wottiyana vina kaziwana.” Murogora o Austrália wasunza makani anloga dha Paskwa afanyiliye mu revista A Sentinela, nanda boona wila vahikala wiwanana wa nivuhulo nili va Wita 3:15 na Mesiya. [1] (Koona yowenjedha.) Iyene oleba: “Nsunzo ntti niddifugula mento, ddihoona wila Yehova ddwa pama. Mwa muttu yeka enorutxa ononelamo masasanyedho aba akosiwe wa ana Izrayel, ofiyedha wakwanihedhiwa na Yezu, eji txibarene edditikiniha. Ddahiroma otanaalela wiwanana olivo wa Paskwa na nivuhulo!” Murogora oddu ofiyedhi dhavi woonamo dhahene? Iyene otanaalela mowakwana esile dhengesiye vina dhanoneliyemo. Ejo emukamihedha olibiha nroromelo naye vina onfiyedha Yehova.—Mateu 13:23.
10. Okuluveleya wa anamaleba Bibilia onlibiha dhavi omuroromela wehu Bibilia?
10 Kobuwela deretu sabwa ya ororomeleya wa anamaleba Bibilia. Awene aloga dhebaribari, txipo koovile ologawa. Anamaleba eena a nsaka nttile aleba dhoderetuvi dha attu a nlogo nawa. Anamavuhula aleba dhaderetu na dhabure dhakosa nlogo na Izrayel vina dha amwene. (2 Mapadduwo 16:9, 10; 24:18-22) Awene aloga dhovonya dhawa na dha emeleli ena a Mulugu. (2 Samuwel 12:1-14; Marko 14:50) Muzombwe dhahi o Grã-Bretanha ologa: “Okuluveleya ninga oku wali worutxa.” “Kavali waganyedha wila Bibilia nivuru na Yehova Mulugu.”
11. Malago anfanya iyo mBibiliani annivaha dhavi ekuluvelo wi Bibilia odheeli wa Mulugu?
11 Attu enjene aneeddiha egumawa na malago a Bibilia anopurelamo oderetu wa malagoya. Awene anorumeela wila txibarene Bibilia nivuru na Mulugu. (Kengesa Masalmo 19:7-11.) Murogora dhahi o Japão oleba: “Amudhaga agattiddihedha masunziho a Bibilia, iyo notene ninohagalala. Ninokaanaga murenddele, wiwanana na okwela.” Bibilia onowakamihedha attu enjene woona wila dhilobo dhinji dharumeelani kahiyo dhebaribari. (Masalmo 115:3-8) Bibilia onowakamihedha attu omukuluvela Yehova oli Mulugu wowodha-wodha, oganile ovaha njeedhelo napama musogorho. Epaddi yina, abale anloga wila kawo Mulugu, txibarene awene anokosa dhilobo dha mwilaboni okala mulugu wawa. Attu enjene anologa wila attu akaana ewodhelo ya ovaha njeedhelo napama, mbwenye nigang’ana dhokosa dhawa, ninowona wila txipo kanwodha ogomiha makattamiho a mwilaboni.—Masalmo 146:3, 4.
NITANAALELE NA AKWIHU
12, 13. Ninfanyeelela eni ologa na attu sabwa ya Bibilia obe ottanddiwa wa dhilobo?
12 Ogamwaddelaga muttu mwina dha Bibilia obe dhottanddiwa, voroma otamele Tito 3:2.
oziwa esile dhinrumeela muttuya. Kobuwela wila enjiya anrumeela wila dhilobo dhipadduwile woka, anorumeelaga vina wila Mulugu okalawo. Awene anologa wila Mulugu olabihedhi osadduwa wa dhilobo wila attandde dhilobo dhiina. Enaya anloga wila osadduwa wa dhilobo eji ebaribari, sabwani ensunziwa oskola. Enaya anottiya omurumeela Mulugu sabwa ya onyimuliwa na relijiau yawa. Voroma onvuze muttu enrumeeliye, ogamala onvuze sabwa enrumeeleliye. Onvuruwane muttuya na ofwaseya. Ogakosa ejuwene muttuya onelege ofuna wiwa miselu dhawo.—Na nttittimiho onvuze muttuya wi aloge enrumeeliye nomala onvuruwane na ofwasa enlogiye
13 Akala muttu mwina onologa wila weyo oroma otaduwa sabwa ya orumeela wila okalawo Muttanddi, onaloge dhavi? Na nriho omukumbirhe muttuya wila aloge mukalelo oromile dhigumi. Ogamala omwaddele wila kweliwa egumi yilosadduwa, voromavene agafuneya okalawo egumi yina wila yite egumi yoladdana. Namasunziha dhahi wa química, ologa wila eloboya ejo yanfanyeela okaana (1) ttebe wila evibarelena, (2) ewodhelo ya okana guru wi ekalewo, (3) masasanyedho a wang’anela okalawo na wunuwa wa egumiya vina (4) ewodhelo ya ovisaddula vina oviladdaniha na ejile edhile okalavo. Iyene ohenjedhedha: “Dhigumi dhina s’otikiniha vaddiddi.”
14. Yotagiha gani yohirutxa enlabihedha weyo ogalogaga dha ottanddiwa wa dhilobo?
14 Ogalogaga na muttu mwina sabwa ya dhottanddiwa, txino weyo podi ologa yotagiha yalogile murumiwi Paulo. Iyene oleba: “Numba-numba ekana namamagayá; apa ddi Mulugu ommaga dhetene.” (Ahebreu 3:4) Txibarene, numba eli yotene ekaana namamaga. Bahito, akala numba ekaana namamagaya, kavali waganyedha wila dhigumi esi dhotikiniha dhinoona iyo dhikana muttanddiya. Weyo podi olabihedha manivuru ehu. Murogora dhahi wahiloga na muzombwe dhahi waharumela wila Mulugu okalawo. Wahimuttiyedha, mabrochura aba alogiwe mundduni, nanda sumana bili musogorhomwa, muzombwe oddule wahiloga: “Ovano ddinorumeela wila Mulugu okalawo.” Muzombwe oddule wahirumeela omusunza Bibilia, ovano iyene mbali wehu.
15, 16. Nihinatti omwaddela muttu wi Bibilia nivuru na Mulugu, txini enfanyeelihu okosa? Txini enfanyeelihu wubuwela?
15 Onamutapulelemo dhavi muttu onaganyedha dha Bibilia? Ninga mulogiwani, orome onvuza muttuya enrumeeliye. Otamele oziwa enfuniye. (Gano 18:13) Akala iyene onziveliwa na siensia, kamulagihe dhotagiha dha Bibilia dhinlagiha wila dhinloga Bibilia sabwa ya siensia sebaribari. Akala onziveliwa na mapadduwo, omwaddele mapadduwo alebiwe mmanivuruni nanda omulagihe mukalelo waloga Bibilia mapadduwo aba masiki ahinatti opadduwa. Attu enjene anele wuvuruwana ogalagiha elobo enakamihedhe mwigumini mwawa, ninga magano anfanyeya va Diskursuni ya Vamwangoni.
16 Kobuwela wila efunelo yehu kahiyo ya wakulana na attu. Iyo ninowaveda wila niloge na awene sabwa ya Bibilia. Noona navuzege na nttittimiho, wila awene avuruwane na oderetu. Ogaloga dhorumeela dhawo, kala muttu woleleya ttabwattabwa akala muttuya munddimuwa opitta weyo. Ogattittimiha attu eena, awene vina anelege wuttittimiha. Awene anele otikina sabwa ya oziwa wila ohubuwela deretu n’eji enrumeeliwe masiki buli muzombwe. Akala muttu mwina onofuna wakulana na weyo, kumwakule.—Gano 26:4.
OGAZIWELAMO EBARIBARI YA BIBILIA NROROMELO NAWO NINOLIBA
17, 18. (a) Txini enawukamihedhe olibiha omuroromela wawo Bibilia? (b) Mutoma ondawo onasekeserhe nivuzo gani?
17 Txino ninoziwa masunziho menjene a Bibilia, mbwenye ninofunavi meena wi nroromelo nehu nilibe. Ninofanyeela vina okosa kukuttu, nitamelaga masunziho ebaribari dhahene ninga muntameliwa nddarhama. (Gano 2:3-6) Omwengesa Bibilia malabo etene, eji ttarho yaderetu wila olibihe nroromelo nawo. Txino podi omwengesa Bibilia mwari mwa yaka yantero. Eji emukamihedha nameddelela milogo onfiyedha Yehova valiye muzombwe. Iyene ologa: “Elobo eddikamihedhile oziveliwaga na Bibilia ninga Mazu a Mulugu ku omwengesa malabo etene. Mapadduwo a Bibilia asunza miyo ddigali muzombwe, musogorhomwa addikamihedha.” Kalabihedha dhipano dhopepesana dhiliwo na elogelo yawo wi dhukamihedhe ononelamo enengesa weyo. Txino weyo okaana DVD wa Watchtower Library, Watchtower ONLINE LIBRARY, Índice das Publicações vina Mutonyo Wopepesa wa Anamoona a Yehova.
18 Amambali, mukana muttorho munddimuwa wa wasunziha aninyu sabwa ya Yehova. Kito munakamihedhe dhavi wi alibihe nroromelo nawa? Mutoma ondawo onele osekeserha txini enfanyelinyu okosa wi mwakamihedhe.
^ [1] (ddima 9) A Sentinela 15 de Dezembro de 2013.