1. Mwana mulobwana dhahi wonihile dhavi njedhelo na ovenyihiwa mukwani?

 MWANA mulobwana onkuweliwa Mateu wahipattiwa makattamiho orutxa a egumi, sabwa ya ejuwene wahikosiwa operasau dila dhowinjiva. Bana vyaka tanu na bili, iyene na amudhaye onaga porogarama ya JW Broadcasting^®, omagomo wa porogarama ejile, awene ahona vidiyu musikali yaloga sabwa ya ovenyihiwa wa amarafula. b Omagomo wa porogarama, Mateu wahattidda nlada amambali aye baloga dhahi: “Papa, Mama, munoziwa? Masiki akala miyo ddinokwa ddinele ovenyihiwa mukwani. Enowodheya nyuwo oddijedhela, eji enele Opadduwa.” Onowodha otanalela wagalala okanile amambali aba sabwa ya oziwa wi mwaniwa okana nroromelo nddimuwa na ovenyihiwa mukwani?

2-3. Ekaleli nni yapama mwa iyo otanalela njedhelo na ovenyihiwa mukwani?

² Japama mudhidhi-na-mudhidhi otanalelaga njedhelo ntti ninfwanyeya mBibiliani na ovenyihiwa mukwani. (Jo. 5:28, 29) Sabwaya? Sabwani iyo txipo kaninziwa mudhidhi onapattiwihu makattamiho orutxa obe mudhidhi onamuyelelihu muttu mukwani. (Koh. 9:11; Tia. 4:13, 14) Njedhelo nehu na ovenyihiwa mukwani ninele onikamihedha ovilela makattamiho orutxa. (1 Tes. 4:13) Bibilia ononikuluveliha wi Babi wehu wa wirimu ononiziwa pama vina ononikwela venjene. (Lk. 12:7) Karoma otanaalela deretu, Yehova Mulugu ononiziwa pama, sabwa ya ejuwene iyene onele onivenyiha mukwani na dhubuwelo dhanihuna vina mukalelo walihu nihinatti okwa. Yehova ononikwela venjene, sabwa ya ejuwene iyene ohinivaha gari ya okalawo namukalakala masiki akala ninokwa onele onivenyiha mukwani!

³ Mwari mwa nsunzo ntti, vamaromo ninele wona sabwa dhininttukulela okuluvela njedhelo n’ovenyihiwa mukwani.  Vasogorhova ninele osunza nipadduwo na mBibiliani ninlibiha nroromelo nehu, munipadduwo ntti puttukuliwe mazu aba a nlebo na nsunzo nehu: “Murogorinyu onere ovenya mukwani.” (Jo. 11:23) Omamalelowa ninele osunza wi njedhelo na ovenyihiwa mukwani ninolibiha venjene nroromelo nehu.

4. Wi nikuluvele nipikirelo, ebaribari gani enfwanyelihu okana? Kavaha yotagiha.

⁴ Wila iyo nikuluvele nipikirhelo, ninofwanyelela okuluvela wi namapikireleya ohikana ewodhelo vina efunelo ya wakwaniha yopikirela yaye. Wi niladdanihe: Kobuwela nyumbawo binyongeyile na pevo ya mutokora. Marho wawo odha vina wupikirela, ‘Miyo ddinele wukamihedha ovenyihedha nyumba yawo.’ Iyene ddokuluveleya, vina weyo onokuluvela wi iyene onele wakwanihiha eganiliye wi okamihedhe. Iyene ohikana ttotto ya omaga vina ohikana dhipano dhinfuneya, onoziwa wi iyene ohikana ewodhelo ya okosa mabasaya. Nona onokuluvela epikireliye. Ki niloge dhavi sabwa ya nipikirelo na Mulugu na wavenyiha amarafula? Koddi iyene ohikana efunelo vina ewodhelo ya okosa ejuwene?

5-6. Txini ennikuluveliha wi Yehova onofuna wavenyiha amarafula?

⁵ Koddi Yehova okana efunelo ya wavenyiha amarafula? Kavali waganyedha. Iyene ohavudhelela anamaleba enjene a Bibilia oleba mapikirelo a ovenyihiwa mukwani anapadduwe musogorho. (Iza. 26:19; Oz. 13:14; Ovuh. 20:11-13) Vina Yehova agapikirela elobo, onowakwanihedha. (Jos. 23:14) Txibarene Yehova okana efunelo enddimuwa ya wavenyiha abale akwile. Ninlogelani dhahene?

⁶ Katanaalela mazu alogile Job. Iyene wankuluvela wi masiki k’okwa, Yehova agahinvenyiha mukwani wi akalewo wili. (Job 14:14, 15) Yehova ohikana efunelo yakene ya wavenyiha mukwani alabeli aye otene. Iyene onofuna wawiyihedha wili okalawo, na egumi yaderetu vina n’ohagalala. Ki niloge dhavi sabwa ya attu mabiliau menjene akwile ahana gari ya osunza mwaha wa Yehova? Mulugu wehu wokwela onele wavenyiha mukwani vina. (Mer. 24:15) Iyene onofuna wavaha wili gari ya okala amarho aye wi akalewo namukalakala velaboni ya vati. (Jo. 3:16) Yehova txibarene, onofuna wavenyiha amarafula.

7-8. Ninfwanyelela eni okuluvela wi Yehova ohikana owodha wo wavenyiha amarafula?

⁷ Yehova ohikana ewodhelo yo wavenyiha amarafula? Ndde! Iyene onowodha “dhetedhene.” (Ovuh. 1:8) Iyene ohikana owodha wa watolotxa amwiddani otene vina ogomiha okwa. (1 Kor. 15:26) Iyo ninolibiheya vina ninopangarhazeya mwaha wa oziwa ejuwene. Katanaalela nipadduwo na Murogora Emma Arnold. Iyene na amudhaye ahigumanana makattamiho menjene yehile nroromelo nawa nsaka na Koddo Yanawili. Wi awodhe ompangarhaza mwanaye owanana wiwa opa wa omuyelela mwana mmudhi mburo watxedheliwani ottidda mabasa ovadda na akadda Nazi, Emma ohiloga dhahi: “Akala okwa ohikana ewodhelo ya odhowavi watolotxaga attu okala-nokalawene, bahito ohikana guru enddimuwa vaddiddi enimpitta Mulugu, kahiye mwenemo?” Mwebaribari kayiwo elobo yoliba vaddiddi enimpitta Yehova! Mulugu namawodha-wodha opaddutxile egumi onowodha wawiyedha egumi abale akwile.

⁸ Elobo yina ennittukulela okuluvela wi Yehova onowodha wavenyiha amarafula, jowi ewodhelo yaye yowubuwela kingoma. Iyene  onowittana neneri modha-modha na nzina naye-naye. (Iza. 40:26) Iyene onowodha wubuwela dhilobo dhotene dha muttu onanvenyihiye mukwani. (Job 14:13; Lk. 20:37, 38) Ekalelo yali muttuya, mikalelo dhaye, dhipadduwile mwigumini mwaye vina dhubuwelo dhaye.

9. Txini enuttukulela okuluvela nipikirelo na Yehova na wavenyiha amarafula musogorho?

⁹ Iyo ninokuluvela wi musogorho mpo Yehova onele wavenyiha amarafula, ninoziwa ejuwene sabwani Yehova onofuna vina okana efunelo ya wavenyiha amarafula. Ovano ninfuna nitanaalele mwaha mwina onnittukulela okuluvela nipikirelo na Mulugu na wavenyiha amarafula: Masaka a mundduni Yehova wahavenyiha amarafula. Dila dhinjene Bibilia onologa wi Yehova ohakamihedha alobwana okuluveleya vina Yezu wi avenyihe amarafula. Ovano ninfuna nitanalele nipadduwo nimodha na muttu ovenyihiwe mukwani na Yezu ninfwanyeya va Joau kapitulu 11.

10. Txini epadduwile mudhidhi walaleya Yezu o Jordau ofiyedha o Betánia nanda txini ekosiliye? (Joau 11:1-3)

¹⁰ Kengesa Joau 11:1-3. Kobuwela epadduwile o Betánia omagomo wa yaka ya 33 EC. Kwatti ejile Yezu wahikana amarho aye ofiyedheya—Lázaro na arogoriye eli, Maria na Marta. (Lk. 10:38-42) Mbwenyi Lázaro wahikala muredda vina arogoriye ahizuzuma venjene na oredda waye. Yezu alaleyaga vakuvi na o Jordau, awene ahimurumela mpaganyo, attuya arumiwe o Betánia ahittukula malabo meli wi afiye o Jordau wali Yezu. (Jo. 10:40) Mokubanyiha, Lázaro okwile abale arumiwena mpaganyo nfiyedhani wa Yezu. Masiki Yezu aziwaga wi marho waye wahikwa, iyene wahikalavi wenewale malabo meli, vasogorhova wahikosa oleddo w’odhowa o Betánia. Muziweli Yezu wi vahivira malabo manai oku Lázaro bakwile, iyene wahidhowa o Betánia wi akose elobo egamukamihedhile Maria na Marta vina egamuttittimihile Mulugu.—Jo. 11:4, 6, 11, 17.

11. Txini ensunzihu na mandano anlogiwa munipadduwoni ntti?

¹¹ Iyo ninosunza venjene na mandano anlogiwa munipadduwoni ntti. Karoma wubuwela: Vamurumelile Marta na Maria mpaganyo Yezu, awene kamukumbirile wi adhowe o Betánia. Yalogile awene yali y’omwaddela wi marho waye wali muredda. (Jo. 11:3) Vakwile Lázaro, Yezu agahinvenyiha mukwani s’ohikosa oleddo wa odhowa o Betánia. Masiki dhawene Yezu wahigana odhowa o Betánia wi afwanye amarho aye, Maria na Marta. Weyo ohikana marho agawukamihedhile s’ohimukumbirha? Akala pumwenemo weyo onele omukuluvela wi onele wukamihedha “nsaka nosegedheya.” (Gano 17:17) Dhahene ninga Yezu, enowodheya iyo okala amarho anakamihedha attu ena! Ovano ninfuna niyelele nipadduwo na Yezu na Lázaro none epadduwile vasogorhova.

12. Txini emwaddeli Yezu Marta, nanda sabwaya jani yalogiliye kiyali yovene? (Joau 11:23-26)

¹² Kengesa Joau 11:23-26. Marta muziweliye wi Yezu wahifiya o Betánia, iyene wahinfwarela balogana dhahi: “Eh Nabuya, nyuwo  kokala ápano, murogoraga kagakwile.” (Jo. 11:21) Ebaribari, iyene agahiwodha onvulumutxa Lázaro. Mbwenyi Yezu wanziwa wi agahikosa elobo yotikiniha vaddiddi. Iyene wahimwaddela: “Murogorinyu onere ovenya mukwani.” Iyene wahimutapulelamo Marta yafwanyeliye okuluvela ejuwene, mwa omwaddela: “Miyo ddili ovenyiha mukwani, ddili egumi.” Ndde, Mulugu wahinvaha owodha wo wawiyihedha okalawo amarafula. Malabo mang’onovi, iyene wahinvenyiha mwana muyana wamalile-wene okwa, ottiya ejo wahinvenyiha mwana-mulobwana. Enoneya ninga wakwile sikunene ntto. (Lk. 7:11-15; 8:49-55) Mbwenyi iyene agahiwodha onvenyiha muttu wakwile bivira malabo manai vina muruttuya waromile onongeya?

13. Mowiwanana na mazu ali va Joau 11:32-35, Yezu oviwilemo dhavi mmoneliye Maria na attu ena onlaga? (Koona vina foto.)

¹³ Kengesa Joau 11:32-35. Katanalela epadduwile vasogorhova. Maria murogora mwina wa Lázaro, onodhowa onfwanya Yezu. Iyene onologa mazu akene alogile mbalaye: “Eh Nabuya, nyuwo kokala ápano, murogoraga kagakwile.” Iyene na attu ena anokubanya venjene. Yezu wahikubanya venjene vewaliye vina voniyliye attu onlaga. Sabwa ya waweddela ttagaraga akwaye, iyene wahinonelamo wiwa opa onddimuwa wa omuyelela muttu mukwani. Yezu onele ogomiha makattamiho otene antota mintori!

14. Txini ensunzihu na ejile ekosile Yezu sabwa ya omona Maria onlaga?

¹⁴ Ekosile Yezu sabwa ya wunla wa Maria enonisunziha wi Yehova, Mulugu wa ttagaraga. Ninlogela eni dhahene? Ninga munelihu omaromo wa nsunzo ntti, Yezu ohitagiha mowakwana-mwene dhubuwelo dha Yehova vina mukalelo onviwamo iyene. (Jo. 12:45) Nona nigengesa wi Yezu wahaweddela ttagaraga akwaye sabwa ya okweliwa ofiyedha otomola kutto, eji enonittukulela okuluvela wi Yehova vina onowiwa opa vaddiddi aganonaga nunlaga sabwa ya matabuwo. (Masal. 56:8) Eji kinuttukulela okala ofiyedheya na Mulugu wehu wa ttagaraga?

15. Mowiwanana na mazu ali va Joau 11:41-44, txini epadduwile wikuttani ya Lázaro? (Koona vina foto.)

¹⁵ Kengesa Joau 11:41-44. Yezu mfiyedhiye omasiye wekiwe Lázaro wahikumbirha  wi nlugu nafugiwena ekuttaya niburutxiwewo. Marta wahikodda, wahiloga wi manigo aye anonukwa. Yezu wahimwakula: “Kadduwaddelini wi mugaroromela munowona nttittimiho na Mulugu?” (Jo. 11:39, 40) Novenya Yezu ottukulela mento odhulu olobela vanamwinjini. Iyene wafuna anvahe nttittimiho notene Yehova mwa ejile egakosiliye vasogorhova. Mwa venevo, Yezu okuwa: “Lázaro, kabudduwela otakulu!” Lázaro wahibudduwela otakulu! Yezu wahikosa ntikiniho ntti nobuwela attu ena wi yali elobo yohiwodheya.

16. Nipadduwo ninfwanyeya va Joau kapitulu 11 ninnilibiha dhavi ororomela njedhelo novenyihiwa mukwani?

¹⁶ Nipadduwo ninfwanyeya va Joau kapitulu 11 ninolibiha ororomela wehu njedhelo na ovenyihiwa mukwani. Dhavi? Kobuwela nipikirelo ntti nimwaddeli Yezu Marta: “Murogorinyu onere ovenya mukwani.” (Jo. 11:23) Dhahene ninga Yehova, Yezu onofuna vina ohikana owodha yo wavenyiha amarafula. Iyene ohitomola kutto onihaga wi ohikana efunelo enddimuwa ya wavenyiha amarafula vina ogomiha okwa onakubanyiha venjene attu. Mbudduweli Lázaro mwikuttani, Yezu ohoniha wi ohikana ewodhelo yo wavenyiha amarafula. Ottiya ejo, kobuwela mazu aba amwaddeli Yezu Marta: “Kadduwaddelini wi mugaroromela munowona nttittimiho na Mulugu?” (Jo. 11:40) Iyo nikana mwaha dhinjene dhininttukulela orumela wi nipikirhelo na Mulugu na wavenyiha amarafula ninele opadduwa.

17. Txini enfwanyelihu wubuwela nigengesaga mapadduwo a mBibiliani anloga mwaha wa ovenya mukwani?

¹⁷ Kengesa vina katanalela ovenyihiwa mukwani opadduwile masaka a mundduni. Bibilia onologa ovenyihiwa mukwani wa attu owakwana atanu nararu. c Onkoddelani otamela mudhidhi wa osunza nipadduwo nimodha-nimodha wa attu aba avenyihiwe mukwani?  Ogakosaga ejuwene, kudduwale wi awene ali attu akalilewo—alobwana, ayana, na ahima. Otamele dhinawodhe weyo osunza na mapadduwo aba. Wubuwele mukalelo ontonyihedha yotagiha modha-modha efunelo ya Yehova vina ewodhelo ya wavenyiha attu mukwani. Kobuwela ovenyihiwa mukwani wamakamaka opadduwile—wa Yezu. Kudduwale wi attu matxikwi na matxikwi ahona ovenyihiwa wa Yezu vina ovenyihiwa oku onolibiha nroromelo nehu.—1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. Onawodhe dhavi olabihedha pama jibo dhinloga mwaha wa ovenyihiwa mukwani? (Koona vina nota.)

¹⁸ Kavuruwana “jibo dhomuyani” dhinloga mwaha wa njedhelo novenyihiwa mukwani. d (Ef. 5:19) Jibo esi dhinonikamihedha okuluvela ovenyihiwa mukwani vina olibiha okuluvela wehu njedhelo ntti na ttima. Kavuruwana jibo esi. Katamela wiba vina vawebedhani wa ntakulu, kalogelani entapulela maletra a jibodha. Kakoya dhinloga jibodha muyubuweloni vina mmirimani mwawo. Ogafwanyiwa makattamiho aneha nroromelo nawo obe ogamuyelela muttu onimukweliwe muya wa Yehova onele wukamihedha wubuwela jibo esi, wulibiha vina wuvaha guru.

19. Txini enfwanyela iyo wubuwela sabwa ya ovenyihiwa mukwani? (Koona kasha “ Txini Egafunile Weyo Wavuza?”)

¹⁹ Olabihedhe Mubuwelo. Yehova onivaha ewodhelo ya ovyubuwela banili mwilaboni eswa. Murogora dhahi ohiloga: “Miyo ddinovyubuwela baddili mwilaboni eswa ddinukaga maruwa antaburuwa-wene mparaizu.” Kobuwela waziwaga alobwana na ayana ororomeleya a masaka a Bibilia. Bani agafunile weyo omuziwa? Mavuzo gani agamukosele weyo? Kobuwela vina buli vamodha na attu ayeleliwe mukwani. Wubuwela eji, kuloga—bamukubattilena munlaga nowagalala.

20. Txini enfwanyela iyo ogana?

²⁰ Iyo ninomutamalela vaddiddi Yehova sabwa ya nipikirelo ntti na ovenyihiwa mukwani! Nikane ebaribari wila nipikirelo ntti ninele wireya, sabwani Yehova onofuna vina okana ewodhelo ya okosa. Nigane olibiha ororomela wehu njedhelo ntti napama. Nigakosa dhawene, ninele okala wofiyedheya na Mulugu odduwene onnipikirela wi ‘Attu anakwelihu anele ovenya mukwani!’