1. Nikuluvelo gani ninehu?

 NINGA nlogo na Yehova, ninoziwa wi iyene ononikwela vina onfuna wi nikalewo na egumi yohagalala. (Rom. 8:35-39) Vina nikana nikuluvelo wi ofwara magano a mBibiliani enonivaha yopurelamo mudhidhi wotene. (Iza. 48:17, 18) Txini enfwanyelihu okosa nigagweliwa makattamiho ohijedheleya?

2. Makattamiho gani annipatta, nanda annittukulela ovikosa mavuzo gani?

² Alabeli otene a Yehova onopattiwa makattamiho. Motagiha, mwanammudhi onodhaga okosa elobo bininyimula. Iyo ninodhaga opattiwa makattamiho a egumi aganittukuleli ohikosa venjene mmabasani a Yehova. Ninodhaga opattiwa makattamiho antoteya na dhifoyo dha mwilaboni obe ofwara-fwariwa sabwa ya nroromelo nehu. Nigagweliwa makattamiho ninga aba, txino ninodhaga ovivuza: ‘Sabwaya jani miyo ddigweliwa makattamiho aba? Ddikosile elobo yabure? Eji enlagiha wi kaddina maruriho a Yehova?’ Weyo wahiromaga oviwamo dhawene? Akala ehupadduwela, kukumuwe. Adhari enjene ororomeleya a Yehova, anowanana makattamiho oladdana.—Masal. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.

3. Txini ensunzihu na Masalmo 34:20?

³ Kengesa Masalmo. 34:20. Koona dhilobo bili dhinnisunziha nlebo ntti. Yoroma, aligani anopattiwa makattamiho. Yanawili, Yehova ononivuna mmakattamihoni mwehu. Yehova onnivuna dhavi? Elobo modha enkosiye wi anikamihedhe, kukana monelo wovipimelela sabwa ya makattamiho  angumanihuna mwilaboni mpuno. Masiki Yehova vapikireliye wi ninelege odhowavi nimulabelaga nowagalala, eji kintapulela wi iyene onelege onirabeliha makattamiho otene annigwela. (Iza. 66:14) Iyene onnikokomeza wi nizuzumele wang’ana dha musogorho, nsaka-nene-ntto ninakalegewo iyo na murenddele, okala-n’okala-wene. (2 Kor. 4:16-18) Oku nijedhelaga mudhidhi obo, iyene ononikamihedha odhowavi nimulabelaga siku na siku.—Ent. 3:22-24.

4. Txini enasunzehu mwari mwa nsunzo ntti?

⁴ Ovano ninfuna nisunze dhotagiha dha alabeli ororomeleya a Yehova a masaka awale vina a masaka abano. Ninga munasunze iyo, ninodhaga opattiwa makattamiho ohijedheleya. Mbwenyi nigamukuluvela Yehova, iyene txipo kanattiye onikamihedha. (Masal. 55:22) Nigasunzaga dhotagiha esi, karoma ovivuza: ‘Ddigakosile dhavi kogumanana makattamiho oladdana? Yotagiha eji enlibiha dhavi omukuluvela waga Yehova? Nipadduwo ntti ninddisunziha elobo gani egawodhilemi ovirihamo mwigumini mwaga?’

5. Makattamiho gani amugwele Jakobi sabwa ya Labau? (Kang’ana foto ya kapa.)

⁵ Alabeli a Yehova akalilewo nsaka nilebiwe Bibilia àhigweliwa makattamiho ohijedheleya. Koona yotagiha ya Jakobi. Babe wahimuruma wila adhowe amutele mwana Labau, mwanammudhi wa maye, vina wahimukuluveliha wi Yehova agahimururiha. (Wita 28:1-4) Yakosile Jakobi yali elobo ya deretu. Iyene wahibudduwa elabo y’o Kana bakosa oleddo wa odhowa vatakulu va Labau. Labau wahikana aima eli a anayana—Liya na Rakel. Jakobi wamukweletxa vaddiddi Rakel mwana mung’onoya wa Labau vina wahirumela omulabela babe vyaka tanu na bili ahinatti omutela. (Wita 29:18) Mbwenyi dhilobodha kadhipadduwile ninga mwajedhela Jakobi. Labau wahimunyengetta, bamuteliha mwanaye munddimuwayá, Liya. Labau odhile omurumeliha Jakobi omutela Rakel, sumana modha vasogorhova. Mbwenyi ejiya egapadduwile iyene korumela omulabela vyaka dhina tanu na bili. (Wita 29:25-27) Labau kakuluveleya mmarhonddani akosiye na Jakobi. Labau ohimpuja Jakobi na mabasa mwa vyaka 20.—Wita 31:41, 42.

6. Makattamiho gani meena avilelile Jakobi?

⁶ Jakobi ohivilela makattamiho meena. Iyene wahikana murala munddimuwa, mbwenyi kahiyo dila dhotene dhewanana anaye pama muttu na mukwaye. Awene ahifiyedha omuguliha mbaliwa José ninga mudhari. Ana eli a Jakobi, Simion na Levi ahitotela manyazo murala wa Jakobi vina ahipigidha nzina na Yehova. Ottiya ejo Jakobi wahimuyelela mwadhiye Rakel, mudhidhi wambaliye mwanaye wanawili. Vina sabwa ya dala enddimuwa, Jakobi boluvalile wahimageleleya omwalela w’Ejipitu.—Wita 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Yehova wonihile dhavi wila Iyene wannimurumela Jakobi?

⁷ Masiki na makattamiho aba otene, Jakobi txipo kattiyile omuroromela Yehova vina okuluvela mapikirelo Aye. Sabwa ya ejuwene, Yehova ohoniha wi wannimurumela Jakobi. Motagiha, masiki Labau valiye muttu wohiroromeleya, Yehova wahimururiha venjene Jakobi na dhilobo dhinjidhene dhomaningoni. Vina Jakobi wahimutamalela venjene Yehova sabwa ya omoona wili mwanaye José, odduwene wobuweliye wi wahimala okwa mwa vyaka dhinjidhene mundduni. Mandano ofiyedheya a Jakobi na Yehova, ahimukamihedha ovilela makattamiho otene agumaniliyena.  (Wita 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Iyo vina nigakana mandano ofiyedheya na Yehova, ninele owodha ovilela makattamiho ohijedheleya angumanihuna.

8. Elobo gani yajedhela okosa Mwene Davidi?

⁸ Mwene Davidi kawodhile okosa dhilobo dhotene dhajedheliye omukosela Yehova. Motagiha, Davidi wahikana efunelo yapama y’ommagela Yehova mparha. Iyene wahimwaddela yogana eji namavuhulela Natan. Natan wahimwakula dhahi: “Eraní endha mmurimani mwenyu, vowi Nabuya oli na nyuwo.” (1 Map. 17:1, 2) Karoma otanalela mazu aba mukalelo omulibihilani Davidi. Enoneya ninga mohigonela, iyene wahiroma okosa masasanyedho a mabasaya.

9. Vewale Davidi muselu wokubanyiha txini ekosiliye?

⁹ Labo-nene nttile namavuhulela Natan wahidhowa wili wa Davidi, na muselu wokubanyiha. “Mathiyu-ene abo” Yehova wahimwaddela Natan wi kahiyo David agammageli mparha. Agamagile mparhaya ddi mwanaye. (1 Map. 17:3, 4, 11, 12) Txini ekosile Davidi mwiwaliye muselu obu? Iyene wahikosa matxinjo ewanana na yogana yaye. Iyene wahiroma oddoddela kobiri vina na dhotene dhomagana mparha wi mwanaye Salomau akose mabasayá.—1 Map. 29:1-5

10. Yehova omururihile dhavi Davidi?

¹⁰ Muvireli mudhidhi mung’onovi mwaddeliwe Davidi wi kahiyo iyene agamagile mparha, Yehova wahikosa nipagano na Davidi. Yehova wahimpikirhela Davidi wi agahikalawo muttu mmodha wa ziza naye agalamuleli na mukalakala. (2 Map. 7:16) Mwilaboni eswa, mudhidhi wa Olamulela wa Vyaka Txikwi, Davidi onele wagalala venjene agasunza wi Mwene Yezu Kristu obaliwe mu zizani naye! Nipadduwo ntti ninonisunziha elobo ya makamaka. Akala kaninwodha okosa dhilobo dhotedhene dhajedhelihu omukosela Yehova, iyene onowodha oniruriha na dhilobo dhina dhahajedhelihu.

11. Akristu a nsaka zana n’oroma arurihiwe dhavi, oku ajedhelaga Omwene wa Mulugu? (Merelo 6:7)

¹¹ Akristu a nsaka zana n’oroma, ahigweliwa makattamiho ohijedheleya. Motagiha, awene anjedhela ofiya wa Omwene wa Mulugu, mbwenyi kaziwa mudhidhi gani ogafiyile Omweneya obu. (Mer. 1:6, 7) Txini ekosilani? Awene ahizuzumela mabasa a olaleya. Sabwa ya olaleya miselu dhapama, awene ahikana nikuluvelo wi Yehova agahiruriha guru yakosani.—Kengesa Merelo 6:7.

12. Mudhidhi wapadduwile dala, txini yakosile Akristu a nsaka zana noroma?

¹² Nsaka dhahi dala enddimuwa yahitatamuwa mwilaboni. (Mer. 11:28) Dala eji yahapatta vina Akristu ororomeleya. Onowodha wubuwela otowa yoja mukalelo wapattilani Akristu abale? Kavali waganyedha wi amazambo a ntakulu àhizuzuma sabwa ya mukalelo ogawodhilani wasapela amudhawa. Vina azombwe agawodhile dhavi odhowana vasogorho mabasa awa olaleya? Awene anfwanyela wubuwela wi dala ejile egahitximiha matadelo awa? Mowiwanana na makattamiho afwanyile, Akristu abale ahiwodha oviparhapattela. Awene ahidhowanavi mabasa a olaleya ninga mwawodhelani vina angawelana dhoja na abali vina arogora akala o Judeya.—Mer. 11:29, 30.

13. Mareliho gani akelile Akristu mudhidhi wa dala?

¹³ Yehova warurihile dhavi Akristu mudhidhi obule wa dala? Abale akamihedhiwe na dhoja ahona nikamihedho na Yehova na mento awa. (Mt. 6:31-33) Awene àhikala ofiyedheya na abali vina arogoro àvahile nikamihedhona. Vina abale akosile mivaho na ena avahile dhilobo wi akamihedhe abaliwa ahikana  wagalala wa okala anamavaha. (Mer. 20:35) Yehova waharuriha otene na oviparhapattela mudhidhi obule wa makattamiho.

14. Txini empadduweli Barnabé na murumiwi Paulo, nanda eji edhilena yopurelamo gani? (Merelo 14:21, 22)

¹⁴ Akristu dila dhinjene anfwara-fwariwa, masaka meena eji yapadduwa mudhidhi wahajedhelani. Katanalela empadduweli Barnabé na murumiwi Paulo mudhidhi walaleyani murudda wo Listra. Dila yoroma elaleyilani wenewale ahakeliwa na mada meli vina attu enjene ahavuruwana. Mbwenyi vasogorhova, amwiddani “ahigula muthithi,” ena ahimponyedha malugu Paulo bamuttiya nena n’okwa. (Mer. 14:19) Mbwenyi Barnabe na Paulo ahidhowanavi vasogorho mabasa awa. Àkanile yopurelamo gani? Àhalaleya attu owinjiva “adhile okala anamafwara,” vina mazu awa na dhotagiha dhawa dhahawaraliha Akristu akwawa. (Kengesa Merelo 14:21, 22.) Attu enjene ahikamihedheya sabwa ya Paulo na Barnabé ohiyelela mundduni masiki vafwara-fwariwani. Nigakalela ntidi okosa mabsa anittomeli Yehova ninele orurihiwa.

15. Txini esunziliwe na yotagiha ya Mbali A. H. Macmillan?

¹⁵ Yaka ya 1914, nlogo na Yehova nanjedhela opadduwa dhilobo dhamakamaka. Katanalela yotagia ya Mbali A. H. Macmillan. Dhahene ninga mwajedhela attu enjene nsakanene nttile, Mbali Macmillan wobuwela wi agahakela nlivo naye nodhowa wirimu yakene-ejile. Diskursu ekosiliye Setemburu wa yaka 1914, iyene ohiloga dhahi: “Ddinona ninga eji diskursu yaga yomariha.” Mbwenyi kahiyo mwenemo, ejile kiyali diskursu yaye yomariha. Vasogorhova Mbali Macmillan wahiloga: “Enkala ninga enji mwa iyo nihimaguvela wubuwela wi ninele odhowa wirimu ovanene.” Iye owenjedhedha: “Oku elobo yafwanyelihu okosa ku ozuzumela mabasa a olaleya.” Mbali Macmillan wahikosa ejuwene, iyene wanvingela venjene mabasa a Nabuya. Vina wahikana gari ya wapangarhaza abali enjene afugeliwe mukambura sabwa ya nroromelo nawa. Iyene wali muttu wororomeleya vina wandhowavi onaga matugumano mmulogoni masiki boluvalile. Txini emukamihedhile Mbali Macmillan olabihedha pama mudhidhi waye mmabasani a Nabuya oku ajedhaga nlivo naye? Ahinatti okwa yaka ya 1966, iyene ohileba dhahi: “Ovano nroromelo naga nihiliba vaddiddi opitta masaka a mundduni.” Eji yotagiha yapama enfwanyelihu ofwara—makamaka akala ninovilela makattamiho ohijedheleleya!—Aheb. 13:7.

16. Makattamiho gani ohijedheleya ampattile Herbert Jennings na mwadhiye? (Tiago 4:14)

¹⁶ Alabeli enjene a Yehova anowanana makattamiho a egumi anapatta mohijedheleya. Motagiha, mapadduwo a mwigumini a Mbali  Herbert Jennings b anowoniha wi iyene na mwadhiye ahagalala na mabasa attomeliwani olaba ninga amisionariyu o Gana. Mbwenyi nsakanene nttile iyene wahifwanyiwana makattamiho orutxa a egumi ankuweliwa transtorno mental. Mbali Jennings Drawing alogaga mazu anfwanyeya va Tiago 4:14 mowiwanana na makattamiho ampattile ohiloga dhahi “weyo kunziwa enapadduwe mwigumini mwawo ‘mangwana.’” (Kengesa.) Iyene ohileba: “Yahifuneya okana monelo wapama sabwa ya makattamiho anipattile, iyo nahittiya mabasa alabihu o Gana vina nahattiya amarho ehu baniyelela o Canada [wi naje mirobwe osipitale].” Yehova ohimukamihedha Mbali Jennings na mwadhile odhowanavi mabasa awa ororomeleya masiki na makattamiho agumananina.

17. Nipadduwo na Mbali Jennings nakamihedhile dhavi abali ehu?

 ¹⁷ Mazu alogile Mbali Jennings munipadduwoni naye anowapangarhaza venjene attu ena. Murogora mmodha ohiloga dhahi: “Kaddinegensaga mazu attiddile murima waga opitta mazu alogile mbali oddu. . . . Oziwa wi Mbali Jennings wahittiya mabasa aye wi adhowe azuzumele egumi yaye ehiddikamihedha okaana monelo wovipimelela sabwa ya makattamiho aga.” Mbali mwina ohileba dhahi: “Muvirile vyaka kumi ddilabaga ninga munddimuwa wa mmulogoni, ddahona wi enofuneya ottiya mabasaya sabwa ya eredda enkuweliwa doença mental. Mukalelo waviwamo miyo sabwa ya ottiya mabasa akosimi, ddigengesaga mapadduwo a mwigumini yanddipa vaddiddi. . . . Mbwenyi ovilela wa Mbali Jennings ohiddipangarhaza venjene.” Nipadduwo naye ninonubutxedha wi nigavilela makattamiho ohijedheleya ninowodha wapangarhaza ena. Masiki akala enopadduwa elobo entxinja egumi yehu mwa ejile yajedhelihu, enowodheya iyo odhowavi nikalaga yotagiha ya nroromelo vina yovilela.—1 Ped. 5:9.

18. Dhahene ninga enlagiha foto, txini ensunziwe na mamukwela wo Nigeria?

¹⁸ Ezini ninga eredda ya COVID-19 enowapatta venjene alabeli a Yehova. Motagiha, mamukwela mmodha onkala o Nigeria wali muyelege vaddiddi. Labo dhahi na membesi mwanaye wa muyana wahivuza, nigapiya mukaka obu mmodha wa mbuga ninajege eni? Murogora oddule wahimwaddela mwanaye wi iyene kaana kobiri vina kaana yoja yina, yafwanyelani okosa kumutagiha mamukwela wo Sarifa—mwa opiya oja okule wannanina ngamala amukuluvelege Yehova bahi. (1 Amwe. 17:8-16) Ahinatti-wene wubuwela yafwanyelani oja almoso, awene ahakela buddu na dhoja dhavahiwani na abali. Mbuddunimwa mwahikala dhoja dhigajilani okwaranya sumana bili. Murogora ole wahizinddiyela wi  Yehova wahiwa ejile yamwaddeliye mwanaye. Eji ebaribari, iyo nigagweliwa makattamiho mohijedheleya vina nimukuluvela Yehova, iyene onokala na iyo.—1 Ped. 5:6, 7.

19. Ofwara-fwariwa gani ovilelile Aleksey Yershov?

¹⁹ Oromana vyaka dha mundduni, abali na arogora enjene ahifwara-fwariwa, masaka meena eji empadduwa na mukalelo wohijedheleya. Katanalela empadduweli Mbali Aleksey Yershov, onkala elabo y’o Russia. Mbali Yershov obatiziwe yaka ya 1994. Mudhidhene obule abali annimulabela Yehova na murenddele, muvirile vyaka dhing’onovi dhilobo dhahitxinja o Russia. Yaka ya 2020, asupai ahidha vatakulu vaye bamwadha dhilobo dhaye vina bamwakiha dhilobo dhinjene. Myeri dhina vasogorhova guverno wahimmagedha muladdu wotimbwini. Edhile ottabwiha makaniya ji sabwa ya vidiyu ekosile muttu wavikosiha ninga namasunza wa Bibilia okwaranya yaka modha. Eji yali elobo yabure vaddiddi!

20. Txini emukamihedhile Mbali Yershov ovaddiha mandano aye na Yehova?

²⁰ Ehikalawo elobo yapama emukamihedhile Mbali Yershov? Ndde. Mandano aye na Yehova ahiliba. Iyene ohiloga dhahi: “Miyo na mwadhaga nanlobela mudhidhi mwinjene. Miyo ddahiziwa wi kaddigawodhile owanana makattamiho ninga abale se nikamihedho na Yehova.” Iyene ohenjedhedha: “Nsunzo nomwinya nihiddikamihedha owanana okukumuwa. Miyo ddantanalela dhotagiha dha abali ororomeleya a nsaka na wale. Mbibiliani munofwanyeya mapadduwo menjene anoniha ttima ya okala wofwaseyene vina ya omukuluvela Yehova.”

21. Txini esunzilihu mwari mwa nsunzo ntti?

²¹ Txini esunzilihu mwari mwa nsunzo ntti? Masaka abano ninopadduweliwa dhilobo dhohijedheleya. Masiki egali dhawene, mudhidhi wotene Yehova onowakamihedha alabeli aye animukuluvela. Dhahene ninga munlogela nlebo na nsunzo ntti, segedho dhinimugwela muttu wapama dhili gwè; mbwenyi mwa dhotene eso oninvunela ddi Yehova. (Masal. 34:19) Mbwenyi iyo nizuzumele wang’ana dhilobo dha musogorho ottiya makattamiho ehu, nilibihiwaga na guru dha Yehova. Dhahene ninga murumiwi Paulo, iyo nilele ologa dhahi: “Ddinowodha dhetene na guru dha Kristu onddilibiha.”—Fil. 4:13.