• “Yakala ninga mamunaga wanna elemelelo yokosa mararuwo.”

• “Ddaviwona ninga muttu wohibaleya, ohili elobwene vina ohina ttima.”

• “Kaddamwaddeli muttu mwina makaniya aba. Ddatabuwa meka.”

• “Miyo ddona ninga Yehova kadditanala.”

Dhologa esi dhinowoniha kakamwe wi muteliwi onotabuwa vaddiddi agaziwa wi mamunaye onowawona attu bali yovi. Akala iyene onowona dhilobo esi moviteya, mwari mwa myeri obe vyaka, muyana txino onodhaga wubuwela wi kanawodhe vina omukuluvela mamunaye. Muteliwi dhahi ohiloga, “Miyo ddinubuwela wi kaddinimuziwa pama mamunaga. ‘Kayiwo elobo yina enddiviteliye?’”

Artigu oddu osasanyeliwe muteliwi onna mamune onawona attu bali yovi. a Mwenemwa munele ologiwa magano a Bibilia anamulibihe, ananvahe nikuluvelo wi Yehova onomukwela vina onofuna omukamihedha, ottiya ejo anele omukamihedha okana murenddele vina okala ofiyedheya na Yehova. b

Ebaribari wila weyo kunwodha wang’anela dhotene dhinkosa mamunawo mbwenyi dhikalawo dhilobo dhinakosiwe dhinawukamihedhe okana murenddele. Katanalela ttarho dhinfwarela.

Kuvipwattelihe muladdu. Muteliwi onodhaga wubuwela wi mamunaye onowawona attu bali yovi sabwa ya iyene okosa elobo yohikala. Danielle c ohiloga, “Miyo ddaviwona ninga muyana wabure wanonga matelo ehu sabwa ya owali waga.” Alice onivyona ninga muyana wohikoddela vamentoni va mamunaye. Iyene ohivivuza, ‘Mamunaga onawang’anela nni ayana ena ottiya miyo?’

Akala weyo onviwamo dhahene, oziwe wi Yehova kanupwatteliha muladdu sabwa ya dhokosa dha mamunawo. Tiago 1:14 onologa: “Muthu-muthu onehiwa na vidhivi-dhivi dha mmurimani mwaye.” (Rom. 14:12; Fil. 2:12) Ottiya Yehova owupwatteliha muladdu, iyene onovaha ttima ororomeleya wawo.—2 Map. 16:9.

Muteli onodhaga wubuwela wi mamunaye onowawona attu bali yovi sabwani iyene kakoddelile,  mbwenyi eji kahiyo ebaribari. Attu anziwetxa makani aba, ahiloga wi alobwana anawona attu bali yovi anokana ekarho ehinwodha awadhiwa ogomiha.

Orabele ozuzumetxa. Catarina ohiloga wi sabwa ya mamunaye wawonaga attu bali yovi enomuttiya wokumuwene. Frances ohiloga: “Ddigahiziwa oli mamunaga enoddikumula vaddiddi. Ddinokala onyonyeyene labo nantero.” Ayana ena ahiloga wi anokana manyazo agakala na abali anziwa makattamiho a amamunawa, oku enagu ahiloga wi anivyona woka sabwani anubuwela wi kawo muttu onnonelamo makattamiho awa.

Wubuwela dhahene kahiyo yabure. Mbwenyi weyo ogadidela wubuwela dhilobo esi onele ozuzuma vottabwa. Yapamaya ja ozuzumela mandano awo na Yehova, okosa ejene enele wukamihedha ovilela.—Masal. 62:2; Ef. 6:10.

Weyo onele ofwanya nikamihedho ogengesa vina ogatanalela mapadduwo a mBibiliani a ayana anna makattamiho awodhile opangarhazeya sabwa ya omutamela Yehova modhela nlobelo. Dila dhina Yehova kagomiha makattamiho awa mbwenyi iyene wahavaha murenddele. Motagiha, Ana murima wahimuwawa vaddiddi sabwa ya makattamiho agumaniyena. Mbwenyi mmaleliye odidela omulobelela Yehova iyene wahikana murenddele, masiki ahiziwaga yafuna opadduwa musogorho.—1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Wakumbire nikamihedho anddimuwa a mmulogoni. Awene anele okala ninga nibarelo nsaka na pevo, ninga ttawela nsaka na mpulo. (Iza. 32:2) Awene txino anele wutonyihedha murogora wororomeleya, onaloge na weyo wi awupangarhaze.—Gano 17:17.

Enowodheya weyo omukamihedha mamunawo okwaranya elemelelo ya wawona attu bali yovi? Enodhaga owodheya. Bibilia onologa wila muttu akwaranye makattamiho obe ampemberhe mwiddani, “japama wedda eli, ehiliÍ okalaga weka.” (Koh. 4:9-12) Dhopepesa dhinloga wi japama atelani olaba vamodha wi awodhe okwaranya ekarho ya muttu mmodha onawona attu bali yovi vina akuluvelena vamateloni.

Ebaribariyá ja wi mamunawo onofwanyela orumela ovilibihedha vina ogana ottiya ekarho eji. Iyene onomunlela Yehova wi anvahe guru vina ohikumbirha nikamihedho na anddimuwa a  mmulogoni? (2 Kor. 4:7; Tia. 5:14, 15) Koddi iyene ohikosa masasanyedho anamukamihedhe orabela wawona attu bali yovi—motagiha onovilibihedha ohiddiginyetxa telefoni yaye obe onorabela okala vego vagamuttukuleli wawona attu bali yovi? (Gano 27:12) Iyene oli womala-nawale wi arumele nikamihedho nawo vina alogege ebaribari na weyo? Akala pumwenemo txino weyo onele owodha omukamihedha.

Dhavi? Koona yotagiha eji. Felicia oteliwe na Ethan wanna ekarho yowawona attu bali yovi muzombweni. Felicia ohimwaddela mamune wi ampange agona wi ehimudhela efunelo ejile ya wawona attu bali yovi. Ethan ohiloga: “Miyo ddannimwaddela dhilobo dhotedhene mwadhaga, kaddanvitela elo. Iyene n’okwela wanddikamihedha orabela dhilobo dhigaddittukuleli wawona attu bali yovi. Mudhidhi na mudhidhi wanddivuza mukalelo wedda dhilobodha. Vina iyene ohiddikamihedha ohikala mudhidhi mwinjene mu internetini.” Ebaribari wi Felicia kaziveliwa sabwa ya Ethan wawona attu bali yovi. Iyene ohiloga “mbwenyi, mmalelihu ologa makani aba iyene wahiddikamihedha okwaranya wiwa opa waga, vina ddihona wi ejile yewamo miyo vina owali waga kiyamukamihedha iyene ottiya ekarho ejile.”

Ologela makani ninga aba kinimukamihedha bahi mulobwana ottiya ekarho eji ya wawona attu bali yovi mbwenyi enowakamihedha vina atelani ororomelana wili. Yapamaya ja mulobwana okala womala-nawale wi amwaddelege mwadhiye dhokosa dhaye. Motagiha wego ondowiye vina endowiye okosa; agakosa dhahene onele omukamihedha mwadhiye omukuluvela, sabwani iyene kaninvitela elo.

Onona ninga enowodheya weyo omukamihedha mamunawo na mukalelo wakakene? Akala yowakula yawo jawi ndde, ononamo dhavi nyuwo wengesa vina osekeserha artigu oddu vamodha? Yogana yawo ekale ya omukamihedha orabela wawona attu bali yovi vina onvahe mwaha wa weyo omukuluvela wili. Ottiya iyene osilidhiwa sabwa ya weyo ologa mwaha wa makani aba iyene onofwanyela ononelamo mukalelo onviwamo weyo. Weyo onofwanyela okamihedha ovilibihedha waye wa okwaranya elemelelo eji vina onvahe gari ya iyene ororomeliwa wili na weyo. Nyuwo moweli munofwanyela opima wi mone txini enattukulela attu wawona attu bali yovi vina mukalelo wa okwaranya makattamihoya. d

Akala weyo onona wi ogagilati na mamunawo wi mulogele makani abo mundaga wakulana, munkoddela nni omukumbirha munddimuwa wa  mmulogoni omulemelinyu wi akale venevo mugalogelaga makani aba. Oziwe wi akala mamunawo onovilibihedha ottiya wawona attu bali yovi enodhaga ottukulaga mudhidhi mwinjene wi weyo omukuluvele wili. Mbwenyi ovilele. Otamele dhilobo dhing’onovi dhapama dhipadduwile vameteloni vawo. Okane njedhelo nawi mudhidhi-mudhidhivi nyuwo moweli mugakala attu ovilela matelo enyu anele oliba wili.—Koh. 7:8; 1 Kor. 13:4.

Akala mamunawo onowiyelela wawona attu bali yovi, eji entonyihedha wi iyene katxinuwile, obe kanattiye-wene elemelelo eji? Kahiyo mwenemo. Akala elemelelo eji ddabuno ekarho, iyene onofwanyela ovilibihedhavi wi arabele ekalelo eji egumi yaye yotene. Enodhaga opadduwa iyene wiyelela wawona attu bali yovi masiki varabeliliye mwa vyaka dhinjidhene. Wi eji enapadduwe wili iyene txino onofwanyela olibiha ovibarela waye, txino ovilibihedhagavi masiki akala iyene obuwela wi ohittiya elemeleloya. (Gano 28:14; Mt. 5:29; 1 Kor. 10:12) Iyene onofwanyela orumela okalihiwa muttu muswa na guru dhineddiha yubuwelo yaye vina osunza widda eli yabure—eji eniwanana na wawona attu bali yovi na dhifunelo dhina dhabure. (Ef. 4:23; Masal. 97:10; Rom. 12:9) Iyene agakosa dhahene txino onele owodha ottiya elemelelo eji kakamwe. e

Kito akala mamunawo kanfuna okwaranya makattamiho aye? Enononeleyamo weyo ogakubanya, ogasilidhiwa vina ogahimuroromelege. Katamela okana murenddele wa muyubuweloni modhela ottiya makattamiho otene mmadani mwa Yehova. (1 Ped. 5:7) Kakalavi ofiyedheya na Yehova modhela osunza, olobela vina otanalela. Okane ebaribari wi ogakosa dhahene Yehova onele wufiyedha vina. Ninga munlogeliwa va Izaiya 57:15, iyene onkala na attu “opujiwa, na oviyeviha” wi akamihedhe wiyelela okana wagalala wawa. Kavilibihedhe okala Mukristu woliba mpaddi womuyani. Katamela nikamihedho na anddimuwa a mmulogoni. Vina okane njedhelo nawi musogorho mamunawo onodhaga ottiya elemelelo yaye yabure.—Rom. 2:4; 2 Ped. 3:9.