Skip to content

Skip to table of contents

Mavuzo Ankosa Anamengesa

Mavuzo Ankosa Anamengesa

Koddi jorumeliwa Akristu olabihedha DIU (dispositivo intrauterino) wila ang’anelege mbalelo wawa?

Mwari mwa makani ninga aba, atelani a Akristu anowubuwela deretu wila akose yosakula yaderetu ejuwene enakamihedha okala na yubuwelo yotxena. Wi akose ejiwene, awene anofanyela otananela mukalelo onlabihedhiwa DIU oku vina atamelaga ovirihamo magano a Biblia.

Yehova wahimpanga Adamu na Eva, vina musogorhomwa, Nowé na murala waye: “Kalanina guru dh’obala, enjivihanani.” (Wita 1:28; 9:1) Bibilia kanloga wila Akristu amageleliwa ofwara nlamulo ntti. Nona atelani ali otene, bansakula akala anofanyela olabihedha elobo-elobovi wi ang’anele mbalelo wawa obe akala anofuna osakula muttengo wa aima onfunani okaana. Txini enfunani otanalela?

Akristu anofanyela ofara magano a Bibilia agakosaga yosakula ya mbalelo wawa. Ejo entapulela wila awene txipo kanrayila yari ninga mukalelo wowang’anela mbalelo wawa. Orahila yari kuloga wila kottiya yariya bigonuwa, musogorho agadha obaliwa mwana. Orahila yari kiniwanana na enloga Bibilia ya oriha egumi. (Obudduwa 20:13; 21:22, 23; Masalmo 139:16; Jeremiya 1:5) Kito ninaloge dhavi odhela olabihedha DIU?

A Sentinela de 1.° de Janeiro 1980 (makuku 30-31) ohiloga mwaha wa ejene. DIU masakene abale, yali epano eng’ono ya nyanga, ejuwene yekiwa mbani ma muyana makamaka mu vyanoni yobalana (útero) wi muyanaya ahikane yari. Mutomaya obo wahiloga wila mulabelo wa DIU, kuwatalihiwe mowakwana. Aziwetxi enjene ahiloga wila DIU, wambarela wila etagano evaha yari kinfiyedhe muyana. Ejo yatapulela wila, akala etagano ejo kinfiyeli muyana, kavakala yari.

Masiki dhawene yanlogiwaga wila ayana eena ankana yari. Egapadduwa dhawene, yariya yonuwela baru, eji n’ezugu entxemerhiwa (gravidez ectópica) mbwenye dila dhina yanonuwa deretu. Eji yapadduwa sabwa yawi epano eji, DIU yela osusa vamburoni vattiwani, vowi kokalagavi venevo agahibarela wunuwa wa yariyá. Eji egakalile ninga orahila yari. Mutomaya ologa: ‘Mukristu oli wotene onriha egumi ninga ya ttima, onofwanyeela wubuwela mowakwana ahinatti orumeela olabihedha dhipano ninga DIU, akosaga mowiwanana na magano oligana a Bibilia.’—Masalmo 36:9.

Mbwenye oromana yaka ya 1980, mbudduwile mutoma obu, wahoneya wunuwa onddimuwa wa masunzo a mparha wa mirobwe na ciência.

Ovanene dhihikalawo mikalelo dhiswa minli dha DIU dhinlabihedhiwa. Mmodha wali ninga wa safuri, nanda wahidha opakiwa vaddiddi o Estados Unidos mpaka yaka ya 1988. Yina entaganyiheya na oburutxa hormônio, nanda oromile ogulihiwa yaka ya 2001. Txini enziwa iyo sabwa ya mulabelo wa mikalelo esi mili dhottiyana dha DIU?

Wa safuri: Ninga mulogeliwani, enorutxa-wene ottiya ovira etagano embaliha eli mwari mwa DIU wi enfiyedha muyana mpaka okaana yari. Ottiya eji, epano ninga DIU ya safuri, joziweya wi safuri okaana ewodhelo y’opa olobwana, noona epanoni eji ya safuri enlaba ninga elobo yopana guru dha obala [espermicida.] * (Koona yowenjedha.) Dila dhina, epano eji DIU onosaddulaga ekalelo ya yariya eli mbani.

Hormônio: Obu bu mukalelo mwina wa DIU, nanda obuya okaana dhitagano (hormônio) dhinladdana na esile dhili mu kinino esi dhiniliwa pílulas dhimbarela witeya wa yari. DIU esi kadhinetxa guru, masiki dhawene dhinowodha obarela witeya wa yari mbani mwa muyana. Mwa ayana eena ejo entapulela ottiya okala vati. Kuloga akala muyana kankala vati, enorutxa vina okaana yari. DIU ninga esene, dhinovevutxaga mburo onkala mwana mbani mwa mamayaye. * (Koona yowenjedha). Ottiya eji, mabasa anttidda epanoya eji, anowodha ogomiha guru dhinkaana etagano enromiha yari.

Ninga mulogeliwani mundduni, dhipano esi bili dhottiyana dha DIU dhinkala ninga dhinowodha ogomiha guru y’okaana yari. Eji entapulela wila masiki akala muyana oli mmasakani mwaye a okaana yari, etagano envaha yari masiki efiye, iyene kanakaane yari sabwa epano eji emala wunda guru dha obala. Mwa epaddi yina eji egahigomiha yari mmasakani oroma. Mwadhawene, acientistas enjene anorumeela wila eji kimpadduwetxa, ottiya ejuwene enopadduwaga masiki wa abale amwa kinino dha pílula.

Mwa venevo, kaavo onloga n’ekuluvelo yawi DIU onna safuri obe wa hormônio onopa kakamwe guru dha obala. Mbwenye opepesa okosiwe, onolagiha wila dhipano esi, DIU dhinolaba ninga mulogeliwani omaromo, kuloga dhinowunda guru dha obala, mwa dhahene enaya anofiyedha ohikaana yari.

Atelani a Akristu, anfuna olabihedha epano eji ya DIU, anofwanyeela vamaromo ologela makaniya na ng’anga wa osipitale wila anonelemo mowakwana mulabeloya. Iyene onele wawaddela ekalelo gani ya DIU enfwanyeya mwilaboni munkalani, onowawaddela vina dhopurelamo vina makattamiho aninfwanya muyanaya onlabihedha. Atelaniya txipo kanttiya wila muttu-muttuvi obe ng’anga w’o sipitale asakulele marhe gani olabihedha mmakanini ninga aba. (Roma 14:12; Galásia 6:4, 5) Eji yosakula yomwinya enkosani ninga atelani obe mowiwanana na ekalelo ya murala wawa. Yosakulaya enofwanyeela wiwanana na enrumeela Mulugu, ejuwene enattiye okaana yubuwelo yotxena vamentoni vaye.—Koona vina va 1 Timóteo 1:18, 19; 2 Timóteo 1:3.

^ par. 8 Mulobwana dhahi oneddiha mabasa a operheka miselu dha egumi (Relatórios do Serviço Nacional de Saúde) elabo y’a Inglaterra ohiloga: “Epano eji, DIU kuloga ejuwene ya safuri, eli vadhulu va 99% dha ohikuluveleya. Eji entapulela wi vatugumanile ayana 100 anlabihedha epanoya eji, mmodhayavo onele okaana yari mwa yaka modha. Mbwenye DIU onna safuri vang’onovi, onkuluveleya vang’onovi dhawene.”

^ par. 9 Mwa mukalelo onlaba DIU oddu wa hormônio, ang’anga anddimuwa a mmasipitale anologaga wila vanofuneya wang’anela malabo a okala vati wa muyana masiki ateliwe obe akale muziye.