Ddibaliwe Sidadi ya Quebec, Elabo ya Canadá onlogiwa elogelo ya Efranses. Amambali aga Louis na Zélia, ahiddilela noderetu vina nokwela. Babani wali muttu wa manyazo vina wanziveliwa wengesa. Miyo ddaziveliwa oleba vina ddafuna wi nalabona ddikale jornalista.

Baddina vyaka 12, Rodolphe Soucy, wali marho womabasani wa babani, wahidha waredha vatakulu vamodha na mukwaye. Awene ali Anamoona a Yehova. Miyo kaddaziwa elobwene mwaha wa Anamoona vina kaddana efunelo na relijiau yawa. Mbwenye ddahitikina na mukalelo wakulani mavuzo amulabihedhaga Bibilia. Amambali aga vina ahitikina, nona nahirumeela omusunza Bibilia.

Mudhidhene obule, miyo ddasunza eskola ya Katólika. Labo dhahi, ddilogaga makani na munyaskola mukwaga mwaha wa esile dhasunzimi mBibiliani, anamasunzihaya, ahivuruwana makani abale awene ali apadri. Ottiya olabihedha Malebo wila avanyena dhalogimi, namasunziha mmodha wahiloga osogorho wa anyaskola otene wi miyo ddali musadduweli. Masiki ekalaga yorutxa, nipadduwo nttile nahidhana yopurelamo yapama, sabwani nahiddikamihedha wona wi maskola a marelijiau kansunziha ebaribari ya mBibiliani. Ddahinonelamo wi ddinofwanyela ottiya eskola ejile. Amambali aga ahirumeela wi ddimwalele eskola yina.

Miyo ddannimusunzavi Bibilia, mbwenye ddonuwa vang’ono-vang’ono mpaddi womuyani sabwani ddannova odhowa olaleya numba na numba. Kapela ya Katólika yannang’anela mabasa otene akosiwa wenewale vina yanfwara-fwara vaddiddi mabasa ehu a olaleya. Maurice Duplessis, musogorheli wa politika wa Quebec, wankamihedha vaddiddi kapela ejile. Iyene wankamihedha nikuru na atimbwini, nafwara-fwara  vina nalupela Anamoona a Yehova. Nsaka nttile Anamoona anfuna oliba murima wila adhowe alaleye.

Mbali John Rae, wakosile kursu yanotanu na nayi ya Eskola ya Gileade wahiddikamihedha opemberha wova waga. Jonh, wali mbali wa eziwelo, wokurumuwa, vina wofiyedheya. Iyeneya kaddivaha malago mudhidhi wotene, masiki dhawene ddahisunza vaddiddi na yotagiha yaye yapama. Jonh wanrutxiwa ologa Efranses, nona miyo ddannivelela mmabasani olaleya vina ddanimukamihedha ononelamo elogeloya. Okala mudhidhi mwinjene na Jonh ehiddikamihedha okana nroromelo noliba. Mvireli vyaka kumi dditugumanaga na Anamoona a Yehova, ddahigana omperhekela Yehova egumi yaga, baddibatiziwa, 26 ya Mayu wa 1951.

Abali enjene a mmulogoni mwehu mung’ono wa Sidadi ya Quebec ali apionero. Opama wawa oddittukulela okala pionero. Nsaka nttile, iyo nalaleya numba na numba nimulabihedhaga Bibilia bahi. Masiki vahanihuna manivuru, iyo nandowa olaleya nilabihedhaga Malebo na mukalelo wononeleyamo. Nona, miyo ddinoziwa malebo a mBibiliani anddikamihedha wamelela ebaribari. Mbwenye attu enjene ankodda wengesa maBibilia menagu ttabwa-ttabwa akala maBibiliaya karumelihiwa na Kapela ya Katólika.

Yaka ya 1952, ddahimutela Simone Patry murogora wororomeleya wali wa mulogo wakakene wa Sidadi ya Quebec. Nahimwalela o Montreal, mvireli yaka modha, nahimbala mwanihu, Lise. Egali dhawene ddahiroma ottiya mabasa a opionero nihinatti otelana, miyo na Simone nahivevutxa egumi yehu wila nivilibihedhe mowakwana mmabasani a mmulogoni ninga anamudhi.

Dhahivira vyaka kumi ddihinatti ogana olaba wili ninga pionero. Yaka ya 1962, ddahidhowa okosa Eskola ya Anamalaleya Omwene ya anddimuwa a mulogo ya myeri dhing’onovi o Betel ya Canadá, ddattomeliwe ogona kwartu modhene na mbali weliwa Camille Ouellette. Ttontto yana Camille na mabasa olaleya yandditikiniha vaddiddi—vowi iyene wahikana murala. Nsaka nttile, o Quebec kawali abali obe arogora enjene alaba ninga apionero oku bana aima; mbwenye jijuwene yakosa Camille. Mudhidhi obule okalilihu vamodha, iyene wahiddittukulela wubuwela mwaha wa mazuzumo aga. Mmaleli myeri esile dhing’onovi, ddahinonelamo wi ddinofwanyela wiyelela wili olaba ninga pionero wa mudhidhi wotene. Attu ena obuwela wi yogana yaga kiyali ya  eziwelo, mbwenye miyo ddahiroma wili mabasaga opionero, sabwani ddankuluvela wi Yehova agahiruriha guru dhaga dha wunuwiha mabasa olaleya.

Yaka ya 1964, miyo na Simone nahittomeliwa olaba ninga apionero avawoka Sidadi ya Quebec, kwatti yabaliwehu, wenewo walabile iyo mwari mwa vyaka dhinjene. Mbwenye nsaka nttile, ofwara-fwariwa wa mabasa a olaleya wahivuguwa y’ahittiyana na nsaka na mundduni.

Sabuddu dhahi na txiguwo, ddahittiddiwa o Sainte-Marie, murudda mmodha wa Sidadi ya Quebec. Musupai wahiddittukulela o esquadra vina ahiddivokela mukambura sabwani miyo ddelolaleya numba na numba ddihirumelihiwe. Osogorhowa, ddahittukuleliwa wa namattonga weliwa Baillargeon mulobwana wotxutxa vaddiddi. Wahiddivuza wi onfuna amuziwe mwimeleli waga w’omuttegoni. Miyo ddahiloga nzina na Glen How, * wali advogado woziweya wa Anamoona a Yehova, namattongaya wosilidhiwene, wahikuwa: “Heee, nne! Kahiyo odduwene!” Nsaka nttile mbali Glen How wanziwiwa pama ninga advogado wakamihedha mabasa a Anamoona a Yehova. Mohigonela anamattongaya ahiddaddela wi kaddana muladdu.

Ofwara-fwariwa wa mabasa ehu o Quebec ohidha orutxiha ofwanya mburo wowalugari wila nikosegemo matugumano. Mburo wafwanyile mulogo wehu mwali mwego dhahi mwawale moridha mwakoyiwa makaro. Nsaka noridha abali antamela marhe wi mukale ekukuku. Dila dhina matugumanoya ahinatti iyo nangilati baniroma wotha mudhidhi mangasi oku nilibihagana na dhotagiha dhehu.

Jowagalaliha wona mukalelo wunuwile mabasa olaleya novira wa vyaka. Oromana yaka ya 1960, mu Sidadi yotene ya Quebec, vamodha na mirudda dha Côte-Nord na mpaddi wa Gaspé mwali milogo dhing’onovi bahi. Ovano, okala Circuito bili vina abaliya antugumana Mmanumbani Dhomwene dhokoddela.

Miyo na Simone nahiwobeliwa mabasa o weddelela milogo yaka ya 1970. Mbwenye yaka ya 1973, nahittomeliwa mabasa a weddelela mirudda. Mwari mwa vyaka dhene esile miyo ddisunza na dhotagiha dha abali a malago vina eziwelo ninga Laurier Saumur * vina David Splane, * alabile mabasa a weddelela milogo. Vamala matugumano ba matugumano a murudda, miyo vamodha na David nanvahana malago a wunuwihana masunziho ehu. Ddinowubuwela mudhidhi dhahi walogile David: “Léonce, ddiziveliwana vaddiddi diskursu yawo yomariha. Yahikala vaddiddi, mbwenye kokala miyo na miselu esile dhotene ddigahikosana diskursu ttaru!” Miyo ddahikaana elemelelo ya wika miselu dhinji ddigakosaga diskursu  dhaga. Ddanfanyela osunza ononihedhamo makaniya.

Anameddelela mirudda attomeliwa mabasa a walibiha anameddelela milogo. Mbwenye anamalaleya enjene o Quebec anddiziwa pama. Dila dhotene awene anfuna obudduwa na miyo mmabasani olaleya ddigadhowaga omwaredhela nameddelela milogo. Yali yowagalaliha odhowa mmabasani olaleya nawene, nona kaddakala mudhidhi mwinjene na nameddelela milogo. Mudhidhi dhahi nameddelela milogo mmodha wokwela waddubutxedha: “Japama wuwona wazuzumelaga abali, mbwenye to kudduwale wi sumana ejino weyo odhele oddaredhela. Miyo ddinofuna olibihiwa vina!” Malago aba aderetu ahiddikamihedha okala wovipimelela.

Mokubanya-mwene, yaka ya 1976 yahipadduwa elobo yohijeedheleya. Simone, mwadhaga wokweleya, wahipattiwa eredda emuttukulele okwa. Ovilevela vina omukwela waye Yehova wahimukosiha okala mukamihedhi wokweleya. Ozuzumela mabasa olaleya yahiddikamihedha ovilela okwa waye vina ddinomutamaalela Yehova mwaha wa nikamihedho niddivahiliye mwari mwa nsaka nttile norutxa. Osogorhowa, ddimutela Carolyn Elliott, wali pionera walaba na murima wotene murudda walogiwa elogelo ya Engelezi wadhile okamihedha mabasa a olaleya o Quebec. Carolyn ddofiyedheya vina onoziveliwa wazuzumela attu ena, makamaka abale ankana manyazo obe ankala vawa-vene. Iyene wahiddikamihedha vaddiddi mmabasani a weddelela mirudda

Janero yaka ya 1978, dhahittomiwa wi ddasunzihe Eskola yoroma ya Mabasa Opionero o Quebec. Vamaromo ddahisilidhiwa, sabwani miyo ddali ddihinatti okosa eskola ejile vina manivuruya kaddaaziwa, nona yali elobo eswa wa miyo vina wa anamasunzaya. Ddinotamaalela, sabwani kursu yoroma yahikana anamasunza ali apionero oshaga. Masiki valimi namasunziha, ddahisunza vaddiddi na dhotagiha dhawa!

Yakene ejile ya 1978, nahikaana Congresso Internacional na mutoma “Fé Vitoriosa” mu Estádio Olímpico de Montreal. N’apanovi obule  bu mutugumano munddimuwaya opadduwile o Quebec, wana attu okwaranya 80.000. Miyo ddattomeliwe olaba Mparha wa Miselu wa mutugumanoya. Ddahiloga na ajornalista enjene vina ddahagalala wona wi awene ahileba dhilobo dhapama mwaha wa Anamoona a Yehova. Akadda Televizau vina maradio, ahikwaranya mawora 20 anikosaga mavuzo menjene mwaha wa mabasa ehu, nona awene ahivuwiha mitoma dhinjene mmajornaleni. Obu wali onamoona onddimuwa vaddiddi!

Matxinjo manddimuwa apadduwile yaka ya 1996. Oromana nsaka nibatiziwemi ddalaba na elogelo ya Efranses o Quebec, mbwenye ddahittomeliwa olaba murudda wa elogelo ya Engelezi kwatti ya Toronto. Miyo kaddaziwetxa ologa Engelezi nona kaddafwanyela ottomeliwa murudda obule, ddannova ddigobuwela okosa madiskursu. Yakosimi yali olobela mudhidhi wotene vina omukuluvela Yehova.

Ddigobuwela mundduni, ddinowodha ologa wi vyaka esi bili dhilabilemi kwatti ya Toronto dhali dhowagalaliha vaddiddi. Novilela onddimuwa, Carolyn oddikamihedha ologaga Engelezi, abali ahinikamihedha vina ahinilibiha. Mohigonela nahikaana amarho enjene aswa.

Ottiya mabasa mena akosimi vina osasanyedha matugumano a murudda akosiwa omamalelo wa sumana, miyo ddankosa wora modha ddilaleyaga numba na numba omattiyu wa Ishano. Attu ena annubuwela, ‘Ondhowela nni olaleya oku buna masasanyedho a matugumano a murudda?’ Mbwenye miyo ddahinonelamo wi, ddigalogaga makani mmabasani olaleya ddinkala wolibiheyene. Masiki ovanene, ddigadhowa mmalaleyoni ddinkala woziveliweene.

Yaka ya 1998, miyo na Carolyn nahittomeliwa olaba ninga apionero avawoka o Montreal. Mwari mwa vyaka dhinji, mabasa aga ali a osasanyedha onamona wavawoka wa vattado vina olaba na mparha wovaviha miselu wi ddigomihe nsakulano naliwo mwaha wa Anamoona a Yehova. Ovano, miyo na Carolyn ninoziveliwa walaleya anawedda amwalele o Canadá, anna efunelo yosunza venjene mwaha wa Bibilia.

Ddigatanalela vyaka 68 dhivirile ninga mwimeleli wobatiziwa wa Yehova, ddinowona wi ddihakela mareliho menjene. Ddiziveliwa vaddiddi sabwa ya osunza okwela mabasa olaleya vina wakamihedha attu ena oziwa ebaribari. Mmaleli mwanaga Lise, na mamunaye walela anawa, awene ahiroma olaba ninga apionero a mudhidhi wotene. Ddinowagalala omoona azuzumelaga mabasa olaleya na murima wotene. Makamaka ddinowatamalela vaddiddi abali vowi dhotagiha dhapama vina malago awa a eziwelo ahiddikamihedha wunuwa omuyani vina weddiha mabasa ottiyana-ttiyana attomeliwemi. Ddiziwelamo wi ninawodhe okalavi ororomeleya munikuruni mwa Yehova nigakuluvela guru dha muya wokoddela wa Yehova. (Masal. 51:11) Ddinomutamaalela Yehova sabwa ya gari yamakamaka eddivahiliye ya ottittimiha nzina naye!—Masal. 54:6.