1-3. (a) Yehova wamukwelelani Salomau? (b) Mavuzo gani anakuliwe mwari mwa nsunzo ntti?

SALOMAU oromile olamulela agali muzombwe. Yehova omoneyela na mattiyu murowani ologane dhahi: “Oddilobe enfunewe ddinohuvaha.” Salomau omwakula: ‘Miyo ddili muzombwe. . . . Nona ddivaheni miyo mwimeleli wenyu murima wowarala, wi ddiwodhege ottonga nlogo nenyu.’ (1 Amwe. 3:5-10) Salomau wahikumbirha elobo yattima—“Murima wowarala!” Ninononelamo emuttukulele Yehova omukwela Salomau! (2 Sam. 12:24) Yehova wahiziveliwa na elobile muzombwe Salomau nona ‘ohinvaha murima wononelamo, wowarala.’—1 Amwe. 3:12.

² Mudhidhi wamuroromeliye Yehova, Salomau wanjavo mareliwo menjene. Ddiyene omagile musana ottukulile “nzina na Nabuya Mulugu wa Izrayel.” (1 Amwe. 8:20) Iyene wahidha ovuwa mwaha wa enonelo yanvahile Yehova. Mulugu wahimulabihedha Salomau wila alebe manivuru mararu a Bibilia. Nivuru nimodha ninromoliwa Gano.

³ Nivuru na Gano ninologa nzu ntti “murima” dila dhowakwana 100. Motagiha Gano 4:23 enologa: “Koyá murima wawo.” Nzu ntti “murima” entapulela eni? Ninele ofwanya yowakulaya mwari mwa nsunzo ntti. Ninele ofwanya vina dhowakula dha mavuzo meli: Txini enkosa Satana wila apigidhe murima wehu? Nanda ninakose eni wila nikoye murima wehu? Dhowakuladha samakamaka sabwani dhinonikamihedha odhowavi banigamuroromela Yehova.

4-5. (a) Nivuru na Masalmo 51:8 ninwodha dhavi onikamihedha ononelamo ejile entapulela murima? (b) Nladdaniho na egumi ya maningo niniwanana dhavi na egumi yehu yomuyani?

⁴ Nzu ntti “murima” nili va Gano 4:23, ninaddiwana ‘omuttu wa mwari’ obe ‘dhawubuwela dha muttuya.’ (Kengesa Masalmo 51:8.) Na mazu meena, “murima” entapulela yubuwelo obe dhifunelo dha muttu. Enotapulela vina eli iyo mwari, ottiya enubuwela attu ena.

⁵ Jamakamaka okoya omuttu wehu wa mwari, nona ninovahiwa nladdaniho ntti na maningo. Wila okale mugumi txini enfwanyeliwe okosa? Yoroma, enofuneya oja dhoja dhinvaha egumi vina onddamurha maningoya malabo otene. Na mukalelo wakokene wila nikane egumi yaderetu mpaddi womuyani ninofwanyela oja deretu dhoja dhomuyani vina olabihedha deretu omuroromela wehu Yehova. Olabihedha nroromelo ntti entapulela ovirihamo esunzilihu vina wapanga attu ena mwaha wa nroromelo nehu. (Rom. 10:8-10; Tia. 2:26) Yanawili, dila dhina, ogang’ana maningo a muttu wonana okoddela onowubuwela ninga mugumene, oku ohiziwaga dhimpadduwa mmaningoni mwaye. Na mukalelo woligana mweddelo wokristu ononyengetta ekalaga ninga egumi yehu yomuyani eli yaderetwene, oku mwarimwa bili yottubwa sabwa ya dhifunelo dhonyakuwa. (1 Kor. 10:12; Tia. 1:14, 15) Satana onfuna wi nikaane dhubuwelo dhonyakuwa. Txini enkosiye? Ahikalawo marhe a ovibarelana?

6. Elobo gani entamela wira Satana, nanda onlabihedha murega gani?

⁶ Satana onfuna wila iyo nikale ninga iyene—nikale attu ahiniwelela magano a Yehova vina anamakumbela vehu. Satana kanwodha onikokela wubuwela vina okosa dhilobo ninga iyene. Nona onoveda marhe mena a onipigidhana. Motagiha, Satana onowadhana attu amaliliye wapigidha dhubuwelo dhawa, wila iyo nandane na awene wi apigidhe mubuwelo wehu vina. (1 Jo. 5:19) Iyene onjedhela wila iyo needdege na awene sabwani wandana wabure  “onononga” meddelo na mubuwelo waderetu. (1 Kor. 15:33) Murega obu ohimuttidda Mwene Salomau. Iyene wahatela ayana enjene ahamulabela Yehova, bafiyedha “omunonga murima.”—1 Amwe. 11:3.

7. Mukalelo mwina onlabihedha Satana wi amwadhe dhubuwelo dhaye buvi, nanda nifwanyelela nni okalela pasope?

⁷ Mukalelo mwina onlabihedha Satana wila amwadhe mubuwelo waye mafilimi obe porogarama dha TV. Iyene onoziwa wi makaniya kahiyo mukalelo wamavegovi bahi, mbwenye onopatta dhubuwelo dhehu, monelo na merelo ehu. Yezu ohilabihedha mukalelo obu wosunziha. Motagiha, kobuwela makani a musibo wa Musamariya wa pama na mwana wopaula. (Mt. 13:34; Lk. 10:29-37; 15:11-32) Attu amalile onyengettiwa na Satana anologa dhilobo wila apigidhe mubuwelo wehu. Nona ninofwanyela wang’anela yimelelo yehu. Dhihikalawo porogarama dha TV dhihili dhaderetu dhinwodha opigidha omuttu wehu. Jofuneya okalela pasope. Ogafunaga woona filimi obe porogarama mu TV, orome ovivuza, ‘ejiya enoddikoddiha vidhivi-dhivi dha mwili?’ (Gal. 5:19-21; Ef. 2:1-3) Txini egakosile weyo koziwa wila porogarama enona weyo ehikaana mubuwelo wa satana? Katxatxama mowaguva-mwene!

8. Amambali anfwanyela okosa eni wi abarele mirima dha aniwa?

⁸ Ababi, nyuwo muhikana ettomo yavawoka, nyuwo munofuniwana wabarela aninyu, sabwani Satana onfuna apigidhe murima wawa. Mohaganyedha, nyuwo munowazuzumela aninyu vina munowabarela wi anapattiwe maredda. Nyuwo munokoddeliha numba yenyu, muvokelaga otakulu zungo na dhilobo dhopigidheya dhigatoteli maredda aninyu. Na mukalelo woligana, enofuneya vina wabarela aninyu na mafilimi, mavego, porogarama dha TV, site dhigadhilani oravihiwa mubuwelo wa Satana. Yehova ohuvahani owodha wa wabarela aninyu  mpaddi womuyani. (Gano 1:8; Ef. 6:1, 4) Noona, kamove wimetxa maddile mowiwana na gano dha Bibilia. Mwawaddele aninyu dhilobo dhinfwanyelani okosa na dhilobo dhihinfwanyelani okosa; mwawaddele sabwaya enapangelinyu malago abo. (Mt. 5:37) Munofwanyela wasunziha aninyu agonuwaga awodhege ottiyaniha magano a Yehova vina awodhege ozinddiyela oka dhilobo dhaderetu na dhabure. (Aheb 5:14) Kamudduwale wila aninyu ansunza deretu na dhotagiha dhenyu opitta mazu enyu.—Olib. 6:6, 7; Rom. 2:21.

9. Yubuwelo gani enwaza Satana nanda ekaleleni yawopiha?

⁹ Marhe meena anlabihedha Satana wi akwekwette mirima dhehu b’onivaha moonelo wa okuluvela eziwelo ya attu ottiya okuluvela eziwelo ya Yehova. (Kol. 2:8) Satana—onowaza moonelo wawi okalawo wehu oniwanana na dhilobo dhorela. Attu ena anubuwela wi anowodha ofuma, mbwenye eji yubuwelo yotowa malago. Awene ali mmirhakoni. Ninlogela nni dhawene? Sabwaya jawi anofiyedha oleva egumi yawa, wandana wawa na amudhawa, anofiyedha vina omunyanyala Mulugu; dhotedhene eso anirela wi akaane muhaku. (1 Tim. 6:10) Elobo yotamaleleya vaddiddi, sabwani Babihu wawirimu ohikana eziwelo, ononikamihedha olabihedha kobiri n’opimeleleya.—Koh. 7:12; Lk. 12:15.

10-11. (a) Elobo gani enakose iyo wi nibarele murima wehu? (b) Nsaka na mwene Salomau mabasa gani akosa mwang’aneli, yubuwelo yehu enlaba dhavi ninga mwang’aneli?

¹⁰ Wi niwodhe obarela murima wehu, enofuneya ozinddiyela ngovi dhiliwo vina okosavo elobo momaguva. Mazu aba “obarela” anfwanyeya va Gano 4:23 anonubutxedha mabasa a mwang’aneli. Nsaka na Mwene Salomau, ang’aneli akala vamusuwo va rhinga ya kwatti. Agamona mwiddani addamelaga iyene wanrumiha elobo obe wanvaha ezinddiyelo. Moonelo obu ononikamihedha okosa elobo wi Satana anapigidhe mubuwelo wehu.

¹¹ Ottiya okana ang’aneli, kwattiya yotene yahikana misuwo dhovadda. (2 Sam. 18:24-26) Ang’aneli aba avamusuwo agamona muttu wamwiddani addamelaga, anttamagela woona misuwo akala dhihifugiwa deretu. (Ne. 7:1-3) Mwang’aneli wa murima wehu, yubuwelo * enihu yoswagihiwa na gano dha Bibilia. Yubuwelo eji enowodha onaddela akala Satana onfuna avolowe mmirimani mwehu—obe onfuna akwekwette dhubuwelo, moonelo na dhifunelo dhehu. Noona ogewa murima wawo obe etanalelo yawo bigavada, omaguvele ofuga musuwo wa murima wawo.

12-13. Makattamiho gani agagumanilena iyo, nanda elobo gani enfwanyelihu okosa?

¹² Katanalela yotagiha enwodha onikamihedha orabela nipakelo na Satana. Yehova ohiloga wi “vankalinyu, kavalogiwe-wene dh’oraruwa, dh’ojeberuwa, dha milili.” (Ef. 5:3) Ovano kobuwela weyo oli omabasani obe oskola, mwavenevo akwawo oroma ologavo makani a ogonihana wonyakuwa. Weyo ohiziwa deretu wi onofwanyela ‘widda dhifunelo dha mwilaboni.’ (Tito 2:2)  “Mwang’aneli” obe yubuwelo, ehiroma ovada. (Rom. 2:15) Ogakosile elobo gani? Txino weyo ogahubuwela ovuruwana makaniya obe wona mafoto anonani. Obu mudhidhi wa ofuga musuwo wa murima wawo, osaddule makaniya obe ovenyevo vari vawa!

¹³ Enorutxa vaddiddi orabela dhinudidelana akwawo; enofuneya oliba murima mbwenye Yehova onowoona guru enkosiwe. Iyene onele oulibiha, ouvaha eziwelo wi onapigidhiwe na dhubuwelo dha Satana. (2 Map. 16:9; Iza. 40:29; Tia. 1:5) Mwa mpaddi mwina, enofuneya iyo nanya okosavo elobo wi nibarele murima wehu.

14-15. (a) Ninfugulela nni murima wehu, ninawodhe dhavi okosa ejuwene? (b) Nivuru na Gano 4:20-22 ninwodha dhavi onikamihedha opurelamo kakamwe wengesa wehu wa Bibilia? (Koona kasha “ Otanalele Dhavi.”)

¹⁴ Jofuneya ofuga murima wehu munavolowe dhilobo dhonyakuwa, mbwenye enofuneya vina ofugula wi muvolowe dhilobo dhaderetu. Kobuwela wili nladdaniho na ang’aneli a vamulago. Amwiddani agafunaga ovolowa mukwatti ang’aneli anfuga misuwo. Mbwenye awene anfugula mulago wi muttutteliwe poso n’oja obe dhilobo dhina, wi abale ankala mwenemwale anakwe dala. Na mukalelo woligana, enofuneya vina ofugula murima wehu wi muvolowe dhubuwelo dha Mulugu.

¹⁵ Dhubuwelo na mirugu dhili mBibiliani, dila dhotene dhinimwengesa iyo, ninottiya wi dhubuwelo dha Yehova dhivolowemo, dhipakele mubuwelo, mwiwelo na dhifunelo dhehu. Ninawodhe dhavi opurelamo mowakwana dhowengesa dhehu? Voroma enofuneya olobela. Murogora dhahi ohiloga: “Ddihinatti omwengesa Bibilia, ddinolobela ddikumbirhaga nikamihedho na Yehova, vina wi ddiwodhe wona dhotikiniha dhili mwari mwa Nzu naye.” (Masal. 119:18) Yanawili, otanaalele dhinengesiwe. Nigakana elemelelo ya olobela, wengesa vina otanalela Mazu a Mulugu, dhubuwelo dha Yehova ‘dhinokoyeya mmirimani mwehu,’ ninosunza omukwela.—Kengesa Gano 4:20-22; Masal. 119:97.

16. Abali enjene ampurelamo dhavi na porogarama ya JW Broadcasting?

¹⁶ Mpaddi mwina wa ottiya wi dhubuwelo dha Mulugu opakela dhubuwelo dhehu bwa woona vidiyu dha JW Broadcasting^®. Atelani dhahi ahiloga: “Yehova owakula malobelo ehu na programa ya jibo dha broadcasting dhinruma mumodhani na vidiyu! Jibo esi dhinonilibiha mudhidhi wokubanya, onivyona iyo ninga nili nooka. Enowodheya iyo ovuruwana jibo esi nigakala vatakulu. Nigakosaga mabasa a osela mba, osuwa dhobo opiya obe woja.” Mohaganyedha porogarama esi dhinobarela murima wehu. Dhinonikamihedha okaana mubuwelo wa Yehova nirabelaga dhubuwelo dha Satana.

17-18. (a) Ninga munlogela 1 Amwene 8:61 iyo nigavirhihamo masunziho a Yehova txini enanipadduwele? (b) Ninwodha osunzavo eni na nipadduwo na Mwene Ezekiya? (c) Mowiwanana a nlobelo na David nili va Masalmo 139:23, 24, txini enfwanyelihu okumbirha nigalobelaga?

¹⁷ Nigakosaga eli yaderetu ninojavo mareliho vina omuroromela wehu Yehova onokala wovadda. (Tia. 1:2, 3) Ninowagalala woniwa na Yehova ninga anaye, nona ninokosa muli mwetemwene wila nimulabele. (Gano 27:11) Nigafwanyiwa yoweha ninopura mudhidhi obo wila nimutonyihedhe  Yehova wi ninomulabela na murima wehu wotene. (Masal. 119:113) Yofuna yehu ja wiwelela malamulo otene annivaha Yehova, dhawene ninela olagiha wi ninomukwela na murima wehu wotene.—Kengesa 1 Amwene 8:61.

¹⁸ Koddi iyo ninokosa dhilobo dhovirigana? Ndde; sabwa yawi nili attu ottega. Mbwenye egapadduwa dhawene nimubuwele Mwene Ezekiya. Iyene wahikosa dhovirigana mbwenye wahitxinuwa, wahidhowavi amulabelaga Yehova na ‘murima wotene.’ (Iza. 38:3-6; 2 Map. 29:1, 2; 32:25, 26) Kanirumele oravihiwa dhubuwelo dha Satana. Nilobelege wi niwodhe okana ‘murima wa wiwelela.’ (1 Amwe. 3:9; kengesa Masalmo 139:23, 24.) Nigabarela murima wehu, ninele owodha okalavi wororomeleya.