1. Nikuluvelo gani nina iyo, nanda sabwaya jani?

 SABWA ya dhilobo dhimpadduwa mwilaboni masaka abano, dhinowurutxiya orumela wi dhilobo musogorho mpo dhinele okala pama? Anamudhi ovanene kankweletxana ninga mwawale. Oku attu enjene anodhowavi akalaga awali, ovittukulela vina anokosa obure. Attu enjene kanakuluvela anamattonga. Esi dhimpadduwa, dhinowooniha wi musogorho mpo dhilobo dhinele okala deretu. Sabwaya jani? Sabwani dhimpadduwa masaka abano dhahimala ovuhuleliwa wi dhigapadduwile “masaka omariha.” (2 Tim. 3:1-5) Wakwanihedheya wa mavuhulo aba onowakamihedha attu owiwelela oziwa wi Yezu Kristu onolamulela ninga Mwene wa Omwene wa Mulugu. Oku wakwanihedheya wa nivuhulo nimodha sabwa ya Omwene wa Mulugu. Ninele wona mavuhulo mena akwanihedheyile vyaka dhivirile abuwene analibihe nroromelo nehu.

2. Txini enasekeserhihu mwari mwa nsunzo ntti, nanda sabwaya jani?

² Mwari mwa nsunzo ntti, ninele osekeserha dhilobo ttaru (1) nivuhulo ninnikamihedha oziwa mudhidhi wimetxiwe Omwene wa Mulugu, (2) nivuhulo ninnikamihedha ozinddiyela odha wohooneya wa Yezu Kristu ninga Mwene wa Omwene wa Mulugu, (3) mavuhulo anloga sabwa ya otolotxiwa wa amwiddani a Omwene wa Mulugu. Ninele owodha ononelamo mapadduwo atadeli Yehova wakwanihedha mwari mwa mudhidhiya dhahene ninga enpadduwa na pesa modha-modha enakwanela vaniburoni ninfuneyani.

3. Nivuhulo ninfwanyeya va Daniyel 7:13, 14 ninnikuluveliha eni sabwa ya Mwene wa Omwene wa Mulugu?

³ Nivuhulo ninfwanyeya va Daniyel 7:13, 14 ninonikuluveliha wi Yezu Kristu agahikala Mwene wofwanyelela wa Omwene wa Mulugu. Attu a malogo otene agahimurumela “iyene” vina Omwene waye txipo kugatolotxiwe. Nivuhulo nina ninfwanyeya munivuruni na Daniyel nahibaza ologa wila Yezu Kristu agahakela Omwene omagomo wa vyaka tanu na bili. Mavuhulo aba annikamihedha dhavi oziwa mudhidhi oromile Yezu olamulela?

4. Daniyel 4:10-17 [Tradução do Novo Mundo Daniyel 4:10-17] onnikamihedha dhavi oziwa yaka ettomiwe Yezu Kristu ninga Mwene?

⁴ Kengesa Daniyel 4:7-14. [Tradução do Novo Mundo Daniyel 4:10-17] “Vyaka tanu na bili” dhintonya mudhidhi onakwanela vyaka 2.520. Mudhidhi obu oromile yaka ya 607 K.A. vaburutxiwe mwene womariha vampaddoni wa Yehova o Jeruzalemi na akadda Babilónia. Omagomo wa yaka ya 1914 N.K. Yehova ohimuttoma Yezu—“ninga ole onfwanyelela okala”—Mwene wa Omwene wa Mulugu. *—Ezek. 21:30-32 [Tradução do Novo Mundo Ezek. 21:25-27].

5. Nimpurelamo dhavi oziwa nivuhulo ninloga sabwa ya vyaka “tanu na bili”?

⁵ Nivuhulo ntti ninnipuriha dhavi? Oziwa sabwa ya vyaka “tanu na bili” enonikuluveliha wi Yehova onele wakwanihedha dhipikirheliye na mudhidhiya. Yehova wahipikirhela wi agahimuttoma Yezu ninga Mwene mwari mwa mudhidhi wofwanyelela, nanda mufiyeli mudhidhi obo iyene owakwanihedha ejile yapikireliye. Oziwa wila Yehova ohakwanihedha nivuhulo ntti, enonikamihedha ononelamo wi onele wakwanihedha dhogana dhaye na mudhidhiya. Ndde, siku na Yehova ‘kaninagoneele!’—Hab. 2:3.

6. (a) Vizinddiyelo gani dhinoniha wi Kristu onolamula wirimu? (b) Vizinddiyelo esi dhinoniha dhavi ebaribari ya nivuhulo ninfwanyela va Ovuhulela 6:2-8?

⁶ Omagomo wa mabasa aye olaleya velaboni ya vati, Yezu ohiloga mapadduwo agereyile mwilaboni agakamihedhile anamafwara aye oziwa mudhidhi ogaromile iyene olamulela wirimu. Mwa dhilobo dhina dhilogiliye, ohiloga opadduwa wa koddo, dala vina ottekenyeya wa mattaka. Ohiloga vina wi agahiwoneya maredda oravihana, “mmimburoni dhottiyana-ttiyana”—oredda obu wa COVID-19 yotagiha modha enlagiha ejuwene. Aba mapadduwo ankosa mpaddi wa ejile enloga Bibilia wi egali “ezinddiyelo” wa odha wa Kristu. (Mt. 24:3, 7; Lk. 21:7, 10, 11) Muvirile vyaka 60 Yezu bakwile vina bamalile wiyelela wirimu, iyene wahimukuluveliha murumiwi Joau wi esile dhamaliliye ovuhulela dhigahipadduwa-wene. (Kengesa Ovuhulela 6:2-8.) Nanda sisuwene dhimpadduwa ooroma vattomiwe Yezu ninga Mwene wa Omwene wa Mulugu yaka ya 1914.

7. Muttomeliwe Yezu okala Mwene dhilobo dhabure dhinttabwelani opadduwa velaboni ya vati?

⁷ Sabwaya jani makattamiho a mwilaboni attabwa muttomeliwe Yezu okala Mwene? Ovuhulela 6:2 enonikamihedha ononelamo—elobo yoroma ekosile Yezu muttomeliwiye okala Mwene, ja owana koddo. Awana nani? Awana na Satana na adomonyo aye. Ninga munlogela kapitulu 12 ya Ovuhulela, Satana kapemberhile iyene na adomonyo aye ahiponyedhiwa velaboni ya vati. Yodhelavoya?  Bibilia onloga wi ‘mulaveya nyuwo munkala velaboni ya vati’ sabwani Satana onowalupela attu na owali onddimuwa.—Ovuh. 12:7-12.

8. Wona mavuhulo sabwa ya Omwene wa Mulugu akwanihedheyaga, ennikamihedha dhavi?

⁸ Nivuhulo ntti ninnipuriha dhavi? Mikalelo dha elabo vina mikalelo dha attu masaka abano dhigahinikamihedha oziwa wi Yezu onolamulela ninga Mwene. Nona ottiya osilidhiwa nigawonaga attu akosaga dhilobo na omukumbela vawa vina na owali ninofwanyela wubuwela wi merelo aba wakwanihedheya wa mavuhulo a Bibilia. Omwene wa Mulugu oli vakuvi! (Masal. 37:1) Vina ninojeedhela wi otabuwa wa attu mwilaboni onelege odhowavi ottabwaga mpaka mudhidhi onafiye Armagedoni. (Mk. 13:8; 2 Tim. 3:13) Iyo kaninimutamalela Babi wehu wokwela wa wirimu, sabwa ya onikamihedha ononelamo empadduwela nni dhilobo dhinjene dhabure mwilaboni?

9. Nivuhulo ninfwanyeya va Daniyel 2:28, 31-35, nintapulela dhavi última potência mundial nanda potência eji eromile okalawo mudhidhi gani?

⁹ Kengesa Daniyel 2:28, 31-35. Iyo ninowona wakwanihedheya wa nivuhulo ntti masaka abano. Oroha wa Nabukodonosor watonya ‘dhilobo dhigapadduwile masiku omariha,’ mumaleli Kristu okala Mwene. Amwiddani a Yezu ali velaboni ya vati antonyiwa ninga última potência mundial. Potência eji mBibiliani entonya manyalo ana epaddi modha mujila yina ya ddongo. Masaka abano potência eji enolamulela. Potência eji eromile okalawo nsaka narabiwa Koddo Yoroma ya Mulimau, mudhidhene obo akadda Grã-Bretanha na akadda Estados Unidos ahimaga mandano avawoka akuweliwa aliança Anglo-Americana. Engamuttu yawi rà eirohile Nabukodonosor  navuhulela dhilobo bili sabwa ya potência mundial esuwene dhigawodhihile wazinddiyela amwene alamuleli masaka a wale na aba anlamulela masaka abano.

10. (a) Nivuhulo na Daniyel nintapulela dhavi mowakwana-mwene wiwanana wa Anglo-Americana? (b) Yawopiha gani enfwanyelihu orabela? (Kang’ana kasha “ Pore-pore na Ddongo!”)

¹⁰ Elobo yoroma, mottiyana na potência dhina dhinlogiwa mu nivuru na Daniyel, potência Anglo-Americana kiyaladdanihiwa na mijila, ninga ouro na parata ottiya ejo entonya ovuganyeya wa mujila na ddongo. Ddongo ninatonya ‘attu a mmawani.’ (Dan. 2:43) Ninga munooneyelani masaka abano, attu aba anozuzumela wasakula alamuleli a mwilaboni, anozuzumela malamulo anakamihedha attu ammuruddani, anokosa makuru osadduwela, dhilobo dhigaheddege pama anowiwananela wobaniha matadelo ankosa potência mundial sabwa ya dhilobo dha politika.

11. Ninkuluvelela nni wi ninkalawo masaka omariha?

¹¹ Elobo yanawili, enzinddiyeliha potência mundial Anglo-Americana enladdanihiwa na manyalo a engamuttu yawi ra jowi potência eji jomariya dhahene ninga munlogela mavuhulo a mBibiliani. Kinadhewo yina. Potência eji enagome mudhidhi wa Armagedoni, mudhidhi onatolotxiwani na Omwene wa Mulugu otaganyiha na alamuleli ena a mwilaboni. *—Ovuh. 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Vizinddiyelo dhina dha nivuhulo na Daniyel dhinonipangarhaza vina dhinonivaha njedhelo. Dhavi?

¹² Nivuhulo ntti ninnipuriha dhavi? Daniyel onovaha vizinddiyelo dhinoniha wi iyo ninkalawo masaka omariha. Muvirile vyaka 2.500 mundduni, Daniyel wahiloga wi akadda Babilónia kotolotxiwa agahidhawo amwene ena anai agalamuleli nlogo na Mulugu. Ottiya ejo, iyene ohivuhulela wi Potência Mundial Anglo-Americana mwene womariha. Eji enonipangarhaza vina enonivaha njedhelo na wi mohigonela Omwene wa Mulugu onele watolotxa amwene otene vina Omwene obu bunalamulelege elabo yotene.—Dan. 2:44.

13. “Mwene wanotanu n’oraru” vina “amwene kumi” anlogiwa va Ovuhulela 17:9-12, antonya eni nanda nivuhulo ntti nakwanihedheyile dhavi?

¹³ Kengesa Ovuhulela 17:9-12. Otolotxa otatamuliwe na Koddo Yoroma ya Mulimau ohakwanihedha nivuhulo nina na Bibilia naloga sabwa ya masaka omariha. Alamuleli a mwilaboni ahikana efunelo yowimetxa murenddele mwilaboni mwetemwene. Nona Janero wa yaka ya 1920, ahimetxa nikuru nakuweliwa Liga das Nações, nttiwene nidhile otxinjiwa vasogorhova banikala Nações Unidas mweri wa Otuburu wa yaka 1945. Nikuru ntti mBibiliani ninimutonya “mwene wanotanu n’oraru.” Mbwenye kanali potência mundial. Nikuru ntti tta guru sabwa ya nikamihedho ninakelani na makuru mena a politika. Bibilia onakuwela alamule aba ninga “amwene kumi.”

14-15. (a) Txini enloga Ovuhulela 17:3-5 mwaha wa “Babilónia Munddimuwa”? (b) Txini enpadduwa na abale ankamihedha relijiau yonyengetta?

¹⁴ Kengesa Ovuhulela 17:3-5. Na nikamihedho, murumiwi Joau ohimoona murohani jeberuwa, ‘Babilónia Munddimuwa,’ ontonya marelijiau otene onyengetta a mwilaboni. Woonihiwa oku ontonya eni? Makuru a marelijiau onyengetta anowiwanana na guru dha politika dha mwilaboni nanda Babilónia Munddimuwa onodhaga arurihaga makuru a politika. Mbwenye mohigonela Yehova onele wika mmirimani mwa asogorheli aba a politika wi ‘akwanihedhe dhubuwelo dhaye.’ Txini enapadduwe vasogorhova? Guru dha politika dhinlogiwa mBibiliani ninga “amwene  kumi,” anele ozugunuwela makuru a marelijiau onyengetta vina anele otolotxa sabwani ddi Mulugu wikile mmirimani mwa amwene abale dhubuwelo esi.—Ovuh. 17:1, 2, 16, 17.

¹⁵ Iyo ninziwa dhavi wi otolotxiwa wa Babilónia Munddimuwa oli vakuvi? Yowakula ya nivuzo ntti, enele onikamihedha wubuwela ejile epadduwile na muttette wa Babilónia okalilewo nsaka na wale, muttette obo wabareliwa na manje a Mwinje Munddimuwa onkuweliwa Eufrates. Nivuru na Ovuhulela ninowaladdaniha attu matxikwi na matxikwi animukamihedha Babilónia Munddimuwa ninga “manje” abarela sidadi ejile. (Ovuh. 17:15) Ottiya ejo, nivuhulo naloga wi manje abale agahumihiwa, eji enlagiha wi makuru a marelijiau onyengetta anele oyelela nikamihedho na attu abale anakamihedha. (Ovuh. 16:12) Wakwanihedheya wa nivuhulo ntti masaka abano, attu enjene anonyanyala marelijiau onyengetta atamelaga mimburo dhina wi afwanye nikamihedho na makattamiho awa.

16. Nimpurelamo dhavi na nivuhulo ninloga sabwa ya witeya wa Nações Unidas vina ogoma wa Babilónia Munddimuwa?

¹⁶ Nivuhulo ntti ninnipuriha dhavi? Witeya  wa akadda Nações Unidas vina attu enjene ahinkamihedha marelijiau onyengetta vizinddiyelo dhinoniha wi ninkalawo masaka omariha. Mwaha wa attu enjeene obudduwa mmarelijiauni onyengetta vina ohikamihedha kinlagiha wi bawene anatolotxe makuru aba a marelijiau onyengetta. Ninga mulogeliwani omaromo, Yehova ddineke mubuwelo obu mmirimani mwa “amwene kumi”—guru dha politika dhinakamihedha akadda Nações Unidas—‘wila yireye dhitadeliye.’ Makuru a politika agaroma omutolotxa Babilónia Munddimuwa, attu enjene a mwilaboni anele otikina. * (Ovuh. 18:8-10) Otolotxiwa oku wa Babilónia Munddimuwa onele ottekenya elabo yotene vina onele otatamula makattamiho. Mbwenye nlogo na Mulugu ninele okana wagalala sabwa ya dhilobo bili. Relijiau yonyengetta eli mwiddani wa Yehova Mulugu kinakalewo vina nanda mohigonela ninele ofuruleya mwa makattamiho otene anooneya masaka abano!—Lk. 21:28.

17-18. (a) Ninawodhe dhavi odhowavi nilibihaga nroromelo nehu? (b) Dhilobo gani dhinasekeserhihu nsunzo nindawo?

¹⁷ Daniyel ohivuhulela wi ‘eziwelo ya txibarene egahidhala mwilaboni.’ Nanda jijuwene enpadduwa! Ovano ninonelamo mavuhulo anloga sabwa ya nsaka nttino. (Dan. 12:4, 9, 10) Mavuhulo aba anonagalaliha vina anonittukulela omuriha venjene Yehova na Nzu naye. (Iza. 46:10; 55:11) Nona odhowegevi olibihaga nroromelo nawo mwa osunza Mazu a Mulugu vina wakamihedha attu ena wi akaane mandano orumeliwa na Yehova. Iyene onele wabarela abale animukuluvela vina onele odhowavi ‘avahaga murenddele.’—Iza. 26:3.

¹⁸ Nsunzo nindawo ninele ozuzumela osunza mavuhulo anloga sabwa ya mutugumano wa Okristu nsaka nomariha. Ninga munasunzelihu, mavuhulo abo anele woniha wi iyo ninkalawo masaka omariha. Ninele osekeserha vizinddiyelo dhinoniha wi Yezu Mwene wehu onowasogorhela anamafwara aye ororomeleya.