MWA VYAKA dhinjene, ana Izrayel anfwanyeela okosa nvaho wa kobiri wi akamihedhena webedha wa ebaribari. Mbwenye opitxa misoko wahikala muttorho wolemela vaddiddi wa Ayuda akalilewo nsaka na Yezu.

Wi akamihedhe mabasa omwebedha Mulugu akosiwa mmusagalani mogumana na Nabuya musogorhomwa mumparhani, Ayuda owunuwelavo anfuniwana opitxa korowa bili dha drakima. Nsaka na Yezu, misoko esi dhanlabihedhiwana ovenyihedha mparha wamagile Herodi vina mikutto dhakosiwa mwenemwale. Ayuda ena ahinvuza Pedro akala Yezu wampitxa musoko, mwinyene Yezu wahatapulelamo wi kiyali yabure opitxa. Iyene wahimwaddela Pedro vagawodhiliye ofwanya korowa wi awodhe opitxa musoko.— Mt. 17:24-27.

Nlogo na Mulugu nanfuniwana opitxa musoko mwina wakuweliwa dizimu. Wakwanela muttengo wa nekumi wa vilo dhasinangiwa mmunddani. (Onam. 27:30-32; Oleb. 18:26-28) Asogorheli a marelijiau a nsaka nttile, ankokela nlogo wi apitxege nekumi wa vilo vina ‘milima ming’onodhá.’ Yezu kakoddiha wi attu ampitxege nekumi, masiki dhawene wahasaddeya anamasunziha magano na afarizi akuwelaga agwarhagwambi sabwani kavirihamo malamulo oligana aloga sabwa ya nekumi.— Mt. 23:23.

Nsaka nttile Ayuda alamuleliwa na akadda Roma. Nona, anfuniwana wapitxela misoko dhinjene. Motagiha, abale ana mindda anfuniwana opitxa musoko wa kobiri vina wa vilo dhammunddani. Enoneya ninga anfuniwana ompitxaga nekumi dila bili dha milima dhagumelani mmunddani. Ottiya ejo anfuniwana vina ompitxela musoko Sésari. Yali sabwa ya musoko obu wattukulelile Afarizi omvuza Yezu. Iyene wahatapulelamo mukalelo wa opitxa musoko modhela ologa mazu aba: “Mumvahe Sésari dhili dha Sésari; Mulugu, mumvahe dhaye.”—Mt. 22:15-22.

Wahikalawo musoko mwina apitxeliwa ovolowana vina obudduwana marhondda mwilaboni. Misoko esi dhalogosiwa mmagombe, mmirattoni, vapambanoni, mmavolowelo mwa kwatti vina mmaferani.

Muttengo wa misoko dhapitxela nlogo akadda Roma wahittabwa. Tácito mukadda Roma wali namaloga mapadduwo ohiloga wi, nsaka nalamulela Tibério, Yezu bali velaboni ya vati, “akadda Síria vamodha na Ayuda sabwa ya olemana opitxa misoko, ahunlela ovuguliwa wa misoko.”

Mukalelo wakokiwa misoko wanrutxiha okalawo wa attu. Wagulihedhiwa mabasa a opitxiha misoko dduddulele wapitxa venjene. Wagula mabasa aba a opitxiha musoko, wannatamela attu ena wi amukamihedhege mbwenye otene abo antamela oranjula. Enoneya ninga Zakewu wahatamela attu wi amukamihedhege na opitxiha misoko. (Lk. 19:1, 2) Ovano ninonelamo yattukulela attu ohiziveliwaga na abale apitxiha misoko.