NSUNZO 12
Kalagiha wi Onozuzumela Dhiniwamo Attu Ena
“Mweddelagane . . . thagaraga.”—1 PED. 3:8.
JIBO 53 Nimulabe Mulugu Mumodhani
DHINASUNZE IYO *
1. Mowiwanana na 1 Pedro 3:8 ekalele nni yaderetu okala na attu annitanala?
JADERETU okala na attu annitanala vina anneddela thagaraga. Iyo nigafwanyiwa makattamiho awene anowiwopa, anovilibihedha ononelamo ennizuzumiha. Anoziwa akala ninojombeliwa elobo nanda anonikamihedha—masaka mena masiki akala kanikumbirile nikamihedho. Txibarene ninotamalela attu ena ‘aganeddela ttagaraga.’ *—Kengesa 1 Pedro 3:8.
2. Ninfwanyelela nni ovilibihadha wila natonyihedhe attu ntanalelo?
2 Ninga Akristu ninofwanyela olagiha ntanalelo obe ttagaraga. Mbwenye okosa ejene kahiye yovevuwa. Sabwaya? Sabwani nili attu ohiligana. (Rom. 3:23) Nona ninofwanyela owana na efunelo yokala amukumbela vaye. Elobo yina enattukulela attu ena ohikana ttagaraga murala oleliwani obe makattamiho agumanilena awena mundduni. Ottiya ejene ninoravihiwa mukalelo welabo eji. Masaka abano omariha attu enjene kanatanalela attu ena. Awene “anamakumbela vawa.” (2 Tim. 3:1, 2) Ninawodhe dhavi opemberha makattamiho aba, nanda baniroma wazuzumela attu ena?
3. (a) Txini enanikamihedhe otonyihedha ntanalelo? (b) Mwari mwa mutoma obu ninasekeserhe nni?
3 Wila niwodhe otonyihedha ttagaraga nimutagihe Mulugu na Mwanaye, Yezu Kristu. Yehova ddi okwela, iyene yotagiha yaderetu yotonyihedha ntanalelo mwa attu ena. (1 Jo. 4:8) Yezu otagiha deretu omuttu wa Babe. (Jo. 14:9) Bali velaboni ya vati iyene wanatanalela attu ena. Munsunzoni ntti voroma ninele wona mukalelo, onatanalela Yehova na Yezu attu ena. Ninele osunza marhe a watagiha.
YOTAGIHA YA YEHOVA YA WATANALELA ATTU ENA
4. Nivuru na Izaiya 63:7-9 ninlagiha dhavi wi Yehova onozuzumela nlogo naye?
4 Bibilia ononisunziha wila Yehova onowazuzumela emeleli aye. Motagiha, kona yewilemo Yehova mudhidhi wafwanyiwe makattamiho nlogo na Izrayel. Nzu na Mulugu ninologa: ‘mmakattamihoni mwawa mwetemwene, iyene vina wantabuwa.’ (Kengesa Izaiya 63:7-9.) Musogorhomwa, Yehova ohimuruma namavuhulela Zakariya wi aloge wi ole ontabutxa nlogo naye yali ninga onimutabutxa iyene. Yehova ohawaddela attu a nlogo naye: ‘Abale anuligani nyuwo animuliga mwanamuyana wa vamentoni vaga.’ (Zak. 2:8) Ononelamo nipadduwo ntti enoninonihedhamo mukalelo watanala Yehova nlogo naye.
5. Kavaha yotagiha entonyihedha wila Yehova ovuna nlogo naye?
5 Ottiya ozuzumelavi nlogo naye nigatabuwaga, Yehova wankosavo elobo txilobo. Iyene wanlaba wila akamihedhe. Motagiha, mudhidhi watabuwa ana Izrayel ninga adhari Mwijipitu, Yehova wannonelamo wiwopa wawa nona bafurula. Yehova ohimwaddela Mizé: “Miyo ddihona opujiwa wa nlogo naga . . . , ddivuruwana kutho dhawa dhatoteli anamapuja awa . . . Txibarene ddinoziwa goyi dhawa. Nona ddivenya, ddidhela wawaka mmadani mwa akadda Ejipitu.” (Obud. 3:7, 8) Yehova ovuna nlogo naye sabwani wantanalela dhapadduwela. Muvireli vyaka dhowinjiva ana Izrayel ahibuddugeliwa na amwiddani awa agali mwilaboni yolibeliwa. Txini ekosile Yehova? Iyene “waneddiwa supaje na akadda Izrayel, asisimela mugoyini dhawoniha anamapuja awa.” Ttagaraga ehimuttukulela Yehova okamihedha nlogo naye. Txibarene Yehova owakamihedha ana Izrayel.—Anam. 2:16, 18.
6. Kavaha yotagiha enziwiha wi Yehova onotanala dhubuwelo dha emeleli aye masiki akala dhinubuwelani dhilobo dhohifwanyela.
6 Yehova onotanalela dhubuwelo dha emeleli aye—masiki akala dhubuwelodha kahiyo Jo. 3:10–4:11) Movira wa mudhidhi Jona wahisunza elobo, Yehova wahidha omulabihedha oleba dhopadduwa esile Mbibiliani wi iyo attu a masaka abano nipurelemo.—Rom. 15:4. *
dhofwanyela. Kobuwela empadduweli Jona. Yehova wahimuruma wi alaleye miselu dhaye elabo y’oNínive. Vowi nlogo nttile nahitonyihedha otxinuwa webaribari. Jona kaziveliwe sabwa ya Yehova osaddula monelo waye. Jona ‘wasilidhiwa vaddiddi sabwa yawi miselu dhavuwihiliye kadhadhile wakwanihedheya.’ Yehova wahinvilela Jona amukamihedhaga osaddula mubuwelo waye. (7. Mukalelo waweddihile Yehova emeleli aye onnivaha nikamihedho gani?
7 Mukalelo waweddihile Yehova emeleli aye a nsaka nawale enonikamihedha ononelamo wi iyene onowazuzumela emeleli aye a masaka abano. Iyene onoziwa matabuwo angumanana muttu-muttu. Bibilia onologa wi “ddi nyuwo bahi munona eli mmurimani mwa muthu.” (2 Map. 6:30) Iyene onowona eli mwari mwa murima wehu, dhowobana dhehu dhoviteya. Ottiya ejo iyene ‘kanarumele wi nigweliwe masoso ahinawodhe iyo owanana.’ (1 Kor. 10:13) Karumela wi ntti nikamihedho nolibiha!
YOTAGIHA YA YEZU YA WATANALELA ATTU ENA
8-10. Dhilobo ttarhu dhimukamihedhile Yezu ononelamo dhubuwelo dha attu sivi?
8 Valiye velaboni ya vati, Yezu wantonyihedha wazuzumela attu ena. Dhihoneya dhilobo ttaru dhamuttukulela okosa ejuwene. Yoroma, ninga munziwela iyo, Yezu wahimutagiha mowakwana Babe wa wirimu. Moligana na Babe Yezu wanakwela vaddiddi attu. Iyene wahagalala vaddiddi omukamihedha Babe mwari mwa ottanddiwa wa dhilobo dhamwilaboni, mbwenye elobo yamuziveletxe yali ya ‘ottanddiwa wa attu.’ (Gano 8:31) Okwela wahimuttukulela Yezu wazuzumela attu ena.
9 Yanawile, moligana na Yehova, Yezu wanwodha wona eli mmirimani mwa attu. Eji entapulela wi iyene wanziwa wengesa dhubuwelo dha attu. (Mt. 9:4; Jo. 13:10, 11) Nona Yezu agaziwa wi attuya murima wela wattamaga, sabwa ya matabuwo iyene wannatanala vina wanapangarhaza.—Iza. 61:1, 2; Lk. 4:17-21.
10 Yaneraru, Mwigumini mwaye Yezu wahigumanana makattamiho agumana attu. Motagiha, Yezu wabaliwe mwari mwa murala woyelega. Iyene wasunza olaba mabasa ovadda na Babe José. (Mt. 13:55; Mk. 6:3) Enkala ninga José okwile Yezu ahinaroma mabasa aye manddimuwa olaleya. Mohaganyedha Yezu wahiwa opa sabwa ya okweliwa munammudhi. Iyene vina wahigumanana makattamiho a anamudhi ogaweya mpaddi wa webedha. (Jo. 7:5) Makattamiho ninga aba agumanilena Yezu ahimukamihedha ononelamo makattamiho vina dhubuwelo dha attu.
11. Mudhidhi gani otonyihile Yezu ntanalelo mwa attu ena? Katapulela. (Koona foto ya kapa.)
11 Yezu wahoniha vina wi onowazuzumela attu mudhidhi wakosiliye matikiniho. Iyene kakokeliwe mbwenye Bibilia onloga wi “oweddiwa thagaraga” na abale atabuwa. (Mt. 20:29-34; Mk. 1:40-42) Motagiha, kobuwela mukalelo wewilemo Yezu na mulobwana oddule wohiwa wamuttukuliye vari va muttitti badhowana onvumulutxa oddayiwene. Mwanvenyihedhiye mwana wa mamukwela, vowi mambali oddule wana mwana mmodha bahi. (Mk. 7:32-35; Lk. 7:12-15) Yezu wanatanala attu, wanazuzumela vina wanakamihedha.
12. Mowiwanana na Joau 11:32-35 elobo gani yonihile wi Yezu wannatanalela Marta na Maria?
12 Yezu wanazuzumela Marta na Maria. Moneliye okubanya wanani sabwa yokweliwa murogorawa Lazaro, Yezu ‘wahitomola kutto.’ (Kengesa Joau 11:32-35.) Emutukulele otomola kutto kahiye okwa wa mukwaye Lazaro sabwani wanziwa wi agahinvenyiha mukwani, mbwenye wonlela sabwa ya okubanya wa amudhaye na akwaye.
13. Ninlibiheya dhavi oziwa wi Yezu wantonyihedha ntanalelo?
13 Iyo ninopurelamo vaddiddi nigasunza mukalelo otonyihedhile Yezu ntanalelo. Ninoziwa wila iyo kanili oligana ninga iyene. Iyo ninomukwela sabwani iyene wannakwela attu ena. (1 Ped. 1:8) Iyo ninolibiheya oziwa wi Yezu onolamulela wirimu ninga Mwene wa Omwene wa Mulugu. Mohigonela iyene onele ogomiha makattamiho mwilaboni mpuno. Yezu mulamuleli waderetu, nona onele wakamihedha attu okwaranya makattamiho otene atatamulile Satana, sabwani masaka amundduni valiye velaboni ya vati ninga muttu iyene onononelamo txini otabuwa. Txibarene japama okana Mulamuleli ‘onziwa okubanyedha dhawobana dhehu.’—Aheb. 2:17, 18; 4:15, 16.
KAFWARA DHOTAGIHA DHA YEHOVA VINA YEZU
14. Nivuru na Éfeso 5:1, 2, ninnikamihedha okosa nni?
14 Osunza mwaha wa Yehova na Yezu ononittukulela otonyihedha ntanalelo. (Kengesa Éfeso 5:1, 2.) Ebaribari wila iyo kaninwodha wona eli mmirimani mwa muttu, ninga awene. Mbwenye iyo ninowodha ononelamo enfunani vina empadduwa na awene. (2 Kor. 11:29) Iyo ninkala mwilaboni mudhalile amukumbela vawa, nona ninofwanyela ovilibihedha ‘ohizuzumelaga dhehuvi, nitabuwelege dha attu ena.’—Fil. 2:4.
15. Attu anfwanyela otonyihedha ntanalele bavi?
15 Anddimuwa a mmulogoni anofwanyela otonyihedha ntanalelo. Sabwani anoziwa wila Yehova ohattiyedha mabila aye wi eddihe. (Aheb. 13:17) Wila akamihedhe abali na arogora, anofwanyela ononelamo makattamiho angumanana awene. Anddimuwa a mmulogoni anatonyihedhe dhavi ntanalelo?
16. Munddimuwa wa mulogo onazuzumela attu ena onkosa nni, nanda ejoya ekalele nni yamakamaka?
16 Munddimuwa wa mulogo ontonyihedha ntanalelo mwa attu ena onoveda mudhidhi wokala na abali vina arogora. Iyene onokosa mavuzo vina onovuruwana nokurumuwa. Okosa ejene enokala yorutxa ttabwattabwa akala muttuya onofuna ologa eniwiye mbwenye kanfanya mazu oromana makaniya. (Gano 20:5) Munddimuwa wa mulogo oli womala-nawale onovaha mudhidhi waye, onokosa mandano na abali vina onowakwela.—Mer. 20:37.
17. Elobo gani yonile abali enjene enlagiha, munddimuwa wa mulogo onziwa wazuzumela abali? Kavaha yotagiha.
17 Abali enjene anologa wi anziveliwetxa na anddimuwa a mulogo ofiyedheya anziwa wazuzumela attu. Sabwaya jani enlogela awene dhawene? Murogora dhahi onkuweliwa Adelaide ohiloga: “Oziwa wi munddimuwa wa mulogo onele otanala dhinlongiwe, enoluluva omwaddela dhiniwamo weyo.” Owenjedhedhavo: “Ogalogaga na Rom. 12:15.
munddimuwa wa mulogo nanda bugona wi iyeneya onowakulela mofwanyela, kunaganyedha wi txibarene onoutanala.” Mbali mwina otamalela ozuzumela watonyihedhiwe iyene ohiloga: “Mwaromile miyo omwaddela mbali dhilobo dhaddipadduwela, ddahona wi mento ahilemeliwa mintor. Miyo kaddindduwala vina labo nttile.”—18. Nunuwihe dhavi ntanalelo nehu wa attu ena?
18 Onfwanyela wazuzumela attu ena kahiyo anddimuwa a mulogo bahi. Notene ninofwanyela wunuwiha mukalelo obu. Dhavi? Otamele ononelamo makattamiho angumanana anamurala awo vina wazuzumelege abali na arogora a mmulogoni. Otonyihedhe wi onowatanalela, ononelamo nofwasa azombwe, anakalaba vina abale akweliwe. Wavuze akala agumi. Wavuruwane agalogaga. Watonyihedhe wila weyo onowatanalela. Kavivelele wi wakamihedhe. Nigakosa dhawene ninolagiha okwelana.—1 Jo. 3:18.
19. Enfuneyelani okala attu omaguvela wakamihedha attu ena?
19 Nikale attu omaguvela watanala attu ena. Sabwaya? Sabwani muttu-muttu onakulela na mukalelo wottiyana. Ena anomaguvela ologa esile dhiniwamo awene, ena kanziveliwa ologa makattamiho awa na attu ena. Ninofuna wi nakamihedhe mbwenye jofuneya okala pasope wi ninasilidhihe attu ena. (1 Tes. 4:11) Endaga opadduwa dhahi, muttu onaddela makattamiho aye iyo s’ohirumela dhologadha. Ejo egapadduwa enofwanyela ononelamo eniwa iyene. Enofuneya wi nimaguvelege ovuruwana mbwenye nigonelege wakula.—Mt. 7:1; Tia. 1:19.
20. Elobo gani enasunze iyo mmutomani ondawo?
20 Ottiya otonyihedha ntanalelo mmulogoni, enofuneya vina okosa mmalaleyoni. Ninatonyihedhe dhavi ntanalelo nigakala mmabasani a olaleya? Mutoma ondawo ninele wakula nivuzu ntti.
JIBO 35 Nitamalele Ovilela wa Yehova
^ par. 5 Yehova na Yezu anowatanalela attu ena. Mwari mwa nsunzo ntti ninele osekeserha dhotagiha dhawa. Vina ninele wona mwahaya onfanyela iyo otonyihedha ttagaraga.
^ par. 1 ONONELAMO PAMA: Otonyihedha ‘ntanalelo’ entapulela ononelamo enimuzuzumiha muttu mwina obe wiwopa akala muttuya onotabuwa. (Rom. 12:15) Mmutomani obu ‘ntanalelo’ na “thagaraga” entapulela elobo modhene.
^ par. 6 Yehova onowatanala vina emeleli aye angumanana makattamiho obe anova. Kobuwela epadduwile na Ana, (1 Sam. 1:10-20), Eliya (1 Amwe. 19: 1-18), na Ebed-Melek (Jer. 38:7-13; 39:15-18).
^ par. 65 FOTO YA NIKUKU: Matugumano ankosiwa Mba mwa Omwene anovaha gari enddimuwa ya watanala abalihu. (1) Apa ninomona munddimuwa wa mulogo alogaga na ntanalelo na muzombwe vina maye, (2) babi na mwanaye anonvelela murogora wowunuwelavo mmukukuttani vina (3) Anddimuwa eli a mulogo anunvuruwana no’fwaseya murogora ontamela nikamihedho.