1-2. Txini enubuwela attu ena mwaha wa weddelelana?

 MUDHIDHI waweddelela, bowagalaliha vaddiddi. Akala ovanene weyo onoweddelela obe onoweddeleliwa, kavali waganyedha wi efunelo yawo jowi dhotene dhuweddeleni pama. Mwa enjene, ejo ehiwodheya. Tsion, a murogora onkala o Etiópia, ohiloga: “Nsaka neddelelana miyo na mamunaga, wali mudhidhi wowagalaliha vaddiddi. Iyo nanloga makani amakamaka, mbwenyi vina nanteya. Ddihagalala venjene muzinddiyelimi wi ddihinfwanya muttu wamukwelimi vaddiddi vina waddikwela.”

² Oku Alessio, mbali onkala o Holanda, ohiloga, “Ddihiziveliwa venjene omuziwa mwadhaga mudhidhi weddelelana iyo, mbwenyi oku neddelelagana nigumanana vina dhozuzumiha.” Mu nsunzoni ntti, ninele wona makattamiho mang’onovi agadhile opadduwa vina gano dha mBibiliani dhinakamihedhe abale aneddelelana okana weddelelana wapama. Ninele wona vina enfwanyela okosa abali ena a mmulogoni wi akamihedhe abale aneddelelana.

YOGANA YA WEDDELELANA

3. Yogana ya abale aneddelelana jivi? (Gano 20:25)

³ Masiki weddelelana okalaga mudhidhi wowagalaliha, ttarho yamakamaka enattukulela attu otelana. Siku na matelo atelaniya anompikirhela Yehova okwelana vina orihana muttu na mukwaye egumi yawa yotene. Ohinakosa yogana-yoganavi onofwanyela otanalela makaniya nofwasa. (Kengesa Gano 20:25.) Eji vina enowiwanana na nipikirhelo ninkosa atelani.  Weddelelana onowattukulela attu oziwana pama vina okosa yogana yapama. Dila dhina yoganaya ja otelana mbwenyi dila dhina ja ottiyana. Akala anogana ottiyana, eji kintapulela wi weddelelanawa kuttiddile mpirha. Ottiya ejo, ohakwaniha yoganaya—ehakamihedha okosa yogana yapama.

4. Enfuneyela nni okana monelo wofwanyelela mwaha wa weddelelana?

⁴ Jamakamaka ohidduwala wi attu eli aneddelelana wi aziwe akala anofwanyela otelana obe nne. Aziye agakana monelo wofwanyelela, kanarome omweddelela muttu ohinfunani omutela. Kahiyo bahi aziye anfwanyelela okana monelo wofwanyelela. Iyo notene ninofwanyelela oziwa yogana yoweddelelana. Motagiha, ena anubuwela wi akala attu anoweddelelana, anofwanyela otelana. Monelo esi dhinapatta dhavi Akristu ali aziye? Melissa, murogora wa muziye onkala o Estados Unidos, ohiloga: “Akala mbali na murogora anoweddelelana ena anjedhela wi awene atelane. Sabwa ya ejuwene attu ena aneddelelana anorabela ottiyana masiki akala dhilobodha kadhinaweddela deretu. Aziye ena onosakula oheddelela obe oheddeleliwa. Eji enodhaga omudhugudha venjene muttuya.”

MUZIWANE PAMA

5-6. Dhilobo gani dhinfwanyela ologela attu aneddelelana? (1 Pedro 3:4)

⁵ Akala onoweddelela obe onoweddeleliwa, txini enawukamihedhe oziwa akala munele otelana obe nne? Muziwane pama. Txino ohiziwa dhilobo dhing’onovi sabwa ya muttuya muhinatti oroma weddelelana. Mbwenyi ovano ohikana gari ya oziwa ebaribari ya ejile eli muttuya. (Kengesa 1 Pedro 3:4.) Eji entapulela oziwa pama mandano ana muttuya na Yehova, mikalelo vina dhubuwelo dhaye. Na ovira wa mudhidhi onele owodha wakula mavuzo ninga aba: ‘Iyene onele okala muteli obe muteliwi wapama?’ (Gano 31:​26, 27, 30; Ef. 5:33; 1 Tim. 5:8) ‘Ddinele owodha olagiha wi ddinomukwela vina ddinomuzuzumela, iyene onele owodha okosa yakene? Ninele owodha ovilelana muttu na mukwaye?’ b (Rom. 3:23) Venevo vandhowinyu muziwagana, kamudduwale wi elitxi yamakamaka kahiye mukalelo oniviwamo nyuwo vagahikale maguddulano, mbwenyi akala mooheli munowodha ogomiha makaniya na wiwanana.

 ⁶ Dhilobo gani dhina dhinfwanyeliwe oziwa mwaha wa muttuya mudhidhi oneddelelana nyuwo? Ohinatti wunuwiha efunelo na muttuya egahikala yapama kuroma ologela makani amakamaka, ninga dhogana dha muttuya. Ki niloge dhavi sabwa ya makani a egumi, a kobiri obe dhilobo dhabure dhimpadduwele muttuya mundduni? Kahiye makani otene afuneya ologeliwa omaromo wa weddelelana. (Kaladdaniha na Joau 16:12.) Ogona wi mudhidhi wa wakula mavuzo anupatta kunafiya omwaddele muttuya, mbwenyi mwa ovira wa mudhidhi iyene onele ofuna oziwa dhilobo esi wi akose yogana ya malago. Nona enele ofuneya weyo omwaddela.

7. Attu aneddelelana anawodhe dhavi oziwana pama? (Koona vina kasha “ Ogeddelelagana na Muttu Onkala Mburho Wolapela.”) (Koona vina mafoto.)

⁷ Onawodhe dhavi omuziwa deretu muttuya? Mukalelo mmodha wamakamaka ku ologa na muttuya se ovuba elo, omukosa mavuzo vina onvuruwana. (Gano 20:5; Tia. 1:19) Wi ejo ewodheye, japama okosa dhilobo dhinawuttukuleleni ologa makani, ninga oja vamodha, wedda vamodha mmimburoni muli attu vina olaleya vamodha. Enowodheya vina oziwana pama mugatamela mudhidhi wa okala na anamudhi vina amarho enyu. Ottiya ejo katamela okosa dhilobo dhinalagihe merelo a muttuya agakala na attu ottiyana-ttiyana vina mmimburhoni mottiyana-ttiyana. Koona etagihile okosa Aschwin, onkala o Holanda. Iyene onologa sabwa ya weddelelana waye na Alicia: “Nihitamela okosa dhilobo dhiganikamihedhile oziwana pama. Dila dhinji dhakala dhilobo dhovevuwa ninga, opiya vamodha obe okosa mabasa vatakulu. Nikosaga mabasa aba nihiwodha ozinddiyela mikalelo dhapama vina dhawobana dha muttu-muttu.”

8. Attu aneddelelana anawodhe dhavi opurelamo mudhidhi onsunzani vamodha?

⁸ Enowodheya vina nyuwo oziwana pama modhela osunza makani omuyani vamodha. Mugatelana enele ofuneya otamela mudhidhi wa okosa nsunzo na ntakulu, wi Mulugu akose mpaddi wa matelo enyu. (Koh. 4:12) Onkoddela nni okosa masasanyedho wi murome osunza ovanene mweddelelagana? Ebaribari wi kamunatti omaga murala, vina mbaliya kanatti okala musorho wa murogora. Nona mugasunzaga vamodha mudhidhi na mudhidhi  munele owodha ozinddiyela mandano anna muttu-muttu na Yehova. Max na Laysa, atelani a Estados Unidos, ahona dhopurelamo dhina. Max ohiloga: “Niromaga weddelelana, nahiroma osunza mapublikasau aloga makani a weddelelana, matelo vina murala. Sabwa ya osunza publikasau esi, nihiwodha ologa makani amakamaka aganirutxile ologa.”

DHILOBO DHINA DHINFUNEYA OTANALELA

9. Dhilobo gani dhinfwanyela otanalela abale aneddelelana ahinatti ogana bani onfwanyelani omwaddela?

⁹ Akala onoweddelela, bani onfwanyeliwe omwaddela? Ejo yogana yenyu mooheli. Muromaga-wene weddelelana txino munosakula wawaddela attu ang’onovi. (Gano 17:27) Mugakosa ejuwene munele orabela okosiwa mavuzo ohifwanyelela vina odideliwa okosa yogana. Mugahimwaddele muttu, munodhaga ovita wi munoweddelelana movaga woniwa na attu ena. Ejo enodhaga okala yawopiha. Nona enokala ya malago wawaddela attu anovaheni malago apama vina anawukamihedheni na mikalelo dhina. (Gano 15:22) Motagiha, enowodheya wawaddela anamudhi ang’onovi, amarho oliba mpaddi womuyani, obe anddimuwa a mmulogoni.

10. Txini enfwanyela okosa abale aneddelelana wi weddelelana wawa omuttittimihe Yehova? (Gano 22:3)

¹⁰ Munawodhe dhavi omuttittiha Yehova na weddelelana wenyu? Venevo vanunuwa okwela wenyu, dhifunelo dhenyu vina dhinowunuwa. Txini enawukamihedheni orabela okosa elobo-txilobo egamunyimulile Yehova? (1 Kor. 6:18) Murabele ologa makani ohinfwanyelela, okala mooka vina omwa vopitta. (Ef. 5:3) Dhilobo esi dhigahidha wuttukulelani wunuwiha dhifunelo dhogonihana ofiyedha okosa dhilobo dhabure. Munkoddela nni mudhidhi na mudhidhi ologela dhilobo dhinfwanelinyu okosa wi mukane weddelelana onamuttittimihe Yehova? (Kengesa Gano 22:3.) Koona emukamihedhile Dawit na Almaz ankala o Etiópia. Awene ahiloga: “Nanvira mudhidhi mwinjene vamodha mmimburoni mwafwanyeya attu enjene obe na amarho ena. Txipo kanakala nooka mukaroni obe vatakulu. Dhahene nihirabela okosa dhilobo dhohifwanyelela.”

11. Dhilobo gani dhinfwanyela otanalela attu aneddelelana agagana mukalelo onatonyihedhe awene merelo anlagiha okwelana wawa?

¹¹ Kito sabwa ya merelo anlagiha okwelana? Venevo vanunuwa okwelana wenyu munele ofuna otonyihedhana merelo ofwanyelela anlagiha okwelana wenyu. Mbwenyi akala dhifunelo dhenyu dhogonihana dhinowunuwa, enele okala yorutxa okosa yogana yamalago. (Jibo 1:2; 2:6) Eji enodhaga wuttukulelani ohiwodha ovyang’anela ofiyedha okosa dhilobo dhinamunyimule Yehova. (Gano 6:27) Nona, muromaga-wene weddelelana, munofwanyela wimetxa maddile aniwanana na magano a mBibiliani. c (1 Tes. 4:​3-7) Muvivuze: ‘Mmuruddani munkalihu merelo gani anoniwa ninga merelo anlagiha okwelana? Dhinkosihu dhinonittukulela okana efunelo yogonihana?’

12. Akala abale aneddelelana anokana makattamiho, txini enfwanyelani otanalela?

¹² Munawodhe dhavi ogomiha makattamiho andaga witeya? Kito mugapattiwa makattamiho a ohiwanana movira wa mudhidhi? Ejo entapulela wi nyuwo kamunfwanyelelana? Kahiye mwenemo; atelani otene anokanaga makattamiho. Matelo oliba ammagiwa na attu eli anrihana vina anlaba mumodhani  wi akwaranye makattamiho awa. Mukalelo onwanana nyuwo makattamiho enyu ovanene onele woniha akala munele wiwanana mugatelana. Muvivuze: ‘Ninowodha ologela makani-makanivi na ofwasa vina na nriho? Ninorumela dhovonya dhehu vina ninovilibihedha okwaranya? Ninokurumuwa vina nili omala-nawale wi nikumbirhe nlevelelo vina nilevelele?’ (Ef. 4:​31, 32) Akala nsaka na weddelelana dila dhinji kamuniwanana vina munowakulana, txino dhilobodha kadhinatxinje mugatelana. Nona ogazinddiyela wi muttuya kanufwanyelela, yogana yamakamaka mwa nyuwo moheli ja ogomiha weddelelanawa. d

13. Txini enakamihedhe attu aneddelelana ogana mudhidhi gani onfwanyela ogonela weddelelana wawa?

¹³ Munofwanyela ogonela mudhidhi mungasi mweddelelagana? Akala kanintamela mudhidhi wi nitanalele dhogana dhehu dhilobodha dhinodhaga ohineddela deretu. (Gano 21:5) Mwa dhahene weddelelanawa onofwanyela ogonela mudhidhi wofwanyelela onawukanihedheni oziwana pama. Mbwenyi vina kamunfwanyela weddelelana mwari mwa mudhidhi mwinjene. Bibilia onologa: “Ororomela elobo ehimpadduwa ovanene, [enoribiha] murima.” (Gano 13:12) Ottiya ejo mugeddelelana mwari mwa mudhidhi mwinjene, enodhaga okala yorutxa wang’anela dhifunelo dhenyu dhogonihana. (1 Kor. 7:9) Ottiya ozuzumela mudhidhi oli nyuwo mweddelelagana, egahikala yapama ovivuza, ‘Elobo gani enfwanyelimi oziwa mwaha wa muttuya wi ddiwodhe okosa yogana yamalago?’

ENA ANAKAMIHEDHE DHAVI ABALE ANEDDELELANA?

14. Dhilobo gani dhinfwanyela okosa abale aneddelelana? (Koona vina foto.)

¹⁴ Akala weyo onowaziwa attu aneddelelana, onakamihedhe dhavi? Enowodheya wawoba wi akale vawebedhani wenyu wantakulu, muje vamodha obe muvege vamodha. (Rom. 12:13) Awene anele opura mudhidhi obu wila aziwena pama. Enowodheya wedda na awene wi ahiviwemo woka, wavaha boleya na karo vina wattiya awene olabihedha nyumba yenyu wi aloge makaniwa. (Gal. 6:10) Alicia, ologiwe mundduni, onowubuwela mukalelo okamihedhiwe iyene vamodha na Aschwin. Iyene ohiloga, “Iyo nannagalala sabwa ya abali ena onirumeliha odhowa vanivawa mudhidhi wafunihu okala vamodha wi niloge makani ehu.” Akala attu aneddelelana anowukumbirha wi  okale na awene obe wavelele, kukodde, wone ejo ninga gari ya wakamihedha amarho awo. Okale pasope wi onàttiye woka mbwenyi vina wavahe mudhidhi wi awene aloge makani awa woka.—Fil. 2:4.

15. Elobo gani yina enfwanyela okosa amarho wi àkamihedhe abale aneddelelana? (Gano 12:18)

¹⁵ Enowodheya iyo wakamihedha abale aneddelelana modhela esile dhinlogihu vina dhihinlogihu. Dila dhina, enokalaga yorutxa wang’anela dhologa dhehu. (Kengesa Gano 12:18.) Motagiha, ninodhaga okana efunelo yawawaddela ena wi ngana na ngana anoweddelelana, mbwenyi txino awene anfuna avahe museluya anyene. Kanigilatele wawaba abale anneddelelana vina ottonga dhosakula dhawa. (Gano 20:19; Rom. 14:10; 1 Tes. 4:11) Ottiya ejo, nirabele wakosa mavuzo obe ologa dhilobo dhigattukulele awene otelana momaguva. Murogora onkuweliwa Elise na mamunaye anologa, “Iyo nankana manyazo mudhidhi wanivuza attu ena mwaha wa matadelo ehu a matelo oku iyo nanya nali nihinalaganela.”

16. Txini enfwanyelihu okosa akala abale aneddelelana anogana ottiyana?

¹⁶ Kito akala attuya anogana ogomiha weddelelana wawa? Ninofwanyela orabela okosa mavuzo ohifwanyelela vina omutamela ovonyile. (1 Ped. 4:15) Murogora onkuweliwa Lea ohiloga: “Nihidha ozinddiyela wi attu ena ela otamela oziwa sabwaya enittukuleli ottiyana. Ddahikubanya vaddiddi.” Ninga monilehu mundduni, akala attuya anogana ottiyana kintapulela wi weddelelanawa kuweddile deretu. Ottiya ejo, entapulela wi weddelelanawa ohakwaniha yoganaya—wakamihedha attuya okosa yogana yamalago. Mbwenyi masiki dhawene, yogana eji enodhaga wattukulela okubanya vina oviwamo woka. Nona, ninofwanyela otamela marhe a wakamihedha.—Gano 17:17.

17. Abale aneddelelana anofwanyela odhowagavi akosaga nni?

¹⁷ Ninga monilehu, abale aneddelelana anodhaga ogumanana makattamiho, mbwenyi vina enodhaga okala nsaka nowagalaliha vaddiddi mwigumini mwawa. Jessica ohiloga: “Mwebaribari, weddelelana onodhaga okala worutxa vaddiddi. Mbwenyi nihagalala vaddiddi sabwa ya ovilibihedha nsaka nttile wi niziwena pama.” Akala munoweddelelana, mudhowegevi muvilibihedhaga wi muziwena pama muttu na mukwaye. Mugakosa ejuwene, munele owodha okana weddelelana onawukamihedheni okosa yogana yaderetu.