1-2. (a) Mavuzo gani anakule iyo mwari mwa nsunzo ntti? (b) Txini entonyihedha wi Yehova onofuna onikamihedha?

 YEHOVA ononikamihedha ovilela makattamiho angumanana iyo na wagalala nigamulabelaga. Iyene onnikamihedha dhavi? Ninawodhe dhavi opurelamo nikamihedho ninnivaha Yehova? Mavuzo aba anele wakuliwa mwari mwa nsunzo ntti. Nihinatti osunza dhowakuladha, ndoweni none nivuzo ntti: Yehova txibarene ononikamihedha?

² Mazu alabihedhile murumiwi Paulo alebelaga karta Ahebreu, enonikamihedha ofwanya yowakula ya nivuzo ntti. Paulo ohiloga: ‘Yehova ddinddikamihedha kaddinova elo, txini enawodhe attu oddirana?’ (Aheb. 13:6) Referensia ya Bibilia enotapulela nzu ntti ‘okamihedha’ amwaddagana muttu onttamaga wila amukamihedhe muttu mwina onunlela nikamihedho. Katanalela Yehova attamagaga—wila anvune muttu onfwanyiwa makattamiho. Weyo onele okana ebaribari yawi Yehova oli omala-nawale—wila anikamihedhe vina iyene onofuna vaddiddi Onikamihedha. Na Yehova mpaddi wehu enowodheya iyo ovilela makattamiho na wagalala.

3. Mikalelo gani miraru dhinnikamihedha Yehova ovilela makattamiho nowagalala?

³ Yehova onnikamihedha na mikalelo gani ovilela makattamiho nowagalala? Wi nakule nivuzo ntti ninele wona mpaddi mmodha wa nivuru na Izaiya. Sabwaya? Sabwani mavuhulo menjene avudheeleliwe Izaiya na Yehova, anowapatta alabeli a Yehova a masaka abano. Ottiya ejo, Izaiya ohimuloga Yehova na mazu ahinrutxa iyo ononelamo. Va Izaiya kapitulu 30 munofwanyeya dhotagiha dhing’onovi. Mwari mwa kapitulu  eji Izaiya ohilabihedha dhotagiha dhokoddela wi aloge mukalelo onnikamihedha Yehova. Onkosa ejuwene (1) modhela onivuruwana nofwasa vina wakula malobelo ehu (2) onivaha malago wi aneddihe (3) onivaha maruriho ovanene vina musogorho. Iyo ninele osunza mikalelo esi miraru dhinnikamihedhana Yehova.

4. (a) Yehova ologile eni mwaha wa Ayuda a masaka a Izaiya, nanda txini ettiyile Iyene wapadduwela? (b) Njedhelo gani navahile Yehova Ayuda ororomeleya ali wutxedhiwani? (Izaiya 30:18, 19)

⁴ Mazu oroma a Izaiya kapitulu 30, Yehova onowatonya Ayuda ninga nlogo “novuru-vuru” vina ‘anenjedhedha dhottega dhawa.’ Iyene onodhowavi alogaga: ‘Nlogo ntti tta avuru-vuru, attambi, ankodda dhinsunziha Yehova.’ (Iza. 30:1, 9) Sabwa ya nlogo nttile okodda ovuruwana, Izaiya ohiloga wi Yehova agahirumeliha awene otabuwa. (Iza. 30:5, 17; Jer. 25:8-11) Ejuwene epadduwile mudhidhi ottukuleliwani o Babilónia ninga atxedhiwi. Masiki dhawene ahikalawo attu ena mwari mwa Ayuda ali ororomeleya, Izaiya wahiloga mazu a njedhelo mwa attu abuwene. Iyene wahiloga wi Yehova agahakamihedha ana Izrayel, wiyelela owaniwawa o Jeruzalemi. (Kengesa Izaiya 30:18, 19.) Eji txibarene yahidha opadduwa. Yehova wahafurula Ayuda mmadani mwa akadda Babilónia. Dhilobo esi dhipadduwile muvirile vyaka dhinjidhene. ‘Yehova wanjedhavi novilela wi alevelele’ yonihaga kakamwe wila wahivira mudhidhi mwinjene Yehova ahinatti wafurula attu abale ali ororomeleya. Ana Izrayel ahikala o Babilónia ninga atxedhiwi vyaka dhowakwana 70 ahinatti orumelihiwa na Yehova wiyelela o Jeruzalemi. (Iza. 10:21; Jer. 29:10) Nlogo veyelelani elabo yawa yobaliwa, wunla wawa sabwa ya otxedhiwa wahisadduwa na wunla wowagalala.

5. Izaiya 30:19 ninnivaha nikuluvelo gani?

⁵ Masaka abano enowodheya iyo olibiheya na mazu aba: ‘Ovano kamuwunle vina, vowi Yehova onowuweddelani ttagaraga, vanewiye mmunlelaga. Venevo onowuwakulani.’ (Iza. 30:19) Izaiya ohinikuluveliha wi Yehova onofwaseyela wiwa wunla wehu vina onowakula momaguva malobelo ehu. Izaiya ohenjedhedha: ‘Iyene agavuruwana wunla wenyu onowakula.’ Mazu aba anonubutxedha wila Babi wehu—oli omala nawale wila anikamihedhe nigamukumbirha nikamihedho. Oziwa ejene enonikamihedha ovilela nowagalala.

6. Mazu anfwanyeya va Izaiya anoniha dhavi wila Yehova onovuruwana malobelo ankosihu nofwaseya?

⁶ Ninsunzavo elobo gani yina na nlebo ntti mwaha wa malobelo? Yehova onovuruwana malobelo a muttu ddi muttu wa iyo. Ninlogelani dhawene? Epaddi yoroma ya nivuru na Izaiya kapitulu 30, nzu ntti “nyuwo” enaddiwana nlogo notene sabwani Yehova waloga na nlogo naye ninga nikuru. Oku, va versu 19 nzu ntti ‘weyo’ walogiwana muttu di muttu. Izaiya ohileba: ‘Iyene onovuruwana mukuwo wenyu’; ‘onodjedhela owulevelelani’; “venevo onowakulani.” Babi wehu wokwela Yehova agamoona mwanaye wokubanya, txipo kanloga wi “Olibe ninga mbalawo obe murogorawo.” Ottiya ejo, onomutanaala muttu-muttu wa iyo vina onovuruwana malobelo ankosihu.—Masal. 116:1; Iza. 57:15.

7. Izaiya na Yezu onihile dhavi ttima ya odidela olobela?

⁷ Iyo nigalobela nimwaddelaga Yehova dhotene dhinnisosa, Iyene voromavene ononivaha guru dhinfunihu wila nivilele. Akala makattamihoya anodhowavi, iyo ninofwanyela omukumbirha Yehova wi anilibihe mmakattamihonimwa. Iyene ononiwoba  okosa ejuwene. Jijene emuttukulele Izaiya ologa mazu aba: ‘Muhimuttiye Yehova ovuma.’ (Iza. 62:7) Eji entapulela eni? Entapulela olobela na ntidi. Mazu a Izaiya anonubutxedha musibo wa Yezu onloga mwaha wa olobela anfwanyeya va Luka 11:8-10, 13. Veneva Yezu ohinikokomeza ‘olobela s’ohilema’ vina ‘odhowavi nikumbiraga’ muya wokoddela. Nigamukumbirhaga Yehova wi aneddihe eji enoniha wi iyo ninofuna okosa dhosakula dhapama.

8. Masaka a mundduni, mazu anfwanyeya va Izaiya 30:20, 21 akwanihedheyile dhavi?

⁸ Kengesa Izaiya 30:20, 21. Mudhidhi orijile Babilónia elabo ya Jeruzalemi yaka modha na meya, attuyamo ahifwanyiwa na makattamiho a otowiwa dhoja na manje. Mbwenye mowiwanana na versu 20 na 21, Yehova wahapikirhela Ayuda wi awene kotxinja ekalelo yawa, iyene agahavuna. Izaiya ohimukuwela Yehova ‘Namasunziha Munddimuwa-nddimuwa,’ vina wahipikirhela nlogo wi Yehova agahasunziha wi amwebedhege na mukalelo onfuna Iyene. Mazu aba akwanihedheyile mudhidhi ofuruliwani o Babilónia. Yehova wahooniha okala Namasunziha Munddimuwa-nddimuwa modhela weddiha nlogo naye wi avenyihedhe webedha webaribari. Maruriho manddimuwa mwa iyo masaka abano, osunzihiwa na Yehova oli Namasunziha Munddimuwa-nddimuwa.

9. Mukalelo mmodha onsunzihiwa iyo na Yehova masaka abano buvi?

⁹ Va Izaiya 30:20, 21, Izaiya ononiladdaniha na anamasunza ansunzihiwa na Yehova. Yehova ononisunziha na mikalelo minli. Woroma, Izaiya ohiloga: ‘Weyo onele omoona Namasunziha Munddimuwa-nddimuwa na mento awo.’ Yotagiha eji, Izaiya onloga na Namasunziha oli osogorho wa anamasunza aye. Iyo nikana gari enddimuwa yosunzihiwa masaka abano. Yehova onnisunziha dhavi? Iyene onolabihedha nikuru naye. Ninotamaalela venjene masunziho anakelihu modhela nikuru na Yehova! Iyo ninowakela masunziho aba omatugumanoni, omatugumanoni a ttattamwa, omatugumanoni wa murudda, modhela manivuru, broadcasts vina na marhe mena annikamihedha ovilela makattamiho na wagalala.

10. Na mukalelo gani ‘oniwa iyo lizu okotti wehu’?

¹⁰ Izaiya onologa mukalelo mwina onnisunziha Yehova, Iyene onologa: “Munere wiwa na maru enyu nzu ninloga okothi wenyu.” Apa Izaiya onomuloga Yehova ninga namasunziha  onazuzumela anamasunza aye eddaga mundduni mwawa, atonyihedhaga dila enfwanyelani weddamo. Masaka abano ninowiwa lizu na Yehova okotti wehu. Dhavi? Yehova ohilebiha nzu naye mBibiliani. Nigamwengesaga Bibilia, enkala ninga ninowiwa lizu na Yehova okotti wehu.—Iza. 51:4.

11. Wi niwodhe ovilela nowagalala, dhilobo gani bili dhinfwanyeelihu okosa vina sabwaya?

¹¹ Ninapuremo dhavi malago annivaha Yehova modhela nikuru naye vina Bibilia? Koona wi Izaiya ohiloga dhilobo bili. Yoroma, “dila jiji.” Yanawili, “virani ejene.” (Iza. 30:21) Nona oziwa ‘dilaya’ kinakwana. Iyo vina ninofwanyela ‘weddamo.’ Modhela Bibilia vina mapublikasau anakela iyo munikuruni na Yehova, ninosunza okosa ejile ennifunana Yehova. Vina Yehova ononisunziha ovirihamo esile dhinsunzihu. Wila niwodhe ovilela nowagalala mmabasani animukoselihu Yehova, iyo ninofwanyela oziwa dilaya vina neddemo. Dhawene ninele wakela maruriho a Yehova.

12. Mowiwanana na Izaiya 30:23-26, Yehova agarurihile dhavi nlogo naye?

¹² Kengesa Izaiya 30:23-26. Nivuhulo ntti nakwanihedheyile dhavi mwa Ayuda eyelele elabo ya Izrayel nvirelani vyaka dhinjene batxedheliwe o Babilónia? Awene ahakela mareliho menjene—mpaddi womuyani vina womaningoni. Yehova wahiruriha nlogo ntti na dhoja dhinjene. Yamakamakaya, Yehova wahiruriha nlogo naye na dhoja dhinjene dhomuyani, eji ehakamihedha awene wiyelela omwebedha Yehova na mukalelo wofwanyelela. Mudhidhi obule nlogo na Mulugu, nahirurihiwa venjene opitta nsaka na wale. Mareliho aakelile nlogo na Mulugu nsaka nene nttile, ahipitta mareliho mena onilege awene. Versu 26, enowooniha wi Yehova wahenjedha venjene txeza yebaribari akamihedhaga nlogo naye ononelamo pama nzu naye. (Iza. 60:2) Mareliho a Yehova awakamihedha alabeli aye odhowavi amulabelaga Yehova nowagalala se wiyelela mundduni ‘sabwa ya okana murima wa pama.’—Iza. 65:14.

13. Nivuhulo ninloga sabwa ya ovenyihedhiwa wa webedha webaribari nakwanihedheyile dhavi masaka abano?

¹³ Nivuhulo ninloga sabwa ya ovenyihedhiwa wa webedha webaribari ninowakwanihedheya masaka abano? Kavali waganyedha! Na mukalelo gani? Oromana yaka ya 1919 E.C., matxikwi na matxikwi a attu ahifuruleya mBabilónia Munddimuwa, kuloga marelijiau onyengetta a mwilaboni. Awene  aheeddihiwa bafiya mburo wamakamaka ompitta Elabo Yopikireliwa yo Izrayel. Awene ahittukuleliwa mparaizu womuyani. (Iza. 51:3; 66:8) Paraizu womuyani txini?

14. Paraizu womuyani txini nanda bani onkalamo masaka abano? (Kang’ana Mazu Mena Atapuleliwe.)

¹⁴ Oromana yaka ya 1919 E.C., attikitteliwi ahiroma okala mparaizu womuyani. b Movira wa mudhidhi, abale ana njedhelo nokala velaboni ya vati, ‘mabila mena,’ ahiroma vina okosa mpaddi wa paraizu eji yomuyani vina wakela maruriho menjene a Yehova.—Jo. 10:16; Iza. 25:6; 65:13.

15. Paraizu womuyani onfwanyeya wuvi?

¹⁵ Ninafwanye wuvi paraizu womuyani, masaka abano? Nlogo na Mulugu ninofanyeya orugunuwa elabo yotene. Nona ninologa wi, paraizu womuyani ninofanyeya orugunuwa elabo yotene. Kintanala, mpaddi gani wa elabo onkalihu, ninele owodha okala mparaizuni womuyani bari nigakamihedha na murima wehu wotene webedha webaribari.

16. Txini enfwanyelihu okosa wila none okoddela wa paraizu yomuyani?

¹⁶ Wi nikalevi mparaizu womuyani jofuneya warihagavi abalihu otene, ninakose dhavi ejoya? Nizuzumelege wang’anaga mikalelo dhawa dhapama, ottiya wang’anaga dhovonya dha abalihu ankala mparaizuni womuyani. (Jo. 17:20, 21) Ejo ekaleleni yamakamaka? Karoma otanalela nladdaniho ntti. (Iza. 44:4; 61:3) Iyo nigadhowa ovega “mparki” yogana yehu ja wona miri dhottiyana-ttiyana. Na mukalelo wakakene mmulogoni mwehu munofwanyeya abali na arogora enjene anttiyana muttu na mukwaye dhahene ninga “miri.” Mbwenye yogana yehu ekale yozuzumela wang’ana okoddela wa parkiya. Ottiya ohiligana obe dhovonya dhigafwanyilehu mmirini dhottiyana-ttiyana. Kanittiye ohiligana wehu obe wa attu ena ozuzumihe okoddela na wiwanana onfwanyeya mmulogoni wa Mulugu.

17. Txini enfwanyela okosa muttu-muttu wi onuwihe wiwanana mmulogoni?

¹⁷ Muttu-muttu wa iyo onakamihedhe dhavi  wiwanana mmulogoni? Nikale attu antamela murenddele. (Mt. 5:9; Rom. 12:18) Dila dhotene dhintamelihu wunuwiha murenddele muttu na mukwaye mmulogoni, ninodhowavi nunuwihaga okoddela wa paraizu womuyani. Kudduwale wi ddi Yehova omukukusile muttu-muttu oli mparaizuni womuyani wi amwebedhe na mukalelo onfuniye. (Jo. 6:44) Katanalela wagalala onkaana Yehova, aganonaga nivilibihedhaga wi nunuwihe murenddele vina wiwanana mwari mwa alabeli aye wi nawonihena ttima enddimuwa vaddiddi!—Iza. 26:3; Aje. 2:7.

18. Txini enfwanyelihu wubuwelaga malabo otene nanda sabwaya jani?

¹⁸ Ninawodhe dhavi opurelamo venjene mareliho annivaha Yehova? Ninakose ejuwene nigatanaalela esile dhinsunzihu Munzuni na Mulugu vina mmanivuruni ehu. Ejo enele onikamihedha okana mikalelo dh’Okristu, dhinanikamihedhe ‘okwelagana n’ekalelo yobali’ oku ‘nizuzumelagana vina nittittimihagana’ mmulogoni. (Rom. 12:10) Nigatanalela mareliho anakelihu, ninolibiha mandano ehu na Yehova. Nigaroma otanalela mareliho ananivahe Yehova musogorho, njedhelo nomulabela iyene ninele wunuwa mmurimani mwehu okala-nokala wene. Dhetene esi dhinele onikamihedha omulabela Yehova nowagalala masaka abano.

19. (a) Mowiwanana na Izaiya 30:18, nikuluvelo gani ninehu? (b) Txini enanikamihedhe ovilela nowagalala?

¹⁹ Yehova onele ‘ovuna’ nlogo naye agatolotxaga elabo eji yotakala. (Iza. 30:18) Iyo kaninaganyedha wi Yehova—‘Mulugu woligana’—kanattiye wi elabo eji ya Satana ekalegewovi. (Iza. 25:9) Iyo ninojeedhela novilela mpaka siku ninagomihe Yehova makattamiho otene. Mwari mwa mudhidhi obu mung’onovi nididele ovaha ttima gari ya olobela, osunza Nzu na Mulugu vina ovirihamo na otanalela mareliho anakelihu. Nigakosa dhawene Yehova onele onikamihedha wi niwodhe ovilela nowagalala oku nimwebedhaga.