DDIBALIWE o’Wichita, Kansas, U.S.A., malabo 10 a mweri wa Dezemburu, wa 1936, nibaliwe anai miyo ddili munddimuwaya. Amambali aga William na Jean ali emeleli ororomeleya a Yehova. Babaga wali diretor de serviço aba ddabuno ankuweliwa asogorheli a anddimuwa a mulogo. Omusunzihile mmani ebaribari ddi mamayaye Emma Wagner. Emma ohasunziha ebaribari attu enjene, otaganyiheya na Gertrude Steele olabile mabasa o misionario o Porto Rico. * (Koona yowenjedha.) Noona ddikaana dhotagiha dhapama wi ddisaze.

Sabuddu dhahi baddina vyaka tanu, miyo na babani nali mmabasani a opaka marevista A Sentinela na Consolação (ovano Despertai!) navaha attu avira murampani. Mudhidhene obule elabo yela orabiwa koddo ya elabo yotene entxemerhiwa Koddo Yanawili. Masiki dhawene babani kakosa epaddi ya koddo. Dotoro dhahi wolezelene wahidha bammagedha babani wila wali mutabala vina wenjedha dhologa bahi wi anadhowe oraba koddo. Dotoro oddule wahaddamihedha kove yaye omentoni wa babani nanda baloga “Taduwa-we okooddeli eni oddivada!” Miyo ddanova vaddiddi, mbwenye ddahimutikina babani.  Iyene wahidhowavi bagavaha marevista attu etene anang’ana. Musogorhomwa dotoro omukuwela munyakoddo dhahi wavira vakuvi eraga, “Mukoseni elobo-elobovi taduwa oddu!” Munyakoddo mooneliye wi mulobwana oddule wahilezela, iyene omulogana, “Kadhowa vatakulu wavume!” Awene odhowa. Ddinomutamaalela Yehova sabwa ya onvaha babani guru ya oliba murima. Babani wakaana barbeariya bili o Wichita mwasattetxa dotoro oddule!

Vanimi vyaka tanu nattaru, babani oguliha numba vina malojaya banimaga numba eng’ono. Nomala nihimwalela o Colorado, waddamela o Grand Junction wafuneya anamalaleya enjene. Amambali aga alaba ninga apionero vina ali anamalima. Na nikamihedho vina mareliho a Yehova sabwa ya mabasa awa, wahiteya mulogo. Labo 20 na Junyu 1948, babani oddibatiza va mukulekuleni wali mutxiddo mwa mwango, vamodha na attu eena arumeeli ebaribari, ninga Billie Nichols na mwadhiye. Musogorhomwa iyene odhowa okamihedha milogo, mwadhiye na mwanaye akosile yakakene.

Nahikosa omarho onddimuwa na abale ali mmabasani a mudhidhi wotene ninga murala wa Steele​—Don na Earlene, Dave na Julia, vamodha na Si na Martha. Nampurelamo ologa makani a Bibilia na awene vina awene annikamihedha vaddiddi. Awene addikamihedha woona wila egumi yehu ekaana ntapulelo nddimuwa makamaka nigeeka Omwene vamburoni voroma.

Vanimina vyaka 19 Bud Hasty, wali marho wehu, wahiddikumbirha wi ddilabe na iyene mabasa opionero epaddi ya omadhelo wa nzuwa wa Estados Unidos. Nameddelela milogo wahinikumbirha wila nimwalele o Ruston, Louisiana sabwani Anamoona a Yehova enjene wenewale ahittiya olaleya. Wahiloga wila neddihege matugumano etene, masiki akala awene kandavo. Nahifanya mburo waderetu wokosavo matugumano. Nankaana matugumano etene, mbwenye mudhidhi mwinjene nadhowawo iyo eli bahi. Muttu mmodha ageddihaga​—modha wakala namakulaya. Epaddiya egakaana nlagiho iyo noheli nandowa opalkuni banikosa! Musogorhomwa murogora dhahi wowunuwelavo wahiroma woona matugumanoya. Nomala, anamasunza a Bibilia vamodha na abale attiyile olaleya ahiroma odha omatugumanoni, mohigoneela wahimetxiwa mulogo.

Labo dhahi, Bud na miyo, nahinfanya munddimuwa wa Kapela ya Kristu, walogile malebo ahaziwa miyo. Yaddisiridha vaddiddi, mbwenye eddikamihedha wubuwela deretu esile dharumeelimi. Ddahimala sumana yantero ddipepesaga makaniya abale wila ddifanye dhowakuladha. Eddikamihedha vaddiddi olibiha mandano aga na Yehova, nanda ddanfuna onfanya namalaleya mwina.

Musogorhomwa, nameddelela milogo wahiddiwoba wi ddimwalele o El Dorado, Arkansas, wi ddakamihedhe mulogo. Mudhidhi mwina ddanniyelela o Colorado wi ddagumane na mparha onkosa masasanyedho a abale anadhowe okoddoni. Labo dhahi nahikosa oleddo na apionero ena, mfiyedhihu o Texas nahigweliwa ngovi ofiyedha karo yaga onongeya. Nahimukuwela mbali banittukulela owani waye, vina omatugumanoni. Omatugumanoniwá wahivuwihiwa dha ngovi yanigweli, venevo abali momaguva ahinivaha kobiri eng’onovi. Mbali dhahi wahiguliha karo yaga dolare 25.

 Noona, nahiwodha wiyelela o Wichita. Baninfanya ninga pionero wali marho wehu E. F. McCartney, wanvahilehu nzina na Doc,. Anaye eli anakono Frank na Francis, ali akwaga vaddiddi. Awene addigulihedha karo yawa yawale dolare 25, muttengo wakene wagulihileme karo yaga. Eji yali dila yoroma yonilemi wila sabwa ya wika Omwene vamburoni voroma Yehova wanddireliha na esile dhafunemi. Muleddoni mbali McCartneys wahidditonyihedha murogora dhahi wokoddela Bethel Crane. Mamayaye Ruth, wali Munamoona wanroromelo o Wellington, Kansas, walabiye ninga pionero mpaka wakwaniha vyaka 90. Bethel na miyo naheddelelana banitelana mu yaka ya 1958, nomala baniroma olaba mabasa a opionero o El Dorado.

Nafuna nisaze dhotagiha dhaderetu dhonihu, noona nahirumeela niwobo nanivahile nikuru na Yehova. Nattomeliwe olaba ninga apionero a vawoka o Walnut Ridge, Arkansas. Yaka ya 1962, nahivahiwa niwobo nina, wi nidhowe nakose epaddi ya nikuru 37 na eskola ya Gilead. Nahagalala vaddiddi oziwa wila Don Steele wali nikuru nakakene. Mumalele eskola ejile Bethel na miyo nahittomiwa wi nalabe o Nairobi, Quênia. Kanaziveliwe ottiya elabo yehu Nova Iorke, mbwenye nahagalala nfiyelihu o eroporto ya Nairobi nanda nawoona abali anijedhaga!

Mohigonela nahilemelawo vina nanziveliwa olaleya o Quênia. Anamasunza ehu a Bibilia oroma ali Chris na Mary Kanaiya. Awene alivi mmabasani a mudhiddhi wotene o Quênia. Yaka ya musogorhomwa, nahittomeliwa o Kampala, Uganda. Nali amisionario oroma. Obule wali mudhidhi wohagalaliha vaddiddi, sabwani enjene anziveliwa osunza ebaribari ya Bibilia, noona mohigoneela adha okala abali ehu. Vyaka ttaru musogorho banilivi mu Afrika, nimwalela o Estados Unidos  wi namage murala wenewo. Nahisakula wiyelela o Estados Unidos. Nahikubanya vaddiddi labo nibudduwile iyo mu Afrika opitta labo nivenyilehu o Nova Iorque. Nanakwela attu otene mu Afrika vina nanubuwela wiyela labo-labovi.

Nahimwalela o Colorado, wenewo wakala amambali aga. Mudhidhi mung’onovi nahimbala mwana woroma wakuleweliwa Kimberly, nanda myeri 17 musogorhomwa, nahimbala vina Stephany. Mabasa ehu maswa ninga amambali ali amakamaka mwa iyo. Nanlaba vaddiddi wi nasunzihe ebaribari anihu eli a anayana okoddela. Nankosa guru wi nisaze dhotagiha dhapama dhanisunziha attu eena. Nahisunza wila dhotagiha dhapama dhinowakamihedha aima, mbwenye ejo kintapulela wila anele wunuwa na omukwela vina omulabela Yehova. Saddu, mbalaga na murogoraga ahittiya ebaribari. Yohagalalihaya jowila anele osaza dhotagiha dhapama dhisunzilani.

Ninohagalala walela anihu banigakosa mabasa mumodhani. Mudhidhi walihu waddamela o Aspen, Colorado nahisunza owela mwango, noona mudhidhi mwina nandowaga murala wotene. Ejo enonivaha gari ya ologa makani na anihu oku niwelaga notene. Ninoiziveliwa okosa oleddo na awene wi nikaane mudhidhi wologa na awene oku nottaga. Valani aima, awene ankosa mavuzo ninga “Ddinakose eni ddigonuwa?” obe “Ddinateliwe na muttu gani?” Nikosa guru eli yotene wi nasunzihe anihu omukwela Yehova. Dila dhinjene nanalibiha wi asakule olaba mabasa a mudhidhi wotene vina ateliwe na muttu ona dhifunelo dholigana. Nanakamihedha wila anateliwe ahinonuwa. Dila dhina nanloga: “Kajeedhani munuwe mukaane ngafuna vyaka 23.”

Naatagiha amambali ehu, oku banigalaba na guru, nivilibihedhaga odhowa omatugumanoni vina mmabasani a olaleya notene. Nahikosa masasanyedho wi nawobele vani-vehu abali aali mmabasani a mudhidhi wotene. Dila dhinjene nanloga wila nanziveliwa mabasa a omisionario. Nanjedha wila labo nimodha iyo nonai nigahiyela o Afrika. Anihu anofuna wene wila nikose ejuwene.

Nahikaana elemeelelo yokosa nsunzo na murala. Nankosa guru wi nikale wolapelana na makattamiho a oskola, nona anihu ankosa epaddi na Munamoona akulaga mavuzo. Awene aredhaga dhawene vina iyo nankala olibene. Vonuwani, mudhidhi mwina annilogosa wi nikose nsunzo na murala. Labo nimodha ddali wolemene vina kaddana guru, vina ddahawaddela wila kanigakosile nsunzo. Awene kaziveliwe, nanda adhowa ogilati bagonla alogaga ninfuna nisunze. Nahona  wila txibarene akamihedheya vina annziveliwa osunza sabwa ya Yehova. Na ovira wa mudhidhi awene anziveliwavi osunza, vina akala otapuwa wi anaddele makattamiho awa. Mudhidhi mwina yanrutxa orumeela wila masunziho meena a Bibilia awene karumeela. Mbwenye nihisunza oziwa mubuwelo wawa. Noona nigamala watapulelamo deretu makaniya awene anrumeela mowakwana malamulo a Yehova.

Vyaka dhalelilehu anihu dhahivira momaguva. Na nikamihedho na Yehova vina nikuru naye nihiwodha wasunziha anihu omukwela Yehova. Nahagalala venjene vonilehu wila awene amariha eskola nanda aroma mabasa a opionero, vina ahisunza olaba mabasa a muhaku mung’onovi. Awene, na arogora eena eeli ahimwalela o Cleveland, Tennessee, wi akamihedhe wego wajombeliwe anamalaleya. Ninohagalala oziwa wila anlabihedha egumawa wi attidde mabasa a mudhidhi wotene. Bethel na miyo nihiyelela mabasa a opionero, vina sabwa yawila nahiwobiwa wila nikale akamihedhi a weddelela milogo.

Anihu ahinatti omwalela o Tennessee, aromile odhowa o London, Inglaterra, wi aziwe kwatti ya Anamoona a Yehova. Stephany, wa vyaka 19 omuziwa muzombwe oli Obeteli ontxemerhiwa Paulo Norton. Muleddoni Kimberly wahinfanya marho waye wa omabasani, Brian Llewellyn. Mwiyeleli Stephany ohiteliwa na Paulo bana vyaka 23. Yaka modha musogorhomwa Kimberly oteliwa vina na Brian bana vyaka 25. Awene ahijedhavi mpaka wakwaniha vyaka 23. Iyo nihagalala vaddiddi sabwa ya awene ateliwa na attu aderetu.

Anihu ahinaddela wila dhotagiha dhaderetu dhikosile iyo vina abibi awa dhinowakamihedha wika Omwene wa Mulugu vamburoni voroma masiki vankanani makattamiho a kobiri. (Mateu 6:33) Mweri wa Abril wa 1998, Paulo na Stephany ahiwobiwa wila akose epaddi ya nikuru 105 na eskola ya Gilead, mumalelani eskolaya, attomeliwa o Malawi mu Afrika. Mudhidhi wakakene, Brian na Kimberly, ahiwobiwa wi alabe o Betel y’o London, musogorhomwa amwalihedhiwa o Betel ya Malawi. Nihizivieliwa vaddiddi sabwani anihu alabihedha ozombwe wawa amulabaga Mulugu.

Janeiro wa 2001, ddahakula muttitto wa oddu omulogilemi omaromo. Mbali Marais, mwimeleli wa Mabasa a Otapulela, nanda wahiloga wila abali ahiroma okosa masasanyedho a okosiwa eskola wi akamihedhiwe anamatapulela a elabo yotene, ononelamo Engelezi. Masiki vanimi vyaka 64, awene afuna addishagihe wila ddikale namasunziha. Bethel na miyo nahilobela, vina nahawaddela amambali ehu wila anikamihedhe na zelu dhawa. Masiki afunaga nikamihedho nehu vina oheeli valani akalaba afuna wila nidhowe. Ddahimuttekenyela muttitto, miyo omwaddela wila niziveliwa vaddiddi, na mabasaya.

Musogorhomwa mamayaga wahikaana kanseri. Sabwa ya ejuwene ddahimwaddela wila kaddigadhowile sabwani ddanfuna ddimwakela murogoraga Linda omukoya mmani. Mamayaga wahikodda nanda baloga, “Ogakoodda odhowa ejo-to enele oddittabwiha.” Linda vina wafuna ejuwene. Iyo ninohagalala vaddiddi mwa oziwa wila awene afuna wila nikose elobo yakene, vina ninowatamaalela abali sabwa ya nikamihedho nawa. Malabo mang’onovi nigali o Centro Educacional da Torre de Vigia, o Patterson, Linda  waddiligarela baloga wila mmani ohikwa. Iyo ninolabavi mabasa a Omwene ninga mwafunela mmani.

Nahagalala vaddiddi oziwa wila mabasa ehu nigaromile o katti ya Malawi, wenewo wali anihu vamodha na amamunawa. Yali yohagalaliha okala na awene dila yanawili. Nomala nahidhowa o Zimbabwe vina o Zambia. Muvireli vyaka ttaru nisunzihaga, nahiyelela o Malawi wi nalebe dhotagiha dha Anamoona a Yehova afarafariwa sabwa ya okodda okosa epaddi ya politika. *​—Koona yowenjedha.

Yaka ya 2005, nahikubanya wili sabwa ya obudduwa mu Afrika. Nahiyelela owani wehu o Basalt, Colorado, wenewo Bethel na miyo onlabihu ninga apionero. Yaka ya 2006, Brian na Kimberly ahiyela banaddamela bagalela anawa eeli ayana Mackenzie na Elizabeth. Paulo na Stephany, alivi o Malawi onlabani o Katti. Ovano ddina vyaka 80, ddinohagalala vaddiddi wawoona azombwe enjene alabaga na guru akosaga mabasa akakene akosimi. Wi anihu na adhulihu apurelemo, ninokosavi guru ya osaza dhotagiha dhapama dhisunzile iyo na attu eena. Ejo txibarene enivaha wagalala na osanzaya.