1-2. (a) Mowiwanana na Gano 16:31, ninfwanyelela wawona dhavi abali owunuwelavo? (b) Mavuzo gani anakuliwe mwari mwa nsunzo ntti?

O ESTADOS Unidos murudda wo Arkansas, ohikala parki ohinrutxani onfwanya diamante vati. Vowi oli na mattakaya kanatti otxittikiwa. Attu anovira venevo aninonelagomo wi nttina nifumo ninddimuwa.

² Na mukakalelo wakakene, abali ororomeleya owunuwelavo anoladdanihiwa na diamante oddo; awene ali ninga nifumo namakamaka. Nzu na Mulugu ninologa wi dhibwi dhawa dhintonya ttima yo wunuwa. (Kengesa Gano 16:31; 20:29) Mbwenye nifumo ntti, ninodhaga opwaziwa na attu enjene. Azombwe annonelemo ttima ena anddimuwa aba, anodhaga ogumela nifumo na makamaka vaddiddi. Mwari mwa nsunzo ntti, iyo ninele wakula mavuzo mararu: Noroma, Yehova onavahela nni ttima abali owunuwelavo? Nonawili, abali owunuwelavo akaleleni attima munikuruni na Yehova? Nomariha, ninawodhe dhavi osunza na dhotagiha dhawa?

3. Mowiwanana na Masalmo 92:12-15, sabwaya jani abali owunuwelavo ororomeleya battima vamentoni va Yehova?

³ Abali owunuwelavo ali ororomeleya, ahikana ttima vamentoni va Yehova Mulugu. Iyene onowona eli mmurimani mwawa onoziwa vina onotamalela mikalelo dhawa dhapama. Iyene onoziveliwa venjene abali owunuwelavo agasunzihaga azombwe eziwelo egumelilani mwari mwa vyaka dhinjene amulabelaga Yehova. (Job 12:12; Gano 1:1-4) Yehova vina onovaha ttima ovilela wawa. (Mal. 3:16) Awene ahikana makattamiho  mwigumini mwawa; masiki dhawene, kattiyile omuroromela Yehova. Ovanene nroromelo nawa na musogorho niliba opitta mudhidhi oromilani osunza ebaribari. Masiki apa vamalilani ‘wuluvala’ Yehova onodhowavi akwelaga sabwa ya awene odhowavi alaleyaga nzina naye.—Kengesa Masalmo 92:12-15.

4. Txini enapangarhaza abalihu owunuwelavo?

⁴ Weyo akala wa muttu owunuwelavo kakana ebaribari wi Yehova onowubuwela dhetene dhimukoseliwe. (Aheb. 6:10) Weyo okamihedha na murima wawo wotene mabasa a olaleya nanda ejuwene enomwagalaliha Babihu wa wirimu. Weyo ohigumanana makattamiho mwigumini mwawo—ohibarela malago—oligana a mBibiliani, oheddiha mabasa manddimuwa munikuruni na Yehova vina ohaswagiha attu ena. Ohivilibihedha okamihedha matxinjo akosiwe munikuruni na Yehova. Ohakamihedha vina ohalibiha abale ankamihedha mabasa a mudhidhi wotene. Weddeyana wawo onodhowavi wunuwihaga mukalelo onukwela Yehova. Iyene ohilibela wi “kanapwaza aniwananeyana na iyene”! (Masal. 37:28) Iyene onowakuluveliha abali owunuwelavo na mazu awi: “Kaddinalémena oukoyani; ddiganiravi mpaka nyuwo omela dhibwi.” (Iza. 46:4) Nona, kuwubuwele wi sabwa yokala muttu wowunuwelavo kuna ttima munikuruni na Yehova. Mwebaribari weyo ohikana ttima enddimuwa vaddiddi!

5. Txini enfwanyela wubuwelaga abali owunuwelavo?

⁵ Abali owunuwelavo anokamihedha mmulogoni na makalelo ottiyana-ttiyana. Ebaribari wi awene kana guru ninga wale, mbwenye mwa ovira wa vyaka awene ahisunza venjene na mabasa attiddilani. Enowodheya awene odhowavi alabihedhiwaga na Yehova na mikalelo dhottiyana-ttiyana, jijuwene ononihe dhotagiha dhinfwarela dha masaka a wale vina dha masaka abano.

6-7. Mbibiliani ninfwanyamo dhotagiha gani dha attu owunuwelavo akelile mareliho sabwa ya mabasa awa ororomeleya.

⁶ Mbibiliani munofwanyeya dhotagiha dhaderetu dha alabeli a Yehova adhowilenavi mabasa awa masiki boluvalile. Motagiha, Mizé wana vyaka 80 dhobaliwa mudhidhi oromiliye olaba ninga namavuhulela wa Yehova  vina ninga musogorheli wa nlogo na Izrayel. Daniel bana vyaka 90, Yehova wahidhowavi amulabihedhaga ninga namavuhulela. Yehova wahinvudhelela murumiwi Joau oleba nivuru na Ovuhulela bana vyaka okwaranya 90.

⁷ Emeleli ena a Yehova kana mabasa agattukuleli ovuwa txino agahidha odduwaliwa na attu ena. Mbwenye Yehova wahifwaseyela mabasa awa vina waharuriha sabwa ya weddeyana wawa. Motagiha, Bibilia onloga vang’onovi sabwa ya mulobwana dhahi “womyala murima wamuroromela Mulugu” waromoliwa Simeau, mbwenye Yehova wanimuziwa deretu vina wahinvaha gari ya omoona Yezu bali mwana vina ologa mavuhulo mang’onovi sabwa ya mwanaya vina maye. (Lk. 2:22, 25-35) Kobuwela yotagiha ya namavuhulela wakuweliwa Ana. Masiki na vyaka 84 dhobaliwa, iyene wanivilibihedha woona matugumano otene. Bibilia onologa wi “iyene va mparhani kavenyavo.” Nona Yehova wahinvaha gari y’omoona Yezu bali mwana. Kaninaganyedha wi Simeau vina Ana ali attu attima vamentoni va Yehova.—Lk. 2:36-38.

8-9. Kavaha yotagiha enoniha wi arogora ali amamukwela battima munikuruni na Yehova?

⁸ Masaka abano, abali enjene owunuwelavo ali ororomeleya yotagiha yaderetu wa azombwe. Koona nipadduwo na Murogora Lois Didur. Iyene oromile olaba ninga pionera wavawoka elabo yo Canada bana vyaka 21 dhobaliwa. Vasogorhova, iyene na mamune John, ahilaba mudhidhi mwinjene mmabasani onameddelela milogo. Mwa ovira wa mudhidhi awene ahilaba okwaranya vyaka 20 o Betel yo Canada. Mwakwanihedhile Lois vyaka 58, iyene na John ahiwobiwa wi alabelege o Ucrânia. Awene ewilemo dhavi sabwa ya niwobo ntti? Koddi awene ahubuwela wi iyo nihuluvala vaddiddi wi nimwalele elabo yina? Kobuwela dhawene, ahirumela niwobona vina John wahittomeliwa mabasa a okosa mpaddi wa asogorheli a Filial ya Ucrânia. Vasogorhova John okwile mvireli vyaka tanu na bili, mbwenye Lois wahigana okala wenewale alabaga. Ovano Lois ona vyaka 81 dhobaliwa, onodhowa amulabelaga Yehova nororomeleya o Betel ya Ucrânia nanda abali ali wenewale anomukwela venjene.

⁹ Amamukwela ninga Lois txino kanzuzumeliwetxa ninga mwakoseliwani amamunawa baliwo; okala amamukwela, kunvugula nne vang’ono ttima ena awene. Arogora aba mwa vyaka dhinjene ahakamihedha amamunawa vina anodhowavi amulabelaga Yehova nororomeleya. (1 Tim. 5:3) Awene anowavaha nipangarhazo vina nikamihedho azombwe enjene.

10. Yotagiha gani yapama enittiyedhi mbali Tony?

¹⁰ Abali enjene awunuwelavo ali ororomeleya ankala mmimboroni munkoyiwa anakalaba ali ninga nifumo namakamaka. Motagiha, mbali dhahi onkuweliwa Tony ddabuno onkala mburo ninga obuwene. Iyene obatiziwe  bana vyaka 20 mweri wa Agosto yaka ya 1942 o Pensilvânia, E.U.A. Mmaleliye obatiziwa kuvirile mudhidhi mwinjene wahiroma ofwara-fwariwa sabwa ya ohikosa mpaddi wa politika. Sabwa ya okodda odhowa okoddoni wahifugeliwa mukambura vyaka bili na myeri mitanu na mmodha. Iyene na mwadhiye Hilda, ahalela aniwa eli mwibaribarini. Mwa ovira wa vyaka, Tony ohilaba milogo miraru ninga musogorheli wa anddimuwa a mulogo (onziwiwa masaka abano ninga coordenador de corpo de anciãos) vina ninga musogorheli wa mutugumano wa murudda. Iyene waneddiya matugumano vina waneddiha masunzo a Bibilia mukambura. Ovano na vyaka 98 dhobaliwa, Tony nne kanubuwela vang’onovi wiyelela mundduni. Iyene onodhowavi akosaga muli mwetemwene wi amulabele Yehova na abalaye a mmulogoni!

11. Ninawodhe dhavi wavaha ttima abali owunuwelavo ankala mmimburoni munkoyiwa anakalaba?

¹¹ Ninawodhe dhavi wariha abalihu owunuwelavo ankala mmiburoni munkoyiwa anakalaba? Egakala yowodheya anddimuwa a mmulogoni anofwanyela wawika mmabasani ankosiwa mmulogoni. Enowodheya iyo wazuzumela modhela odhowa wawona obe wawoba wi nivege vamodha nilabihedhaga vídeochamada. Akala ninomuziwa mbali wowunuwelavo onkala numba esene oli wolapela na mulogo waye ninofwanyela omuzuzumela. Nigahikale pasope ninodhaga wadduwala abalihu aba owunuwelavo. Mwa abali aba ena anodhaga wubuwela wi kili yofwanyelela ologiwa sabwa ya egumi yawa obe anorutxiwa-wene okosa ejuwene. Nigakosa mavuzo, nanda nifwaseyela wavuruwana agalogaga sabwa ya wagalala okanilani munikuruni na Yehova ninele opangarhazeya venjene.

12. Mmulogoni mwehu ninafwanye abali a mikalalelo gani?

¹² Txino ninodhaga otikina nigaziwa wi mmulogoni mwehu munofwanyeya abali owunuwelavo ororomeleya ali yotagiha yapama wa iyo. Murogora onkuweliwa Harriette odhile amulabelaga Yehova mwa vyaka dhinjene mmulogoni mwaye o Nova Jersey, elabo ya Estados Unidos. Wahifiya mudhidhi wi amwale akalege na mwanaye. Abali a mulogo muswa wamwaleliye ahikosa masasanyedho wi adhowe amuziwe deretu, omamalelowa dhawaddeli mugora oddo dhali ninga nifumo. Murogora Harriette wahawaddela nipadduwo newanana na mabasa a olaleya nsaka nisunziliye ebaribari yaka ya 1920. Nsakanene nttile, iyene agadhowaga mmabasani a olaleleya wanttukula eskova ya okwetxana menno—wi agadha ofugeliwa alabihedhe. Ebaribariya jowi, yaka ya 1933 iyene wahifugeliwa mukambura dila bili mwari mwa sumana modha. Dila esi bili dhafugeliwiye, mamune wahali Monamoona wa Yehova mbwenye wamukamihedha wahazuzumelela anaye araru ang’ono. Ebaribari, abali owunuwelavo ororomeleya dhahene ninga Harriette anofwanyela nriho nehu!

13. Txini ensunzehu na ttima ena abali owunuwelavo munikuruni na Yehova?

¹³ Abali na arogora awunuwelavo ahikana ttima munikuruni na Yehova. Awene ahikana gari ya wona na mento awa makalelo arurihile Yehova vina erurihileye nikuru naye na makalelo ottiyana-ttiyana. Awene ahisunza dhilobo dhinjene na dhovonya dhawa. Nona wawonege abali aba ninga ‘nipara na ononelamo’ vina egawodheya kasunza mpaka apale vanwodheliwe na dhotagiha dhawa. (Gano 18:4) Ogatamela mudhidhi wi waziwe pama, nroromelo nawo ninele oliba vina onele osunza dhilobo dhinjene na awene!

14. Nikokomezo gani ninfwanyeya va Olibiha 32:7?

¹⁴ Kaatamele abali owunuwelavo wi muloge makani. (Kengesa Olibiha 32:7.) Ebaribari wi awene anodhaga okana esisinya, ohikana guru yowedda obe ologa mbwenye murima wawa oli ninga wa muzombwe vina awene ahikosa “nzina nothithimihiwa” vamentoni va Yehova. (Koh. 7:1) Kudduwale Yehova onowawonana ttima abali owunuwelavo. Odhowegevi waweddihaga abali aba na nriho ninddimuwa. Kakosa dhahene ninga yakosile Eliseu. Iyene ohididela okala na Eliya labo naye nomariha. Dila ttaru Eliseu wahiloga na Eliya: “Kaddunuthiyani!”—2 Amwe. 2:2, 4, 6.

15. Mavuzo gani anfwanyeliwe wakosa abali owunuwelavo?

¹⁵ Kalagiha wi onowariha abali aba owunuwelavo modhela wakosa mavuzo oriheya. (Gano 1:5; 20:5; 1 Tim. 5:1, 2) Wavuze dhahi: “Weyo buli muzombwe, txini yuttukuleli okuluvela wi ohifwanya ebaribari?” “Makattamiho agumaniliwena okamihedhile dhavi okala ofiyedheya na Yehova?” “Txini yukamihedhile odhowavi omulabelaga Yehova nowagalala?” (1 Tim. 6:6-8) Ogamala ofwaseyele ovuruwana agakulaga mavuzo aba.

16. Dhopurelamo gani dhinkana abali owunuwelavo na azombwe agalogaga vamodha?

¹⁶ Abali owunuwelavo na azombwe agalogaga makani vamodha otene anolibiheya. (Rom. 1:12) Abali ali azombwe anowunuwiha nroromelo nawa agaziwa wi Yehova onowazuzumela emeleli aye nanda abali owunuwelavo anononelamo wi anokweliwa. Abali owunuwelavo anele oziveliwa wupangani mukalelo warurihile Yehova mwigumini mwawa mwetene.

17. Ninlogela nni wi abalihu owunuwelavo ali ororomeleya anodhowavi akalaga okoddelene mwa ovira wa vyaka?

¹⁷ Okoddela wa maningo na mudhidhiya onovira mbwenye abale ali oweddeyana na Yehova siku na siku anodhowavi akalaga okoddelene vamentoni vaye. (1 Tes. 1:2, 3) Sabwaya? Sabwani mwa ovira wa vyaka, awene ahivittiya wi muya wa Mulugu wasaddule obe wakamihedha wunuwiha mikalelo dhapama. Venevo vandhowihu banigaziwa pama abalihu na arogora okweleya vina banigasunza na awene ninele ononelamo wi awene ali ninga nifumo na muttengo wohelegeya!

18. Txini enone iyo mwari mwa nsunzo ninfwarela?

¹⁸ Mulogo onokala woliba azombwe agawonagana ttima abali owunuwelavo vina abali owunuwelavo agarihaga azombwe. Nsunzo ninfwarela ninele woona mikalelo dhinatonyihedhe abali owunuwelavo wi anowariha abali ali azombwe.