1-2. Ninfwanyelela nni osunza sabwa ya Sansau?

 TXINI enubuwela weyo ogewa nzina ntti Sansau? Txino weyo onowubuwela wi wali muttu wa guru vaddiddi. Ejo ebaribari. Mbwenyi iyene ohikosa dhosakula dhabure vina ohitabuwa sabwa ya ejuwene. Masiki dhawene, Yehova wazuzumeli dhilobo dhapama dhakosiliye, vina Yehova ohilebiha nipadduwo ntti na Sansau mBibiliani wi iyo nipurelemo.

² Yehova ohimulabihedha Sansau wi akose dhilobo dhinjene dhotikiniha vina akamihedhe ana Izrayel. Muvirile vyaka dhinjidhene Sansau bamalile okwa, Yehova wahinvudhelela murumiwi Paulo wika nzina na Sansau mu listani na attu alagihile nroromelo ninddimuwa. (Aheb. 11:32-34) Yotagiha ya Sansau enowodha onipangarhaza. Iyene ohimukuluvela Yehova, masiki vagumaniyena makattamiho orutxa vaddiddi. Mwari mwa nsunzo ntti ninele wona mukalelo onawodhihu opangarhazeya na nipadduwo na Sansau vina dhilobo dhinasunze iyo na iyene.

3. Mabasa gani akelile Sansau?

³ Nsaka nibaliwe Sansau, Afilisti annalamulela vina annatabutxa ana Izrayel. (Anam. 13:1) Awene ali atabala vaddiddi nona ana Izrayel antabuwa mmadani mwawa. Yehova wahimusakula Sansau wi “[àvune] ana Izrayeli mmadani mwa akadda Filistim.” (Anam. 13:5) Eji yali elobo yorutxa! Wi awodhe wakwaniha mabasa aba attomeliwiye Sansau wanfwanyela omukuluvela Yehova.

4. Yehova omukamihedhile dhavi Sansau ovifurula mmadani mwa akadda Filisti? (Anamathonga 15:14-16)

⁴ Ninfuna none yotagiha modha enoniha wi Sansau wannimukuvela  Yehova vina wankuluvela nikamihedho navahiwiye na Mulugu. Dila modha, nikuru na akadda Filisti nahidhowa o Leí enkala ninga o Juda wi amuttidde Sansau. Akadda Juda ahittiddiwa wova nona awene ahigana omuttidda Sansau wi amperheke mmadani mwa akadda Filisti. Akadda Juda ahimmaga Sansau na kabala bili dhiti, ahimperheka mmadani mwa akadda Filisti. (Anam. 15:9-13) Mbwenyi, “muya wa Mulugu wamudhela” Sansau vina bapatula kabala dhamagihiwiyena bawodha ovifurula. Venevo iyene “ohona nigogoddo na mulomo wa buru,” oddodda, odhudha, oapana alobwana 1.000 a akadda Filisti!—Kengesa Anamathonga 15:14-16.

5. Sansau onihile dhavi omukuluvela Yehova?

⁵ Txini emuttukuleli Sansau olabihedha nigogoddo na mulomo wa buru? Eji yali elobo yomariha egalabihedhile muttu wi avibarelena. Mbwenyi Sansau wanziwa wi opemberha waye wali mmadani mwa Yehova, ottiya epano yalabihedhiliye. Mulobwana oddu wa nroromelo olabihedhile elobo yaliwo mudhidhene obule wi akwanihedhena efunelo ya Yehova. Txibarene, Sansau wahirelihiwa venjene mudhidhene obule vina wahiwodha wapemberha amwiddani abale, sabwa ya omukuluvela Yehova.

6. Yotagiha ya Sansau ennivaha nikuluvelo gani?

⁶ Yehova vina onowodha onivaha guru wi niwodhe wakwanihedha mabasa-mabasavi anttomeliwihu, masiki mabasa anona iyo wi kaninawodhe. Yehova onowodha okosa ejuwene na mukalelo wotikiniha. Okuluvele wi Yehova onvahile guru Sansau onele wukamihedha wakwaniha efunelo Yaye ogamukumbirha nikamihedho.—Gano 16:3.

7. Kavaha yotagiha enoniha ttima ya otamela oziwa monelo wa Yehova?

⁷ Abali na arogora enjene anlaba mabasa a omaga Nyumba dha Omwene anowoniha wi anomukuluvela Yehova. Wale abali balaganela vina bamaga Nyumba dhinjidhene dha Omwene vina nyumba dhina dha nikuru nehu. Mbwenyi mwa ovira wa mudhidhi  attu enjene ela odhowavi abatiziwaga vina ehifuneya wi nikuru nikose matxinjo. Abale asogorhela mabasaya ahifwara magano vina ahitagiha ofwara marhe maswa, motagiha ogula perediyu dhomala-nawale vina osasanyedha ninga mwafuneyelani. Robert mbali okamihedhile venjene mabasa aba a omaga mwa vyaka dhinjene ohiloga dhahi: “Vamaromo kiyali yovevuwa orumela wi dhilobodha dhikosiwe dhahene ninga mwafuneyelani. Eji yali yottiyana na mukalelo wakosiwa dhilobodha wale mbwenyi abaliya ali omala-nawale wi avisaddulele, vina ehoneya kakamwe wi Yehova wela okamihedha matxinjoya.” Eji yotagiha modha enoniha wi Yehova onosogorhelavi nlogo naye wi nakwanihedhe efunelo yaye. Mudhidhi na mudhidhi egahikala yapama iyo ovivuza, ‘Miyo ddinotamela malago a Yehova vina ddili womala-nawale wi ddikose matxinjo wila ddiwodhe okamihedha na mukalelo wamakamaka?’

8. Txini ekosile Sansau mukaneliye nttona vaddiddi?

⁸ Txino weyo onuwubuwela wi Sansau ohikosa dhilobo dhinjidhene dhotikiniha. Motagiha, se okana epano mmadani Sansau wahimpa poddogoma vina vasogorhova wahapa alobwana 30 a akadda Filisti muttette y’o Askalon. (Anam. 14:5, 6, 19) Sansau wanziwa wi se nikamihedho na Yehova kagawodhile okosa dhilobo esi. Eji ehoneya nsaka dhahi vakanile Sansau nttona mmaleliye wapa akadda Filisti 1.000. Txini ekosiliye? Ottiya otamela mwinyene manje wi agomihena nttona naye, iyene wahimukumbirha Yehova nikamihedho.—Anam. 15:18.

9. Yehova wakulile dhavi yokumbirha ya Sansau? (Anamathonga 15:19)

⁹ Yehova wahivuruwana yokumbirha ya Sansau modhela wita fukuwa vabudduwa manje. Sansau mumweliye manje abale, “murima waye oyamo, guru dhiddoddeleyana.” (Kengesa Anamathonga 15:19.) Fukuwa ejo ya manje enoneya ninga yahikalawovi mwa vyaka dhinjidhene mpaka mudhidhi olebile namavuhulela Samuwel nivuru na Anamathonga. Mudhidhi wotene wang’ana ana Izrayel fukuwa ejile ya manje awene anubuwela wi komukuluvela Yehova iyene agahavuna mmakattamihoni agadhile wagwela.

10. Txini enfwanyelihu okosa wi nakele nikamihedho na Yehova? (Koona vina foto.)

¹⁰ Iyo vina ninofwanyela okuluvela nikamihedho na Yehova kintanala ttotto enihu obe akala nihikosa mabasa menjene munikuruni mwaye. Nikale attu ovipimelela vina nirumele wi ninele owodha wakwaniha dhilobo dhinnikumbirha Yehova nigamukuluvela. Dhahene ninga eyilemo guru dha Sansau vamaliliye omwa manje anvahile Yehova, iyo vina ninele okalavi olibene mpaddi womuyani nigapurelamo masasanyedho otene annivaha Yehova.—Mt. 11:28.

11. Aleksey olagihile dhavi omukuluvela Yehova, nanda txini ensunzihu?

¹¹ Katanalela yotagiha ya Aleksey, mbali onkala o Rússia onfwarafwariwa venjene. Txini emukamihedhile okalavi olibene masiki agumanagana makattamiho orutxa vaddiddi? Iyene na mwadhiye ahikosa masasanyedho apama a ovijiha mpaddi womuyani. Iyene ohiloga dhahi: “Ddinodhowavi ddikosaga nsunzo nomwinya vina ddimwengesaga Bibilia malabo otene. Na membesi miyo na mwadhaga ninowengesa nlebo na siku na siku vina ninolobela vamodha.” Txini ensunzihu na yotagiha ya Aleksey? Ottiya ovikuluvela nanya ninofwanyela omukuluvela Yehova. Ninakose dhavi ejuwene? Modhela wimetxa masasanyedho  apama a nsunzo nomwinya vina ozuzumela dhilobo dhomuyani dhinalibihe nroromelo nehu. Nigakosa dhawene Yehova onele oruriha guru dhehu ya odhowavi nimulabelaga. Dhahene ninga mumulibihiliye Sansau onele onilibiha iyo vina.

12. Yosakula gani yabure ekosile Sansau, nanda yosakula eji ettiyanile dhavi na ekosiliye vamaromo?

¹² Sansau wali muttu wohiligana ninga iyo, iyene ohikosa dhosakula dhohifwanyelela. Mwa yosakula modha ekosiliye ehimudhelana makattamiho menjene. Mmaleli Sansau olamulela ninga namathonga mwa vyaka dhinjene osogorhowa “Sansau ojiwa murima na muyana dhahi, wakala munthithwani mwa Sorek, wethaniwa Dalila.” (Anam. 16:4) Ahinatti omutela Dalila, Sansau waromile omweddelela muyana dhahi wa mukadda Filisti, mbwenyi ddi Yehova wamusogorelile okosa ejuwene vowi “Nabuya wantamela dila yowatotihana muladdu akadda Filistim, wi àtolotxe.” Nsaka nina, Sansau wahikala vatakulu va jeberuwa dhahi o Gaza muttette wa akadda Filisti. Nsaka nene ntti, Mulugu wahinvaha guru Sansau wi akutxe musuwo wa muttette, muttetteya bukala se nibarelo. (Anam. 14:1-4; 16:1-3) Mbwenyi na Dalila yali yottiyana, enoneya ninga Dalila wali mukadda Izrayel nona omutela waye Dalila kuganvahile gari ya owana na akadda Filisti.

13. Txini ekosile Dalila na Sansau?

¹³ Akadda Filisti ahinvaha Dalila kobiri dhinjene wi amunyengette Sansau. Sansau wahijeya murima vaddiddi na Dalila, ofiyedha ohizinddiyela ejile yafuniye okosa. Dalila wahikalelavi ntidi wi Sansau amwaddele vadha guru dhaye, omamalelowa Sansau wahimwaddela dhetedhene. Mokubanyiha-mwene  ddi mwinyene Sansau wavikile vangovini vina yovonya eji ehimuyeleliha guru dhaye vina orumeliwa na Yehova mwa mudhidhi muñgonovi.—Anam. 16:16-20.

14. Txini epadduwile na Sansau sabwa ya iyene omukuluvela Dalila?

¹⁴ Sansau ohitabuwa venjene sabwa ya omukuluvela Dalila ottiya Yehova. Akadda Filisti ahimuttidda Sansau amukorhovorha mento vina ahinfugela mukamburha o Gaza. Wenewo iyene wahapagawo venjene akadda Filisti mbwenyi dila eji ddi iyene wattiddiwe baroma otabutxiwa na mabasa otxila. Vasogorhova awene ahidhowavi ampujaga Sansau ofiyedha omudhowana vamattangani amukoselani mulugu wawa Dagón, awene oobuwela wi ddi mulugu wawene oddo wakamihedhi omuttidda Sansau. Amudhowela Sansau mukambura wi amuvegena vamattangani abo.—Anam. 16:21-25.

15. Sansau olagihile dhavi wi wahiroma omukuluvela Yehova wili? (Anamathonga 16:28-30) (Koona foto ya kapa.)

¹⁵ Sansau wahikosa yovonya enddimuwa vaddiddi, mbwenyi iyene txipo kattiyile omulabela Yehova. Iyene ohitamela gari ya okosa efunelo ya Yehova, owana na akadda Filisti. (Kengesa Anamathonga 16:28-30.) Sansau wahimulobelela Yehova alogaga: “Ddivaheni guru ddabuno bahi, ddawirelena ntxiga akadda Filistim.” Yehova wahakula nlobelo na Sansau vina Yehova wahinvaha Sansau guru yinjene na mukalelo wotikiniha. Dila eji Sansau oapa akadda Filisti enjene, opitta abale apiliye valiye wamento.

16. Txini ensunza iyo na ekosile Sansau mmaleliye ovonya?

¹⁶ Ebaribari wi Sansau ohipattiwa makattamiho sabwa ya dhovonya dhaye, mbwenyi iyene kattiyile okosa efunelo ya Yehova. Jakakene empadduwa na iyo, akala ninokosa yottega enfuneya wila nilagiwe obe nigayelela ettomo yanihu, kanittiye omulabela Yehova. Kudduwale Yehova txipo kanninyanyala. (Masal. 103:8-10) Masiki na dhovonya dhehu, enowodheya odhowavi nilabihedhiwaga na Yehova dhahene ninga epadduwile na Sansau.

17-18. Txini esunziliwe na yotagiha ya Michael? (Koona vina foto.)

¹⁷ Koona epadduwile na mbali wa muzombwe onkuweliwa Michael. Iyene wankala mudhidhi mwinjene azuzumelaga dhilobo dha mmulogoni, alabaga ninga pionero  wa mudhidhi wotene vina ninga mudhari wokamihedha wa mmulogoni. Mokubanyiha-mwene iyene ohikosa yovonya, omamalelowa oyelela dhittomo dhaniye mmulogoni. Iyene ohiloga dhahi: “Dhilobodha dhela wedda pama vina miyo ddannimukosela mabasa menjene Yehova. Saddu, ddahiyelela mabasa otene. Miyo ddanziwa wi Yehova txipo kagaddinyanyalile, mbwenyi ddakala wubuwelavi akala ddigahiwodha okana mandano akakene ana miyo na Yehova obe akala ddigahiwodha okamihedha mmulogoni ddikosaga dhilobo dhinjene dhakosa miyo vamaromo.”

¹⁸ Yowagalalihaya jowi, Michael keyeleli mundduni. Na mudhidhiya wahidha wakela wili dhittomo dhaniye mmulogoni ddabuno onkamihedha ninga munddimuwa wa mmulogoni vina pionero wa mudhidhi wotene. Iyene ohiloga dhahi: “Miyo ddihizuzumela mandano aga na Yehova mwa onfugulela murima waga iyene na nlobelo, osunza Nzu na Mulugu vina otanalela. Nipangarhazo vina nikamihedho nakelile miyo makamaka na anddimuwa a mmulogoni niddikamihedha wona wi Yehova onoddikwelavi mpaka ovanene. Ovano ddinowodha okamihedha wili mmulogoni na mubuwelo wotxena. Eji ehiddisunziha wi Yehova onodhowavi amulevelelaga muttu ontxinuwa na murima wotene.” Txini ensunza iyo? Nikane nikuluvelo wi Yehova onele onilabihedha vina onele oniruriha masiki akala nihikosa yovonya, bari nigavilibihedha, nisisigula dhovonya dhehu vina nivilibihedha odhowavi nimukuluvelaga.—Masal. 86:5; Gano 28:13.

19. Yotagiha ya Sansau yulibihile dhavi?

¹⁹ Mwari mwa nsunzo ntti nihona mapadduwo otikiniha dhipadduwile mwigumini mwa Sansau. Iyene kali muttu woligana; masiki dhawene iyene kattiyile omulabela Yehova, masiki mukoseliye yovonya na Dalila. Vina Yehova wahidhowavi amulabihedhaga. Yehova ohidhowavi amulabihedhaga Sansau na makalelo otikiniha. Iyene onodhowavi amonaga Sansau ninga mulobwana olagihile nroromelo ninddimuwa vaddiddi, bu mwahaya onfwanyeya nzina naye mu listani mwa alobwana na ayana alagihile nroromelo ninddimuwa anlogiwa va Ahebreu kapitulu 11. Jowagalaliha oziwa wi ninimulabela Mulugu wokwela vaddiddi ona efunelo ya onilibiha makamaka mudhidhi onobanihu! Nona dhahene ninga Sansau, nimulobe dhahi Yehova: “Eh Nabuya Mulugu, muddubuwele miyo. Ddivaheni guru.”—Anam. 16:28.