Kututuluka ha Chikuma

Zambi Majina Angahi Akwete?

Zambi Majina Angahi Akwete?

Kumbululo lia mu Mbimbiliya

 Zambi kakwete jina limuwika. Jina liacho lili liakusoneka mu Hepreu lize tunanyingika musono ngwetu, “Yehova.” Kupalikila muli profeta Izaia, Zambi yamba ngwenyi: “Yami Yehova. Lie jina liami lienalio.” (Izaia 42:8) Jina “Yehova” kanalisolola mu Mbimbiliya mu unji wa yisuho kuhiana 7,000. Mu Mbimbiliya kumushi jina likwo lize liakusoloka chinji ngwe jina lia Zambi, Yehova. Jina lino, liakusoloka nawa chinji kuhiana chisanyiko cheswacho chize Zambi akwete. a

Shina Yehova kali ni majina akwo?

 Chipwe ngwe Mbimbiliya yinasolola ngwo Zambi kakwete jina limuwika, nihindu yakusolola nawa ngwo, Zambi kakwete yisanyiko yinji. Haliapwila, tutalenu yisanyiko yimwe yize Zambi akwete ni chize yisanyiko yacho muyitukwasa kunyingika yuma yinji hali Yehova.

Chisanyiko

Yisuho yize chakusoloka

Ulumbunwiso

Alá

(Chisuho nichimwe)

Liji “Alá” linakatuka mu limi lia arabe lize linalumbunuka “Zambi.” Liji liacho kulialumbunukine jina lia Zambi, ka. Mbimbiliya jinji jakulumbununa liji “Alá” ha chisanyiko, “Zambi.”

Mukwa-Ndundo-Jeswe

Uputukilo 17:1

Kukwatwamine mutu yoze ukwete ndundo ngwe ja Zambi. Mu Hepreu liji ʼEl Shad·daiʹ, lize linalumbunuka “Mukwa-Ndundo-Jeswe,” liakusoloka yisuho shimbiali mu Mbimbiliya.

Alfa ni Omega

Usolwelo 1:8; 21:6; 22:13

Mu ngregu, lusona mutangu wa alfabetu kakumuvuluka ngwo, Alfa, lusona wakasula Omega. Maliji “mutangu ni kasula-songo” hanji “uputukilo ni songo,” kanasolola ngwo, kukwatwamine hanji kukuchi keza kapwa Zambi mukwo yoze ukwete ndundo jinji ngwe Yehova.—Izaia 43:10.

Mukulu-wa-Matangwa

Daniele 7:9, 13, 22

Zambi keshi uputukilo. Shimbu te kanda atanga chuma chimwe hanji mutu, Zambi te kwatwama.—Samu 90:2.

Sakatanga

Izaia 40:28

Mwe watangile yuma yeswe.

Tata

Mateu 6:9

Iye mwe chishina cha mwono.

Zambi

Uputukilo 1:1

Chuma cheswe chize akuwayila mahasa kuchivuluka ngwo, Zambi. Liji lino linalumbunuka nawa ngwo, mukwa-Tachi. Mu Hepreu liji ʼElo·himʹ linatale ha chuma chinene, chekwamba, liji liacho linasolola unene ni uhenya wa Yehova.

Zambi ya tuzambi

Shimbi Yamuchiali 10:17

Liji ali kakulizachisa hanga asolole ngwo, Zambi kali chitunda, chikwo nawa kalisa ni “tuponya.”—Izaia 2:8.

Longeshi Munene

Izaia 30:20, 21

Kakutulongesa ni kutusongwela kanawa.—Izaia 48:17, 18.

Yoze Watutangile

Samu 149:2

Mwe watangile yuma yeswe.—Usolwelo 4:11.

Zambi ya Uwahililo

1 Timoteu 1:11

Chiseke ni uwahililo yili yimwe ya ku yitanga ya utu wa Zambi.—Samu 104:31.

Mukwa-kwivwa kulemba

Samu 65:2

Kakupanjika yilemba yeswe ya ku mbunge yize atu akulinga kuli iye.

Nguli Chize Nguli

Kutuhuka 3:​14

Iye kakulipwisa chuma cheswacho mazanga hanga amanunune upale wenyi. Chisanyiko chacho kakuchilumbununa nawa ngwo, “Mungupwa chuma cheswacho yami mwene munguzanga” hanji “Mungupwa Chuma Cheswacho Yami Mwene Hingunatese.” (The Emphasised Bible, by J. B. Rotherham; New World Translation) Yisanyiko yino yakukwasa kulumbununa jina lia Zambi, Yehova ngwe chize mukanda wa Kutuhuka 3:15, unasolola.

Mukwa-Ukwa

Kutuhuka 34:14

Zambi kakuzanga hanga tuwayile wika iye. Maliji wano kakwalumbununa nawa ngwo, “chishi kutayiza tuzambi akwo” hanji “iye Zambi mukwa ukwa.”—God’s Word Bible; New World Translation.

Mwanangana wa Miakulwila

Usolwelo 15:3

Wata uze Zambi akwete uli wa mutolo.

Mwene

Samu 135:5

Maliji waze akuvuluka mu limi lia Hepreu ngwo, ʼA·dhohnʹ ni ʼAdho·nimʹ, kanalumbunuka ngwo, “mwene” hanji “longeshi.”

Mwene wa Yizavu ya Tujita

Izaia 1:9; A-Roma 9:29

Kakusongwela yizavu ya angelo. Chisanyiko “Mwene wa Yizavu ya Tujita” mahasa kuchilumbununa nawa ngwo, “Yehova-wa-Tujita.”—Izaia 1:9.

Chitunda

Samu 47:2

Kali helu lia yuma yeswe yize yatwama mu malilu ni hashi.

Musandu

Yishima 9:10

Kali musandu kuhiana mweswawo mutu

Tengi

Izaia 64:8

Chizechene ngwe tengi akulinga chuma cheswacho mazanga ni malowa ni Yehova neye kakwete wata hali atu ni mavungu.—A-Roma 9:20, 21.

Mukwa-Kukuula

Izaia 41:14

Zambi kakukuula atu ku shili ni kufwa kupalikila mu chitapo cha ukuule wa Yesu.—Yoano 3:16.

Liwe

Samu 18:2, 46

Zambi kakulamwina ni kufunga tuvumbi twenyi.

Chilamwina

Izaia 45:21

Zambi kakulamwina tuvumbi twenyi ku ponde ni ku kufwa.

Kafunga

Samu 23:1

Kakufunga atu waze akumuwayila.

Mwene Yehova

Uputukilo 15:2

Mu limi lia Hepreu linalumbunuka ʼAdho·naiʹ, lize linasolola ngwo, Zambi kakwete wata unene chinji.

Mwe Chitunda

Daniele 7:18, 27

Kwatwamine mutu yoze ukwete wata ngwe wa Zambi.

Majina a yihela yize akutongola mu Yisoneko ya Hepreu

 Majina a yihela yimwe yize akutongola mu Mbimbiliya kakwete jina lia Zambi. Alioze, chino kuchalumbunukine ngwo, wano kali majina akwo a Zambi.

Jina lia chihela

Yisuho yize liakusoloka

Ulumbunwiso

Yehova-yile

Uputukilo 22:13, 14

“Yehova makwasa”

Yehova-Nissi

Kutuhuka 17:15

“Yehova kali mutondo wami wa chilayi” hanji “pandela yami.” (Today’s New International Version) Tuvumbi twa Yehova mahasa kumwita ukwaso ni ufunge wenyi.—Kutuhuka 17:13-16.

Yehova-Shalome

Akwa Kuyula 6:23, 24

“Yehova mwe sambukila.”

Yehova Mwali

Ezekiele 48:35

“Yehova kaliho”

Mumu liaka chili chilemu kunyingika ni kuzachisa jina lia Zambi

  •   Zambi kakulemesa chinji jina lienyi. Chino tunachinyingika mumu kasele shindakenyo hanga asoneke jina liacho mu Mbimbiliya mu yisuho yinji.—Malakia 1:11.

  •   Yesu, mwana wa Zambi kazachishile jina lia Zambi yisuho yinji. Chakutalilaho, kalembele kuli Yehova ngwenyi: “Jina lienu lipwe lisandu.”—Mateu 6:9; Yoano 17:6.

  •   Mutu mba apwe sepa lia Yehova, chitangu katamba kunyingika ni kuzachisa jina lienyi. (Samu 9:10; Malakia 3:16) Kupwa ni usepa upema ni Zambi muchimukwasa kuyuka ha chilakenyo cha Zambi chinambe ngwo: “Mumu hangusela zango lienyi kashika mungumupulula. Mungumutwamisa kwilu mumu ha kunyingika jina liami.”Samu 91:14.

  •   Mbimbiliya yakwamba ngwo: “Mumu chipwe kwali waze anavuluka ngwo, tuzambi, chipwe mwilu, chipwe hano hashi; ngwe kwali tuzambi tunji ni ene anji.” (1 A-Korindu 8:5, 6) Nihindu, yakusolola ngwo, kwatawama Zambi wamwenemwene umuwika, jina lienyi Yehova.—Samu 83:18.

a Akwa-kuhengwola yisoneko amwe, kakutayiza ngwo, liji “Yahweh” linalumbunuka jina lia Zambi.