Kututuluka ha Chikuma

Yika Mbimbiliya Yakwamba Hakutwala ku Kufunga Yisemi Waze Hashinakajiwa?

Yika Mbimbiliya Yakwamba Hakutwala ku Kufunga Yisemi Waze Hashinakajiwa?

Kumbululo lia Mbimbiliya

 Ana waze hanakola kali ni chiteli chakusa shindakenyo nyi ngwe yisemi jo waze hanashinakajiwa kanaafungu kanawa. Mbimbiliya yakwamba kuli ana ngwo “akalilongese hatangu chize chapemena Zambi ha kutwala ku mazuwo joene, akahilwise chimwe kuli yisemi jo. Mumu chino chinapemena chikolo kuli Zambi.” (1 Timoteu 5:4) Muze ana waze hanakola akusa shindakenyo ngwo yisemi jo waze hanashinakajiwa kanaafungu kanawa, ayo kanakaula shimbi ja mu Mbimbiliya ja ku lemesa yisemi.—A-Efwesu 6:2, 3.

 Mbimbiliya kuyishi kuhana usongwelo wa chize twatamba kufunga yisemi jetu waze hanashinakajiwa. Alioze, yakuhanjika hali malunga ni mapwo ashishika waze afungile yisemi jo. Mbimbiliya yakuhana nawa yiyulo yipema yize yakukwasa waze akufunga yisemi jo tushinakaji.

 Kuchi atu amwe a ku mashimbu akunyima afungile yisemi jo waze hashinakajiwa?

 Ayo kachilingile mu majila alisa, kulita ni uhashi wo.

  •   Yosefwe te katwama kusuku ni tato kashinakaji, Yakomba. Alioze, muze apwile ni uhashi, iye kakwashile tato hanga atwame hakamwihi nenyi. Kashika Yosefwe yafupa zuwo, kulia ni kuwana majila akufungilamo tato.—Uputukilo 45:9-11; 47:11, 12.

  •   Rute kayile ni kutwama mu chifuchi cheka ni naye-weno ni kukalakala chinji hanga amufunge.

  •   Yesu, Shimbu kanda achifwa, kasakwile umwe hanga afunge naye, Maria, yoze wakusoloka ngwe te kapwile tuliwa.—Yoano 19:26, 27. a

 Yiyulo yika yipema ya mu Mbimbiliya muyihasa kukwasa waze akufunga yisemi jo tushinakaji?

 Kanji-kanji, kufunga yisemi waze hanashinakajiwa chakuhongesa chinji ku manyonga ni ku mujimba. Alioze Mbimbiliya yikwete shimbi jize jakukwasa waze akufunga yisemi.

  •   Lemesa yisemi je.

     Yize Mbimbiliya yinambe: “Lemesa tatenu ni noko.”—Kutuhuka 20:12.

     Kuchi mutuhasa kukaula shimbi yino? Solola ngwo wakulemesa yisemi je ha kuchina kwakaujola ha yuma yeswe ayo malinga. Nyi muchilita, echa hanga ene asakule chize anazange hanga wafunge. Chikwo nawa, nyi mulinga yeswayo muhasa hanga ufunge yisemi je, musolola ngwo wakwalemesa.

  •   Nyingika mumu liaka ayo akulinga yuma yimwe ni kwakonekena.

     Yize Mbimbiliya yinambe: “Malinjekela kakupwisa mutu makoke kutenuka; chapwa ulemu kuli iye kuzomboka utanguko.”—Yishima 19:11.

     Kuchi mutuhasa kukaula shimbi yino? Nyi chisemi che yoze hanashinakajiwa makulweza yimwe yize kuyalitele hanji masolola ngwe keshi kusakwilila ha yize unamulingila, lihule ngwe: “Kuchi mungwivwa nyi te yami mwe ngunapalika mu yuma yize iye anapalika?” Ha kweseka kunyingika yize iye anapalika ni kumukonekena, yena muhasa kukinda milonga yinji.

  •   Eta ukwaso kuli akwenu.

     Yize Mbimbiliya yinambe: “Nyi kukushi chiyulo kuhala kuchichi kulumbunuka, alioze ku wunji wa akwa chiyulo kakuchikolesa.”—Yishima 15:22.

     Kuchi mutuhasa kukaula shimbi yino? Hengwola hakutwala ku yize muhasa kulinga hanga ukwase yisemi je ku misongo yo. Fupa kunyingika yuma yize yili mu ngiza ye yize muyihasa kukukwasa kufunga yisemi je waze hanashinakajiwa. Hanjika ni atu akwo waze akufunga yisemi tushinakaji. Nyi uli ni ana-akwenu, twama no ngwe asoko hanga nutale yize yisemi jenu anafupu, ni chize munuhasa kwafunga ni yize hita mutu atamba kulinga hanga akwase.

    Likungulule ni asoko je hanga nutese chize munufunga yisemi jenu tushinakaji

  •   Pwako mutu mwashi.

     Yize Mbimbiliya yinambe: “mana katwama ni akwa kulikehesa.”—Yishima 11:2.

     Kuchi mutuhasa kukaula shimbi yino? Nyingika haze tachi je jakusulila. Chakutalilaho, atu eswe kali ni mashimbu akehe nawa kakuhonga. Chino muchihasa kukwata ha yize mulinga. Nyi ngwe yena chakukukalila mashimbu amwe kukwasa yisemi je, eta ukwaso kuli ana-akwenu hanji atu akwo.

  •   Lifunge yena mwene.

     Yize Mbimbiliya yinambe: “Niumwe kechi kupwa ni kole ha musunya wenyi mwene nilimwe tangwa, alioze maulela, maufunga”—A-Efwesu 5:29.

     Kuchi mutuhasa kukaula shimbi yino? Chipwe ngwe uli ni chiteli cha kufunga yisemi je tushinakaji, nihindu watamba nawa kulifunga kanawa yena mwene ni usoko we. Watamba kulia kanawa. Kuhwima ni kupomba ha shimbu lialita. (Chilumbununyi 4:6) Watamba kuhwimako yimwe ndambu nyi muchilita. Ha kulinga chino, mupwa kanawa mu manyonga ni ku mujimba hanga uhase kufunga yisemi je.

 Yika Mbimbiliya yakwamba hakutwala ku kuze twatamba kufungilako yisemi jetu tushinakaji?

 Mbimbiliya kuyishi kuhanjika hakutwala ku kuze twatamba kufungilako yisemi jetu. Amwe kakuzanga kufunga yisemi jo ku zuwo lio hanji ku zuwo lia yisemi jo. Akwo kakwamba ngwo, muchipema kufungila yisemi jo ku zuwo lize akufungilako tushinakaji. Hita usoko katamba kukwata chiyulo chize muchineha uwahililo mu usoko wo.—A-Ngalashia 6:4, 5.

a Hakutwala ku lusango yono, umwe Mukwa-kuhengwola Mbimbiliya avuluka ngwe Matthew kambile ngwenyi: “Chinasoloka ngwe, [Yosefwe lunga lia Maria] kafwile ha miaka yinji kunyima, kashika mwanenyi Yesu mwe wapwile ni kumufunga. Alioze Yesu te kanafu, iya te mafunga naye Maria? Hano Kristu kanalongesa ana hanga afunge kanawa yisemi jo waze hanashinakajiwa.”—The NIV Matthew Henry Commentary in One Volume, pages 428-429.