Yihula ya Waze Akutanga Mikanda Yetu
Pwo anavuluka ha Izaia 60:1 iya, mumu mutapu uka iye anakatuka ni kuneha pangu?
Mukanda wa Izaia 60:1 unambe ngwo: “Katukenu, [pwo] pangukenu, mumu pangu lienu hilieza. Uhenya wa Yehova hiwavumbuka hali yenu.” Versu jikwo jinasolola ngwo, “pwo” yono kapwile Zaione hanji ngwetu, Yerusaleme, mbonge yinene ya A-Yunda ha mashimbu jacho. a (Iza. 60:14; 62:1, 2) Yino yapwile mbonge yinene ya vungu lieswe lia Izalele. Ha chisoneko chino mutukumbululaho yihula yaali: Chitangu, kuchi, nawa ha shimbu lika Yerusaleme ‘yakatukile’ ni kutemuna pangu lia ku spiritu? Chamuchiali, shina maliji a Izaia kali ni umanunuko unene ha mashimbu jetu?
Kuchi, nawa ha shimbu lika Yerusaleme ‘yakatukile’ ni kutemuna pangu lia ku spiritu? Yerusaleme ni tembele yamo, yapwile kunongesa muze A-Yunda apwile mu undungo ku Babilonia ha miaka 70. Alioze, muze Babilonia ayinongesene kuli A-Media ni A-Persia, A-Izalele eswe waze apwile mu chiyulo cha Babilonia, yaatusula hanga afune mu chifuchi cho ni kufunyisa uwayilo wamwenemwene. (Ezera 1:1-4) Kukatuka ha mwaka 537 K.M.J., masalila ashishika a minyachi yeswe 12 yahiluka ku chifuchi cho. (Iza. 60:4) Ayo yahana yitapo kuli Yehova, yalinga yiwanyino ni kutungulula tembele. (Ezera 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Ha chisuho chino nawa, uhenya wa Yehova yiuputuka kupanguka mu Yerusaleme, chekwamba, atu ja Zambi waze afunyishine. Ayo yapwa ngwe pangu kuli akwa-mavungu waze te kanyingikine Yehova.
Chipwe chocho, uprofeto wa kutungulula uze Izaia ambile, wamanunukine wika mu Yerusaleme ya ku shakulu. Alioze hi A-Izalele eswe ko anungine ni kwononokena Zambi. (Nehe. 13:27; Mala. 1:6-8; 2:13, 14; Mateu 15:7-9) Ha kupalika cha mashimbu, ayo yalituna Mesaya, Yesu Kristu. (Mateu 27:1, 2) Ha mwaka 70 M.J., Yerusaleme ni tembele yayinongesa ha chisuho chamuchiali.
Yehova kaliangile kuhanjika hakutwala ku chikuma chacho. (Danie. 9:24-27) Chinasoloka zwalala ngwo, kuchakapwile upale wenyi kumanununa hita chikuma cha uprofeto wakutungulula Yerusaleme ya hashi ngwe chize anasolola ha Izaia kapitulu 60.
Shina maliji a Izaia kali ni umanunuko unene ha mashimbu jetu? Ewa, alioze kanatale hali pwo mweka—wa chijimbikilo, “Yerusaleme ya kwilu.” Postolo Paulu kasonekene hakutwala ku Yerusaleme yacho ha kwamba ngwenyi: “Iye kali mama wa yetu.” (Ngala. 4:26) Yerusaleme ya kwilu, yili chihanda cha ululikiso wa Zambi mu malilu muze muli yitangiwa ya yashishika ya spiritu. “Anenyi” kanachingi Yesu, Akwa-Kristu akuwayisa 144,000 waze ali ni kutalatala cha kuya mu malilu ngwe Paulu. Akwa-Kristu akuwayisa kali “vungu lisandu”—“A-Izalele a Zambi.”—1 Petu. 2:9; Ngala. 6:16.
Kuchi Yerusaleme ya kwilu ‘yakatukile’ ni kuputuka ‘kupanguka’? Kachilingile kupalikila muli ana jenyi akuwayisa ni spiritu hano hashi. Tesa sango ja ku mwono wo ni yize aprofetezele ha Izaia kapitulu 60.
Akwa-Kristu akuwayisa katambile ‘kukatuka,’ mumu kapwile mu milima ya ku spiritu muze utanguko walimwangine hanyima lia kufwa cha apostolo. (Mateu 13:37-43) Ha shimbu liacho, ayo yapwa mu undungo wa Babilonia Yinene we uwayilo wa mahuza wa hashi heswe. Akwa-Kristu akuwayisa, kanungine mu undungo ndo “kumanunuka cha miaka,” mashimbu waze aputukile ha mwaka 1914. (Mateu 13:39, 40) Ha kupalika cha mashimbu akehe, ha 1919 yaatusula ni kuputuka kutemuna pangu lia ku spiritu, ha kulinga mulimo wa kwambujola. b Kukatuka ha miaka yacho, atu a ku mavungu eswe kaneza ku pangu liacho, kuchingako masalila ja Akwa-Kristu akuwayisa, “mianangana” waze anatongola ha Izaia 60:3.—Uso. 5:9, 10.
Kulutwe lia matangwa, Akwa-Kristu akuwayisa makasolola pangu lia Yehova mu jila yalipwila. Mumu liaka tunambe chocho? Mumu muze makamanununa mulimo wo hano hashi ni kuya mu malilu o makapwa “Yerusaleme Yaha,” hanji ngwetu, ndungi wa Kristu 144,000—mianangana ni asasendote.—Uso. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
Yerusaleme Yaha muyikapwa ni chihanda chilemu ku umanunuko wa Izaia 60:1. (Tala nawa Izaia 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 ni Usolwelo 21:2, 9-11, 22-26.) Ngwe chizechene Yerusaleme yapwile mbonge yinene yize nguvulu apwile ni kuyulila mu Izalele, Yerusaleme Yaha mushi lia chiyulo cha Kristu muyikapwa mbonge ya kuyulila mu chifuchi chaha. Kuchi Yerusaleme Yaha, ‘yinakatuka kwilu kuli Zambi’? Yinachilingi ha kulihulikila hano hashi. Atu a ku mavungu eswe waze akuvwila Zambi woma “kumakenda” mu pangu lienyi. Ayo kechi kavulumuna nawa chipwe kufwa. (Uso. 21:3, 4, 24) Songo liacho, mulikapwa ‘kululieka yuma yeswe’ ngwe chize Izaia ni aprofeta akwo ambile. (Yili. 3:21) Kululieka chacho, chaputukile muze Kristu apwile Mwanangana mba muchikahwa ku songo lia Kanunu ka Miaka ya Kuyula chenyi.
a Ha Izaia 60:1, mu Mbimbiliya ya Yisoneko ya Chifuchi Chaha liji “pwo” lie akuvuluka shimbu ambe ngwo “Zaione” hanji “Yerusaleme,” mumu maliji a Hepreu anambe ngwo, ‘kukatuka’ ni ‘kupanguka’ kanatale hali pwo ngwe chize akwamba ha liji ‘yena.’ Mu Mbimbiliya jimwe kakuvuluka liji “pwo” hanga akwase akwa-kutanga anyingike yize anambe kwamba.
b Kupemesa yuma ya ku ufulielo chize chaputukile ha mwaka 1919 kanachitongola nawa ha Ezekiele 37:1-14; ni ha Usolwelo 11:7-12. Ezekiele kahanjikile ha kupemesa ufulielo wa Akwa-Kristu eswe akuwayisa hanyima lia kukatuka mu undungo uze apwile ha shimbu linji. Mukanda wa Usolwelo, unahanjika ha kukolesa cheka ufulielo wa chimwe chizavu chikehe cha mandumbu akuwayisa waze apwile ni kusongwela ululikiso ha shimbu likehe lize ayo kakahashile nawa kuwayila Yehova ngwe chize atamba, mumu kaasele mu zuwo lia ususu chakuhona chitela. Ha mwaka 1919, yaavuluka ngwo, “ndungo washishika, wakanyama.”—Mateu 24:45; tala mukanda, A Adoração Pura de Jeová É Restaurada!, ha lifwo 118