Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Yize Mulinga Muze Yoze Walimbata Nenyi Matala Pornografia

Yize Mulinga Muze Yoze Walimbata Nenyi Matala Pornografia
  • “Napwile ni kulivwa ngwe lunga liami kanangutangula ha yisuho yinji.”

  • “Napwile ni kulivwa ngwe chishi ulemu nawa nguli mupi.”

  • “Te chishi kuhasa kulweza mutu niumwe chikuma chacho. Napwile ni kutulika yikola yacho ku mbunge.”

  • “Napwile ni kulivwa ngwe Yehova keshi kungupala.”

Maliji wano kanasolola chize pwo akwivwa muze mukwo-lunga akutala pornografia. Mba nyi kakuchilinga mu usweke, ha kupalika cha tukweji hanji miaka, mukwo-pwo mahasa kuhona kumujikijila. Umwe pwo yamba ngwenyi: “Yami napwile ni kulihula ngwami, ‘Lunga muka yomwene nalimbata nenyi? Shina kuli yuma yimwe yize ananguswekela nyi?’”

Chikuma chino kachiluliekela mapwo waze malunga jo akutala pornografia hanji yinema ni yizulie ya sonyi. a Mutumona jimwe shimbi ja mu Mbimbiliya jize mujitakamisa mapwo. Shimbi jacho, mujisolola nawa chize mapwo apwa alemu kuli Yehova ni kwakwasa apwe ni sambukila ni kukundama chinji kuli Yehova. b

YIKA PWO MAHASA KULINGA?

Umwenemwene uli ngwo, kuuchi kuhasa kunyingika yeswe yize mukwenu-lunga akulinga, alioze kuli yimwe yize muhasa kulinga hanga upwe ni sambukila. Tutalenu yimwe yilweza.

Kanda ulilamikiza. Pwo mahasa kunyonga ngwenyi, nyi mukwo-lunga ye akulinga mulonga ni wenyi. Danielle c yamba ngwenyi: “Yami nevwile uli unji ni toto. Napwile ni kulivwa ngwe ngunapihisa chinji yuma.” Alice kapwile ni kulimona ngwenyi, hi mupema ko kuli lunga lienyi. Kapwile ni kulihula ngwenyi: “Mumu liaka lunga liami akutala kuli mapwo akwo shimbu atale kuli yami?”

Nyi ngwe che wakulivwa, nyingika ngwe Yehova keshi kunyonga ngwo yena uli ni chitela ha yitanga yipi ya mukwenu-lunga. Tiangu 1:14, unambe ngwo: “Mutu ni mutu kakumweseka muze mecha hanga usolo wenyi umukoke ni kumupiangula.” (Roma 14:12; Fwili. 2:12) Shimbu akulamikize, Yehova kakulemesa ushishiko uze wakumusolwela.—2 Sango 16:9.

Chili utakamiso kunyingika ngwo, nyi ngwe lunga kakutala pornografia, chino kuchalumbunukine ngwo mukwo-pwo hi mupema ko. Akwa-kuhengwola yikuma yatala ha pornografia kakwamba ngwo, pornografia yakuneha usolo wa kulisumbakenya uze niumwe pwo kechi kuhasa kuuhwisa.

Kanda ulipikala chinji. Catherine yamba ngwenyi, iye kapwile ni kunyonga lunga lienyi kanatale pornografia. Frances yamba ngwenyi: “Yami nakulihulumba chinji muze chishi kunyingika kuze mukwetu-lunga ali. Nakulihulumba tangwa lieswe liamuwundu.” Mapwo akwo yamba ngwo, kakwivwa sonyi muze akupwa hakachi ka mandumbu waze ananyingika kapinda wa mukwo-lunga. Eka kakwamba ngwo, kakulivwa ukawo; chakupwa ngwe niumwe unanyingika yize anapalika wakuhi.

Hi chipi ko kulivwa chocho. Alioze, kunyonga mashimbu eswe ha kapinda wacho, muchikutwala hanga alipikale chinji. Shimbu uchilinge, eseka kulihulikila ha usepa we ni Yehova. Nyi muchilinga, ha kupalika cha mashimbu mulivwa kanawa.— Samu 62:2; Efwe. 6:10.

Chuma chikwo muchihasa kukukwasa chili kutanga ni kupukuna ha yilweza ya mu Mbimbiliya ya mapwo waze awanyine utakamiso kuli Yehova kupalikila mu yilemba. Yehova te keshi kuhwisa kapinda wo ha mashimbu eswe, alioze kapwile ni kwaha sambukila yize te akufupa. Chakutalilaho, Hana kapwile ni ‘kulifwita’ mumu lia yize te anapalika. Chipwe chocho, hanyima lia ‘kunyongonona ni kulemba kuli Yehova,’ yapwa ni sambukila chipwe muze te kanyingikine chize kapinda wenyi mahwa.—1 Samue. 1:10, 12, 18; 2 Kori. 1:3, 4.

Pwo chipwe lunga, hanji ayo eswe mafupiwa ukwaso wa makulwana

Eta ukwaso kuli makulwana mu chikungulwila. Ayo mahasa kupwa “chiswamo ha fuji, ngwe uchinyino ha kangonga.” (Iza. 32:2) Hanji makulwana mahasa kukusolwela umwe pangi yoze muhanjika nenyi hanga ulivwe kanawa.—Yishi. 17:17.

KUCHI MUHASA KUKWASA?

Shina kuli yimwe yize muhasa kulinga hanga ukwase mukwenu-lunga eche ndako ja kutala pornografia? Hanji muhasa. Mbimbiliya yakwamba ngwo, mba ahwise umwe kapinda hanji kukumba umwe mukwa-kole wa ndundo, “shinaho aali, hi umuwika ko.” (Chilu. 4:9-12) Sango jinasolola ngwo, muze lunga ni pwo akusa tachi hanga akalakale hamuwika, ayo kakuhasa kukumba usolo wa kutala pornografia ni kufunyisa cheka ujikijilo mu ulo wo.

Ewa, chino nawa chinatale hali mukwenu-lunga nyi chamwenemwene kanazange lume kwecha kutala pornografia. Shina kakulemba ni mbunge yeswe ni kwita ukwaso wa makulwana? (2 Kori. 4:7; Tia. 5:14, 15) Shina hahasa kuwana jila ya chize mehuka cheseko, ngwe katepulula unji wa yisuho yize akuzachisa telefone hanji computador chipwe kwehuka yuma yize muyimusa mu ponde? (Yishi. 27:12) Shina kanazange kutayiza ukwaso we ni kuhona kukuswekela niyimwe? Nyi ngwe malinga yuma yino muhasa kumukwasa.

Kuchi muhasa kuchilinga? Tala chilweza. Felicia kalimbachile ni Ethan, yoze wapwile ni ndako ya kutala pornografia chize ku wanuke wenyi. Felicia kakwecha Ethan hanga ahanjike nenyi ha yisuho yeswe akupwa ni usolo wa kutala pornografia. Ethan yamba ngwenyi: “Yami nakuhanjika umwenemwene kuli mukwetu-pwo. Ni zango lieswe, iye kakungukwasa kwehuka yeseko ni kunguhula chize ngunende. Kakungukwasa kutepulula mashimbu waze nakuzachisa internet.” Hi chashi ko kuli Felicia kumona mukwo-lunga masa tachi hanga ehuke ndako ya kutala pornografia. Alioze, iye yamba ngwenyi: “Kwivwa uli ni yikola ku mbunge kuyichi kukwasa mukwetu-lunga eche ndako yacho. Yisuho yeswe muze twapwile ni kuhanjika ha tachi jize akusa, chino te chakumutwala kutakama ni kungukwasa kukumba yikola yami.”

Kupwa ni kuhanjika ngwe chino, muchihasa kukwasa lunga kwehuka pornografia ni kutwala pwo hanga ajikijile cheka kuli mukwo-lunga. Lunga nyi malweza mukwo-pwo ulelu wenyi, ngwe kumulweza kuze anayi ni yize malinga, muchipwa chashi pwo kumujikijila. Mumu kakunyingika ngwenyi, mukwo-lunga keshi ni kumuswekela chuma nichimwe.

Shina unatayiza ngwe muhasa kukwasa mukwenu-lunga ha chikuma chino? Ni chocho, hanji muchipema kutanga chikuma chino hamuwika ni kuchishimutwina. Chiyulo chenyi chatamba kupwa kwecha kutala pornografia ni kupwa cheka ni ujikijilo we. Shimbu evwe uli muze unahanjika nenyi ha kapinda wacho, iye katamba kusa tachi hanga anyingike chize kapinda wacho anakwate hali yena. Hi ku sali lie, watamba kukwasa mukwenu-lunga ha tachi jize anase hanga akumbe ndako yacho yipi, ni kumwaha uhashi wa kupwa cheka ni ujikijilo we. Chili chilemu yenu eswe aali kunyingika yize yakutwala umwe kutala pornografia ni kunyingika chize munuhasa kukumba kapinda wacho. d

Nyi mumona ngwe lusango yoze nunahanjika ni mukwenu-lunga mahasa kunutwala hanga nuzwele, hanji muchilita kusanyika umwe mukulwana yoze nwakujikijila hanga apwe hamwe ni yenu muze nunahanjika. Chikwo nawa, iwuluka ngwe chipwe ngwe mukwenu-lunga makumba ndako ya kutala pornografia mukupalika mashimbu mba umujikijile cheka. Kanda uhonga. Muze ulo wenu unayi ni kukola hakehe-hakehe, kanda utokesa kutalatala ngwe nyi musolola uhumikizo, ha kupalika cha mashimbu ulo wenu muhasa kukola cheka.—Chilu. 7:8; 1 Kori. 13:4.

MBA NYI NGWE KAPINDA WACHO MANUNGA?

Mba nyi lunga lie maputuka cheka kufunyina ndako yacho? Shina chino chinalumbunuka ngwo, iye kalikonyekene hanji ngwo, kechi kuhasa nawa kwalumuka? Hi chocho ko. Mumu nyi ngwe lunga lie anejilila kutala pornografia hanji mafupiwa kusa tachi ku mwono wenyi weswe. Chipwe ngwe matwama mashimbu anji chakuhona kutala yinema ya sonyi, iye hanji mahasa kuholokela cheka mu cheseko chacho. Mba yino yichine kulingiwa, iye katamba kulinga yimwe hanga alifunge. Mahasa kuchilinga chipwe muze mamona ngwenyi, kapinda wacho hapalika. (Yishi. 28:14; Mateu 5:29; 1 Kori. 10:12) Iye mafupiwa kwalumuna ‘kunyonga chenyi,’ ni kulilongesa ‘kuvwila lwaji yuma yipi.’ Kuchingako pornografia ni yuma yikwo yipi ngwe kulipinya-pinya ku ulunga hanji ku upwo. (Efwe. 4:23; Samu 97:10; Roma 12:9) Shina kanase tachi ha yikuma yino? Nyi ngwe masa tachi hanga achilinge kulutwe mahasa kwecha ndako yacho. e

Lihulikile ha usepa we ni Yehova

Mba nyi ngwe lunga lie kazangile kwecha kutala pornografia? Yena hanji mwivwa uli ni kulivwa ngwe kanakutangula. Ha chikuma ngwe chino, watamba kuhichika yuma yeswe mu moko ja Yehova hanga upwe ni sambukila. (1 Petu. 5:7) Nunga ni kukundama kuli Yehova ha kulilongesa, kulemba ni kupukuna. Pwako ni shindakenyo ngwe, nyi wachilinga Yehova neye makundama kuli yena ngwe chize anambe Izaia 57:15: Iye kakutwama ni “akwa kulikehesa.” Yehova kanazange hanga upwe cheka ni uwahililo. Nunga ni kuwayila Yehova mu jila yalita, fupa ukwaso wa makulwana nawa kanda utokesa kutalatala che ngwe tangwa limwe mukwenu-lunga malumuna yitanga yenyi.—Roma 2:4; 2 Petu. 3:9.

a Ha mutwe uno, mutuhanjika hali lunga ngwe yoze wakutala yinema ya sonyi. Alioze shimbi jinji jize mutumonaho, mujikwasa malunga nyi ngwe mapwo no matala yinema yacho.

b Kulita ni Mbimbiliya, kutala yinema ya sonyi hi chitela ko chize muchitwala waze alimbata alilakule.—Mateu 19:9.

c Majina amwe twalumuna.

d Muhasa kuwana yikuma yikwo yize muyikukwasa ha site jw.org ni mu mikanda yetu. Chakutalilaho, tala chikuma O Efeito da Pornografia no Casamento ha site jw.org Você pode Resistir à tentação ha Kaposhi wa Kutalila 1 Abril, 2014 mafwo 10-12; ni “Shina Yizulie ya Sonyi Yili Yipema Nyi Yipi?” ha Kaposhi wa Kutalila 1 Agosto, 2013, mafwo 3-7.

e Amu kutala pornografia muchihasa kupwa chako, amwe waze alimbata, shimbu afupe wika ukwaso wa makulwana, ayo nawa kafupile ukwaso wa mandotolo.