Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

‘Ngunanyingika Makahinduka ku Kufwa’

‘Ngunanyingika Makahinduka ku Kufwa’

“Kasendo ketu Lazaru hanayi tulo; alioze munguya, hanga ngukamulawise mu tulo.”—YOANO 11:11.

MIASO: 142, 129

1. Shindakenyo yika Marta apwile nayo ha yize te muyilingiwa kuli ndumbwenyi? (Tala chizulie ha uputukilo.)

MARTA, sepa nawa kambaji ka Yesu, te kananenganyana. Mumu ndumbwenyi Lazaru te hafwa. Shina kwapwile chimwe chize te muchimutakamisa? Mba. Yesu yamulakenya ngwenyi: “Ndumbwe kumakahinduka.” Kwamba pundu, maliji wano kakahwishile yinyengo yeswe ya Marta. Alioze Marta yafuliela ha chilakenyo cha Yesu ni kwamba ngwenyi: “Ngunanyingika makahinduka ha uhindukilo wa tangwa lia kusula.” (Yoano 11:20-24) Marta kapwile ni shindakenyo ngwenyi, kumukukapwa uhindukilo. Chipwe chocho, Yesu yalinga chikomokeso. Yahindwisa Lazaru ha tangwa lizeliene.

2. Mumu liaka watamba kupwa ni ushindakenyo ngwe wa Marta?

2 Kutushi ni chitela cha kushimbwila ngwetu Yesu hanji Tato ahindwise asoko jetu waze hanafu ha mashimbu wano. Alioze ngwe Marta, shina uli ni shindakenyo ngwe, asoko je kumakahinduka kulutwe lia matangwa? Hanji hiunafwisa mukwenu-lunga, mukwenu-pwo, noko, tatenu, kakenu chipwe mwana yoze te wakuzanga chinji. Atu jacho kuuchi kuhasa nawa kutwama no hamuwika, kuhanjika no ni kuseha no. Alioze ngwe Marta, muhasa kwamba ni shindakenyo yeswe ngwenyi, ‘Ngunanyingika ngwami, asoko jami kumakahinduka ku kufwa.’ Chipwe chocho, hita mukwa-Kristu katamba kunyonga ha yitela ya mumu liaka ali ni shindakenyo yacho.

3, 4. Yika Yesu alingile hazehene, nawa kuchi chino chakolesele ufulielo wa Marta?

3 Marta te katwama hakamwihi ni Yerusleme, kashika kota kakamwene chize Yesu ahindwishile mwana wa umwe tuliwa hakamwihi ni Naine mu Ngalileya. Chipwe chocho, kota kevwile sango jacho. Iye nawa kota kevwile ngwo Yesu kahindwishile mwana wa pwo wa Yaru. Atu eswe waze apwile ku zuwo lia Yaru kanyingikine ngwo mwana nenyi ‘te hafwa kulu.’ Chipwe chocho, Yesu yakwata kwoko lienyi ni kumwamba ngwenyi: “Mwana, hinduka.” Hazehene yahinduka. (Luka 7:11-17; 8:41, 42, 49-55) Marta ni mwako Maria, te kananyingika ngwo Yesu kakuwuka mieji. Kashika afulielele ngwo nyi Yesu kapwileho, kachi Lazaru kakafwile. Mba amu te hafwa kulu, yika Marta te anashimbwila? Nyingika ngwe, iye kambile ngwenyi Lazaru kumakahinduka kuluwe lia matangwa, ha “tangwa lia kusula.” Mba mumu liaka apwile ni shindakenyo yacho? Nawa mumu liaka muhasa kupwa ni shindakenyo ngwenyi, kulutwe lia matangwa kumukukapwa uhindukilo nawa asoko je makaahindwisa?

4 Kuli yitela yipema ya mumu liaka twatamba kufuliela ngwetu, kumukukapwa uhindukilo. Haliapwila mutushimutwina yimwe. Kwamba pundu, muhasa kuwana yikuma mu Liji lia Zambi yize munyonga ngwe kuyakutalile, alioze muyihasa kutakamisa ufulielo we ngwenyi mukamona nawa asoko je waze hanafu.

SANGO JIZE JAKUTWAHA KUTALATALA!

5. Mumu liaka Marta apwile ni shindakenyo ngwo, Lazaru te makahinduka?

5 Nyingika ngwe, Marta kakambile ngwenyi: ‘Ngunashimbwila ngwami ndumbwami kumakahinduka.’ Iye kambile ngwenyi: “Ngunanyingika iye makahinduka.” Mumu liaka Marta apwile ni shindakenyo yacho? Mumu te kanyingika sango ja uhindukilo uze walingiwile ku mashimbu akunyima. Iye kota kalilongesele sango jacho ku zuwo ni mu sunangonga muze te uchili kanuke. Haliapwila mutulilongesa uhindukilo utatu uze anatongwola mu Mbimbiliya.

6. Chikomokeso chika Marta anyingikine?

6 Uhindukilo utangu, walingiwile ha mashimbu waze Zambi ahanyine profeta Eliya ndundo jakulinga yikomokeso. Kuto lia Izalele, mu mbonge ya Zarafata, mwapwile umwe tuliwa chiswale yoze wazumbwile profeta Eliya. Chocho, Yehova yalinga chimwe chikomokeso. Iye yasa shindakenyo hanga wunga ni maji a yoze pwo ahone kuhwa kawashi, hanga iye ni mwanenyi achine kufwa zala. (1 Mianangana 17:8-16) Kulutwe, mwanenyi yayiza, nawa yafwa. Alioze Eliya yamukwasa. Muze te anakwate mwana wacho, Eliya yalemba kuli Yehova ngwenyi: “Yehova Zambi yami, ngunalembe mwono wa yono mwana wize nawa muli iye.” Chocho, mwana wacho yahinduka! Zambi kevwile kulemba cha Eliya, kashika afunyishine mwono wa yono mwana. Uno uli uhindukilo utangu uze uli mu Mbimbiliya. (Tanga 1 Mianangana 17:17-24.) Kwamba pundu, Marta kanyingikine kanawa sango jino.

7, 8. (a) Kuchi Elisha atakamishine mama yoze wafwishile mwana? (b) Yika chikomokeso cha Elisha chinasolola hakutwala kuli Yehova?

7 Uhindukilo wamuchiali uze uli mu Mbimbiliya, kaulingile kuli profeta Elisha. Mu mbonge ya Shuneme, mwapwile umwe pwo Ka-Izalele yoze te keshi kushita. Muze azumbwile Elisha ku zuwo lio, Yehova yaawahisa hamwe ni mukwo-lunga yoze te hashinakajiwa, chocho yapwa ni mwana. Ha yimwe miaka kulutwe, mwana wacho yafwa. Achinyonga yinyengo yize naye evwile. Kapwile ni yinyengo yinji, kashika endele tando 30, hanga akawane Elisha ku Mulundu wa Karmela. Elisha yaatumina kavumbi kenyi Ngehaze ku Shuneme hanga ahindwise mwana wacho. Alioze Ngehaze kakahashile kumuhindwisa. Chocho ni yinyengo yenyi mama wacho yaya ku zuwo lia Elisha.—2 Mianangana 4:8-31.

Zambi hanasolola ngwenyi kali ni uhashi wa kuhindwisa afu

8 Elisha yanjila mu zuwo muze mwapwile mwana wa kufwa, chocho yalemba. Yehova yakumbulula kulemba cha Elisha, ni kuhindwisa yoze mwana. Muze yono mama amwene mwanenyi ni mwono, yawahilila chinji! (Tanga 2 Mianangana 4:32-37.) Mama wacho kota kewulukile maliji a kulemba cha Hana. Mumu Hana te keshi kushita ndo haze Yehova amuwahishile ni kumwaha mwana, Samuele. Hachino, Hana yahalisa Yehova mumu ‘kakupalumwisa atu muma mwa afu, mba kakwaahindwisa nawa.’ (1 Samuele 2:6) Ha kuhindwisa yoze mwana mu mbonge ya Shuneme, Zambi kasolwele ngwenyi kali ni uhashi wa kuhindwisa afu.

9. Lumbununa uhindukilo wamuchitatu uze uli mu Mbimbiliya.

9 Chikomokeso chikwo cha kushimwoka chalingiwile muze Elisha te hanafu. Iye kapwile profeta ha miaka 50, chocho yayiza “musongo uze afwile nawo.” Hakupalika cha miaka, mufuka lize amufunjile yimusala wika yifwaha. Ha limwe tangwa, A-Izalele amwe te kanafunda umwe lunga. Susumuku, ayo yamona akwa-kole kaneza. A-Izalele jacho te kanafupu kuchina kawashi, chocho yambila mufu mu fuka lia Elisha. Mbimbiliya yinambe ngwo: ‘Muze mufu haholokela ha yifwaha ya Elisha yahinduka, yamana kwilu.’ (2 Mianangana 13:14, 20, 21) Sango jino jakwashile Marta kunyingika ngwenyi, Zambi kakwete ndundo hali afu. Nawa jatamba kukwaha shindakenyo ngwo Zambi kakwete ndundo jinji jize kujishi kuhwa.

YUMA YIZE YALINGIWILE HA MASHIMBU JA APOSTOLO

10. Kuchi Petulu akwashile pwo mukwa-Kristu yoze wafwile?

10 Yisoneko ya Ngregu ya akwa-Kristu muli sango ja uhindukilo uze alingile kuli tuvimbi twa Zambi ashishika. Hitwatongola kulu uhindukilo uze Yesu alingile hakamwihi ni Naine ni ku zuwo lia Yaru. Hakupalika cha amwe mashimbu, postolo Petulu yahindwisa Kai, yoze te avuluka nawa ngwo, Tavwita. Petulu yanjila mu chipatwilo muze asele mujimba wenyi, yalemba ni kwamba ngwenyi: “Tavwita, hinduka.” Hazehene yahinduka, nawa Petulu ‘yamukunjika ni mwono’ kuli akwa-Kristu akwo waze apwileho. Yuma yino yakwashile atu anji mu mbonge yacho ‘kufuliela muli Mwene.’ Tumbaji wano aha te malweza akwo sango jipema hakutwala kuli Yesu ni kulweza eswe hakutwala ku uhashi uze Yehova akwete wa kuhindwisa afu.—Yilinga 9:36-42.

11. Yika ndotolo Luka ambile hakutwala kuli umwe mukweze, nawa kuchi yuma yakwachile ku mbunge ya atu?

11 Kwapwile nawa yela waze amwene uhindukilo ukwo. Limwe tangwa, postolo Paulu te kali ha kukunguluka mu chipatulo cha kwilu ku Troa, kuze haliapwila avuluka ngwo Turquia. Paulu kahanjikile ndo hakachi ka ufuku. Mukweze yoze te avuluka ngwo, Utecho katwamine ha kapenda ni kupanjika. Alioze tulo yamukwata, chocho yaholoka hashi. Kota Luka mwe mutu mutangu wawanyine Utecho hashi. Amu te ndotolo, iye kanyingikine ngwenyi Utecho kalemanyine wika ni kulezumuka. Alioze te hafwa! Paulu neye yasunuka. Yazundula Utecho ni kutungumuna atu eswe ngwenyi: ‘Kali ni mwono.’ Chikomokeso chino chakwachile ku mbunge ya atu eswe waze achimwene. Atu hakunyingika ngwo mukweze wacho kafwile nawa yamuhindwisa “eswe yalilembejeka chinji hali iye.”—Yilinga 20:7-12.

KUTALATALA CHAMWENEMWENE

12, 13. Kulita ni uhindukilo tunashimutwina, yihula yika twatela kulihula?

12 Uhindukilo weswe twatongwola hano, watamba kukwaha ushindakenyo ngwe uze apwile nawo Marta. Mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Zambi yetu yoze watuhele mwono, mahasa kufunyisa mwono kuli mutu. Chili utakamiso kunyingika ngwetu hita uhindukilo wacho hapwile kavumbi washishika wa Zambi ngwe, Eliya, Yesu ni Petulu. Nawa yino yalingiwile ha mashimbu waze Yehova te machilinga yikomokeso. Mba yika mutwamba hali atu waze afwile ha mashimbu waze te kushi kulingiwa yikomokeso? Shina tuvumbi jacho ashishika te mahasa kushimbwila ngwo Zambi makahindwisa afu kulutwe lia matangwa? Kutala kapwile ni ufulielo ngwe Marta yoze wambile hakutwala kuli ndumbwinyi ngwenyi: “Ngunanyingika makahinduka ha uhindukilo wa tangwa lia kusula”? Mba mumu liaka afulielele ngwenyi mukukapwa uhindukilo kulutwe lia matangwa, nawa kuchi ni yena muhasa kupwa ni ufulielo wacho?

13 Mu Mbimbiliya muli sango jinji jize jinasolola ngwo tuvumbi twa Zambi ashishika kanyingikine ngwo kumukukapwa uhindukilo kulutwe lia matangwa. Tushimutwinenu jimwe sango jacho.

14. Yika sango ja Apalahama jinatulongesa hakutwala ku uhindukilo?

14 Achinyonga ha yize Yehova alwezele Apalahama hanga alinge hali Izake, mwana yoze te akushimbwila ha miaka yinji. Yehova yamba ngwenyi: “Twala mwane, mwe Izake wa wika unazange, ukaye ku chifuchi cha Moria, ukamulambuleko mulambu wa kulumba.” (Uputukilo 22:2) Kuli yena, kuchi Apalahama evwile ha yize amwichile kuli Zambi? Yehova kalakenyene ngwenyi kupalikila mu munyachi wa Apalahama mavungu eswe te maawahisa. (Uputukilo 13:14-16; 18:18; A-Roma 4:17, 18) Nawa, Yehova kambile ngwenyi yiwape yacho te muyiza kupalikila muli “Izake.” (Uputukilo 21:12) Mba kuchi te yino muyilingiwa nyi Apalahama kahanyine mwanenyi ngwe chitapo? Ni uhashi wa Zambi Paulu yalumbununa ngwo Apalahama kafulielele ngwenyi, Zambi te mahindwisa Izake. (Tanga A-Hepreu 11:17-19.) Alioze, Mbimbiliya kuyambile ngwo, Apalahama kanyongene ngwenyi Izake te mamuhinduka ha ola yizeyene, ha tangwa lizeliene hanji ha poso yizeyene. Apalahama kakanyingikine shimbu lize te Zambi mahindwisa mwanenyi. Chipwe chocho, kafulielele ngwenyi Yehova te mahindwisa Izake.

15. Kutalatala chika apwile nacho kavumbi washishika Yombi?

15 Yombi kavumbi washishika neye kanyingikine ngwenyi kumukukapwa uhindukilo kulutwe lia matangwa. Te kanyingika ngwenyi, mutondo nyi maupatula muhasa kusokoloka cheka ni kupwa waha. Alioze yino kuyishi kuhasa kulingiwa kuli mutu. (Yombi 14:7-12; 19:25-27) Nyi mutu mafwa, kechi kuhasa kulihindwisa mwene. (2 Samuele 12:23; Samu 89:48) Alioze chino kuchalumbunukine ngwo Zambi mahona kuhindwisa mutu wacho. Kashika, Yombi afulielele ngwenyi Yehova te mamwiwuluka. (Tanga Yombi 14:13-15.) Yombi kakahashile kunyingika shimbu lize yino te muyilingiwa. Chipwe chocho, iye kafulielele ngwenyi, Tangi ya mwono wa atu te mamwiwuluka ni kumuhindwisa cheka.

16. Utakamiso uka mungelo ahanyine kuli Daniele?

16 Tunyongenu hali Daniele kavumbi mukwo washishika. Iye kashishikile kuli Yehova ku mwono wenyi weswe, hachino Yehova yamufunga. Ha chimwe chikuma, mungelo yavuluka Daniele ngwo ‘lunga mulemu’ ni kumulweza ngwenyi, “sambukila yikapwe kuli yena” nawa ngwenyi, “takama.”—Daniele 9:22, 23; 10:11, 18, 19.

17, 18. Yika Yehova alakenyene kuli Daniele?

17 Muze Daniele apwile ni miaka 100 nawa kusongo lia mwono wenyi, iye kota kanyongene ha yize te muyilingiwa kuli iye. Shina iye te kanashimbwila kutwama cheka ni mwono? Chochene lume! Kusongo lia mukanda wa Daniele, twakutangako yize Zambi amulakenyene ngwenyi: “Alioze yena yako kwe ndo mukukapwa songo; mumu kumukahwima.” (Daniele 12:13) Daniele kanyingikine ngwenyi, afu kanahwima nawa “kukushi milimo, hanji manyonga, hanji chinyingi, hanji mana,” kuze te kwasala hakehe hanga aye. (Chilumbununyi 9:10) Chochene, lino te kulichi kupwa songo lia Daniele. Yehova kamuhele chilakenyo chipema cha kulutwe lia matangwa.

18 Mungelo wa Yehova yamulweza ngwenyi: “Mukamana kuma kwe ha songo lia matangwa.” Daniele kakanyingikine mashimbu waze yino te muyilingiwa. Iye kanyingikine ngwenyi, te kumafwa hanga aye ni kuhwima. Alioze, muze Daniele evwile chilakenyo chino ngwenyi, ‘Mukahinduka ni kutambula fweto lie,’ iye kanyingikine ngwenyi kumakahinduka kulutwe lia matangwa. Yino te muyilingiwa hakupalika cha mashimbu anji hakufwa chenyi, “ku songo lia matangwa.” Kulita ni Mbimbiliya ya Yerusaleme ngwo, “Mukahinduka ku matangwa a kusula.”

Ngwe Marta, ni yena muhasa kupwa ni shindakenyo ngwenyi, uhindukilo muukalingiwa (Tala paragrafu 19, 20)

19, 20. (a) Yino twashimutwina kuchi yinatale ha chize Marta akumbulwile Yesu? (b) Yika mutushimutwina mu mutwe uze muusulaho?

19 Kwamba pundu, Marta kapwile ni yitela yipema ya kufuliela ngwenyi ndumbwenyi, Lazaru, te “mahinduka ha uhindukilo wa tangwa lia kusula.” Chilakenyo cha Yehova hali Daniele, ni ufulielo ukolo wa Marta hakutwala ku uhindukilo wa kulutwe lia matangwa, yatamba kutukwasa musono hanga tupwe ni shindakenyo ngwetu, kumukukapwa uhindukilo.

20 Twalilongesa hakutwala ku uhindukilo uze walingiwile ku mashimbu akunyima. Yino yinasolola ngwo, afu mahasa kwaahindwisa. Twamona nawa ngwetu, malunga ni mapwo waze anakawayila Yehova ni ushishiko weswe te kakushimbwila uhindukilo wa kulutwe lia matangwa. Alioze, shina kuli chimwe chize chinasolola ngwo uhindukilo muhasa kulingiwa kukatuka haze aulakenyene? Nyi chocho, yino muyihasa kutwaha shindakenyo ya kushimbwila uhindukilo kulutwe lia matangwa. Mba ha shimbu lika yino muyikalingiwa? Mutushimutwina yikuma yino mu mutwe uze muusulaho.